Odsetki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
ilustracja |
||
| (Nie pokazano 20 wersji utworzonych przez 11 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Malawi interest rates.JPG|mały|[[Stopa procentowa|Stopy procentowe]] w banku w mieście Nchalo w [[Malawi]]]] |
|||
'''Odsetki''' – [[koszt (ekonomia)|koszt]], |
'''Odsetki''' – [[koszt (ekonomia)|koszt]], naliczany za używanie pożyczonego [[kapitał (ekonomia)|kapitału]] jego właścicielowi; standaryzowaną miarą tego kosztu w przeliczeniu na jednostkę kapitału i roczny czas użytkowania jest [[stopa procentowa]]. W przypadku [[bank]]u odsetki odnoszą się do kosztu pozyskania środków finansujących działalność banku (np. [[depozyt]]ów, otrzymanych [[kredyt bankowy|kredytów]], wyemitowanych papierów dłużnych) lub [[przychód]] wynikającego z udostępnienia przez bank kapitałów (np. w postaci udzielonych kredytów). Różnica pomiędzy przychodami odsetkowymi uzyskiwanymi przez bank a kosztami odsetkowymi przezeń płaconymi to wynik odsetkowy netto, który odniesiony do aktywów odsetkowych jest również zwany marżą odsetkową netto ([[język angielski|ang.]] ''net interest margin''). |
||
Wysokość odsetek zależy od stopy procentowej, wielkości kapitału, czasu, na jaki został on udostępniony oraz sposobu wyznaczania odsetek. Istotny jest również zastosowany kalendarz naliczania odsetek, który określa m.in. liczbę dni w roku użytą do obliczeń. Domyślna liczba dni w roku dla odsetek od środków na rachunkach bankowych wynosi zgodnie z art. 52 ustawy – Prawo bankowe<ref>{{Dziennik Ustaw| |
Wysokość odsetek zależy od stopy procentowej, wielkości kapitału, czasu, na jaki został on udostępniony oraz sposobu wyznaczania odsetek. Istotny jest również zastosowany kalendarz naliczania odsetek, który określa m.in. liczbę dni w roku użytą do obliczeń. Domyślna liczba dni w roku dla odsetek od środków na rachunkach bankowych wynosi zgodnie z art. 52 ustawy – Prawo bankowe<ref>{{Dziennik Ustaw|2021|2439}}.</ref> 365 dni, jednak wartość ta może zostać zmieniona w umowie zawartej między bankiem a klientem. Polskie [[prawo bankowe]] nie narzuca również żadnego sposobu, wyznaczania odsetek – kwestię tę również reguluje umowa zawarta między bankiem i klientem. |
||
== Sposoby wyznaczania odsetek == |
== Sposoby wyznaczania odsetek == |
||
| Linia 7: | Linia 8: | ||
* [[odsetki składane]] – po umownym okresie naliczone odsetki dolicza się do kapitału, po kolejnym okresie odsetki obliczane są od ich łącznej kwoty, |
* [[odsetki składane]] – po umownym okresie naliczone odsetki dolicza się do kapitału, po kolejnym okresie odsetki obliczane są od ich łącznej kwoty, |
||
* odsetki naliczane w sposób ciągły, mające zastosowanie np. przy wycenie instrumentów pochodnych ([[opcja|opcji]], kontraktów [[futures]] itp.) |
* odsetki naliczane w sposób ciągły, mające zastosowanie np. przy wycenie instrumentów pochodnych ([[opcja|opcji]], kontraktów [[futures]] itp.) |
||
* [[dyskonto]] – odsetki obliczane są i pobierane z góry. |
* [[Dyskonto (finanse)|dyskonto]] – odsetki obliczane są i pobierane z góry. |
||
== Oprocentowanie stałe i zmienne == |
== Oprocentowanie stałe i zmienne == |
||
Stopa procentowa służąca do wyznaczania odsetek może być stała lub zmieniać się w czasie. W polskich bankach stopa stała jest zwykle wykorzystywana w przypadku depozytów oraz [[kredyt konsumpcyjny|kredytów konsumpcyjnych]] o krótszych terminach spłaty, zaś stopa zmienna w przypadku kredytów długoterminowych. Wysokość stopy zmiennej jest zwykle wyrażona jako suma [[ |
