Bodemgebruik: verschil tussen versies
→Bodemdiensten: link |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[File:Global-land-use-graphic.png|thumb|upright=2|Globale verdeling van het bodemgebruik.]] |
[[File:Global-land-use-graphic.png|thumb|upright=2|Globale verdeling van het bodemgebruik.]] |
||
De mens maakt op verschillende manieren '''gebruik van de |
De mens maakt op verschillende manieren '''gebruik van de bodem'''. Bakstenen, drinkwater, brood, zelfs een mobiele telefoon komt, in de vorm van [[zeldzame aarde|zeldzame aard-metalen]], voor een groot deel uit de [[bodem]]. De bodem en het [[bodemfauna|bodemleven]] zijn deel van het [[ecosysteem]] van de [[aarde (planeet)|aarde]]. Om in de toekomst de bodem ook te kunnen gebruiken is [[bodembeheer]] nodig. Bodembeheer heeft veel te maken met [[waterbeheer]], omdat regenwater over of door de bodem stroomt en er in Nederland ook veel [[waterbodem]]s zijn. |
||
Als [[bodemkunde|bodemkundigen]] spreken van bodemgebruik, dan bedoelen ze vaak de bodemfuncties en bodemdiensten. |
Als [[bodemkunde|bodemkundigen]] spreken van bodemgebruik, dan bedoelen ze vaak de bodemfuncties en bodemdiensten. |
||
Versie van 2 okt 2022 11:56
De mens maakt op verschillende manieren gebruik van de bodem. Bakstenen, drinkwater, brood, zelfs een mobiele telefoon komt, in de vorm van zeldzame aard-metalen, voor een groot deel uit de bodem. De bodem en het bodemleven zijn deel van het ecosysteem van de aarde. Om in de toekomst de bodem ook te kunnen gebruiken is bodembeheer nodig. Bodembeheer heeft veel te maken met waterbeheer, omdat regenwater over of door de bodem stroomt en er in Nederland ook veel waterbodems zijn.
Als bodemkundigen spreken van bodemgebruik, dan bedoelen ze vaak de bodemfuncties en bodemdiensten.
Bodemfuncties
De mens gebruikt de draagfunctie van de bodem om er gebouwen en wegen op te bouwen; er kabels en leidingen in te leggen, en ondergronds, voor parkeergarages en tunnels.
Boeren gebruiken de productiefunctie van de bodem voor de productie van landbouwproducten. Delfstoffen als zand, grind en klei, olie en gas zijn belangrijk voor de welvaart van een land. Drinkwater wordt grotendeels uit de bodem betrokken, en veel producten worden gemaakt met behulp van grondwater. De bodem dient daarnaast voor de opslag van energie (koude-warmteopslag) en voor de winning van aardwarmte.
De regulatiefunctie van de bodem is van groot belang voor het ecologisch evenwicht van een gegeven ecosysteem. Water wordt door de bodem geabsorbeerd en vastgehouden, waardoor de overlast van regen wordt beperkt, terwijl er in droge periodes juist genoeg drinkwater beschikbaar is. De bodem houdt daarnaast grote hoeveelheden, in organisch materiaal aanwezig, koolstof vast, bijvoorbeeld in toendra's en veengebieden.
Geologen, biologen (paleontologen) en archeologen gebruiken de informatiefunctie van de bodem om te leren over ontwikkelingen van duizenden tot miljoenen jaren geleden. Zonder het zogenaamde bodemarchief was het vroeger voorkomen van dinosauriërs bijvoorbeeld nooit ontdekt. De opbouw van de bodem geeft informatie over het klimaat van vroegere, warmere periodes, wat weer helpt bij het voorspellen van de effecten van klimaatverandering.
Bodemdiensten
Een andere benadering is het concept van de ecosysteemdiensten van de bodem. Het idee hierbij is dat de bodem 'diensten' levert die de mens kan benutten[1]. Deze 'bodemdiensten' hebben te maken met het vermogen van de bodem om nutriënten te leveren en biomassa te produceren (bodemvruchtbaarheid), het vermogen om regenwater te filteren (drinkwaterproductie), pieken in de neerslag te bufferen en om ziekten en plagen onder controle te houden (biologische landbouw, duurzame landbouw).