Zomertijd
Voor de periode waarin het zomer is, zie Zomer.
Zomertijd (in België ook vaak zomeruur) is de tijd die gedurende de zomermaanden wordt aangehouden door de klok een uur vooruit te zetten, dit wil zeggen de klok een uur voor te laten lopen op de standaardtijd (die in dit verband ook wel wintertijd genoemd wordt).
In de zomer komt de zon zo vroeg op dat het al licht is terwijl de meeste mensen nog slapen. Door de klok te verzetten lijkt de zon later op te komen en weer onder te gaan. Hierdoor is het 's morgens langer donker, en blijft het 's avonds juist langer licht. De periode van daglicht komt zo beter overeen met de periode waarin de meeste mensen wakker zijn. De gedachte achter zomertijd is dat men zo zou kunnen bezuinigen op (elektrische) verlichting. Het energiebesparende effect van zomertijd is echter omstreden.
Ongeveer 70 landen verzetten momenteel twee keer per jaar de klok. In de Europese Unie loopt de zomertijd van de laatste zondag van maart tot de laatste zondag van oktober.
|
Oorsprong
In de oudheid werd het dagritme flexibel aangepast aan de lengte van de dag. Zo begon de dag voor de Romeinen bij zonsopgang en eindigde hij bij zonsondergang. Die dag werd verdeeld in twaalf uren, en dus waren de uren in de winter korter dan in de zomer.
Toen de lengte van een uur in de Middeleeuwen werd vastgelegd op zestig minuten ontstond echter een verschil in zonuren tussen de zomer en de winter.[1]
Er is wel eens beweerd dat zomertijd voor het eerst voorgesteld werd door Benjamin Franklin en in een anonieme brief aan de redactie van de Journal of Paris. Het artikel was echter als grap bedoeld en bovendien stelde Franklin niet voor om de zomertijd in te voeren, maar dat men in de zomer vroeger moest opstaan en naar bed gaan om te besparen op kaarsen.[1]
Het eerste serieuze voorstel kwam van de Nieuw-Zeelander George Vernon Hudson in 1895, die de tijd wilde aanpassen aan het ritme van de mens in plaats van omgekeerd. Hij wilde daarom de klok 's zomers twee uur vooruit zetten.[1]
De Engelsman William Willett kwam in zijn Waste of Daylight (Verspilling van daglicht) uit 1907 met eenzelfde voorstel, maar hij was niet bij machte om het van de Britse regering gedaan te krijgen, ondanks steun van een aanzienlijke groep parlementsleden.[2]
Geschiedenis
De eerste praktische toepassing van zomertijd was door de Duitse regering gedurende de Eerste Wereldoorlog, tussen 30 april 1916 en 1 oktober 1916. Kort daarop volgde ook het Verenigd Koninkrijk, voor het eerst van 21 mei 1916 tot 1 oktober 1916. Vervolgens voerde het Congres van de Verenigde Staten op 19 maart 1918 verschillende tijdzones in (die al sinds 1883 bij de spoorwegen in gebruik waren) en maakte de zomertijd officieel (in werking tredend op 31 maart) voor de rest van de Eerste Wereldoorlog.
Tussen beide wereldoorlogen en ook in de Tweede Wereldoorlog was in verschillende Europese landen de zomertijd in gebruik.
De oliecrisis van 1973, die tot een golf van energiebesparende maatregelen leidde, was voor veel Europese landen aanleiding om opnieuw de zomertijd in te voeren. Spanje en Albanië begonnen hier in 1974 mee. In 1975 volgden Griekenland en Cyprus. Frankrijk volgde in 1976, Nederland, België, Luxemburg, Portugal en Polen in 1977, Tsjecho-Slowakije, Bulgarije en Roemenië in 1979. De Bondsrepubliek wachtte nog tot 1980, totdat hierover een afspraak met de DDR was gemaakt. Ook Oostenrijk, Denemarken, Hongarije, Noorwegen en Zweden sloten zich toen aan. In 1981 volgden de Sovjet-Unie, Zwitserland, Finland en Liechtenstein, en in 1983 Joegoslavië. In 1985 sloot Andorra zich aan, als laatste land in Europa.
