[go: nahoru, domu]
Naar inhoud springen

Hooggerechtshof van de Verenigde Staten

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door Oranjesam (overleg | bijdragen) op 17 jul 2019 om 13:49. (→Voormalige rechters: rip)
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.
Hooggerechtshof van de Verenigde Staten
Supreme Court of the United States
Hooggerechtshof van de Verenigde Staten
Het gebouw van het Amerikaanse Federaal Hooggerechtshof in Washington, D.C.
Het gebouw van het Amerikaanse Federaal Hooggerechtshof in Washington, D.C.
Motto Equal Justice Under Law
Werktalen Engels
Jurisdictie Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Zittingsplaats(en) Washington D.C.
Geschiedenis
Opgericht 24 september 1789
Samenstelling
Samenstelling 1 Chief Justice
8 Associate Justices
President John Roberts
Benoeming Door de Senaat na nominatie door de president.
Website
supremecourt.gov
Portaal  Portaalicoon   Mens & maatschappij

Het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten (Engels: Supreme Court of the United States, afgekort tot SCOTUS) is het hoogste federale gerechtshof in het rechtssysteem van de Verenigde Staten, gevestigd in de hoofdstad Washington D.C. Bovendien kent iedere Amerikaanse staat zijn eigen hooggerechtshof (supreme court). Wanneer men in België of Nederland refereert aan het Supreme Court of het Amerikaanse hooggerechtshof, wordt meestal het Federaal Hooggerechtshof in Washington bedoeld.

Sinds het aannemen van de Circuit Judges Act in 1869 bestaat het Hooggerechtshof uit negen rechters. Het gaat om één opperrechter of Chief Justice en acht gewone rechters of Associate Justices. De rechters worden benoemd door de Senaat na nominatie door de president. Zij worden benoemd voor het leven, tenzij zij terugtreden, pensioneren of worden afgezet.

Het Hooggerechtshof is het enige Amerikaanse gerechtshof dat specifiek is opgenomen in de Grondwet van de Verenigde Staten. Daarnaast richtte het Congres 95 Federal District Courts en dertien Federal Courts of Appeals op. Dit zijn respectievelijk de federale rechtbanken in eerste aanleg en de federale rechtbanken in hoger beroep.

De Federal Courts houden zich bezig met zaken die de Amerikaanse Grondwet, het federaal recht of federale verdragen aangaan. Daarnaast zijn ze verantwoordelijk voor het zeerecht en voor de aangelegenheden waarbij buitenlandse burgers of regeringen of de Amerikaanse federale regering zelf betrokken zijn.

Met enige uitzonderingen worden alleen beroepszaken behandeld door het Hooggerechtshof. Bij de meeste van deze gevallen gaat het om geschillen over de uitleg en grondwettelijkheid van de handelingen en van wetten, die door het Congres of door afzonderlijke staten ingevoerd zijn.

Anders dan bijvoorbeeld de het Belgische Hof van Cassatie of het Nederlandse Hoge Raad behandelen de negen rechters van het Hooggerechtshof lang niet alle zaken die het Hof worden voorgelegd. Rechtzoekenden kunnen een petition for a writ of certiorari indienen. In veel gevallen volgt een eenregelige beslissing dat dit verzoek is afgewezen. Dat betekent dat de rechters de zaak niet van voldoende belang vinden in het kader van hun rechtsvormende taak en niet dat de aanvrager geen gelijk heeft.

De rechters

Zie Lijst van rechters in het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Aantal rechters

Artikel III van de Grondwet van de Verenigde Staten vermeldt het Hooggerechtshof, maar vermeld niet het aantal rechters dat erin dient te zetelen. De Judiciary Act van 1789 legde dit aantal vast op zes rechters. De Midnight Judges Act van 1801 bepaalde vervolgens dat het Hooggerechtshof nog slechts uit vijf rechters zou bestaan vanaf de eerstvolgende vacante positie, al werd dit reeds teruggedraaid met de Judiciary Act van 1802. Hierdoor heeft de wet van 1801 geen impact gehad in de praktijk en is het aantal rechters zonder onderbreking op zes gebleven. Naarmate meer staten de Verenigde Staten vervoegden, werden er nieuwe circuits opgericht, met name het Hof van Beroep voor het 7e circuit in 1807, de Hoven van Beroep voor het 8e en voor het 9e circuit in 1837 en het Hof van Beroep voor het 10e circuit in 1863. Hierbij werd het aantal rechters in het Hooggerechtshof respectievelijk verruimd tot zeven in 1807, negen in 1837 en tien in 1863.

