[go: nahoru, domu]

Przejdź do zawartości

Jerzy Krzymowski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Życiorys: poprawa linków
 
(Nie pokazano 22 wersji utworzonych przez 11 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Żołnierz infobox
{{Żołnierz infobox
|imię i nazwisko = Bolesław Krzymowski
|imię i nazwisko = Jerzy Bohdan Leon Krzymowski
|imię i nazwisko org =
|imię i nazwisko org =
|pseudonim = Bajka
|pseudonim = „Leon”, „Bohdan”, „Bajka”
|rodzaj wojsk = lądowe
|rodzaj wojsk = lądowe
|zwycięstwa =
|zwycięstwa =
Linia 8: Linia 8:
|opis grafiki =
|opis grafiki =
|stopień grafika = PL Epolet mjr.svg
|stopień grafika = PL Epolet mjr.svg
|stopień = major
|stopień = major piechoty
|data urodzenia = [[30 marca]] [[1894]]
|data urodzenia = 30 marca 1894
|miejsce urodzenia = [[Kosobudy (województwo lubelskie)|Kosobudy]]
|miejsce urodzenia = [[Kosobudy (województwo lubelskie)|Kosobudy]]
|data śmierci = [[19 sierpnia]] [[1969]]
|data śmierci = 19 sierpnia 1969
|miejsce śmierci = [[Warszawa]]
|miejsce śmierci = [[Warszawa]]
|lata służby =
|lata służby =
|siły zbrojne = [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsko Polskie]]
|siły zbrojne = [[Plik:Orzełek II RP.svg|20px]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsko Polskie]]
|formacja =
|jednostki = [[86 Pułk Piechoty (II RP)|86 Pułk Piechoty]]
|jednostki = [[86 Pułk Piechoty (II RP)|86 Pułk Piechoty]]
|stanowiska = dowódca
|stanowiska =
|wojny i bitwy =
|wojny i bitwy = Kostiuchnówka 4–6 lipca 1916,Nad Niemnem 1920
|późniejsza praca =
|późniejsza praca =
|odznaczenia = {{order|VM|KS}} {{order|KN|KN}} {{order|KW|1}} {{order|KZ|Z}} {{order|OKO|3}} <br /> [[Plik:Krzyż legionowy.jpg|20px|Krzyż Legionowy]]
|odznaczenia = {{order|VM|KS}} {{order|KN|KN}} {{order|KW|1}} {{order|KZ|IIRPZ3}} {{order|OKO|3}}<br />{{order|PL-KL}}
|commons =
|commons =
|wikiźródła =
|wikicytaty =
}}
}}
'''Bolesław Bohdan Leon Krzymowski''' ''ps. „Bajka”'' (ur. 30 marca [[1894]] w [[Kosobudy (województwo lubelskie)|Kosobudach]], zm. 19 sierpnia [[1969]] w Warszawie) – [[major]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]], oficer wywiadu.
'''Jerzy Bohdan Leon Krzymowski'''{{refn|grupa=uwaga|W styczniu 1934 ogłoszono sprostowanie imion mjr. Krzymowskiego z „Jerzy Bolesław Leon” na „Jerzy Bohdan Leon”{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 27}}.}} [[Pseudonim|ps.]] „Leon”, „Bohdan”, „Bajka”{{r|p2}} (ur. [[30 marca]] [[1894]] w [[Kosobudy (województwo lubelskie)|Kosobudach]], zm. [[19 sierpnia]] [[1969]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – [[major]] [[Piechota II RP|piechoty]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]], [[Kawalerowie Virtuti Militari 1914–1921|kawaler Orderu Virtuti Militari]].


