Klein Paarlo
Klein Paarlo was een kasteel in het Nederlandse gehucht Paarlo, provincie Limburg. De bijgebouwen zijn bewaard gebleven.
| Klein Paarlo | ||
|---|---|---|
| ||
| Locatie | Paarlo | |
| Gebouwd in | vóór 1625 | |
| Gesloopt in | Tweede Wereldoorlog | |
| Bijzonderheden | bijgebouwen zijn bewaard gebleven | |
| ||
Kadastrale kaart (1811) met Klein Paarlo
| ||
Geschiedenis
bewerkenIn de 13e eeuw had het geslacht Van Karken het allodiale goed Pardelare in bezit. Nadat een tak van deze familie zich Van Vlodrop was gaan noemen, kwam het goed in deze familie terecht. Zij maakten van Paarlo een leengoed, verbonden aan Roermond, waarvan de familie sinds 1349 erfvoogd was. Vervolgens werd de familie Van Paerle[1] met het goed Paarlo beleend: in 1423 Wolter van Paerdelaer, in 1442 gevolgd door zijn zoon Gerard. In 1513 volgde Jannes van den Berge.
Nog vóór 1515 werd het goed opgedeeld in Groot Paarlo en Klein Parloo, in de verhouding 2:1. Groot Paarlo was in feite de voortzetting van het oorspronkelijke, middeleeuwse goed.
Het is niet bekend of er op Klein Paarlo al sprake was van enige bebouwing toen het van Paarlo werd afgesplitst. De oudste vermelding van een huis dateert uit 1625. In ieder geval was het goed in de 16e eeuw in eigendom bij de familie Van Hillen, een geslacht van patriciërs uit Roermond. In 1570 trouwde Johanna van Hillen met de heer van Kessel, Willem van Merwijck. Hun dochter Johanna van Merwijck zou in 1625 Klein Paarlo erven van haar moeder.
Uit het huwelijk van dochter Johanna met Conrad van der Horst kwamen drie dochters voort. Nadat dochter Anna in 1677 kinderloos kwam te overlijden vererfde Klein Paarlo naar haar neef Hans Willem van Baexen. Hij had echter schulden en moest het huis daarom verkopen. De nieuwe eigenaar was Bernard Albert van Lom, schout van Roermond, die in de hiernavolgende jaren het goed verder vergrootte door aangrenzende gronden aan te kopen.
In 1666 werd het goed enkele malen geplunderd door afgedankte soldaten uit Lotharingen.[2]
Klein Paarlo vererfde medio 18e eeuw naar Bernardus Paulissen. Na zijn dood verkocht de weduwe het goed aan Hendrik Constantius Pollart, die in 1813 in het huis overleed. In 1879 erfde graaf Stephan d’Alcantara het goed.
In de Tweede Wereldoorlog werd het hoofdgebouw verwoest.
Beschrijving
bewerkenDe oudste vermelding van een huis Klein Paarlo dateert uit 1625: in dat jaar was het huis namelijk de plaats van overlijden van eigenaresse Johanna van Hillen. Ook was er toen sprake van een pachtboerderij.
Eind 17e eeuw was Klein Paarlo een grote, omgrachte buitenplaats met een boomgaard en een moestuin.
Een kaart uit 1727 toont een schetsmatige afbeelding van Klein Paarlo. Binnen een rechthoekige omgrachting lagen een gebouwcomplex en een siertuin. Een brug aan de zuidwestzijde gaf toegang tot de gebouwen.
De kadastrale kaart van 1811-1832 laat een herenhuis zien met een voorplein. Aan weerszijden van het voorplein lagen twee bijgebouwen. In het verlengde van het huis, voorplein en toegangshek lag een lange oprijlaan.
Het herenhuis is tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoest, maar de twee bijgebouwen zijn nadien hersteld in de stijl van de Delftse school. De oprijlaan is eveneens bewaard gebleven.
- Wim Hupperetz, Ben Olde Meierink en Ronald Rommes (2005). Kastelen in Limburg. Matrijs, Utrecht, "Ambt Montfort", p. 252.
- Paarlo – Paerdelaer, Kastelenlexicon
- ↑ Ook wel genoemd: Van Pedeler, Van Paerdelaer
- ↑ Willems, Leo (2013). Boeren in de Roerstreek: Afkomst en leven van Maria Puts (1873-1952), boerin in Posterholt. Uitgeverij Verloren, p. 46. ISBN 978-90-8704-358-2. Gearchiveerd op 17 augustus 2023.