Stopa procentowa służąca do wyznaczania odsetek może być stała lub zmieniać się w czasie<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Fixed rate i standard variable rate – czyli najczęstsze sposoby naliczania odsetek od kredytów hipotecznych w Wielkiej Brytanii |opublikowany = Kredyt hipoteczny UK – polski mortgage broker |data dostępu = 2018-11-02 |url = https://www.kredythipotecznyuk.com/blog/2018/8/18/fixed-rate-i-standard-variable-rate-czyli-najczstsze-sposoby-naliczania-odsetek-od-kredytw-hipotecznych-w-wielkiej-brytanii |język = en-US}}</ref>. W polskich bankach stopa stała jest zwykle wykorzystywana w przypadku depozytów oraz [[kredyt konsumpcyjny|kredytów konsumpcyjnych]] o krótszych terminach spłaty, zaś stopa zmienna w przypadku kredytów długoterminowych. Zgodnie z rekomendacją Komisji Nadzoru Finansowego banki powinny oferować kredyty hipoteczne o stałej stopie oprocentowania i większość z nich ma takie produkty. Stałe oprocentowanie daje gwarancję stałych rat w tej samej kwocie, niezależnych od zmiennych stawek WIBOR. Umowy o stałym oprocentowaniu zawierane są na określony czas, często jest to okres 5 lat. Po upływie zawartego w umowie okresu kredyt jest rozliczany w oparciu o oprocentowanie zmienne<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Kredyt ze stałym czy zmiennym oprocentowaniem - jakie oprocentowanie kredytu gotówkowego lub hipotecznego wybrać? |data dostępu = 2022-02-23 |opublikowany = www.totalmoney.pl |url = https://www.totalmoney.pl/artykuly/kredyt-ze-stalym-czy-zmiennym-oprocentowaniem-jakie-oprocentowanie-kredytu-gotowkowego-lub-hipotecznego-wybrac}}</ref>. Wysokość stopy zmiennej jest zwykle wyrażona jako suma [[Referencyjna stopa procentowa|stawki referencyjnej]] [[WIBOR]], [[EURIBOR]] lub [[LIBOR]] o tenorze odpowiednim dla okresu przeszacowania kredytu oraz ustalonej w konkretnej umowie kredytowej indywidualnej [[marża|marży]] dodawanej do stawki referencyjnej. |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
| Linia 16: | Linia 17: | ||
* [[odsetki budżetowe]] |
* [[odsetki budżetowe]] |
||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
| Linia 21: | Linia 23: | ||
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Iwanicz-Drozdowska | imię = M. | tytuł = Bankowość. Instytucje, operacje, zarządzanie | wydawca = Poltext | miejsce = Warszawa | data = 2013 | isbn = 978-83-7561-304-9 | nazwisko2 = Jaworski | imię2 = W.L. | nazwisko3 = Szelągowska | imię3 = A. | nazwisko4 = Zawadzka | imię4 = Z.}} |
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Iwanicz-Drozdowska | imię = M. | tytuł = Bankowość. Instytucje, operacje, zarządzanie | wydawca = Poltext | miejsce = Warszawa | data = 2013 | isbn = 978-83-7561-304-9 | nazwisko2 = Jaworski | imię2 = W.L. | nazwisko3 = Szelągowska | imię3 = A. | nazwisko4 = Zawadzka | imię4 = Z.}} |
||
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Podgórska | imię = M. | tytuł = Matematyka finansowa | wydawca = PWN | miejsce = Warszawa | data = 2005 | nazwisko2 = Klimkowska | imię2 = J.}} |
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Podgórska | imię = M. | tytuł = Matematyka finansowa | wydawca = PWN | miejsce = Warszawa | data = 2005 | nazwisko2 = Klimkowska | imię2 = J.}} |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria:Finanse]] |
[[Kategoria:Finanse]] |
||
Aktualna wersja na dzień 21:03, 25 lip 2023
Odsetki – koszt, naliczany za używanie pożyczonego kapitału jego właścicielowi; standaryzowaną miarą tego kosztu w przeliczeniu na jednostkę kapitału i roczny czas użytkowania jest stopa procentowa. W przypadku banku odsetki odnoszą się do kosztu pozyskania środków finansujących działalność banku (np. depozytów, otrzymanych kredytów, wyemitowanych papierów dłużnych) lub przychód wynikającego z udostępnienia przez bank kapitałów (np. w postaci udzielonych kredytów). Różnica pomiędzy przychodami odsetkowymi uzyskiwanymi przez bank a kosztami odsetkowymi przezeń płaconymi to wynik odsetkowy netto, który odniesiony do aktywów odsetkowych jest również zwany marżą odsetkową netto (ang. net interest margin).