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Urodził się 30 marca 1894 we wsi Kosobudy, w rodzinie Maksymiliana i Zofii ze Sroczyńskich{{odn|Żołnierze Niepodległości|loc=}}. Uczęszczał do Gimnazjum Rządowego w [[Biała Cerkiew|Białej Cerkwi]]. W 1905, po strajku szkolnym, przeniósł się do polskiego gimnazjum, którego także nie ukończył{{odn|Żołnierze Niepodległości|loc=}}. Był członkiem [[Polska Partia Socjalistyczna|Polskiej Partii Socjalistycznej]], [[Unia Stowarzyszeń Polskiej Młodzieży Niepodległościowej|Organizacji Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej]], [[Związek Walki Czynnej|Związku Walki Czynnej]] i [[Związek Strzelecki|Związku Strzeleckiego]]{{odn|Żołnierze Niepodległości|loc=}}.
Syn Maksymiliana i Zofii ze Sroczyńskich. Ukończył gimnazjum w [[Biała Cerkiew|Białej Cerkwi]], należał do [[Polska Partia Socjalistyczna|Polskiej Partii Socjalistycznej]], [[Unia Stowarzyszeń Polskiej Młodzieży Niepodległościowej|Organizacji Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej]], [[Związek Walki Czynnej|Związku Walki Czynnej]] i [[Związek Strzelecki|Związku Strzeleckiego]]<ref name="ole">{{Cytuj stronę | url = http://www.oleandry.org.pl/kompania-kadrowa/onierze-i-kompanii-kadrowej/57-kadrowka-oddzial-cz-1 | tytuł = Żołnierze I Kompanii Kadrowej » Lista imienna Pierwszej Kompanii Kadrowej, Oleandry | opublikowany = oleandry.org.pl | data dostępu = 2016-06-11}}</ref>. W 1914 w [[Kraków|Krakowie]] zaciągnął się do 1 plutonu [[Pierwsza Kompania Kadrowa|Pierwszej Kompanii Kadrowej]] i do 21 listopada przeszedł szlak bojowy, następnie został przeniesiony do batalionu uzupełnień I Brygady dowodzonego przez [[Leon Berbecki|Leona Berbeckiego]], skąd powrócił do [[Pierwsza Kompania Kadrowa|Pierwszej Kompanii Kadrowej]]. Został ranny w [[Bitwa pod Kostiuchnówką|bitwie pod Kostiuchnówką]]{{r|ole}}, a podczas [[Kryzys przysięgowy|kryzysu przysięgowego]] był [[Obóz internowania w Szczypiornie|internowany w Szczypiornie]] i od grudnia 1917 w [[Łomża|Łomży]]. W lipcu 1918 wszedł w szeregi [[1 Pułk Piechoty Legionów|1 pułku piechoty Legionów]], walczył w [[wojna polsko-bolszewicka|wojnie polsko-bolszewickiej]]{{r|ole}}, był ranny podczas [[Bitwa nad Niemnem|bitwy niemieńskiej]]. Po zakończeniu działań wojennych pozostał w czynnej służbie wojskowej, od stycznia 1921 służył w [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr I|Dowództwie Okręgu Korpusu Nr I Warszawa]] jako wywiadowca. Na pewien czas przydzielono go do [[86 Pułk Piechoty (II RP)|86 pułku piechoty]], a następnie powierzono stanowisko kierownika referatu w II Oddziale [[Sztab Generalny Wojska Polskiego|Sztabu Generalnego]], skąd przeszedł do [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr I|Dowództwa Okręgu Korpusu III w Grodnie]] jako oficer informacji. Podczas [[Przewrót majowy|przewrotu majowego]] stanął po stronie piłsudczyków i organizował akcje transportu wojskowego. Od maja 1927 kierował referatem Ogólnym Wydziału „B” [[Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego|Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego]], a także pełnił funkcję oficera łącznikowego w [[Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Polska)|Ministerstwie Spraw Wewnętrznych]]. Równocześnie studiował w [[Szkoła Nauk Politycznych w Warszawie|Szkole Nauk Politycznych]], a po ich ukończeniu w 1929 został oddelegowany do [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] pełniąc funkcję oficera łącznikowego z tamtejszym Sztabem Generalnym i kierując placówką oficerską „Taras”<ref name="referat">{{Cytuj stronę | url = http://www.domkaukaski.org/index.php?option=com_content&task=view&id=366&Itemid=37 | tytuł = Referat o zagadnieniu PROMETEJSKIM – 12 lutego 1940 (cz. II) (pol.). Stowarzyszenie Dom Kaukaski w Polsce, 5 września 2009 | opublikowany = domkaukaski.org | data dostępu = 2016-06-11}}</ref>. Podczas prowadzenia prac operacyjnych zdemaskował siatkę nacjonalistów ukraińskich, a także udowodnił związek [[Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów|OUN]] z [[Abwehra|Abwehrą]]. Po powrocie do kraju praktykował w Komendzie Głównej Policji Państwowej, po czym pracował jako urzędnik do zadań specjalnych Prezesa Rady Ministrów [[Marian Zyndram-Kościałkowski|Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego]] i [[Felicjan Sławoj Składkowski|Felicjana Sławoja Składkowskiego]]. Od kwietnia 1937 był naczelnikiem Wydziału Bezpieczeństwa [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (Polska)|Ministerstwa Spraw Wewnętrznych]]{{r|referat}}, funkcję tą piastował do momentu ewakuacji polskiego rządu 17 września 1939{{r|ole}}. W [[Rumunia|Rumunii]] został aresztowany i internowany w [[Drobeta-Turnu Severin|Turnu Severin]], gdzie zarabiał na utrzymanie ucząc matematyki i fizyki. Po zakończeniu działań wojennych powrócił do Polski i początkowo mieszkał w [[Kraków|Krakowie]], następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował w Biurze [[Liga Morska i Rzeczna|Ligi Morskiej]]. W dniu 14 października 1947 został aresztowany na polecenie Departamentu X [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego]] i po przesłuchaniach prowadzonych przez płk. [[Józef Różański|Józefa Różańskiego]] osadzono go bez wyroku w [[Areszt Śledczy Warszawa-Mokotów|więzieniu mokotowskim]], gdzie przebywał do 1952. Sąd Wojewódzki skazał wówczas Bolesława Krzymowskiego na karę dożywocia i utratę majątku, którą podtrzymał Sąd Najwyższy wyrokiem zasądzonym przez sędziego [[Emil Merz|Emila Merza]] z dnia 3 czerwca 1953. Opuścił zakład karny na mocy amnestii w 1956, jednocześnie pozbawiono go praw do podjęcia pracy, świadczenia emerytalnego. Utrzymywał się ze sprzedaży pamiątek rodzinnych, przyznanych mu odznaczeń oraz bogatej kolekcji filatelistycznej. Zmarł w 1969, spoczywa na [[Cmentarz w Wilanowie|cmentarzu w Wilanowie]].