Ezelsbruggetjes
Om te onthouden of de klok voor- of achteruit gezet dient te worden is er een ezelsbruggetje: je wint-er-tijd mee als de wintertijd in gaat (die dag duurt namelijk 25 uur).
Een ander ezelsbruggetje is: in het voorjaar zet men de klok vooruit en in het najaar zet men de klok achteruit (of: in de winter gaat 'ie terug). Ook: als het weer achteruit gaat (het wordt kouder), gaat de klok een uur achteruit. Gaat het weer vooruit (het wordt warmer) gaat de klok een uur vooruit.
In Spanje wordt het ezelsbruggetje gebruikt dat als de zomer begint, de stoelen vóór het huis op straat worden gezet, de tijd gaat dus vooruit. Als de zomer weer voorbij is, worden de stoelen weer naar achter gehaald, het huis in; de klok gaat achteruit.
In het (Amerikaans-)Engels bestaat er het ezelsbruggetje spring forward, fall back. Dit maakt gebruik van de dubbele betekenissen van spring, dat zowel 'lente' als 'spring' kan betekenen, en van fall, dat zowel 'herfst' als (in combinatie met 'back') 'terugtrekken' kan betekenen: "lente/spring vooruit, herfst/trek terug".
Kritiek
In West-Europa loopt de klok normaal gesproken al voor op de zonnetijd (in de Benelux circa 35 minuten). Gedurende de zomertijd wordt dit nog een uur meer. Dit extra uur wordt door sommige mensen als te groot ervaren.
Een belangrijker bezwaar zijn de moeizame omschakelingen tussen zomer- en wintertijd. Planten hebben als de zon het hoogst staat meer water nodig. Door het verzetten van de klok is dit in de zomer niet meer tussen 12:00 en 13:00 maar een uur later. Kwekers en verzorgers van planten moeten hier gedurende de zomertijd rekening mee houden. In de tuinbouw wordt de regelapparatuur in de zomermaanden hierop aangepast, zodat de klimaatstrategie voor het gewas niet verandert. Ook dieren passen zich niet vanzelf aan. Als ze dat al doen, dan alleen na verloop van tijd en als ze afhankelijk zijn van mensen. Dit kan problemen veroorzaken, zoals bijvoorbeeld in de veeteelt waar koeien niet opeens een uur eerder op zullen staan. Ook mensen hebben moeite zich aan te passen aan wijzigingen in het dagritme. Vooral kinderen, ouderen en avondmensen hebben hier last van, waardoor ze in de week na de aanpassing oververmoeid kunnen raken. In 2007 hebben wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen, in samenwerking met de Ludwig Maximilians-Universiteit te München, aangetoond dat de zomertijd een langdurig en behoorlijk groot effect heeft op de biologische klok van de mens.[3]
Voorstanders beweren echter dat de zomertijd meer voor- dan nadelen heeft. Daarbij haalt men vooral energiebesparing als voordeel aan, waarschijnlijk omdat dit in geld uit te drukken valt, dit in tegenstelling tot sommige andere voordelen zoals lekker lange zomeravonden. Tegenstanders trekken in twijfel of de lagere verlichtingskosten de hogere airconditioningskosten wel compenseren. In de Amerikaanse staat Arizona heeft men in 1967 om deze reden besloten de zomertijd, die toen één keer was gebruikt, af te schaffen.
Er gaan ook stemmen op om het hele jaar door de zomertijd te hanteren, zoals sinds 2011 in Rusland gebeurt. Voordelen daarvan zijn dat er geen moeizame overschakelingen meer zijn, en dat toch de voordelen van de lange zomeravonden blijven. In de winter heeft 'zomertijd' het voordeel dat veel mensen vóór het duister thuiskomen, in plaats dat mensen in het donker van huis gaan en in het donker thuiskomen waardoor het gevoel ontstaat dat de zon zich de hele dag niet heeft laten zien. Het kleine beetje zonlicht bij thuiskomst zou al voldoende vitamine D kunnen leveren om een "winterdip" te voorkomen. In februari en maart zijn de voordelen groter dan de nadelen omdat de zon in die maanden reeds 1 tot 2 uur eerder opkomt dan in december en januari. Een belangrijk nadeel is het feit dat het 's ochtends dan zeer lang donker zou blijven (in Nederland zou het dan van medio december tot medio januari bijvoorbeeld tot - gemiddeld - 9:40 uur donker blijven in plaats van tot 8:40 uur). Deze nadelen hebben een klein effect, omdat in die periode de productiviteit al lager is vanwege de feestdagen.