In 1866 werd, op aansturen van toenmalig Chief Justice Salmon Chase, de Judicial Circuits Act aangenomen, die bepaalde dat de volgende drie rechters wiens mandaat een einde zou nemen niet zouden worden vervangen. Hierdoor zou het aantal rechters op termijn dalen tot zeven. Door deze wet verdween een eerste zetel in 1866 en een tweede in 1867, wat het aantal rechters op acht bracht. Vervolgens zou de Judiciary Act van 1869, die ook wel eens de Circuit Judges Act wordt genoemd, het aantal rechters vastleggen op negen. Tot op heden werd dit aantal behouden, al stond dit aantal op de helling in 1937.

The switch in time that saved nine

Zie The switch in time that saved nine voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

President Franklin Delano Roosevelt overwoog in de jaren 1930 om tot 15 rechters te benoemen, vanwege het systematisch blokkeren van diens New Deal-beleid door het Hooggerechtshof. Door een ommekeer in de rechtspraak van rechter Owen Roberts, bleek dit in 1937 echter niet langer nodig. Deze gebeurtenissen noemt men the switch in time that saved nine.

Huidige rechters

In chronologische volgorde van hun benoeming zijn dit de huidige negen rechters.

Rechter Staat Functie Ter vervanging van Confirmatiedatum
(Uitslag) 		Termijn Termijnduur Genomineerd door
106 Clarence Thomas
(geboren in 1948) 		GA Associate Justice T. Marshall 15 oktober 1991
(52–48) 		23 oktober 1991
–
heden 		George H. W. Bush
107 Ruth Bader Ginsburg
(geboren in 1933) 		NY Associate Justice B. White 3 augustus 1993
(96–3) 		10 augustus 1993
–
heden 		Bill Clinton
108 Stephen Breyer
(geboren in 1938) 		MA Associate Justice Blackmun 29 juli 1994
(87–9) 		3 augustus 1994
–
heden
109 John Roberts
(geboren in 1955) 		MD Chief Justice Rehnquist 29 september 2005
(78–22) 		29 september 2005
–
heden 		George W. Bush
110 Samuel Alito
(geboren in 1950) 		NJ Associate Justice O'Connor 31 januari 2006
(58–42) 		31 januari 2006
–
heden
111 Sonia Sotomayor
(geboren in 1954) 		NY Associate Justice Souter 6 augustus 2009
(68–31) 		8 augustus 2009
–
heden 		Barack Obama
112 Elena Kagan
(geboren in 1960) 		MA Associate Justice Stevens 5 augustus 2010
(63–37) 		7 augustus 2010
–
heden
113 Neil Gorsuch
(geboren in 1967) 		CO Associate Justice Scalia 7 april 2017
(54–45) 		10 april 2017
–
heden 		Donald Trump
114 Brett Kavanaugh
(geboren in 1965) 		MD Associate Justice Kennedy 6 oktober 2018
(50–48) 		6 oktober 2018
–
heden

Voormalige rechters

Zie Lijst van rechters in het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Er zijn momenteel drie voormalige rechters van het Hooggerechtshof die nog in leven zijn. Gepensioneerde rechters nemen niet meer deel aan de werkzaamheden van het Hooggerechtshof zelf, maar kunnen door de opperrechter worden aangewezen juridische werkzaamheden te verrichten in een lagere federale rechtbank (28 U.S. Code § 294(a)), meestal een van de hoven van beroep.

Rechter Staat Functie Aantreden Pensionering Benoemd door Gepensioneerd onder
102 Sandra Day O'Connor Sandra Day O'Connor
(geboren in 1930) 		AZ Associate Justice 25 september 1981 31 januari 2006 Ronald Reagan George W. Bush
104 Anthony Kennedy Anthony Kennedy
(geboren in 1936) 		CA Associate Justice 18 februari 1988 31 juli 2018 Ronald Reagan Donald Trump
105 David Souter David Souter
(geboren in 1939) 		NH Associate Justice 9 oktober 1990 29 juni 2009 George H.W. Bush Barack Obama

Benoemingsprocedure

Het Roberts Court in zijn huidige samenstelling, vanaf oktober 2018. Op de voorste rij, van links naar rechts: Stephen Breyer, Clarence Thomas, John Roberts (Chief Justice), Ruth Bader Ginsburg, en Samuel Alito. Op de achterste rij, van links naar rechts: Neil Gorsuch, Sonia Sotomayor, Elena Kagan, en Brett Kavanaugh.

