Alejo Carpentier: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 16:02, 15 kwi 2008

Alejo Carpentier y Valmont (ur. 26 grudnia 1904 w Hawanie, zm. 24 kwietnia 1980 w Paryżu) - kubański pisarz, muzykolog i dziennikarz. Jeden z najsłynniejszych przedstawicieli realizmu magicznego - miał wielki wpływ na rozwój literatury iberoamerykańskiej.

Urodził się 26 grudnia 1904. Jego matka była Rosjanką - profesorem lingwistyki, a ojciec francuskim architektem. Podczas wieloletniego pobytu we Francji rozpoczął studia muzykologiczne, a także zetknął się z przedstawicielami surrealizmu: André Bretonem, Paulem Éluardem, Louisem Aragonem, Jacquesem Prévertem i Antoninem Artaudem. W 1920 r. powrócił na Kubę i zaczął pracę jako dziennikarz. Zafascynowany kulturą iberoamerykańską oraz kultami voodoo zaczął pisać powieści i opowiadania o takiej tematyce.

W 1927 r. za krytykę polityki prezydenta Kuby Gerardo Machado (rządzącego na Kubie w latach 1925-1933) został uwięziony. W tym samym roku uciekł z Kuby do Paryża, gdzie pozostał do 1939 r. W Paryżu zbliżył się do środowiska francuskich surrealistów: André Bretona, Paula Éluarda, Louisa Aragona, Antonina Artauda. Pisywał w dzienniku André Bretona Révolution Surréaliste. Pracował również w paryskim radiu. W 1933 r. w Madrycie ukazała się jego powieść Ecue-Yamba-O, będąca opisem życia czarnych mieszkańców Kuby.

W 1939 r. Carpentier powrócił na Kubę. Pracował tu jako dziennikarz (wydawał pismo Tiempo Nuevo), był profesorem muzykologii w konserwatorium w Hawanie oraz dyrektorem hawańskiej rozgłośni radiowej.

W 1943 r. odwiedził Haiti, co miało duży wpływ na jego zainteresowania. Pod wpływem tej podróży napisał powieść Królestwo z tego świata (El reino de este mundo; pierwsze wydanie: 1949), opisującą okres panowania czarnoskórego cesarza Haiti Henri Christophe’a. W 1946 r. Carpentier wydał Muzykę na Kubie (La musica en Cuba) – historię muzyki kubańskiej.

W latach 1945-1959 pisarz przebywał w Wenezueli. Doświadczenia tego pobytu były inspiracją dla najsłynniejszej powieści Carpentiera Podróż do źródeł czasu (Los pasos perdidos, wyd. 1953), która przyniosła mu światową sławę. Następne w kolejności powieści Carpentiera to: Pościg (El acoso) oraz Eksplozja w katedrze (El siglo de las luces) wydana w 1962 r. - opowiadająca o rewolucji francuskiej na Antylach.

W 1959 r., pod koniec rewolucji kubańskiej, Carpentier powrócił na Kubę. Pisarz odgrywał dużą rolę w życiu kulturalnym komunistycznej Kuby, wykładał historię kultury na uniwersytecie w Hawanie oraz prowadził audycję radiową poświęconą kulturze. W 1970 r. został attaché kulturalnym Kuby w Paryżu oraz przedstawicielem Kuby w UNESCO.

W 1977 otrzymał Nagrodę Cervantesa, przyznawaną najlepszym pisarzom tworzącym w języku hiszpańskim.

Zmarł w Paryżu w 1980 r.

Alejo Carpentier jest uważany za prekursora realizmu magicznego – nurtu w literaturze latynoamerykańskiej, który zyskał wielką popularność. We wstępie do powieści Królestwo z tego świata sformułował teorię tzw. amerykańskiej rzeczywistości cudownej (lo real maravilloso), która jest utożsamiana z realizmem magicznym i późniejszą twórczością Garcii Marqueza, Asturiasa, Lezamy Limy i innych przedstawicieli tego nurtu.

Najważniejsze dzieła:

Ecue-yamba-o!, pierwsze wydanie: 1933
Królestwo z tego świata, 1949, wyd. pol. 1968
Podróż do źródeł czasu, 1953, wyd. pol. 1963
Wojna czasu (Guerra del tiempo), 1958, wyd. pol. 1974 – zbiór opowiadań o sytuacji politycznej na Kubie w latach 50. XX w., czasów dyktatury Batisty;
Eksplozja w katedrze (El siglo de las luces), 1962, wyd. pol. 1966 – powieść o czasach rewolucji francuskiej i jej wpływie na sytuację na Karaibach
Szaleństwo i metoda (El recurso de metodo), 1974, wyd. pol. 1980 – powieść o dyktaturze Machado na Kubie
Koncert barokowy (Concierto barroco), 1974, wyd. pol. 1977

