[go: nahoru, domu]

Vejatz lo contengut

Panthera pardus : Diferéncia entre lei versions

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Contengut suprimit Contengut apondut
EmausBot (discussion | contribucions)
m r2.6.4) (Robòt Modificar: uk:Пантера плямиста
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.2
 
(48 revisions intermediàrias per 20 utilizaires pas afichadas)
Linha 1 : Linha 1 :
{{Veire omonims|Leopard|Pantèra}}
{{Veire omonims|Leopard|Pantèra}}
{{Taxobox debuta | animal | Leopard | African leopard male (cropped).jpg | Leopard mascle african}}

{{Taxobox | embrancament | Chordata}}
{{Taxobox animal | Leopard o pantèra | Leopard africa.jpg | Leopard chinés }}
{{Taxobox phylum | Chordata }}
{{Taxobox | sosembrancament | Vertebrata}}
{{Taxobox sosembrancament | Vertebrata }}
{{Taxobox | classa | Mammalia}}
{{Taxobox classa | Mammalia }}
{{Taxobox | sosclassa | Theria}}
{{Taxobox sosclassa | Theria }}
{{Taxobox | infraclassa | Eutheria}}
{{Taxobox infraclassa | Eutheria }}
{{Taxobox | òrdre | Carnivora}}
{{Taxobox òrdre | Carnivora }}
{{Taxobox | sosòrdre | Feliformia}}
{{Taxobox sosòrdre | Feliformia }}
{{Taxobox | familha | Felidae}}
{{Taxobox familha | Felidae }}
{{Taxobox | sosfamilha | Pantherinae}}
{{Taxobox genre | Panthera }}
{{Taxobox | genre | Panthera }}
{{Taxobox binomial animal | Panthera pardus | ([[Carl von Linné|Linnaeus]], [[1758]]) }}
{{Taxobox taxon | animal | espècia | Panthera pardus | ([[Carl von Linné|Linnaeus]], [[1758]]) }}
{{Taxobox reparticion animal | Leopard prevalence.png }}
{{Taxobox UICN | VU | A2cd }}
{{Taxobox IUCN | LC | }}
{{Taxobox CITES | I | 01/07/1975 }}
{{Taxobox CITES | I | 01-07-1975}}
{{Taxobox wikispecies | Panthera pardus }}
{{Taxobox commons | Category:Panthera pardus }}
{{Taxobox fin}}
{{Taxobox fin}}
[[Fichièr:Panthera_pardus.jpg|thumb|right|canina de ''Panthera pardus'' provenent del sit [[mosterian]] de la Gròta de l'Avelanièr (Nauts Pirenèus, França) (''escala = 1 cm'')]]


[[Fichièr:Panthera_pardus.jpg|thumb|right|150px|canina de ''Panthera pardus'' provenent del sit [[mosterian]] de la Cauna de l'Avelanièr (Nauts Pirenèus, França) (''escala = 1 cm'')]]
Lo '''leopard''' es un dels quatre [[Felidae|felins]] del genre ''Panthera''.


