Oppositioneel-opstandige gedragsstoornis
Een oppositioneel-opstandige gedragsstoornis is een psychische aandoening die in het DSM-IV is ingedeeld bij de ontwikkelingsstoornissen. De aandoening wordt ook aangeduid met de Engels afkorting ODD (Oppositional Defiant Disorder).
| Oppositioneel-opstandige gedragsstoornis | ||||
|---|---|---|---|---|
| Coderingen | ||||
| ICD-10 | F91.3 | |||
| ICD-9 | 313.81 | |||
| ||||
Kinderen met deze aandoening zijn ongehoorzaam, zijn driftig, houden zich vaak niet aan de regels en hebben meerdere problemen in de sociale omgang, vooral met volwassenen, maar soms ook met leeftijdsgenoten. De aandoening is te vergelijken met de anti-sociale gedragsstoornis, maar hoewel het kind ook opstandig en eigengereid is, zijn de symptomen over het algemeen iets milder van aard.
Regelmatig is er sprake van comorbiditeit, dat wil zeggen dat de aandoening samengaat met andere ziektebeelden, bijvoorbeeld ADHD, autisme of een reactieve hechtingsstoornis, waardoor de diagnose niet eenvoudig te maken is. Zo overlappen bijvoorbeeld de symptomen van een oppositioneel-opstandige gedragsstoornis en ADHD. Bij ODD ligt de nadruk echter meer op agressiviteit en bij ADHD op impulsiviteit.
Het DSM-IV geeft de volgende criteria voor de oppositioneel-opstandige gedragsstoornis:
- Er bestaat gedurende minimaal zes maanden een patroon van negatief, agressief en opstandig gedrag. In deze periode moet voldaan zijn aan vier of meer van de volgende criteria. Het kind
- heeft vaak driftbuien
- spreekt vaak volwassenen tegen
- weigert vaak aan verzoeken of regels van volwassenen te voldoen
- irriteert vaak met opzet andere mensen
- legt de schuld van fouten en ongepast gedrag vaak bij anderen
- is vaak lichtgeraakt of snel geïrriteerd door anderen
- is vaak kwaad of verongelijkt
- is vaak haatdragend of wraakzuchtig
- Nota bene: Aan dit criterium is alleen voldaan als het gedrag zich vaker voordoet dan normaal bij leeftijdsgenoten en kinderen in dezelfde fase van ontwikkeling.
- De gedragsstoornis veroorzaakt duidelijk lijden in de sociale omgang, op school en (op latere leeftijd) op het werk.
- De aandoening treedt niet uitsluitend op als onderdeel van een psychotische stoornis of stemmingsstoornis.
- Er is niet voldaan aan de criteria voor een anti-sociale gedragsstoornis of (als de persoon achttien jaar of ouder is) aan de criteria voor de anti-sociale persoonlijkheidsstoornis.