[go: nahoru, domu]

Naar inhoud springen

Logische conjunctie: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Chobot (overleg | bijdragen)
k robot Erbij: cs, da, et, ko, mk, no, sv Eraf: es Anders: it, pl, pt
Madyno (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
 
(43 tussenliggende versies door 26 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
[[Afbeelding:Venn0001.svg|thumb|[[Venndiagram]] van de conjunctie - rood is waar]]
[[Image:AND.jpg|thumb|right|150px|Logische [[AND-poort|EN-poort]]]]
In de [[wiskunde]] is '''logische conjunctie''' (symbool '''''EN''''' of '''''AND''''') een [[logische operator]] die twee proposities met elkaar verbindt, zodanig dat de conjunctie van beide waar is als beide operanden waar zijn.
In de [[wiskunde]] en de [[logica]] is '''logische conjunctie''' (symbool: <math>\land</math>, &, &&, <small>EN</small> of <small>AND</small>) een [[logische operator]] die twee [[propositie]]s met elkaar verbindt, zodanig dat de conjunctie van beide [[waarheid|waar]] is als beide [[operand]]en waar zijn.


==Definitie==
== Definitie ==
De conjunctie vormt een samengestelde propositie <math>A\land B</math> uit twee proposities <math>A</math> en <math>B</math>. De twee samenstellende proposities worden ''conjuncten'' genoemd. Het geheel is [[dan en slechts dan als|dan en slechts dan]] waar als de beide samenstellende delen waar zijn, wat in de volgende [[waarheidstabel]] wordt aangegeven:
In de [[logica]] en technische domeinen die het begrip gebruiken, is de '''conjunctie''' of '''EN''' een [[logische operator]] uit de [[propositielogica]].
Het resultaat van het samenvoegen van twee proposities wordt hun conjunctie genoemd.
De conjunctie is waar [[als en slechts als]] ''beide'' gecombineerde proposities waar zijn; anders is de conjuctie onwaar. Een onderdeel van een conjunctie wordt een ''conjunct'' genoemd.


:{| class="wikitable" style="text-align:center; width:30%"
Voor twee ingangen ''A'' en ''B'', wordt de [[waarheidstabel]] van de operator:
! style="width:30%"| <math>A</math>

! style="width:30%"| <math>B</math>
{| {{prettytable}}
! style="width:1%; background:#e0e0f8"|
! A !! B !! A EN B
! style="width:30%"| <math>A\land B</math>
|- align=center
|-
| F || F || F
| T || T || style="background:#e0e0f8"| || T
|- align=center
|-
| F || T || F
| T || style="background:papayawhip"| F || style="background:#e0e0f8"|
|- align=center
| style="background:papayawhip"| F
| T || F || F
|-
|- align=center
| style="background:papayawhip"| F || T || style="background:#e0e0f8"|
| T || T || T
| style="background:papayawhip"| F
|- style="background:papayawhip"
| F || F || style="background:#e0e0f8"| || F
|}
|}


Intuïtief gezien werkt de logische operator op dezelfde manier als het gewone Nederlandse wood "en". De zin "Het regent ''en'' ik ben binnen" verzekert je dat de beide delen tegelijkertijd waar zijn: zowel dat het regent, als dat ik binnen ben. Logisch gezien zou men dit voorstellen door de bewering ''A'' te gebruiken voor "Het regent", ''B'' voor "Ik ben binnen" , samen dus ''A'' EN 'B''.
Intuïtief gezien werkt de logische operator op dezelfde manier als het gewone Nederlandse [[voegwoord]] "en". De zin "Het regent ''en'' ik ben binnen" verzekert je dat de beide delen tegelijkertijd waar zijn: zowel dat het regent, als dat ik binnen ben. Logisch gezien zou men dit voorstellen door de [[bewering]] <math>A</math> te gebruiken voor "Het regent", <math>B</math> voor "Ik ben binnen", samen dus <math>A</math> EN <math>AB</math>.