Gebruik in verschillende landen
Algemeen
De zomertijd heeft alleen zin in gebieden tussen de keerkringen en de poolcirkels, daar de lengte van de tropendag niet voldoende varieert en zomerdagen aan de beide polen geen nacht hebben. Hawaï, Thailand en de noordelijke gedeelten van Australië bijvoorbeeld gebruiken geen zomertijd. Ook IJsland gebruikt geen zomertijd. Tasmanië voert de zomertijd vroeger in en voor een langere periode dan de andere Australische deelstaten die zomertijd gebruiken. Datzelfde geldt voor bijvoorbeeld Nieuw-Zeeland.
Bovendien werkt de zomertijd op het andere halfrond andersom. Zetten we in Europa de klok een uur vooruit, dan gaat ongeveer op hetzelfde moment in Australië - als men daar zomertijd hanteert - de klok een uur achteruit, terug naar standaardtijd. Het tijdverschil is dus in de Europese zomer twee uur minder dan in de Europese winter.
Australië
In Australië is het al dan niet gebruiken van zomertijd een aangelegenheid voor iedere staat/territorium individueel. Het Australisch Hoofdstedelijk Territorium, Zuid-Australië, Nieuw-Zuid-Wales, Tasmanië en Victoria gebruiken zomertijd. In Tasmanië gaat die vroeger in dan in de andere staten, gewoonlijk begin oktober. Het Noordelijk Territorium, West-Australië en Queensland gebruiken geen zomertijd. Queensland probeerde het begin jaren zeventig en opnieuw in de jaren negentig, maar het sloeg niet aan en werd weer afgeschaft. West-Australië probeerde het tussen 1917 en 1992 zes keer in te voeren maar drie keer werd het door een nipte meerderheid van de bevolking in een referendum verworpen.
Voor de Olympische Spelen in Sydney in september 2000 werd de zomertijd op 27 augustus 2000 bij wijze van uitzondering twee maanden vroeger (normaal telkens op de laatste zondag van oktober) ingevoerd om de atleten en toeschouwers 's avonds meer van het daglicht te kunnen laten genieten.
België
Tijdens de Eerste Wereldoorlog voerde Duitsland vanaf 1916 de zomertijd ook in in bezet België. Van 1919 tot en met begin 1940 werd in België jaarlijks op onregelmatige data de zomertijd ingevoerd. Het Koninklijk besluit van 15 september 1928 stelde vast dat de zomertijd elk jaar, in de nacht van de 2e of 3e zaterdag op zondag van de maand april, te 2 uur, begon, om in de nacht van de 1e zaterdag op zondag van de maand oktober, te 3 uur, te eindigen. In mei 1940 werd de klok (die toen al op zomertijd over was gegaan) op last van de Duitse bezettingsmacht nóg een uur verzet: voorheen liep de klok in België op Greenwich Mean Time (UTC / GMT) en vanaf dat moment op Midden-Europese Tijd (CET). De zomertijd die in 1940 ingegaan was liep tot eind 1942. Van 1943 tot en met 1946 en vervolgens sinds 1977 gebruikt België zomertijd.[4]
Brazilië
Brazilië experimenteerde voor het eerst met zomertijd in 1931. In 1985 werd de zomertijd definitief ingevoerd, voor het gehele land. Sindsdien zijn stapsgewijs de meeste deelstaten in het Noorden en Noordoosten afgevallen, en sinds 2003 geldt de zomertijd enkel nog in de elf zuidelijkste staten van het land (Rio Grande do Sul, Santa Catarina, Paraná, São Paulo, Rio de Janeiro, Espírito Santo, Minas Gerais, Goiás, Mato Grosso, Mato Grosso do Sul en Distrito Federal). Tot en met 2007 waren de begin- en eindmomenten variabel. Dit werd ieder jaar per presidentieel decreet bepaald. Gewoonlijk begon de zomertijd om middernacht op een zondag in oktober (een enkele keer in november) en eindigde hij om middernacht op een zondag in februari of maart. Sinds 2008 begint de zomertijd altijd op de derde zondag in oktober en eindigt altijd op de derde zondag in februari, behalve wanneer deze samenvalt met carnaval, want dan wordt de zomertijd met een week verlengd.