W 1914 w [[Kraków|Krakowie]] zaciągnął się do I plutonu [[Pierwsza Kompania Kadrowa|Pierwszej Kompanii Kadrowej]] i do 21 listopada przeszedł szlak bojowy, następnie został przeniesiony do batalionu uzupełnień I Brygady dowodzonego przez [[Leon Berbecki|Leona Berbeckiego]], skąd powrócił do Pierwszej Kompanii Kadrowej. Został ranny w [[Bitwa pod Kostiuchnówką|bitwie pod Kostiuchnówką]]{{odn|Żołnierze Niepodległości|loc=}}, a podczas [[Kryzys przysięgowy|kryzysu przysięgowego]] był [[Obóz internowania w Szczypiornie|internowany w Szczypiornie]] i od grudnia 1917 w [[Łomża|Łomży]]. W lipcu 1918 wszedł w szeregi [[1 Pułk Piechoty Legionów|1 pułku piechoty Legionów]]. 21 sierpnia 1919 jako podoficer byłych Legionów Polskich został mianowany z dniem 1 sierpnia 1919 [[podporucznik]]iem w piechocie. Służył wówczas w Dowództwie Okręgu Generalnego „Warszawa”<ref>Dz. Rozk. Wojsk. Nr 88 z 12 września 1919, poz. 3130.</ref>. Walczył w [[wojna polsko-bolszewicka|wojnie polsko-bolszewickiej]], był ranny podczas [[Bitwa nad Niemnem|bitwy niemieńskiej]].
== Odznaczenia ==