Beschouw bijvoorbeeld
Bijvoorbeeld, beschouw:
: ''x'' > 13 EN ''x'' < 27.
:<math>x > 13\land x < 27</math>
Als ''x'' gelijk is aan 36, dan is ''x'' > 13 waar, maar ''x'' < 27 is onwaar, de bewering is dus onwaar.
Als <math>x</math> gelijk is aan 36, dan is <math>x > 13</math> waar, maar <math>x < 27</math> is onwaar; de bewering is dus onwaar. Maar als <math>x=20</math>, zijn beide delen van de bewering waar, en dus is de hele conjunctie waar.
Maar als ''x'' nu 20 is, dan zijn beide delen van de bewering waar, en dus is heel de conjunctie waar.


De uitbreiding van de conjunctie voor een (eventueel [[oneindig]]e) verzameling van beweringen is de [[universaliteit|universele kwantificatie]] uit de [[predikatenlogica]].
De uitbreiding van de conjunctie voor een (eventueel [[oneindige verzameling|oneindige) verzameling]] van beweringen is de [[universaliteit|universele kwantificatie]] uit de [[predicatenlogica]].


Als deductieregel is conjunctie een geldige, eenvoudige bewijsvorm:
Als [[deductie]]regel is conjunctie een geldige, eenvoudige bewijsvorm:
:<math>A</math>
:<math>B</math>
:<math>\vdash A \land B </math>


Het [[bewijs (wiskunde)|bewijs]] heeft twee [[Premisse (logica)|premisse]]n. De eerste is het linkerlid, de tweede het rechterlid. Uit deze twee premissen kan logisch besloten worden dat <math>A \land B </math> eveneens waar moet zijn.
:A
:B
dus
:A EN B.

of genoteerd met [[logische operator]]en:
:<math> A, </math>
:<math> B </math>
:<math> \vdash A \and B </math>

Het bewijs heeft twee premisses. De eerste is het linkerlid, het tweede het rechterlid. Uit deze twee premisses kan logisch besloten worden dat A EN B eveneens waar moet zijn.


Dit is een voorbeeld van een bewering die de vorm van een ''conjunctie'' heeft:
Dit is een voorbeeld van een bewering die de vorm van een ''conjunctie'' heeft:
Regel 50: Regel 43:
:Dus, iedereen zou moeten stemmen en democratie is de beste regeringsvorm.
:Dus, iedereen zou moeten stemmen en democratie is de beste regeringsvorm.


==[[Associativiteit]] en [[commutativiteit]]==
== Associativiteit en commutativiteit ==
Logische conjunctie is [[Associativiteit|associatief]] en [[Commutativiteit|commutatief]]. Dat wil zeggen dat <math>(A\land B) \land C</math> [[Logische equivalentie|logisch equivalent]] is aan <math>A\land (B \land C)</math> (associatief), met als gevolg dat de haakjes vaak weggelaten worden, en dat <math>A\land B</math> logisch equivalent is aan <math>B\land A</math> (commutatief).
Een reeks conjunctie kan aan elkaar geketend worden, zoals ''A'' EN ''B'' EN ''C'', wat [[logisch equivalent]] is aan zowel (''A'' EN ''B'') EN ''C'' als aan ''A'' EN (''B'' EN ''C'').
Deze uitdrukking is waar als ''A'', ''B'', en ''C'' alle gelijktijdig waar zijn.
Anders gezegd: de conjunctie is [[associatief]]. De conjunctie is eveneens [[commutatief]] : ''A'' EN ''B'' is hetzelfde als ''B'' EN ''A''.


== Bitsgewijze bewerking ==
==Symbool==
Het symbool "<math>\land</math>" wordt vaak gebruikt voor de conjunctie, "''P'' <math>\land</math> ''Q''" wordt gelezen als "''P'' en ''Q''".
Het woord "EN" of het Engelse "AND" in drukletters wordt ook gebruikt, net als de gewone woorden "en" en "and".

==Bitsgewijze bewerking==
Logische conjunctie wordt vaak gebruikt in bitsgewijze bewerkingen. Voorbeelden:
Logische conjunctie wordt vaak gebruikt in bitsgewijze bewerkingen. Voorbeelden:


Regel 70: Regel 57:


Merk op dat in computerwetenschappen de operator EN gebruikt kan worden om een bit op 0 te zetten door een EN-bewerking van die bit met 0.
Merk op dat in computerwetenschappen de operator EN gebruikt kan worden om een bit op 0 te zetten door een EN-bewerking van die bit met 0.