Canada
Het gebruik van zomertijd is in Canada een provinciale bevoegdheid. Alberta, Brits-Columbia, Manitoba, New Brunswick, Ontario, Prins Edwardeiland, de Northwest Territories, Nova Scotia, Quebec en Yukon volgen de Verenigde Staten en starten dus sinds 2007 de zomertijd op de tweede zondag van maart en stoppen deze weer op de eerste zondag van november. Newfoundland, Nunavut en Saskatchewan blijven bij de oude regel: de eerste zondag van april en de laatste zondag van oktober. Van die laatste heeft slechts een klein deel zomertijd. In British Columbia, Nunavut, Ontario en Quebec zijn gebieden die geen zomertijd gebruiken.
Chili
Chili gebruikt sinds 1927 zomertijd. Destijds was het land verdeeld in twee tijdzones. De huidige wet uit 2008 geldt voor het hele land en bepaalt dat de zomertijd begint om middernacht op de laatste zaterdag van oktober en weer eindigt om middernacht op de tweede zaterdag van maart.[5] In bepaalde jaren werden die data aangepast om politieke of klimatologische redenen.
China
De Volksrepubliek China heeft van eind jaren tachtig tot begin jaren negentig de zomertijd uitgeprobeerd. Onder meer vanwege de grootte van het land werd zomertijd niet praktisch bevonden. China gebruikt nu één tijdzone die geldt voor het hele land. China's eerste zomertijd begon in 1986 op 3 mei om middernacht. De volgende jaren begon het telkens halfweg april. De zomertijd liep altijd halfweg september af tot hij na 1991 afgeschaft werd.[6]
Cuba
Cuba gebruikt al lang zomertijd en gebruikt daarbij een variabele periode. Het land had bijvoorbeeld een doorlopende zomertijd van 27 maart 2004 tot 29 oktober 2006, een periode van ruim twee en een half jaar. Sinds 2007 verloopt de zomertijd weer regelmatig.[7]
Europa
In Europa geldt een richtlijn die is vastgesteld door de Europese Unie. Deze geldt voor alle landen van de EU. Sinds 2002 luidt de regel als volgt:
- de zomertijd begint op de laatste zondag van maart, als de klok om 01:00 UTC (Nederlandse/Belgische tijd: 02:00 uur) een uur vooruit wordt gezet, en eindigt op de laatste zondag van oktober, als de klok om 01:00 UTC (Nederland/België: 03:00 uur zomertijd) een uur terug wordt gezet.[8]
Doordat het tijdstip van overgang gekoppeld is aan 01:00 UTC wordt in alle Europese tijdzones (west, centraal en oost) de klok op hetzelfde moment verzet. De vroegste begindatum is volgens deze regel 25 maart (zoals in 2012), de vroegste einddatum 25 oktober (zoals in 2009). Voor de data van vorig jaar tot en met over 3 jaar zie rechtsboven.
Ook vrijwel alle landen in Europa die geen lid zijn van de EU volgen deze richtlijn. De uitzonderingen zijn IJsland en Wit-Rusland (die geen zomertijd gebruiken) en Rusland (dat in 2011 permanent op zomertijd overgeschakeld is).
Voor 2002 waren de regels iets anders:
- Van 1981-1995 liep de zomertijd van de laatste zondag van maart tot de laatste zondag van september. Hierdoor was de vroegste begindatum 25 maart (in 1984 en 1990) en de laatste einddatum 30 september (eveneens in 1984 en 1990).
- Vanaf 1996 eindigde de zomertijd (volgens een wijziging in de richtlijn) op de laatste zondag van oktober. Deze wijziging werd doorgevoerd om de zomertijd met die in het Verenigd Koninkrijk te synchroniseren.