* Krzyż Srebrny Orderu [[Order Virtuti Militari|Virtuti Militari]] (V klasa);
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w czynnej służbie wojskowej, od stycznia 1921 służył w [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr I|Dowództwie Okręgu Korpusu Nr I Warszawa]] jako wywiadowca. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu [[Kapitan (ranga)|kapitana]] ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1652. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 1 pp Leg. w Wilnie{{odn|Lista starszeństwa|1922|s=66, jako Jerzy Bolesław Leon Krzymowski}}.
* [[Krzyż i Medal Niepodległości|Krzyż Niepodległości]];

* Złoty [[Krzyż Zasługi]];
Na pewien czas przydzielono go do [[86 Pułk Piechoty (II RP)|86 pułku piechoty]], a następnie powierzono stanowisko kierownika referatu w II Oddziale [[Sztab Generalny Wojska Polskiego|Sztabu Generalnego]], skąd przeszedł do [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr III|Dowództwa Okręgu Korpusu III]] w Grodnie jako oficer informacji. Podczas [[Przewrót majowy|przewrotu majowego]] stanął po stronie piłsudczyków i organizował akcje transportu wojskowego. Od maja 1927 kierował referatem Ogólnym Wydziału „B” [[Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego|Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego]], a także pełnił funkcję oficera łącznikowego w [[Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Polska)|Ministerstwie Spraw Wewnętrznych]]. Równocześnie studiował w [[Szkoła Nauk Politycznych w Warszawie|Szkole Nauk Politycznych]]. 2 kwietnia 1929 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 i 47. lokatą w korpusie oficerów piechoty{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 105}}. W tym samym miesiącu został przeniesiony służbowo z dyspozycji ministra spraw wewnętrznych do dyspozycji komendanta kadry oficerów piechoty{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 126, równocześnie unieważniono przeniesienie kpt. Krzymowskiego do 14 pp, ogłoszone 29 stycznia 1929}}{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 13}}, a później dyspozycji szefa [[Departament Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych|Departamentu Piechoty MSWojsk.]]{{odn|Rocznik Oficerski|1932|s=35, 435, jako Jerzy Bolesław Leon Krzymowski}}
* [[Krzyż Walecznych]];

* [[Krzyż Legionowy]];
W tym samym roku został oddelegowany do [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]], pełniąc funkcję oficera łącznikowego z tamtejszym Sztabem Generalnym i kierując placówką oficerską „Taras”<ref name="referat">{{Cytuj stronę |url = http://www.domkaukaski.org/index.php?option=com_content&task=view&id=366&Itemid=37 |tytuł = Referat o zagadnieniu PROMETEJSKIM – 12 lutego 1940 (cz. II) (pol.). Stowarzyszenie Dom Kaukaski w Polsce, 5 września 2009 |opublikowany = domkaukaski.org |data dostępu = 2016-06-11}}</ref>. Podczas prowadzenia prac operacyjnych zdemaskował siatkę nacjonalistów ukraińskich, a także udowodnił związek [[Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów|OUN]] z [[Abwehra|Abwehrą]].
* Odznaka internowanych w Szczypiornie i Łomży;

* [[Order Krzyża Orła]] III klasy /Estonia/.
Po powrocie do kraju praktykował w Komendzie Głównej Policji Państwowej, po czym pracował jako urzędnik do zleceń w Prezydium Rady Ministrów{{r|p1}}. 24 marca 1937 został mianowany naczelnikiem Wydziału Bezpieczeństwa [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (Polska)|Ministerstwa Spraw Wewnętrznych]]{{r|referat}}. Funkcję tę piastował do momentu ewakuacji polskiego rządu 17 września 1939. W [[Rumunia|Rumunii]] został internowany w [[Drobeta-Turnu Severin|Turnu Severin]], gdzie zarabiał na utrzymanie ucząc matematyki i fizyki.