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 '''Alejo Carpentier y Valmont''' (ur. [[26 grudnia]] [[1904]] w [[Hawana|Hawanie]], zm. [[24 kwietnia]] [[1980]] w [[Paryż]]u) - [[kuba|kubański]] pisarz, muzykolog i dziennikarz. Jeden z najsłynniejszych przedstawicieli [[realizm magiczny|realizmu magicznego]] - miał wielki wpływ na rozwój [[literatura iberoamerykańska|literatury iberoamerykańskiej]].
-Urodził się [[26 grudnia]] [[1904]]. Jego matka była Rosjanką - profesorem lingwistyki, a ojciec francuskim architektem. Podczas wieloletniego pobytu we Francji rozpoczął studia muzykologiczne, a także zetknął się z przedstawicielami [[surrealizm]]u: [[André Breton]]em, [[Paul Éluard|Paulem Éluardem]], [[Luis Aragon|Luisem Aragonem]], [[Jacques Prévert|Jacquesem Prévertem]] i [[Antonin Artaud|Antoninem Artaudem]]. W [[1920]] r. powrócił na [[Kuba|Kubę]] i zaczął pracę jako dziennikarz. Zafascynowany kulturą iberoamerykańską oraz kultami [[voodoo]] zaczął pisać powieści i opowiadania o takiej tematyce.
+Urodził się [[26 grudnia]] [[1904]]. Jego matka była Rosjanką - profesorem lingwistyki, a ojciec francuskim architektem. Podczas wieloletniego pobytu we Francji rozpoczął studia muzykologiczne, a także zetknął się z przedstawicielami [[surrealizm]]u: [[André Breton]]em, [[Paul Éluard|Paulem Éluardem]], [[Louis Aragon|Louisem Aragonem]], [[Jacques Prévert|Jacquesem Prévertem]] i [[Antonin Artaud|Antoninem Artaudem]]. W [[1920]] r. powrócił na [[Kuba|Kubę]] i zaczął pracę jako dziennikarz. Zafascynowany kulturą iberoamerykańską oraz kultami [[voodoo]] zaczął pisać powieści i opowiadania o takiej tematyce.
 W [[1927]] r. za krytykę polityki prezydenta [[Kuba|Kuby]] [[Gerardo Machado]] (rządzącego na Kubie w latach [[1925]]-[[1933]]) został uwięziony. W tym samym roku uciekł z Kuby do [[Paryż]]a, gdzie pozostał do [[1939]] r. W [[Paryż]]u zbliżył się do środowiska francuskich [[surrealizm|surrealistów]]: [[André Breton]]a, [[Paul Éluard|Paula Éluarda]], [[Louis Aragon|Louisa Aragona]], [[Antonin Artaud|Antonina Artauda]]. Pisywał w dzienniku André Bretona ''Révolution Surréaliste''. Pracował również w paryskim radiu. W [[1933]] r. w [[Madryt|Madrycie]] ukazała się jego powieść ''Ecue-Yamba-O'', będąca opisem życia czarnych mieszkańców Kuby.
@@ Linia 9: / Linia 9: @@
 W [[1943]] r. odwiedził [[Haiti]], co miało duży wpływ na jego zainteresowania. Pod wpływem tej podróży napisał powieść ''[[Królestwo z tego świata]]'' (''El reino de este mundo''; pierwsze wydanie: [[1949]]), opisującą okres panowania czarnoskórego cesarza Haiti [[Henri Christophe|Henri Christophe’a]]. W [[1946]] r. Carpentier wydał ''Muzykę na Kubie'' (''La musica en Cuba'') – historię muzyki kubańskiej.
-W latach [[1945]]-[[1959]] pisarz przebywał w [[Wenezuela|Wenezueli]]. Doświadczenia tego pobytu były inspiracją dla najsłynniejszej powieści Carpentiera ''[[Podróż do źródeł czasu]]'' (''Los pasos perdidos'', wyd. [[1953]]), która przyniosła mu światową sławę. Następne w kolejności powieści Carpentiera to: ''[[Pościg]]'' (''El acoso'') oraz ''[[Eksplozja w katedrze]]'' (''El siglo de las luces'') wydana w 1962 r. - opowiadająca o [[Rewolucja francuska|rewolucji francuskiej]] na [[Antyle| Antylach]].
+W latach [[1945]]-[[1959]] pisarz przebywał w [[Wenezuela|Wenezueli]]. Doświadczenia tego pobytu były inspiracją dla najsłynniejszej powieści Carpentiera ''[[Podróż do źródeł czasu]]'' (''Los pasos perdidos'', wyd. [[1953]]), która przyniosła mu światową sławę. Następne w kolejności powieści Carpentiera to: ''[[Pościg]]'' (''El acoso'') oraz ''[[Eksplozja w katedrze]]'' (''El siglo de las luces'') wydana w 1962 r. - opowiadająca o [[Wielka Rewolucja Francuska|rewolucji francuskiej]] na [[Antyle| Antylach]].
 W [[1959]] r., pod koniec rewolucji kubańskiej, Carpentier powrócił na [[Kuba|Kubę]]. Pisarz odgrywał dużą rolę w życiu kulturalnym komunistycznej Kuby, wykładał historię kultury na uniwersytecie w [[Hawana|Hawanie]] oraz prowadził audycję radiową poświęconą kulturze. W [[1970]] r. został attaché kulturalnym Kuby w [[Paryż]]u oraz przedstawicielem Kuby w [[UNESCO]].
@@ Linia 25: / Linia 25: @@
 *''[[Podróż do źródeł czasu]]'', [[1953]], wyd. pol. [[1963]]
 *''Wojna czasu'' (''Guerra del tiempo''), [[1958]], wyd. pol. [[1974]] – zbiór opowiadań o sytuacji politycznej na Kubie w latach 50. XX w., czasów dyktatury Batisty;
-*''[[Eksplozja w katedrze]]'' (''El siglo de las luces''), [[1962]], wyd. pol. [[1966]] – powieść o czasach [[rewolucja francuska|rewolucji francuskiej]] i jej wpływie na sytuację na [[Karaiby|Karaibach]]
+*''[[Eksplozja w katedrze]]'' (''El siglo de las luces''), [[1962]], wyd. pol. [[1966]] – powieść o czasach [[Wielka Rewolucja Francuska|rewolucji francuskiej]] i jej wpływie na sytuację na [[Karaiby|Karaibach]]
 *''[[Szaleństwo i metoda]]'' (''El recurso de metodo''), [[1974]], wyd. pol. [[1980]] – powieść o dyktaturze Machado na [[Kuba|Kubie]]
 *''[[Koncert barokowy]]'' (''Concierto barroco''), [[1974]], wyd. pol. [[1977]]