- Tussen 1996 en 2002 hadden enkele Europese landen een afwijkende regeling ten opzichte van de huidige.
Egypte
Egypte heeft lang gebruikgemaakt van de zomertijd. Normaal gesproken begon die op de laatste vrijdag van april en duurde tot de laatste donderdag van september, telkens om middernacht.[9] In 2010 werd de zomertijd gedurende de ramadan tijdelijk onderbroken, zodat dat jaar de klok vier keer verzet moest worden.[10] Op 20 april 2011 werd de zomertijd afgeschaft.[11] In het voorjaar van 2014 is wederom besloten om de zomertijd in te voeren, met een onderbreking tijdens de ramadan.[12]
Filipijnen
Op de Filipijnen werd van 1986 tot 1998 sporadisch met zomertijd geëxperimenteerd, telkens gedurende een korte periode. Dit vooral vanwege de energiecrisis waarin het land zich bevond. Het doel was om het stroomverbruik te verminderen. In april 2006 stelde het Filipijnse ministerie van Handel en Industrie de maatregel opnieuw voor tegen de stijgende olieprijzen.
Guatemala
Guatemala had in 1973, 1983 en 1991 zomertijd. Op resp. 24 november, 20 mei en 22 maart om 23.59:59 ging de klok een uur vooruit om op resp. 23 februari en 23 en 6 september weer achteruit te gaan. Op 29 april 2006 ging de zomertijd weer in en op 30 september liep ze weer af.[13]
Honduras
Honduras had in de jaren tachtig twee keer zomertijd. Op 2 mei 1987 en 30 april 1988 werd om 23:59:59 een uur overgeslagen. Op resp. 26 en 24 september van hetzelfde jaar werd het uur weer teruggezet. Ook van mei tot september 1994 was de zomertijd van kracht, om in een tijd van droogte (en daarmee energietekort) stroom te sparen. Daarna was de zomertijd in onbruik, op een korte periode van mei tot augustus 2006 na.
India
India heeft korte tijd zomertijd gebruikt tijdens de Indo-Pakistaanse Oorlog. Verder heeft het land het systeem nooit gebruikt.
Iran
Iran had zomertijd vóór 1970. Tussen 1970 en 1976 was er geen zomertijd, net als van 1981 tot 1990. Van 1990 tot 2005 had het land een zomertijd die begon om middernacht in de nacht van 20 op 21 maart en eindigde op 21 september. In 2005 werd er weer mee gestopt.[14]
Israël
De zomertijd van Israël begint telkens op de laatste vrijdag voor 2 april van 02:00 naar 03:00 en eindigt op de zondag tussen Rosj Hasjana en Jom Kipoer van 02:00 naar 01:00. De voorgaande jaren was het schema variabel met als enige richtlijn dat de periode minstens 150 dagen moest duren. In het verleden werd al eens een aantal jaren overgeslagen.
Italië
Italië begon in 1966 met een jaarlijkse zomertijd.
Japan
In Japan had men van 1948 tot 1951 even zomertijd, die liep van mei tot september.