De president van de Verenigde Staten nomineert kandidaat-rechters, die ter goedkeuring aan de Senaat moeten worden voorgedragen. De benoeming is voor het leven, zodat de beslissingen van de rechters niet beïnvloed kunnen zijn door dreigementen met ontslag. Rechters kunnen in principe niet worden ontslagen. Vaak blijven de Amerikaanse rechters ook echt zo lang zitten als zij willen, en soms kiezen ze pas op zeer hoge leeftijd voor een senior status.

Het kan daarom van belang zijn of een rechter kort vóór of kort na een presidentswisseling overlijdt of ontslag neemt, want de zittende president van dat moment bepaalt mede wie zijn of haar opvolger is. Tevens is het van belang of de partij die de meerderheid heeft in de Senaat ook de partij is van de president. Indien dit niet zo is, is de president genoodzaakt een consensusfiguur voor te dragen, kan het gebeuren dat de genomineerde kandidaat niet wordt benoemd, zoals in 2016 gebeurde, waarbij de door de Democratische president Obama genomineerde kandidaat Merrick Garland niet werd bevestigd door de door de Republikeinen gedomineerde Senaat.

De benoeming voor het leven is echter ook voor presidenten een manier om nog geruime tijd invloed te laten gelden, ook na het presidentschap en zelfs na het overlijden van de president. Zo trad Clarence Thomas toe tot het Hooggerechtshof in 1991, nadat hij was voorgedragen door president George Herbert Walker Bush. Zijn presidentschap liep reeds in 1993 ten einde en hij overleed in 2018. Zijn rechter Thomas zetelt echter tot op vandaag in het Hooggerechtshof. Een ander voorbeeld is Anthony Kennedy. Hij werd benoemd tijdens het laatste jaar van de tweede ambtstermijn van de Republikein Ronald Reagan. Kennedy bleef rechter tot 2018, hoewel het presidentschap van Reagan reeds in 1989 ten einde kwam en die overleed in 2004.

Vanwege het levenslang mandaat is het ook onvoorspelbaar hoeveel rechters een president kan benoemen in het Hooggerechtshof. Onder het presidentschap van Jimmy Carter bijvoorbeeld, dat duurde van 1977 tot 1981, werd geen enkele rechter benoemd, terwijl diens opvolger, Ronald Reagan, dan weer drie rechters kon benoemen en één rechter kon promoveren tot Chief Justice.

Benoemingen door Barack Obama

Tijdens het presidentschap van Barack Obama werden twee nieuwe Associate Justices benoemd: Sonia Sotomayor in 2009 en Elena Kagan in 2010.

David Souter, die genomineerd was door de Republikeinse president George H.W. Bush in 1990, verliet in 2009 het Hooggerechtshof. De Democratische president op dat moment, Barack Obama, nomineerde Sonia Sotomayor als zijn opvolger. Sotomayor werd in een door de Democraten gecontroleerde Senaat bevestigd met 68 stemmen tegen 31 en werd daarmee de derde vrouw in de geschiedenis die zou zetelen in het Hooggerechtshof, na Sandra Day O'Connor en Ruth Bader Ginsburg.

John Paul Stevens trad een jaar later, in 2010, terug uit het Hooggerechtshof. Ook hierbij nomineerde president Obama een vrouw, namelijk Elena Kagan. Zij was de eerste rechter sinds lange tijd die voordien geen ervaring had als rechter. Haar nominatie werd bevestigd door 63 senatoren. 37 senatoren stemden tegen.

Op 13 februari 2016 overleed zittend rechter Antonin Scalia. Dit gebeurde bijna negen maanden voor de presidentsverkiezingen van 2016 en bijna een jaar voor het voorziene einde van de termijn van toenmalig president Barack Obama. De Republikeinen, die op dat moment de meerderheid hadden in de Senaat, waren van oordeel dat de voordracht van een nieuwe rechter aan de volgende president moest worden overgelaten. Zij weigerden daarom de kandidatuur van de door Obama voorgedragen Merrick Garland nog maar in overweging te nemen, waardoor de benoeming van een nieuwe rechter over de presidentsverkiezingen heen werd getild en het Hooggerechtshof gedurende meer dan een jaar met acht rechters zetelde, wat meermaals staking van stemmen opleverde.