Lo '''leopard''' es una de las cincs espècias existentas del [[genre (biologia)|genre]] ''[[Panthera]]'', membre de la familha dels [[Felidae]] <ref>{{cite journal |author1=Kitchener, A. C. |author2=Breitenmoser-Würsten, C. |author3=Eizirik, E. |author4=Gentry, A. |author5=Werdelin, L. |author6=Wilting, A. |author7=Yamaguchi, N. |author8=Abramov, A. V. |author9=Christiansen, P. |author10=Driscoll, C. |author11=Duckworth, J. W. |author12=Johnson, W. |author13=Luo, S.-J. |author14=Meijaard, E. |author15=O’Donoghue, P. |name-list-style=amp |author16=Sanderson, J. |author17=Seymour, K. |author18=Bruford, M. |author19=Groves, C. |author20=Hoffmann, M. |author21=Nowell, K. |author22=Timmons, Z. |author23=Tobe, S. |year=2017 |title=A revised taxonomy of the Felidae: The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group |journal=Cat News |issue=Special Issue 11 |pages=73–75 |url=https://repository.si.edu/bitstream/handle/10088/32616/A_revised_Felidae_Taxonomy_CatNews.pdf?sequence=1&isAllowed=y#page=73}}</ref> . Es present dins una larga aira de reparticion en Africa subsariana, dins d'unas parts de l'Asia occidentala e centrala, dins lo sud de Russia e sul soscontinent indian fins en Asia del sud èst e de l'èst. Es repertoriat coma vulnerabla sus la [[lista roja de l'UICN]] car las populacions de leopards son amenaçadas per la perda e la [[Fragmentacion ecologica|fragmentacion de son abitat]] e son en declin dins de grandas partias de l'aira de reparticion mondiala. Lo leopard es considerat coma atudat localament a [[Hong Kong]], a [[Singapor]], en [[Corèa del Sud]], en [[Jordania]], al [[Marròc]], al Togo, als Emirats arabs units, en Ozbequistan, en [[Liban]], [[Mauritània]], Koweït, Siria, Libia, en Tunisia e benlèu en Corèa del Nòrd, en Gambia, Laos, Lesotho, [[Tatgiquistan]], Vietnam e [[Israèl]] <ref name=Jacobson2016>{{cite journal |last1=Jacobson|first1=A. P.|last2=Gerngross |first2=P. |last3=Lemeris Jr. |first3=J. R.|last4=Schoonover |first4=R. F. |name-list-style=amp |last5=Anco |first5=C. |last6=Breitenmoser-Würsten |first6=C. |last7=Durant |first7=S. M.|last8=Farhadinia |first8=M. S. |last9=Henschel |first9=P. |last10=Kamler |first10=J. F. |last11=Laguardia |first11=A. |last12=Rostro-García |first12=S. |last13=Stein |first13=A. B. |last14=Dollar |first14=L. |title=Leopard (''Panthera pardus'') status, distribution, and the research efforts across its range |journal=PeerJ |date=2016 |volume=4 |pages=e1974 |doi=10.7717/peerj.1974 |pmid=27168983 |pmc=4861552}}</ref><ref name=Williams2017>{{cite journal|last1=Williams|first1=S. T.|last2=Williams |first2=K. S. |last3=Lewis|first3=B. P.|last4=Hill|first4=R. A. |name-list-style=amp |title=Population dynamics and threats to an apex predator outside protected areas: implications for carnivore management |journal=Royal Society Open Science |date=2017 |volume=4 |issue=4 |pages=161090 |doi=10.1098/rsos.161090|pmid=28484625 |pmc=5414262 |bibcode=2017RSOS....461090W}}</ref>. Los archius contemporanèus suggerisson que lo leopard se trapa pas que dins 25 % de son aira de reparticion mondiala istorica<ref name=Jacobson2016>{{cite journal |last1=Jacobson|first1=A. P.|last2=Gerngross |first2=P. |last3=Lemeris Jr. |first3=J. R.|last4=Schoonover |first4=R. F. |name-list-style=amp |last5=Anco |first5=C. |last6=Breitenmoser-Würsten |first6=C. |last7=Durant |first7=S. M.|last8=Farhadinia |first8=M. S. |last9=Henschel |first9=P. |last10=Kamler |first10=J. F. |last11=Laguardia |first11=A. |last12=Rostro-García |first12=S. |last13=Stein |first13=A. B. |last14=Dollar |first14=L. |title=Leopard (''Panthera pardus'') status, distribution, and the research efforts across its range |journal=PeerJ |date=2016 |volume=4 |pages=e1974 |doi=10.7717/peerj.1974 |pmid=27168983 |pmc=4861552}}</ref><ref name=Williams2017>{{cite journal|last1=Williams|first1=S. T.|last2=Williams |first2=K. S. |last3=Lewis|first3=B. P.|last4=Hill|first4=R. A. |name-list-style=amp |title=Population dynamics and threats to an apex predator outside protected areas: implications for carnivore management |journal=Royal Society Open Science |date=2017 |volume=4 |issue=4 |pages=161090 |doi=10.1098/rsos.161090|pmid=28484625 |pmc=5414262 |bibcode=2017RSOS....461090W}}</ref>.
==Descripcion==
== Descripcion ==
Lo leopard es un mamifèr que pesa adulte entre 35&nbsp;kg e 80&nbsp;kg e mesura entre 90&nbsp;cm e 1,60&nbsp;m,
Lo leopard es un mamifèr que pesa adulte entre {{unitat|35|kg}} e {{unitat|80|kg}} e mesura entre {{unitat|90|cm}} e {{unitat|1.60|m}}, fins a {{unitat|1.90|m}} per la sosespècia africana.
fins a 1,90&nbsp;m per la jos espècia africana.
La femèla es en general pus pichòta que lo mascle.
La femèla es en general pus pichòta que lo mascle.


dins los pèls. De leopards pòdon èsser negres e son alara sonats « pantèra negra », s’agís pas d’una jos espècia distinta mas d’una variacion ligada a una mutacion genetica sonada ''melanisme'' : la forradura consèrva sas tacas, mas son pas visiblas dins los pèls.
De leopards pòdon èsser negres e son alara sonats « pantèra negra »; s’agís pas d’una sosespècia distinta mas d’una variacion ligada a una mutacion genetica sonada ''melanisme'' : la forradura consèrva sas tacas, mas son pas visiblas dins los pels.