Jordanië
Jordanië gebruikt al lang zomertijd. Er werden wel eens een of meer jaren overgeslagen, de laatste keer van 1979 tot 1984, maar sindsdien is de zomertijd weer in gebruik. De zomertijd begint er eind maart om middernacht en eindigt meestal eind september. Voor 2006 was dat telkens de 29ste van de maand. In oktober 2012 heeft Jordanië besloten de klok niet terug te zetten. Hierdoor was de zomertijd het hele jaar door de officiële tijd in Jordanië. Eind 2013 is deze beslissing teruggedraaid. Jordanië heeft nu een jaarlijkse zomertijd van de laatste vrijdag van maart tot de laatste vrijdag van oktober.[15]
Kirgizië
Kirgizië had tussen 1981 tot en met 2005 onafgebroken de zomertijd. In 2005 werd na een stemming besloten met de zomertijd te stoppen. Tegelijkertijd werd dan vanaf 11 augustus 2005 de tijdzone van Kirgizië permanent van UTC +5 naar UTC +6 (m.a.w. 1 tijdzone oostelijker) gebracht, wat eigenlijk neerkomt op een 'doorlopende zomertijd'. Dit werd gedaan om energie te kunnen blijven besparen.[16]
Libië
Libië veranderde in 2012 van tijdzone en was voornemens voortaan zomertijd toe te passen van de laatste vrijdag in maart tot en met de laatste vrijdag in oktober. In 2013 werd vlak voor het aflopen van de zomertijd echter besloten de klok niet terug te zetten.[17]
Marokko
Marokko heeft de zomertijd ingevoerd in 2008 na een lange afwezigheid sinds 1978. In de jaren 2008, 2009, 2010, 2011 en 2012 vond de tijdswisseling plaats op verschillende data. In 2013 heeft de regering besloten om de zomertijd gelijk te laten lopen met Europa. Indien van toepassing, wordt de zomertijd tijdens de ramadan onderbroken. Door deze beslissing wordt de klok in Marokko tot vier maal per jaar verzet.[18]
Mexico
In Mexico werd de zomertijd in 1996 op nationaal niveau ingevoerd vanwege de belangrijker wordende economische relatie met de Verenigde Staten. Alleen de staat Sonora gebruikt sinds 1998 geen zomertijd meer, omdat ze grenst aan de Amerikaanse staat Arizona die ook geen zomertijd gebruikt. De VS hebben de begin- en eindmomenten in 2007 gewijzigd, maar Mexico is niet van plan om hierin mee te gaan. De zomertijd is zeer omstreden in Mexico: veel (voornamelijk inheemse) inwoners van Zuid-Mexico weigeren hem toe te passen.
Namibië
Namibië is het enige land in zuidelijk Afrika en één van de slechts vier landen op het continent die de zomertijd gebruiken. In Namibië gebeurde dit ononderbroken sinds 1994. De zomertijd begint er steeds op de eerste zondag van september om op de eerste zondag van april weer te eindigen. Het land gaat daarbij resp. van 2:00 naar 3:00 en van 2:00 naar 1:00.[19]
Nederland
De zomertijd is niet altijd op dezelfde datum ingevoerd:
- 1916-1939: voor de vaststelling van de duur van de zomertijd werden verschillende regels toegepast, zoals blijkt uit de jaarlijkse publicaties in het Staatsblad. De vroegste begindatum was 26 maart (in 1922), de laatste einddatum 8 oktober (in 1922, 1933 en 1939)
- 1940-1942: ononderbroken zomertijd van 16 mei 1940 tot 2 november 1942. In 1940 werd ook omgeschakeld van Amsterdamse Tijd naar Midden-Europese Tijd. In deze tijd werd het in de winter pas rond 9:30 uur licht. 's Avonds daarentegen bleef het dan tot 18:00 uur licht.
- 1943: zomertijd van 29 maart tot 4 oktober
- 1944: zomertijd van 3 april tot 2 oktober
- 1945: zomertijd van 2 april tot 16 september
- 1946-1976: geen zomertijd
- 1977-1980: zomertijd loopt van de eerste zondag van april tot de laatste zondag vóór (of op) 1 oktober. De vroegste begindatum was 1 april (in 1979), de laatste einddatum 1 oktober (in 1978).
Sinds 1981 gelden de regels zoals vastgesteld in een richtlijn van de Europese Unie.
In de overzeese gebieden van het Koninkrijk der Nederlanden (Aruba, Curaçao, Sint Maarten en de BES-eilanden) geldt geen zomertijd. Hierdoor bedraagt het tijdverschil met deze gebieden in de zomer zes uur en in de winter vijf uur.
Nieuw-Zeeland
In Nieuw-Zeeland wordt elk jaar, op de laatste zondag van september, om 2 uur 's nachts de tijd één uur vooruit gezet. Op de eerste zondag van april om 3 uur 's nachts loopt de zomertijd weer af.[20] Het land had al zomertijd sinds 1929. Sommige bases op Antarctica, die vanuit Nieuw-Zeeland worden bevoorraad, volgen deze regeling mee, hoewel het er in de zomer permanent licht is en in de winter permanent donker.