Po zakończeniu działań wojennych, 28 czerwca 1946 powrócił do Polski i początkowo mieszkał w [[Kraków|Krakowie]], następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował w Biurze [[Liga Morska i Rzeczna|Ligi Morskiej]]. 14 października 1947 został aresztowany na polecenie Departamentu X [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego]] i po przesłuchaniach prowadzonych przez płk. [[Józef Różański|Józefa Różańskiego]] osadzono go bez wyroku w [[Areszt Śledczy w Warszawie-Mokotowie|więzieniu mokotowskim]], gdzie przebywał do 1952. Sąd Wojewódzki skazał wówczas Bolesława Krzymowskiego na karę dożywocia i utratę majątku, którą podtrzymał Sąd Najwyższy wyrokiem zasądzonym przez sędziego [[Emil Merz|Emila Merza]] z dnia 3 czerwca 1953. Opuścił zakład karny na mocy amnestii w 1956, jednocześnie pozbawiono go praw do podjęcia pracy, świadczenia emerytalnego. Utrzymywał się ze sprzedaży pamiątek rodzinnych, przyznanych mu odznaczeń oraz bogatej kolekcji filatelistycznej.

Zmarł 19 sierpnia 1969 w Warszawie. Został pochowany na [[Cmentarz w Wilanowie|cmentarzu w Wilanowie]]{{odn|Żołnierze Niepodległości|loc=}}.

== Ordery i odznaczenia ==
* Krzyż Srebrny [[Order Virtuti Militari|Orderu Virtuti Militari]] [[Kawalerowie Virtuti Militari 1914–1921|nr 7142]] (17 maja 1922){{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 1 z 4 stycznia 1923, s. 6}}
* [[Krzyż i Medal Niepodległości|Krzyż Niepodległości]] (9 listopada 1931)<ref>{{Monitor Polski|1931|260|352}} „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.</ref><ref name="p2">{{Cytuj stronę |url = https://wbh.wp.mil.pl/c/scans/kartoteki/KRZE-KRZY/Krze_Krzy_0519.jpg |tytuł = Kartoteka personalno-odznaczeniowa |opublikowany = [[Wojskowe Biuro Historyczne im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego|WBH]] |data dostępu = 2021-10-21}}</ref>
* [[Krzyż Walecznych]]{{odn|Rocznik Oficerski|1932|s=35}}
* Złoty [[Krzyż Zasługi]] (trzykrotnie: 19 marca 1931<ref>{{Monitor Polski|1931|64|101}} „za zasługi na polu bezpieczeństwa wojska”.</ref>{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 2 z 19 marca 1931, s. 66, jako mjr Jerzy Bolesław Leon Krzymowski}}, 11 listopada 1936<ref name="p1">{{Monitor Polski|1936|263|469}} „za zasługi w służbie państwowej”.</ref>, 19 lipca 1939<ref>{{Monitor Polski|rok=1939|2=165|3=404}} „za zasługi w służbie bezpieczeństwa publicznego”.</ref>)
* [[Krzyż Legionowy]] (1925)
* Odznaka pamiątkowa internowanych „Szczypiorno–Łomża”
* [[Order Krzyża Orła]] III klasy (Estonia, 1937)

== Uwagi ==
{{Uwagi}}


== Przypisy ==
== Przypisy ==
Linia 40: Linia 60:


