[go: nahoru, domu]

Naar inhoud springen

Logische conjunctie: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Madyno (overleg | bijdragen)
alleen mv met -n
Madyno (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
 
(7 tussenliggende versies door 6 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:Venn0001.svg|thumb|right|Venn-diagram van de conjuctie - rood is waar]]
[[Afbeelding:Venn0001.svg|thumb|[[Venndiagram]] van de conjunctie - rood is waar]]
In de [[wiskunde]] en de [[logica]] is '''logische conjunctie''' (symbool: <math>\scriptstyle \land</math>, &, &&, <small>EN</small> of <small>AND</small>) een [[logische operator]] die twee [[propositie]]s met elkaar verbindt, zodanig dat de conjunctie van beide [[waarheid|waar]] is als beide [[operand]]en waar zijn.
In de [[wiskunde]] en de [[logica]] is '''logische conjunctie''' (symbool: <math>\land</math>, &, &&, <small>EN</small> of <small>AND</small>) een [[logische operator]] die twee [[propositie]]s met elkaar verbindt, zodanig dat de conjunctie van beide [[waarheid|waar]] is als beide [[operand]]en waar zijn.


== Definitie ==
== Definitie ==
De conjunctie vormt een samengestelde propositie ''A'' <math>\scriptstyle \land</math> ''B'' uit twee proposities ''A'' en ''B''. De twee samenstellende proposities worden ''conjuncten'' genoemd. Het geheel is [[dan en slechts dan als|dan en slechts dan]] waar als de beide samenstellende delen waar zijn, wat in de volgende [[waarheidstabel]] wordt aangegeven:
De conjunctie vormt een samengestelde propositie <math>A\land B</math> uit twee proposities <math>A</math> en <math>B</math>. De twee samenstellende proposities worden ''conjuncten'' genoemd. Het geheel is [[dan en slechts dan als|dan en slechts dan]] waar als de beide samenstellende delen waar zijn, wat in de volgende [[waarheidstabel]] wordt aangegeven:


{| class="wikitable"
:{| class="wikitable" style="text-align:center; width:30%"
! ''A'' !! ''B'' !! ''A'' <math>\scriptstyle \land</math> ''B''
! style="width:30%"| <math>A</math>
! style="width:30%"| <math>B</math>
|- align=center
! style="width:1%; background:#e0e0f8"|
| F || F || F
! style="width:30%"| <math>A\land B</math>
|- align=center
|-
| F || T || F
| T || T || style="background:#e0e0f8"| || T
|- align=center
|-
| T || F || F
| T || style="background:papayawhip"| F || style="background:#e0e0f8"|
|- align=center
| style="background:papayawhip"| F
| T || T || T
|-
| style="background:papayawhip"| F || T || style="background:#e0e0f8"|
| style="background:papayawhip"| F
|- style="background:papayawhip"
| F || F || style="background:#e0e0f8"| || F
|}
|}


Intuïtief gezien werkt de logische operator op dezelfde manier als het gewone Nederlandse [[voegwoord]] "en". De zin "Het regent ''en'' ik ben binnen" verzekert je dat de beide delen tegelijkertijd waar zijn: zowel dat het regent, als dat ik binnen ben. Logisch gezien zou men dit voorstellen door de [[bewering]] ''A'' te gebruiken voor "Het regent", ''B'' voor "Ik ben binnen", samen dus ''A'' EN 'B''.
Intuïtief gezien werkt de logische operator op dezelfde manier als het gewone Nederlandse [[voegwoord]] "en". De zin "Het regent ''en'' ik ben binnen" verzekert je dat de beide delen tegelijkertijd waar zijn: zowel dat het regent, als dat ik binnen ben. Logisch gezien zou men dit voorstellen door de [[bewering]] <math>A</math> te gebruiken voor "Het regent", <math>B</math> voor "Ik ben binnen", samen dus <math>A</math> EN <math>AB</math>.