==Zie ook==
==Zie ook==
Regel 78: Regel 64:
* [[Logische disjunctie]]
* [[Logische disjunctie]]


== Externe links ==
* [http://mathworld.wolfram.com/Conjunction.html Wolfram Mathematics Conjunction]


{{DEFAULTSORT:Logische conjunctie}}
== Externe links ==
[http://mathworld.wolfram.com/Conjunction.html Wolfram Mathematics Conjunction]
[[Categorie:Logica]]
[[Categorie:Logica]]
[[Categorie:Booleaanse algebra]]

[[cs:Konjunkce (matematika)]]
[[da:Konjunktion (logik)]]
[[de:Konjunktion (Logik)]]
[[en:Logical conjunction]]
[[eo:Konjunkcio (logiko)]]
[[et:Konjunktsioon (loogika)]]
[[fr:Conjonction logique]]
[[it:Algebra di Boole#AND]]
[[ja:論理積]]
[[ko:논리곱]]
[[mk:Логичка конјункција]]
[[no:Konjunksjon (logikk)]]
[[pl:Koniunkcja (matematyka)]]
[[pt:Conjunção lógica]]
[[sk:Konjunkcia (logika)]]
[[sv:Logisk konjunktion]]
[[th:การเชื่อมเชิงตรรกศาสตร์]]
[[uk:Кон'юнкція]]

Huidige versie van 15 okt 2020 om 11:53

Venndiagram van de conjunctie - rood is waar

In de wiskunde en de logica is logische conjunctie (symbool: , &, &&, EN of AND) een logische operator die twee proposities met elkaar verbindt, zodanig dat de conjunctie van beide waar is als beide operanden waar zijn.

Definitie[bewerken | brontekst bewerken]

De conjunctie vormt een samengestelde propositie uit twee proposities en . De twee samenstellende proposities worden conjuncten genoemd. Het geheel is dan en slechts dan waar als de beide samenstellende delen waar zijn, wat in de volgende waarheidstabel wordt aangegeven:

T T T
T F F
F T F
F F F

Intuïtief gezien werkt de logische operator op dezelfde manier als het gewone Nederlandse voegwoord "en". De zin "Het regent en ik ben binnen" verzekert je dat de beide delen tegelijkertijd waar zijn: zowel dat het regent, als dat ik binnen ben. Logisch gezien zou men dit voorstellen door de bewering te gebruiken voor "Het regent", voor "Ik ben binnen", samen dus EN .

Beschouw bijvoorbeeld

Als gelijk is aan 36, dan is waar, maar is onwaar; de bewering is dus onwaar. Maar als , zijn beide delen van de bewering waar, en dus is de hele conjunctie waar.

De uitbreiding van de conjunctie voor een (eventueel oneindige) verzameling van beweringen is de universele kwantificatie uit de predicatenlogica.

Als deductieregel is conjunctie een geldige, eenvoudige bewijsvorm:

Het bewijs heeft twee premissen. De eerste is het linkerlid, de tweede het rechterlid. Uit deze twee premissen kan logisch besloten worden dat eveneens waar moet zijn.

Dit is een voorbeeld van een bewering die de vorm van een conjunctie heeft:

Iedereen zou moeten stemmen.
Democratie is de beste regeringsvorm.
Dus, iedereen zou moeten stemmen en democratie is de beste regeringsvorm.

Associativiteit en commutativiteit[bewerken | brontekst bewerken]

Logische conjunctie is associatief en commutatief. Dat wil zeggen dat logisch equivalent is aan (associatief), met als gevolg dat de haakjes vaak weggelaten worden, en dat logisch equivalent is aan (commutatief).

Bitsgewijze bewerking[bewerken | brontekst bewerken]

Logische conjunctie wordt vaak gebruikt in bitsgewijze bewerkingen. Voorbeelden:

  • 0 en 0 = 0
  • 0 en 1 = 0
  • 1 en 0 = 0
  • 1 en 1 = 1
  • 1100 en 1010 = 1000

Merk op dat in computerwetenschappen de operator EN gebruikt kan worden om een bit op 0 te zetten door een EN-bewerking van die bit met 0.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]