Wysokość odsetek zależy od stopy procentowej, wielkości kapitału, czasu, na jaki został on udostępniony oraz sposobu wyznaczania odsetek. Istotny jest również zastosowany kalendarz naliczania odsetek, który określa m.in. liczbę dni w roku użytą do obliczeń. Domyślna liczba dni w roku dla odsetek od środków na rachunkach bankowych wynosi zgodnie z art. 52 ustawy – Prawo bankowe[1] 365 dni, jednak wartość ta może zostać zmieniona w umowie zawartej między bankiem a klientem. Polskie prawo bankowe nie narzuca również żadnego sposobu, wyznaczania odsetek – kwestię tę również reguluje umowa zawarta między bankiem i klientem.
Sposoby wyznaczania odsetek
[edytuj | edytuj kod]- odsetki proste – obliczane od kapitału proporcjonalnie do czasu okresu oprocentowania, pobierane po ich naliczeniu (od dołu),
- odsetki składane – po umownym okresie naliczone odsetki dolicza się do kapitału, po kolejnym okresie odsetki obliczane są od ich łącznej kwoty,
- odsetki naliczane w sposób ciągły, mające zastosowanie np. przy wycenie instrumentów pochodnych (opcji, kontraktów futures itp.)
- dyskonto – odsetki obliczane są i pobierane z góry.
Oprocentowanie stałe i zmienne
[edytuj | edytuj kod]Stopa procentowa służąca do wyznaczania odsetek może być stała lub zmieniać się w czasie[2]. W polskich bankach stopa stała jest zwykle wykorzystywana w przypadku depozytów oraz kredytów konsumpcyjnych o krótszych terminach spłaty, zaś stopa zmienna w przypadku kredytów długoterminowych. Zgodnie z rekomendacją Komisji Nadzoru Finansowego banki powinny oferować kredyty hipoteczne o stałej stopie oprocentowania i większość z nich ma takie produkty. Stałe oprocentowanie daje gwarancję stałych rat w tej samej kwocie, niezależnych od zmiennych stawek WIBOR. Umowy o stałym oprocentowaniu zawierane są na określony czas, często jest to okres 5 lat. Po upływie zawartego w umowie okresu kredyt jest rozliczany w oparciu o oprocentowanie zmienne[3]. Wysokość stopy zmiennej jest zwykle wyrażona jako suma stawki referencyjnej WIBOR, EURIBOR lub LIBOR o tenorze odpowiednim dla okresu przeszacowania kredytu oraz ustalonej w konkretnej umowie kredytowej indywidualnej marży dodawanej do stawki referencyjnej.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dz.U. z 2021 r. poz. 2439.
- ↑ Fixed rate i standard variable rate – czyli najczęstsze sposoby naliczania odsetek od kredytów hipotecznych w Wielkiej Brytanii. Kredyt hipoteczny UK – polski mortgage broker. [dostęp 2018-11-02]. (ang.).
- ↑ Kredyt ze stałym czy zmiennym oprocentowaniem - jakie oprocentowanie kredytu gotówkowego lub hipotecznego wybrać?. www.totalmoney.pl. [dostęp 2022-02-23].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- M. Iwanicz-Drozdowska, W.L. Jaworski, A. Szelągowska, Z. Zawadzka: Bankowość. Instytucje, operacje, zarządzanie. Warszawa: Poltext, 2013. ISBN 978-83-7561-304-9.
- M. Podgórska, J. Klimkowska: Matematyka finansowa. Warszawa: PWN, 2005.