Pakistan
In Pakistan zijn geen vaste regels met betrekking tot zomertijd. In 2002 werd zomertijd voor het eerst gebruikt, de daarop volgende keer was in 2008 toen de zomertijd liep van 1 juni 00:00 tot 1 november 00:00 (oorspronkelijk was het de bedoeling de zomertijd een maand eerder af te laten lopen).[21] In 2009 liep de zomertijd van 15 april 00:00 tot 1 november 00:00[22] en in 2010 werd geen zomertijd gebruikt.[23]
Peru
Peru gebruikt momenteel geen zomertijd, maar heeft het in de jaren tachtig en negentig wel enkele keren toegepast. Op 31 december 1985, 1986, 1989 en 1993 om 23:59:59 werd de klok telkens één uur vooruitgezet, om op 31 maart van het volgende jaar op hetzelfde uur weer te worden teruggezet.[24]
Portugal
Portugal kende zomertijd tot en met 1965, maar stopte hiermee toen het in 1966 overging van West-Europese Tijd (GMT) naar Centraal-Europese Tijd (GMT+1). Dit duurde tot en met 1976, waarna Portugal terugging naar GMT en vanaf 1977 weer zomertijd invoerde.
Rusland en de voormalige Sovjet-Unie
Op 1 april 1981 werd in de Sovjet-Unie de (Moskouse) zomertijd ingevoerd. Toen de Sovjet-Unie uiteenviel, bleef men in Rusland de zomertijd gebruiken. De data van de uurwijzigingen waren dezelfde als die in andere landen in Europa, maar de verandering gebeurt om 2:00 uur (lokale tijd).
Op 8 februari 2011 besloot president Dmitri Medvedev in Rusland de klokken na de ingang van de zomertijd dat jaar niet meer terug te zetten. Hij haalde hierbij de gebruikelijke tegenargumenten aan als reden.[25]
Syrië
Syrië gebruikt al lang zomertijd. De begin- en einddata ervan werden wel eens gewijzigd en de zomertijd werd ook wel eens overgeslagen, onder andere van 1979 tot 1982 en in 1985. In 2006 begon de zomertijd op 31 maart om middernacht en duurde tot 20 september (de jaren daarvoor tot 30 september).[26]
Taiwan
Taiwan had zomertijd van 1945 tot 1961. In 1974 en in 1975 begon de zomertijd op 31 maart om 23:59:59 en stopte op 30 september. Op 29 juni 1980 begon Taiwans vooralsnog laatste zomertijd, die duurde tot 29 september.[27]
Tunesië
Tunesië heeft in de voorbije decennia enkele keren zomertijd toegepast, waarbij die inging in de periode maart-mei en weer afliep eind september. Zo had het land van 1977 tot 1978 en van 1988 tot 1990 de zomertijd. In 2005 werd het systeem weer ingevoerd met ingang op 30 april om middernacht tot 30 september. Van 2006 tot 2009 werd het Europese systeem gevolgd (zie aldaar). Tunesië voerde de zomertijd in om energie te besparen[28] maar schafte de zomertijd in 2009 weer af.[29]
Verenigd Koninkrijk
Tijdens en na de Tweede Wereldoorlog kende men in het Verenigd Koninkrijk (standaardtijd: GMT) zelfs een dubbele zomertijd (1941, 1942, 1943, 1945 en 1947), dat wil zeggen een zomertijd van GMT+1 en hierbinnen een tweede zomertijd (GMT+2). In daaropvolgende jaren beperkte men zich weer tot gewone zomertijd (GMT+1), waarmee men 's zomers gelijk liep met de meeste andere West-Europese landen. Van 18 februari 1968 t/m 31 oktober 1971 hanteerde men permanent een tijd van GMT+1. Na veel kritiek keerde men in 1972 terug naar een gewone zomertijd. Ierland loopt sinds de Tweede Wereldoorlog volledig gelijk met Groot-Brittannië.