==Costums==
== Costumas ==
Caça sonque de nuèch e sòl passar la jornada aconsomit dins la vegetacion, dins las tutas d'autres animals o, mai sovent, sus la branca d'un [[arbre]] que los escalan amb una granda agilitat.
Caça sonque de nuèch e sòl passar la jornada aconsomit dins la vegetacion, dins las tutas d'autres animals o, mai sovent, sus la branca d'un [[arbre]] que los escalan amb una granda agilitat.
[[Fichièr:Leopard_namibie.jpg|thumb|250px|left|Un mascle jove fotografiat en Namibia]]
[[Fichièr:Leopard_namibie.jpg|thumb|250px|left|Un mascle jove fotografiat en Namibia]]
Pel leopard, l'arbre representa a l'encòp l'endrech ont se pausa, lo ponch d'ont va caçar e ont emmagazina son manjar.
Pel leopard, l'arbre representa a l'encòp l'endrech ont se pausa, lo ponch d'ont va caçar e ont emmagazina son manjar.
Es un animal exclusivament solitari levat pendent la sason de las amors (mai o mens 15 jorns per an). Lo periòde de gestacion es de 3 meses e mièg e la femèla pòt portar de 2 a 3 pichòts.
Es un animal exclusivament solitari levat pendent la sason de las amors (mai o mens 15 jorns per an). Lo periòde de gestacion es de 3 meses e mièg e la femèla pòt portar dos o tres pichòts.
Lo còs del leopard l’ajuda per montar als arbres, amb sas patas fòrça desvolopadas e sos muscles potents.
Lo còs del leopard l’ajuda per montar als arbres, amb sas patas fòrça desvolopadas e sos muscles potents.
Quand lo leopard es confrontat a la concurréncia dels autres predators, a tendéncia a far montar sas victimas dins los arbres a l’abric dels caronhaires.
Quand lo leopard es confrontat a la concurréncia dels autres predators, a tendéncia a far montar sas victimas dins los arbres a l’abric dels caronhaires.
Lo leopard es un animal eclectic dins son menut, se noirís de predas de talha mejana (antilòpas, gazelas, facochèrs, gnos), que tua per estrangulacion o per mossegadas.
Lo leopard es un animal eclectic dins son menut, se noirís de predas de talha mejana (antilòpas, gazelas, facochèrs, gnos), que tua per estrangulacion o per mossegadas.
Es un mamifèr de la familha dels felids, es carnivòr, es un grand predator de la savana e de las selvas tropicalas e sornas d’Asia. Pòt viure fins a 12 ans dins la natura e 23 ans en captivitat.
Es un mamifèr de la familha dels felids, es carnivòr, es un grand predator de la savana e de las selvas tropicalas e sornas d’Asia. Pòt viure fins a 12 ans dins la natura e 23 ans en captivitat.


==Reproduccion==
== Reproduccion ==
Los pichòts de la pantèra pesan entre 500 e 700&nbsp;g, lo desmamatge se fa a 3 mes, mas atenhon lor maduretat sexuala entre 2 e 3 ans.
Los pichòts de la pantèra pesan entre 500 e 700&nbsp;g, lo desmamatge se fa a 3 mes, mas atenhon lor maduretat sexuala entre 2 e 3 ans.
Es un animal solitari, viu en coble sonque 6 o 7 jorns pendent que la femèla es en calor.
Es un animal solitari, viu en coble sonque 6 o 7 jorns pendent que la femèla es en calor.
90 jorns après l’acoplament, la femèla dona naissença a 1 a 6 pichons.
90 jorns après l’acoplament, la femèla dona naissença a 1 a 6 pichons.
==Referéncias==

