[go: nahoru, domu]

Zenuwstelsel: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Versie 63748877 van Dajasj (overleg) teruggezet
Labels: Twinkle Ongedaan maken
Geen bewerkingssamenvatting
Labels: Ongedaan gemaakt Misbruikfilter: Kwebbelen Misbruikfilter: Schuttingtaal Visuele tekstverwerker
Regel 24:
}}
Het '''zenuwstelsel''' is het [[orgaansysteem]] dat bij dieren een coördinerende rol speelt bij alle handelingen, zoals het aansturen van de [[Spier (anatomie)|spieren]], het verwerken van [[zintuig]]lijke prikkels en bij hogere diersoorten de [[emotie|emotionele]] en [[cognitief proces|cognitieve processen]]. Het zenuwstelsel wordt bestudeerd door de [[neurofysiologie]] en de [[neurologie]].
==Algemeen==
Het zenuwstelsel bestaat uit [[zenuwweefsel]] van [[zenuwcel]]len en [[gliacel]]len. De complexiteit van het zenuwstelsel loopt uiteen van zeer eenvoudig voor de laagste [[diersoort]]en, tot hoog ontwikkeld voor de hogere diersoorten zoals de [[mens]]. Bij [[gewervelden]] bestaat het zenuwstelsel uit het [[centraal zenuwstelsel]] en het [[perifeer zenuwstelsel]], waarvan het [[autonoom zenuwstelsel]] weer een onderdeel is.
 
== Ontwikkelinghaar. ==
 
== 'Dag buurman,' zegt ze. Ik kan niet lang praten hoor want ik ga een koffietje doen bij mijn vriendin.' ==
 
== Koffietje..... ==
 
== Als ik ergens een hekel heb is het aan woorden als koffietje. Of andere verkleinwoorden. Omeletje gegeten... Theetje gedronken....biertje besteld... poepje gedaan.... autootje gekocht.....huisje schoon gemaakt. ==
 
== Ze ratelt door. In drie zinnen heeft ze al zes keer, zeg maar gebruikt en twee keer, een soort van.. ==
 
== Daar krijg ik jeuk van. Na zestien zeg maar's en vierentwintig een soort van's komen we eindelijk op de kern van het gesprek: "ik besef me." ==
 
== De jeuk is niet meer te harden. "Het is ik besef," corrigeer ik haar midden in haar monoloog over de voor- en nadelen van wokken op een inductie kookplaat. ==
 
== Ze kijkt verschrikt. Ogen iets wijder. "Wablief?" ==
 
== "Het is ik besef en niet ik besef me," herhaal ik. ==
 
== "Dat is toch een soort van hetzelfde, zeg maar?," stamelt ze ==
 
== Haar wereldbeeld stort in elkaar. ==
 
== "Dat is het niet," zeg ik en ik begin haar omstandig uit te leggen dat het werkwoord beseffen niet-wederkerend, is zoals dat heet. ==
 
== "Wél wederkerend is bijvoorbeeld verhangen, leg ik behulpzaam uit. "Dat gebruik je zo: zij verhangt zich, hij verhangt zich enz.." ==
 
== Ze doet een stapje achteruit en loopt snel weg: "Nou doeg doeg, buurman" en weg is ze. ==
 
== Doeg doeg..…. ==
 
== Die jeuk.. ==
In het verloop van de [[Evolutie (biologie)|evolutie]] en met de ontwikkeling van hogere [[diersoort]]en ontstaan ook hoger ontwikkelde zenuwstelsels, met specialisatie van de afzonderlijke delen. Een algemene evolutionaire trend is [[cefalisatie]]: de concentratie van zenuwweefsel en zintuigen aan de kop-of hoofdregio van een dier. Bij primitieve dieren kan nog een enkel [[neuron]] (zenuwcel) een speciale functie vervullen, maar bij de complexe zenuwstelsels van hogere diersoorten werken vaak [[miljard]]en neuronen samen voor een taak.