Beschouw bijvoorbeeld
Bijvoorbeeld, beschouw:
: ''x'' > 13 <math>\scriptstyle \land</math> ''x'' < 27.
:<math>x > 13\land x < 27</math>
Als ''x'' gelijk is aan 36, dan is ''x'' > 13 waar, maar ''x'' < 27 is onwaar, de bewering is dus onwaar. Maar als ''x'' nu 20 is, dan zijn beide delen van de bewering waar, en dus is heel de conjunctie waar.
Als <math>x</math> gelijk is aan 36, dan is <math>x > 13</math> waar, maar <math>x < 27</math> is onwaar; de bewering is dus onwaar. Maar als <math>x=20</math>, zijn beide delen van de bewering waar, en dus is de hele conjunctie waar.


De uitbreiding van de conjunctie voor een (eventueel [[oneindige verzameling|oneindige) verzameling]] van beweringen is de [[universaliteit|universele kwantificatie]] uit de [[predicatenlogica]].
De uitbreiding van de conjunctie voor een (eventueel [[oneindige verzameling|oneindige) verzameling]] van beweringen is de [[universaliteit|universele kwantificatie]] uit de [[predicatenlogica]].
Regel 30: Regel 35:
:<math>\vdash A \land B </math>
:<math>\vdash A \land B </math>


Het [[bewijs (wiskunde)|bewijs]] heeft twee [[Premisse (logica)|premisse]]n. De eerste is het linkerlid, de tweede het rechterlid. Uit deze twee premissen kan logisch besloten worden dat ''A'' <math>\scriptstyle \land</math> ''B'' eveneens waar moet zijn.
Het [[bewijs (wiskunde)|bewijs]] heeft twee [[Premisse (logica)|premisse]]n. De eerste is het linkerlid, de tweede het rechterlid. Uit deze twee premissen kan logisch besloten worden dat <math>A \land B </math> eveneens waar moet zijn.


Dit is een voorbeeld van een bewering die de vorm van een ''conjunctie'' heeft:
Dit is een voorbeeld van een bewering die de vorm van een ''conjunctie'' heeft:
Regel 39: Regel 44:


== Associativiteit en commutativiteit ==
== Associativiteit en commutativiteit ==
Logische conjunctie is [[Associativiteit|associatief]] en [[Commutativiteit|commutatief]]. Dat wil zeggen dat (''A'' <math>\scriptstyle \land</math> ''B'') <math>\scriptstyle \land</math> ''C'' [[Logische equivalentie|logisch equivalent]] is aan ''A'' <math>\scriptstyle \land</math> (''B'' <math>\scriptstyle \land</math> ''C'') (associatief) met als gevolg dat de haakjes vaak weggelaten worden en dat ''A'' <math>\scriptstyle \land</math> ''B'' logisch equivalent is aan ''B'' <math>\scriptstyle \land</math> ''A'' (commutatief).
Logische conjunctie is [[Associativiteit|associatief]] en [[Commutativiteit|commutatief]]. Dat wil zeggen dat <math>(A\land B) \land C</math> [[Logische equivalentie|logisch equivalent]] is aan <math>A\land (B \land C)</math> (associatief), met als gevolg dat de haakjes vaak weggelaten worden, en dat <math>A\land B</math> logisch equivalent is aan <math>B\land A</math> (commutatief).