<references />
== Ligams extèrnes ==
== Ligams extèrnes ==
* {{Brainmuseum |carnivora|leopard|''Panthera pardus'' }}
* {{Brainmuseum |carnivora|leopard|''Panthera pardus'' }}
Linha 50 : Linha 47 :
* {{ADW|Panthera_pardus|''Panthera pardus'' }}
* {{ADW|Panthera_pardus|''Panthera pardus'' }}
* {{NCBI|9691|''Panthera pardus'' }}
* {{NCBI|9691|''Panthera pardus'' }}
* {{IUCN|15954|''Panthera pardus'' (Linnaeus, 1758) }}
* {{UICN|15954|''Panthera pardus'' (Linnaeus, 1758) }}
* {{CITES espècia|animal|Panthera|pardus|(Linnaeus, 1758) }}
* {{CITES espècia|animal|Panthera|pardus|(Linnaeus, 1758) }}
* {{ARKive GES|mammals|Panthera|pardus|orientalis}}
* {{ARKive GES|mammals|Panthera|pardus|orientalis}}
* {{ARKive GES|mammals|Panthera|pardus|nimr}}
* {{ARKive GES|mammals|Panthera|pardus|nimr}}
* [http://www.inachisio.com/photo-leopard-267.html Un bèl especimen de Leopard]
* [http://www.inachisio.com/photo-leopard-267.html Un bèl especimèn de Leopard]
* [http://www.anapan.com/last_anatolian_panther.htm The Last Anatolian Panther] ('''en''')
* [https://web.archive.org/web/20070202071532/http://www.anapan.com/last_anatolian_panther.htm The Last Anatolian Panther] ('''en''')
* [http://www.roumazeilles.net/news/fr/wordpress/2006/03/28/felins-de-mara-le-leopard/ Fòtos de leopard] (del [[Masai Mara Park]]) {{fr}}
* [http://www.roumazeilles.net/news/fr/wordpress/2006/03/28/felins-de-mara-le-leopard/ Fòtos de leopard] (del [[Masai Mara Park]]) {{fr}}






{{Clr}}
{{Clr}}
{{felins}}
{{felins}}


[[Categoria:Mamifèr (nom vernacular)|Leopard]]
[[Categoria:Mamifèr (nom vernacular)|Leopard]]
[[Categoria:Felid]]
[[Categoria:Felid]]

{{Ligam AdQ|de}}

[[af:Luiperd]]
[[am:ግሥላ]]
[[ar:نمر]]
[[arz:فهد]]
[[az:Bəbir]]
[[be:Леапард]]
[[be-x-old:Леапард]]
[[bg:Леопард]]
[[bn:চিতাবাঘ]]
[[bo:གཟིག]]
[[ca:Lleopard]]
[[chr:ᏢᏓᏥ ᎤᏅᏣᏗ]]
[[co:Leupardu]]
[[cs:Levhart skvrnitý]]
[[cu:Лєопа́рдъ]]
[[da:Leopard]]
[[de:Leopard]]
[[el:Λεοπάρδαλη]]
[[en:Leopard]]
[[eo:Leopardo]]
[[es:Panthera pardus]]
[[et:Leopard]]
[[eu:Lehoinabar]]
[[fa:پلنگ]]
[[ff:Cirgu]]
[[fi:Leopardi]]
[[fr:Léopard (félin)]]
[[ga:Liopard]]
[[gag:Leopard]]
[[gd:Leopard]]
[[gu:દિપડો]]
[[ha:Damisa]]
[[hak:Pau-é]]
[[he:נמר]]
[[hi:तेन्दुआ]]
[[hr:Leopard]]
[[ht:Lewopa]]
[[hu:Leopárd]]
[[hy:Ընձառյուծ]]
[[ia:Leopardo]]
[[id:Macan tutul]]
[[ig:Ágwu]]
[[io:Leopardo]]
[[is:Hlébarði]]
[[it:Panthera pardus]]
[[ja:ヒョウ]]
[[ka:ჯიქი]]
[[kbd:Щомыщ]]
[[ko:표범]]
[[ku:Leopar]]
[[la:Pardus]]
[[ln:Nkɔi]]
[[lt:Leopardas]]
[[ltg:Leopards]]
[[lv:Leopards]]
[[mk:Леопард]]
[[ml:പുള്ളിപ്പുലി]]
[[mn:Цоохор ирвэс]]
[[mr:बिबट्या]]
[[ms:Harimau Bintang]]
[[my:ကျားသစ်]]
[[nl:Luipaard]]
[[nn:Leopard]]
[[no:Leopard]]
[[nv:Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ náshdóítsoh łikizhígíí]]
[[pa:ਲੈਪਰਡ]]
[[pl:Lampart]]
[[pnb:تیندوہ]]
[[pt:Leopardo]]
[[qu:Misti hawar]]
[[ro:Leopard]]
[[ru:Леопард]]
[[scn:Liupardu]]
[[sg:Zé]]
[[sh:Leopard]]
[[si:කොටියා]]
[[simple:Leopard]]
[[sk:Leopard škvrnitý]]
[[sl:Leopard]]
[[sq:Leopardi]]
[[sr:Леопард]]
[[st:Nkwe]]
[[su:Maung tutul]]
[[sv:Leopard]]
[[sw:Chui]]
[[th:เสือดาว]]
[[tk:Alajagaplaň]]
[[tl:Leopardo]]
[[tr:Pars]]
[[tum:Nyalubwe]]
[[ug:قاپلان]]
[[uk:Пантера плямиста]]
[[ur:تیندوا]]
[[ve:Nngwe]]
[[vi:Báo hoa mai]]
[[zh:豹]]
[[zh-yue:豹]]