Verenigde Staten
De zomertijd werd in 1918 en 1919 gedurende zeven maanden in acht genomen. De wet bleek echter zo onpopulair (hoofdzakelijk doordat men destijds meestal vroeger opstond en eerder naar bed ging dan tegenwoordig) dat deze werd afgeschaft. Vóór 2007 ging in de Verenigde Staten de zomertijd in op de eerste zondag in april en eindigde hij op de laatste zondag in oktober. In 2007 is deze regeling gewijzigd. De zomertijd gaat sinds dat jaar in op de tweede zondag in maart en eindigt op de eerste zondag in november. In de VS duurt de zomertijdperiode sinds 2007 dus (ongeveer) één maand langer dan in de EU. De staten Hawaï en Arizona doen echter niet mee aan de zomertijd. Hawaï heeft gezien haar tropische ligging geen grote verschillen in uren daglicht en Arizona heeft zulke hoge temperaturen dat meer airconditioning energiebesparingen teniet zou doen. Uitzondering op de regel zijn de indianenreservaten in Arizona die wél zomertijd gebruiken. In Alaska gaan stemmen op om de zomertijd af te schaffen. Door de noordelijke ligging heeft de staat in de zomer bijna permanent daglicht en is zomertijd overbodig. In Colorado wilden velen de zomertijd afgeschaft zien, maar dat voorstel werd in 2000 niet aanvaard. Ook in Nevada werd in 2005 een dergelijk voorstel afgevoerd. Indiana gebruikte de voorbije decennia geen zomertijd maar voerde hem in april 2006 in. Ten slotte gebruiken de volgende overzeese gebieden van de VS geen zomertijd: Amerikaans-Samoa, Guam, Puerto Rico en de Amerikaanse Maagdeneilanden.
Zuid-Korea
In Zuid-Korea werd de zomertijd gebruikt van 1948 tot 1951, van 1955 tot 1960, in 1987 en in 1988. Die laatste twee jaren begon de zomertijd op respectievelijk 9 en 7 mei om 23:59:59 en liep tot respectievelijk 10 en 8 oktober. Na 1988 heeft het land geen zomertijd meer gebruikt.[30]
Zie ook
Externe links
Referenties
- ↑ a b c isgeschiedenis.nl - 31 oktober 2011 | Invoering van de zomertijd tijdens de Eerste Wereldoorlog
- ↑ (en) webexhibits.org: THE WASTE OF DAYLIGHT
- ↑ (en) Kantermann, Juda, Merrow & Roenneberg (2007), "The Human Circadian Clock's Seasonal Adjustment Is Disrupted by Daylight Saving Time", Current Biology, jrg. 17, nr. 22, pp. 1996-2000.
- ↑ Koninklijke Sterrenwacht van België: Universele tijd - Wintertijd - Zomertijd
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Clock changes in Santiago, Chile
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Time zone in Beijing, Beijing Municipality, China
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Time zone in Havana, Cuba (La Habana)
- ↑
EU-regeling sinds 2002
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Time zone in Cairo, Egypt (Al Qâhirah)
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Egyptians To Change Clocks Four Times This Year
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Egypt Abolishes Daylight Saving Time
- ↑ www.landenkompas.nl: Tijdsverschil Egypte
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Time zone in Guatemala, Guatemala
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Time zone in Tehran, Iran
- ↑ www.landenkompas.nl: Tijdsverschil Jordanië
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Time zone in Bishkek, Kyrgyzstan
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Libya remains on Daylight Saving Time
- ↑ www.landenkompas.nl: Tijdsverschil Marokko
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Time zone in Windhoek, Namibia
- ↑ (en) www.dia.govt.nz: Daylight Saving
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Pakistan Extends Daylight Saving Hours in 2008
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Pakistan ends DST on November 1, 2009
- ↑ (en) www.timeanddate.com: No Daylight Saving in Pakistan in 2010
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Time zone in Lima, Lima, Peru
- ↑ standaard.be - 8 februari 2011 | Rusland blijft zomertijd aanhouden
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Time zone in Damascus, Syria (Dimashq)
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Time zone in Taipei, Taiwan
- ↑ (en) timeanddate.com: Time zone in Tunis, Tunisia
- ↑ (en) timeanddate.com: Tunisia Abandons Daylight Saving Time in 2009
- ↑ (en) www.timeanddate.com: Time zone in Seoul, South Korea