Benoemingen door Donald Trump

Tijdens het presidentschap van Donald Trump werden tot op heden twee nieuwe Associate Justices benoemd: Neil Gorsuch in 2017 en Brett Kavanaugh in 2018.

Op 19 oktober 2016, enkele weken voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 op 8 november 2016, gaf de Republikeinse kandidaat Donald Trump tijdens het derde en laatste debat met zijn Democratische opponente Hillary Clinton te kennen welk type rechters hij zou voordragen indien hij president zou worden. "The justices that I'm going to appoint will be pro-life. They will have a conservative bent. They will be protecting the Second Amendment.",[vertaling 1] zo verklaarde hij.[1][2] Hiermee bedoelde hij enerzijds rechters die het precedent Roe vs. Wade zouden herroepen, een uitspraak van het Hooggerechtshof uit 1973 die wetgeving die abortus verbood strijdig achtte met de Grondwet van de Verenigde Staten. Anderzijds bedoelde hij hiermee dat hij rechters zou nomineren die tegen beperkingen zijn aan de vrije wapendracht, zoals bepaald in het Tweede amendement van de grondwet van de Verenigde Staten.

Op 31 januari 2017 maakte de pas op 20 januari ingezworen president Donald Trump bekend dat hij Neil Gorsuch, rechter bij het Hof van Beroep voor het 10e circuit, nomineerde om de plaats op te vullen die was vrijgekomen door het overlijden van Scalia.[3] Ondanks verzet van Democratische senatoren kon de benoeming van Gorsuch op 7 april 2017 bevestigd worden met 54 stemmen tegen 45, na het afschaffen van de filibuster voor zulke benoemingen.

Op 27 juni 2018 maakte Anthony Kennedy bekend dat hij per 31 juli 2018 met pensioen zou gaan. Hij werd opgevolgd door Brett Kavanaugh.[4] De benoemingsprocedure van Kavanaugh voltrok zich kort voor de midterm-verkiezingen op 6 november van dat jaar. Nadat president Trump Kavanaugh had genomineerd op 9 juli 2018, kwamen meerdere vrouwen naar buiten met beschuldigingen van seksueel misbruik. Een van hen, Christine Blasey Ford, getuigde hierover voor het Senate Judiciary Committee, de Senaatscommissie die zich buigt over benoemingen van rechters. Kavanaugh verdedigde zich vervolgens voor deze commissie en ontkende iedere beschuldiging. Vanwege de beschuldigingen ontstond er twijfel of er wel een meerderheid van de senatoren zou te vinden zijn om hem te benoemen als rechter in het Hooggerechtshof. In deze controversiële en sterk gemediatiseerde benoemingsprocedure werd de benoeming van Kavanaugh uiteindelijk toch goedgekeurd, aanvankelijk door de commissie met een nipte meerderheid van 11 stemmen tegen 10 en vervolgens op 6 oktober door de voltallige Senaat met een eveneens nipte meerderheid van 50 stemmen tegen 48.[5] Gedurende de benoemingsprocedure hadden de Republikeinen een meerderheid van 51 op de 100 Senaatszetels. In de commissie stemden alle Republikeinse senatoren voor en alle Democratische senatoren tegen de benoeming. In de voltallige Senaat op 6 oktober 2018 namen uiteindelijk 98 senatoren deel aan de stemming. Bij de Republikeinen was senator Steve Daines afwezig en nam senator Lisa Murkowski niet deel aan de stemming. Bij de Democraten stemde alle senatoren tegen, behalve Joe Manchin. Deze senator uit West Virginia diende een maand later, bij de midterm-verkiezingen van 6 november, immers te worden herverkozen in zijn staat, waar een meerderheid van de inwoners voor de Republikeinse presidentskandidaat Trump had gestemd tijdens de presidentsverkiezingen van 2016. Manchin raakte overigens herverkozen.

Bekende uitspraken

Bekende uitspraken van het Hooggerechtshof zijn onder meer:

Zie ook

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hooggerechtshof_van_de_Verenigde_Staten&oldid=54204703"