Toxandrië
Toxandrië, Texandrië of Taxandrië is de oude naam van de Kempen.
In de 1e eeuw maakte Plinius de Oudere melding van het Germaanse volk Texuandri, dat "achter de Schelde" (d.i. ten oosten van de Oosterschelde) woonde.[1] De naam zou bestaan uit de Germaanse woorden tehswa en andra en zo "op de rechteroever" betekenen.[2] Anderzijds kon dit volk zijn naam ontlenen aan de taxus[3] en verwijzen naar de vroegere Eburonen wier naam naar dezelfde struik verwees.[4]
Voor 358 vielen Salische Franken het gebied apud Toxandriam locum gewapenderhand binnen, en keizer Julianus maakte hen tot foederati van Rome.[5] Later richtten de Franken er een gouw op, die in 710 pago Texandrie[6] genoemd werd.Tegen 1100 waren in het gebied het markgraafschap Antwerpen en de meierij van 's-Hertogenbosch ontstaan, al gauw onderdelen van het hertogdom Brabant.
Rond 1100 vond ook de vorming van het aartsdekenaat Texandria plaats binnen het bisdom Luik. Rond 1400 verandert de naam van dit diakonaat in Campinia (Aartsdiakonaat Kempenland),[7] de naam Taxandria verdwijnt.
- ↑ Plinius Maior (± 70). Naturalis historia (boek 4, alinea 31).
- ↑ Maurits Gysseling (1960). Toponymisch woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland (vóór 1226). Brussel: Belgisch Interuniversitair Centrum voor Neerlandistiek (p 958).
- ↑ Lauran Toorians (2000). Keltisch en Germaans in de Nederlanden – Taal in Nederland en België gedurende de Late IJzertijd en de Romeinse periode. In: Mémoires de la Société Belge d'Etudes Celtiques, 13. Brussel: Belgische Genootschap voor Keltische Studies.
- ↑ zie Eburonen#Na Caesar
- ↑ Marcellinus Ammianus, Res Gestae (±390). Gearchiveerd op 27 maart 2022. Geraadpleegd op 28 februari 2016. “boek 17, alinea 8”
- ↑ oorkondenboek van Noord-Brabant (690-1312) nr 4 d.d. 29 juli 710
- ↑ Rural riches & royal rags uitgegeven door de Universiteit van Leiden. 29 juni 2018