== Bitsgewijze bewerking ==
== Bitsgewijze bewerking ==
Regel 65: Regel 70:
[[Categorie:Logica]]
[[Categorie:Logica]]
[[Categorie:Booleaanse algebra]]
[[Categorie:Booleaanse algebra]]

[[bg:Конюнкция]]
[[ca:Conjunció lògica]]
[[cs:Konjunkce (matematika)]]
[[da:Konjunktion (logik)]]
[[de:Konjunktion (Logik)]]
[[en:Logical conjunction]]
[[eo:Konjunkcio (logiko)]]
[[es:Conjunción lógica]]
[[et:Konjunktsioon (loogika)]]
[[fa:عطف منطقی]]
[[fi:Konjunktio (logiikka)]]
[[fr:Conjonction logique]]
[[he:וגם (לוגיקה)]]
[[hu:Konjunkció]]
[[hy:Կոնյունկցիա]]
[[id:Logika konjungsi]]
[[it:Congiunzione logica]]
[[ja:論理積]]
[[kk:Конъюнкция]]
[[ko:논리곱]]
[[mk:Логичка конјункција]]
[[no:Konjunksjon (logikk)]]
[[pl:Koniunkcja (logika)]]
[[pms:Congionsion]]
[[pt:Conjunção lógica]]
[[ru:Конъюнкция]]
[[simple:Logical conjunction]]
[[sk:Konjunkcia (logika)]]
[[sr:Логичка конјункција]]
[[sv:Konjunktion (logik)]]
[[th:การเชื่อมเชิงตรรกศาสตร์]]
[[uk:Кон'юнкція]]
[[zh:逻辑与]]

Huidige versie van 15 okt 2020 om 11:53

Venndiagram van de conjunctie - rood is waar

In de wiskunde en de logica is logische conjunctie (symbool: , &, &&, EN of AND) een logische operator die twee proposities met elkaar verbindt, zodanig dat de conjunctie van beide waar is als beide operanden waar zijn.

Definitie[bewerken | brontekst bewerken]

De conjunctie vormt een samengestelde propositie uit twee proposities en . De twee samenstellende proposities worden conjuncten genoemd. Het geheel is dan en slechts dan waar als de beide samenstellende delen waar zijn, wat in de volgende waarheidstabel wordt aangegeven:

T T T
T F F
F T F
F F F

Intuïtief gezien werkt de logische operator op dezelfde manier als het gewone Nederlandse voegwoord "en". De zin "Het regent en ik ben binnen" verzekert je dat de beide delen tegelijkertijd waar zijn: zowel dat het regent, als dat ik binnen ben. Logisch gezien zou men dit voorstellen door de bewering te gebruiken voor "Het regent", voor "Ik ben binnen", samen dus EN .

Beschouw bijvoorbeeld

Als gelijk is aan 36, dan is waar, maar is onwaar; de bewering is dus onwaar. Maar als , zijn beide delen van de bewering waar, en dus is de hele conjunctie waar.

De uitbreiding van de conjunctie voor een (eventueel oneindige) verzameling van beweringen is de universele kwantificatie uit de predicatenlogica.

Als deductieregel is conjunctie een geldige, eenvoudige bewijsvorm:

Het bewijs heeft twee premissen. De eerste is het linkerlid, de tweede het rechterlid. Uit deze twee premissen kan logisch besloten worden dat eveneens waar moet zijn.

Dit is een voorbeeld van een bewering die de vorm van een conjunctie heeft:

Iedereen zou moeten stemmen.
Democratie is de beste regeringsvorm.
Dus, iedereen zou moeten stemmen en democratie is de beste regeringsvorm.

Associativiteit en commutativiteit[bewerken | brontekst bewerken]

Logische conjunctie is associatief en commutatief. Dat wil zeggen dat logisch equivalent is aan (associatief), met als gevolg dat de haakjes vaak weggelaten worden, en dat logisch equivalent is aan (commutatief).

Bitsgewijze bewerking[bewerken | brontekst bewerken]

Logische conjunctie wordt vaak gebruikt in bitsgewijze bewerkingen. Voorbeelden:

  • 0 en 0 = 0
  • 0 en 1 = 0
  • 1 en 0 = 0
  • 1 en 1 = 1
  • 1100 en 1010 = 1000

Merk op dat in computerwetenschappen de operator EN gebruikt kan worden om een bit op 0 te zetten door een EN-bewerking van die bit met 0.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]