Bewarken: Nimwaege

{{Gemeante |
naam = Nimwaege |
bestaandsnaam vlagge = Flag of Nijmegen.svg |
bestaandsnaam woapn = Nijmegen wapen.svg |
lokatie = LocatieNijmegen |
proveensie = [[Gelderlaand]] |
heufdplaats = '''Nimwaege''' | 
öppervlakte = 57,72 km² |
öppervlakte laand = 53,78 km² |
öppervlakte water = 3,94 km² |
inwonners = 161.199 |
doatum inwonners = [[1 febrewaori]] [[2008]] |
dichtheid = 2.974 inw./km² |
breedtegroad = 51/50//N |
lengtegroad = 5/51//E |
verkeersoader =  [[A73]], [[N325]], [[N326]] |
netnummer = 024, 0481|
postkode = 6500-6546, 6663, 6679, 6683 |
webstie = [http://www.nijmegen.nl/ www.nijmegen.nl] |
}}
'''Nimwaege''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en gemeente in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]]. De gemeente hef rundumme 172.000 inwonners en is doarmet den grootsten in de previnsie en den tienden van [[Nederlaand]] (Bronne:CBS) De stad Nimwaege ligt veur et grootste deel op den linkerover van den Waol, an den voot van n [[stuwwal]]. Een deel van de gemeente ligt an de oaverkante van de reviere. Et geet hier ovver den zogeneumden Waalsprong, een ni-j annexeerd gebeed, woarin zich et dorp [[Lent (Nimwaege)|Lent]] en n deel van [[Oosterholt (Gelderlaand)|Oosterholt]] bevindt. De gemeente Nimwaege mek deel uut van de [[Stadsregio Arem Nimwaege]].

== Geskiednis ==
=== Riek verleaden ===
Nimwaege beweert de [[oldste stad van Nederlaand]] te wean en vierden in [[2005]] heur 2000-joareg bestoan. In de [[Middeleeuwn]] wierd de stad n anzeenlek centrum van et Frankiese Riek. Later wierd zi-j de veurnoamste van de veer Geldersen heufdsteden en ok ne [[hanzestad]]. 

An et begin van de 19de eeuwe telden Nimwaege moar rundumme 10.000 inwonners. In 1875 was dit meer as verdobbeld tot rundum 24.000 en teggen de eeuwwisseling was et inwonnertal op-elopen tot 44.000. Den groten greuj deed zich veur in de 20ste eeuwe. Vlak noa den Eerste Wealdkrieg leep Nimwaege teggen de 70.000 inwonners, n paar joar noa den Tweeden Wealdkrieg ovversteg et ruum de 110.000 inwonners. Den 150.000sten inwonner wierd in 1971 in-eschrevven, moar deur daling van de gezinsgreutte en geliekblievende huzeveurroad trad toon nen stilstaand en zelfs bevolkingsdaling op (op 1 januari 1995 telden Nimwaege 147.561 inwonners en 65.020 huze), dee pas in opweertsen zin wodden deurbrokken bi-j den ovvergang noar de 21ste eeuwe, deur grootschalegen ni-jbouw ten noorden van de stad.

== Bezeensweerdeg ==
* [[Botaniese Tuin Radboud Universiteit]]
* de [[Grote of Sint-Stevenskarke]]
* et Stadhoes
* de [[Woage (Nimwaege)|Woage]] op de Grote Markt
* et [[Valkhof]] mit de Barbarossaruïne en de [[Valkhofkapelle|Sint-Nicolaaskapelle]]
* resten van de umwalling: et [[Hunnerpark]] mit de [[Belvedère (Nimwaege)|Belvedère]] en et [[Kronenburgerpark]] mit den [[Kruuttoorn (Nimwaege)|Kruuttoorn]]
* stukskes Romeinse geskiednis deur de hele stad
* middeleeuwse bebouwing in de Benedenstad, bi-j de [[Lange Hezelstroate]]
* [[Goffertpark]]
* [[De Vereeniging]], concertgebouw van architekt [[Oscar Leeuw]]
* Ruterstaandbeeld Keizer Karel, Keizer Karelplein, 1962, deur [[Albert Termote]] 
* Beeld van "Stephanus", Barg en Dalseweg, 1951, deur [[Albert Termote]] 
* [[Lutherse Karke (Nimwaege)|Lutherse karke Prins Hendrikstroate 79]] van architekt [[Derk Semmelink]]
* Keizerbeelden en de madonna an et Roadhuus, deur [[Albert Termote]]
* De veurmoalege gereformeerde karke an de Begijnenstroate van architekt [[B. Bouwman]]
* De [[Titus Brandsma Gedachteniskarke]] (veurmoalege Sint-Jozefkarke) van architekt [[B.J.C. Claase]]
* De ni-je kattelieke Dominicuskarke van architekt [[Th. Nix]]
* Et complex [[FiftyTwoDegrees]] ontwarpen deur [[Francine Houben]] en [[Francesco Veenstra]]
* Et [[Quack-monument]] of Maria-Adolffontein
* Et [[Benzinestation Auto Palace]] uit 1936, noo Rieksmonument

=== Musea ===
* [[Anatomies Museum]]
* [[Museum Het Valkhof]]
* [[muZIEum]]
* [[Natuurmuseum Nijmegen]]
* [[Stroatemakerstoorn]]
* [[Velorama]]

== Joarlekse evenementen ==
* [[Nimwaegse Veerdaagse]] 
* [[Veerdaagsefesten]]  
* [[Batavierenrace]] 
* [[Zevenheuvelenloop]] 
* [[Marikenloop]] 
* [[Fietsveerdaagse]] 
* [[Karmis]] (in juni en in oktober)
* [[Carnaval]] (woarin Nimwaege ''Knotsenburg'' heet noar Fort Knotsenburg wat bi-j et darp [[Lent (Nimwaege)|Lent]] eleagen was)
* Mariken Winterfestival
* [[Gebroeders Van Limburg]] festival 

== Uutgoande verwiezingen ==
* [http://www.noviomagus.nl/ Noviomagus.nl, stea ovver de historie van Nimwaege]

== Galleri-je ==
<gallery>
Ofbeelding:Nimweege geavels.jpg|Geavels under de karke
Ofbeelding:Nimweege ruine.jpg|Barbarossaruïne
Ofbeelding:Nimweege stadhoes.jpg|Olde binnenstad Nimwaege
</gallery>

{{Gelderlaand}}

[[Kategorie:Achterhooks artikel]]
[[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]]
[[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]]
[[Kategorie:Stad in Nederlaand]]