Version actuala en data del 30 octobre de 2022 a 03.32

canina de Panthera pardus provenent del sit mosterian de la Cauna de l'Avelanièr (Nauts Pirenèus, França) (escala = 1 cm)

Lo leopard es una de las cincs espècias existentas del genre Panthera, membre de la familha dels Felidae [1] . Es present dins una larga aira de reparticion en Africa subsariana, dins d'unas parts de l'Asia occidentala e centrala, dins lo sud de Russia e sul soscontinent indian fins en Asia del sud èst e de l'èst. Es repertoriat coma vulnerabla sus la lista roja de l'UICN car las populacions de leopards son amenaçadas per la perda e la fragmentacion de son abitat e son en declin dins de grandas partias de l'aira de reparticion mondiala. Lo leopard es considerat coma atudat localament a Hong Kong, a Singapor, en Corèa del Sud, en Jordania, al Marròc, al Togo, als Emirats arabs units, en Ozbequistan, en Liban, Mauritània, Koweït, Siria, Libia, en Tunisia e benlèu en Corèa del Nòrd, en Gambia, Laos, Lesotho, Tatgiquistan, Vietnam e Israèl [2][3]. Los archius contemporanèus suggerisson que lo leopard se trapa pas que dins 25 % de son aira de reparticion mondiala istorica[2][3].

Lo leopard es un mamifèr que pesa adulte entre 35 kg e 80 kg e mesura entre 90 cm e 1,60 m, fins a 1,90 m per la sosespècia africana. La femèla es en general pus pichòta que lo mascle.

De leopards pòdon èsser negres e son alara sonats « pantèra negra »; s’agís pas d’una sosespècia distinta mas d’una variacion ligada a una mutacion genetica sonada melanisme : la forradura consèrva sas tacas, mas son pas visiblas dins los pels.

Caça sonque de nuèch e sòl passar la jornada aconsomit dins la vegetacion, dins las tutas d'autres animals o, mai sovent, sus la branca d'un arbre que los escalan amb una granda agilitat.

Un mascle jove fotografiat en Namibia

Pel leopard, l'arbre representa a l'encòp l'endrech ont se pausa, lo ponch d'ont va caçar e ont emmagazina son manjar. Es un animal exclusivament solitari levat pendent la sason de las amors (mai o mens 15 jorns per an). Lo periòde de gestacion es de 3 meses e mièg e la femèla pòt portar dos o tres pichòts. Lo còs del leopard l’ajuda per montar als arbres, amb sas patas fòrça desvolopadas e sos muscles potents. Quand lo leopard es confrontat a la concurréncia dels autres predators, a tendéncia a far montar sas victimas dins los arbres a l’abric dels caronhaires. Lo leopard es un animal eclectic dins son menut, se noirís de predas de talha mejana (antilòpas, gazelas, facochèrs, gnos), que tua per estrangulacion o per mossegadas. Es un mamifèr de la familha dels felids, es carnivòr, es un grand predator de la savana e de las selvas tropicalas e sornas d’Asia. Pòt viure fins a 12 ans dins la natura e 23 ans en captivitat.

Los pichòts de la pantèra pesan entre 500 e 700 g, lo desmamatge se fa a 3 mes, mas atenhon lor maduretat sexuala entre 2 e 3 ans. Es un animal solitari, viu en coble sonque 6 o 7 jorns pendent que la femèla es en calor. 90 jorns après l’acoplament, la femèla dona naissença a 1 a 6 pichons.

  1. (2017) A revised taxonomy of the Felidae: The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group, 73–75. 
  2. 2,0 et 2,1 (2016) Leopard (Panthera pardus) status, distribution, and the research efforts across its range 4, e1974. DOI:10.7717/peerj.1974. 
  3. 3,0 et 3,1 (2017) Population dynamics and threats to an apex predator outside protected areas: implications for carnivore management 4, 161090. DOI:10.1098/rsos.161090. 

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]