Androginiá
Una persona androgina es un èsser uman, que l'apparéncia (fisica e/o gestuala) permet pas de saber clarament quin sèxe o genre aparten[1]. Lo tèrme es tanben revendicat, de biais mens corrent, per de personas que revendican pas una identitat de genre gaireben pas masculina tampauc femenina, quina que siá lor aparéncia fisica.
Aqueste tèrme pòt tanben evocar lo mite de l’androgin (platonician), que conta l'origina de l’androginiá umana d'un vejaire culturalament ellenic, o encara una figura religiosa o mitica quina que siá pel mond. L'androginia deu pas èsser confonduda amb de nocions qu'es sovent amalgamada, coma l'ermafrodisme, la transidentitat o lo travestiment, nimai coma un « estadi » precedent l'un o l'autre d'aqueste estatuts: d'individús pòdon se far designar atal a causa d’una aparéncia morfologica (femenina per un òme, masculina per una femna) a diferents nivèls de promiscuitat sens qu'aquestes volgan i èsser associats, alara qu'unes se'n reclament obertament, e aquò sens pasmens i inserir una implicacion identitària. De figuras publicas son sovent qualificadas coma « androgina », sens pasmens, elas tampauc, s’identificar al vejaire identitari o cultural a aqueste estil o apròche dels genres. Alara qu’al contrari, d’autre i veson un « trresen genre ».
Quand una persona presenta d'atributs genitals ambigús, de biais independent de sa percepcion psicologic, se dich medecina d'intersexuacion o d'ermafrodisme.
Etimologia
[modificar | Modificar lo còdi]Lo substantiu masculin e adjectiu « androgin » est un manlèu mejans lo latin androgynus, al grèc ἀνδρόγυνος, androgunos, compausat de anêr, andros ("òme") e de γυνή, gunê ("femna")
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]Mite platonician
[modificar | Modificar lo còdi]Lo primièr mite platonician de l'androgin es contat pel persontage d'Aristofan, dins l Banquet (189c - 193n). Al començment, èran tres espècias e non pas doas coma ara: la femèla, lo mascle e, en mai d'aquestes una tresena del nom d'androgin compausada de las doas autras, mascla e femèla reünidas. Avent provocat la colèra dels dieus,foguèron castigats per Zèus que los separèt cadun en doas mitats. Atal cada mitat recercant l'autre, l'enlaça, l'embraça e morís triste, podent s'unir a ela. Se las causas devián demorar atal, los umans moririán. Mas Zèus, per aver sempre l'amor de sos subjèctes plaça los organs genitals sul davant, formant los èsser umans actuals. Aqueste mite explica donc lo fenomèn amorós e sa recerca.
Antiquitat
[modificar | Modificar lo còdi]Los pòbles de l'Antiquitat fasián una neta diferéncia entre çò que Mircea Eliade nomena l’« ermafrodita concrèt » e l’« androgin ritual » : un recent nascut presentant de signes d'ermafrodisme èra dins unas culturas e a d'epòcas particularas, considerat coma un signe de la colèra dels dieus e tuat sul còp. Sol èra tolerat l'androgin ritual coma modèl de la coïncidéncia dels opausats, reïnissent las poténcias magicas e religiosas ligadas a abedos sèxes; en l'escasença, s'agissiá pas mai d'ermafrodisme fisiologic, mas de presa dels poders d'ambedos sèxes per de practicas ritualas, per exemple pel fach de se travestir.
Atal, pels Romans, la naissença a Sinuessa d'una androgina pendent la segonda guèrra punica es plaçada amb d'autres fenomèns fòra de las normas, totes considerats coma de prodigis, signes de la colèra dels dieus. L'enfant foguèt jetat a la mar[2]. Julius Obsequens conta tanben d'escasença d'enfants androgins, recent nascut o d'unas annadas d'edat, eliminats los jetant a la mar o dins lo fluvi, alara que la vila concernida es purificada per de processions de nòu joventas cantant d'imnes[3].
sègle XIX
[modificar | Modificar lo còdi]Balzac centrèt son roman Séraphîta sus un personatge d'androgin dirèctament eissit de las teorias de Swedenborg. Séraphîtüs-Séraphîta, aimat come òme per Minna e coma femna per Wilfred, es d'una erudicion e de capacitats intellectualas largament superioras a la mejana; se realisant dins l'amor uman, concrèt, es alara pas un àngel caigut sus tèrra, mas un uman perfièch, es a dire un èsser « total ».
Dins los romans e la novèlas apartenent al movement decadent del sègle XIX, la figura de l'androgin es recurrenta, mas jos la forma d'un ermafrodita morbid, veire satanic, que conéis pas qu'una d'existéncia sensuala. Se tracta d'une « degradacion d'un simbòl ».
