Automatische incasso
Automatische incasso is een betaalwijze waarbij een rekeninghouder aan een organisatie (de gemachtigde) toestemming geeft voor eenmalige of periodieke afschrijving van bedragen van een bank- of girorekening. Afschrijvingen die middels automatische incasso plaatsvinden kan men binnen 30 dagen laten terugboeken door de bank.
Machtigingen kunnen op twee manieren worden verkregen: schriftelijk of telefonisch. Bij telefonische machtigingen is de voorwaarde dat een organisatie alleen eigen klanten mag benaderen of dat een verzoek tot incasso vanuit de rekeninghouder zelf moet komen. Daarnaast moet er bij een telefonische machtiging door de gemachtigde binnen enkele dagen een schriftelijke bevestiging van de machtiging worden gestuurd naar de rekeninghouder. Machtigingen via het internet komen ook voor, maar deze zijn officieel niet geldig[1].
Het betalingssysteem is kostenbesparend maar ook gevoelig voor fouten en fraude. Gemachtigden hebben contractueel met hun bank een verplichting om te voldoen aan de regels om voor het afschrijven over een geldige machtiging te bezitten, het juiste bedrag te incasseren en dit incasseren te herhalen volgens de machtiging. Gemachtigden hebben in Nederland daarbij de technische vrijheid om van elke Nederlandse rekening te kunnen incasseren. Nederlandse banken houden zelf niet bij welke machtigingen zijn verstrekt. Ze kunnen daardoor niet continu controleren of incasso-opdrachten correct zijn. Bij interbancaire incasso kunnen banken ook niet controleren of namen en rekeningnummers overeenkomen. Controle door banken op zowel de eenmalige als de periodieke afschrijvingen vindt dan ook hierom en om kostenbesparing niet continu plaats. Van rekeninghouders wordt verwacht dat zij hun rekening controleren op onrechtmatige incasseringen.
Rekeninghouders hebben de mogelijkheid om terechte en onterechte incasseringen terug te krijgen via hun bank. Het verzoek tot terugboeken moet binnen 30 dagen bij de eigen bank ingediend worden. Bij incasso's ten behoeven van loterijen (zoals de Staatsloterij) kunnen alleen ingediend worden tot de trekkingsdatum. Terugboeken hoort dan plaats te vinden als het geen speciale betaling voor bijvoorbeeld een kansspel of collegegeld betrof. Bij onterechte incasso (zoals incasseren zonder machtiging of niet volgens de verstrekte machtiging) moet de rekeninghouder bij de eigen bank om een stornering vragen. Hierbij gaat de bank na of de incasso onrechtmatig was en kan het geld binnen enkele weken weer zijn teruggestort. Bij onterechte incasso heeft een rekeninghouder een jaar de tijd om een storneringverzoek in te dienen. Rekeninghouders hebben daarnaast de mogelijkheid om een preventieve blokkade op hun rekening toe te laten passen waardoor een opgegeven rekening niet meer kan incasseren. Er zijn nog geen banken die algemene blokkade aanbieden waardoor geen enkele incasso meer kan plaatsvinden.
In 2007 werd bekend dat binnen het in te voeren Europese betalingssysteem SEPA een uitbreiding[2] van de automatische incasso zal plaatsvinden naar alle landen van de EU. Ter compensatie zullen dan de mogelijkheden tot terugboeken en storneren worden verlengd. Op dit voorstel is vanuit diverse organisaties, waaronder de Consumentenbond[3], protest aangetekend omdat de veiligheid niet voldoende zou zijn gewaarborgd. Hierbij is een voorstel gedaan waarbij banken toestemming moeten bijhouden en controleren voordat er incasso kan plaatsvinden.