Los dandís d'Euròpa al sègle XIX mostravan lor androginia al sen de lor societat, androginiá remarcada per Baudelaire que consacra un ensag al pintre Constantin Guys coma per Barbey d'Aurevilly qu'escriu sul celèbre dandí anglés Georges Brummel. Lo dandí, que se destria per son desviament e son renegament de la les de la natura coma lo vielhum o la sexualitat ven se posicionar fòra de la diferéncia dels sèxes: torna prene las qualitats asexuadas de l'àngel tal coma es conegut al sègle XIX. Se l'androginiá es una de las caracteristicas del dandí, es qu'es simptomatic del refús d'una categorizacion sexuala e quitament d'una vida sexuala que l'androgin dandí es teoricament atirat ni per l'òme, ni per la femna. Barbey d'Aurevilly los definí coma "de naturas doblas e multiplas, d'un sèxe intellectual indecís" fins a esitar, de biais remarcablament modèrne, sul genre a atribuir al mot "androgin".
Sègle XX
[modificar | Modificar lo còdi]
La figura de l'androgin es agradada per de pintres al començament del sègle XX, per exemple per Marcel Duchamp, Marc Chagall e Jean Cocteau. Se referisson mai sovent a las filosofias esotericas coma l'alquimia e la Cabala per justificar aquesta valorizacion. L'usatge del tèrme coma critèri de beutat fisica e/o esperital es tanben espandit dins la literatura, sens implicacion amb l'ermafrodisme o lo transsexualisme gaireben sempre, coma Georges Hérelle o Roger Peyrefitte.
sègle XXI
[modificar | Modificar lo còdi]Se lo tèrme qualifica sempre, per exemple dins los mitans literaris, una persona que l'aparéncia fisica es ambigúa, servís tanben a l'escasença fòra dels cercles medicals e qualificar un individú qu'estima pas trapar sa plaça dins l'esquèma binari òme/femna de societats actualas.
Quand la persona s'identifica al genre social opausat a son sèxe biologic, s'agís de transidentitat. Quand la persona rebuta d'èsser categorizada jos las doas solas etiquetas admesas, s'agís d'una persona dicha « agenre ». De personas se qualifican puslèu d'intergenre, quitament se son consideradas coma fasant partit de la categoria dels transgenres al sens larg. L'androginiá designa tanbe un estil vestimentari dins los movements glam rock e Cosplay, ont òmes e femnas se vestisson sens prene en compte dels còdes vestimentaris abituals, causissent volontièr dins los registres censats apartenir al genre opausat.
D'entre las personalitats e grops mai coneguts per lor aparéncia androgina als sègle XX e XXI i a entre autre: Ronan Parke, Jeffree Star, Katherine Moennig, Annie Lennox, David Bowie, Klaus Nomi, Marilyn Manson, Brian Molko (del grop Placebo), Boy George (del grop Culture Club), Nicola Sirkis (del grop Indochine), Bill Kaulitz (del grop Tokio Hotel), Mika Doll, Adam Lambert, Michael Jackson, Prince, Cinema Bizarre, la cantaire francesa Christine and the Queens e la britanica Elly Jackson (La Roux). Se pòt tanben evocar le mannequin Andrej Pejic.
L'androginiá es una de las basas del movement musical japonés visual kei, amb d'artistes e de grops coma Mana de Malice Mizer e Moi Dix Mois, X Japan, Dir En Grey, Miyavi (membre de Dué le Quartz), Versailles, The GazettE, Dio - Distraught Overlord, An Cafe, SuG, Exist†trace, D'espairsRay, etc. Existís tanben de personatges fictius androgins, coma los Jasdebi dins lo mangà D.Gray-man, Leo dins Tekken 6, Deidara e Haku dins Naruto o encara Karuto, Neferupito e Kurapika dns Hunter x Hunter. Hideyoshi Kinoshita es un exemple flagrant d'androginia dins lo mangà Baka To Test To Shoukanjuu Ni; tot coma Envy dans Fullmetal Alchemist.
Confusion
[modificar | Modificar lo còdi]Aqueste tèrme es pas de confondre amb l'omosexualitat e la transidentitat. L'androginia a pas cap de rapòrt amb l'orientacion sexuala o l'identitat de genre. S'agís subretot d'òmes e de femnas que s'espelisson dins un estil trencant los tabós dels genres vestimentaris òmes/femnas e/o qu'an un imatge (psicologic) de se que mescla lo masculin e lo femenin. Cal donc pas la confondre amb l'intersexuacion, al subjècte de las personas nascudas amb d'atributs genitals ambigús, o amb las personas transgenras que modifican o non lors còrs; l'androginiá pren un caractèr tanben genetic, unes individús avent simplament un visatge ambivalent, subretot a l'adolescéncia.