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* {{Cytuj stronę |url = http://www.wbc.poznan.pl/publication/47164 |tytuł = Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych |data dostępu = 2021-01-07 |odn = {{odn/id|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr}}}}
* [http://www.ogrodywspomnien.pl/index/showd/88989 Ppłk WP II RP Bolesław Bohdan Leon Krzymowski "Bajka", Ogrody wspomnień [data dostępu = 2016-06-11]]
* {{Cytuj książkę |tytuł = Lista starszeństwa oficerów zawodowych |url = https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/266290/edition/254247 |miejsce = Warszawa |rok = 1922 |wydawca = [[Ministerstwo Spraw Wojskowych]] |odn = {{odn/id|Lista starszeństwa|1922}}}}
* {{Cytuj książkę |tytuł = Rocznik Oficerski 1923 |url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=119157 |wydawca = Ministerstwo Spraw Wojskowych |miejsce = Warszawa |rok = 1923 |odn = {{odn/id|Rocznik Oficerski|1923}}}}
* {{Cytuj książkę |tytuł = Rocznik Oficerski 1924 |url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=59165 |wydawca = Ministerstwo Spraw Wojskowych |miejsce = Warszawa |rok = 1924 |odn = {{odn/id|Rocznik Oficerski|1924}}}}
* {{Cytuj książkę |tytuł = Rocznik Oficerski 1928 |url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=59431 |wydawca = Ministerstwo Spraw Wojskowych |miejsce = Warszawa |rok = 1928 |odn = {{odn/id|Rocznik Oficerski|1928}}}}
* {{Cytuj książkę |tytuł = Rocznik Oficerski 1932 |url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=59691 |wydawca = Ministerstwo Spraw Wojskowych |miejsce = Warszawa |rok = 1932 |odn = {{odn/id|Rocznik Oficerski|1932}}}}

== Linki zewnętrzne ==
* {{Cytuj stronę |url = https://zolnierze-niepodleglosci.pl/%C5%BCo%C5%82nierz/202151/ |tytuł = Żołnierze Niepodległości: Krzymowski Jerzy Bohdan, ps. „Leon”, „Bohdan”, „Bajka” |opublikowany = [[Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku]] |data dostępu = 2021-04-19 |odn = {{odn/id|Żołnierze Niepodległości|loc=}}}}


{{SORTUJ:Krzymowski, Bolesław}}
{{SORTUJ:Krzymowski, Bolesław}}
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Szkoły Nauk Politycznych w Warszawie]]
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Szkoły Nauk Politycznych w Warszawie]]
[[Kategoria:Członkowie Unii Stowarzyszeń Polskiej Młodzieży Niepodległościowej]]
[[Kategoria:Członkowie Unii Stowarzyszeń Polskiej Młodzieży Niepodległościowej]]
[[Kategoria:Członkowie władz II Rzeczypospolitej internowani w Rumunii w czasie II wojny światowej]]
[[Kategoria:Członkowie Związku Strzeleckiego (1910–1914)]]
[[Kategoria:Członkowie Związku Strzeleckiego (1910–1914)]]
[[Kategoria:Członkowie Związku Walki Czynnej]]
[[Kategoria:Członkowie Związku Walki Czynnej]]
[[Kategoria:Internowani w Rumunii w czasie II wojny światowej]]
[[Kategoria:Legioniści internowani po kryzysie przysięgowym w Szczypiornie]]
[[Kategoria:Internowani w Łomży]]
[[Kategoria:Internowani w Łomży]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Legioniści internowani po kryzysie przysięgowym w Szczypiornie]]
[[Kategoria:Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Majorowie piechoty II Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Legionowym]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Niepodległości]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Niepodległości]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Walecznych]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Walecznych]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Legionowym]]
[[Kategoria:Odznaczeni trzykrotnie Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Oficerowie piechoty Legionów Polskich 1914–1918]]
[[Kategoria:Oficerowie piechoty Legionów Polskich 1914–1918]]
[[Kategoria:Oficerowie wywiadu i kontrwywiadu II Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Oficerowie wywiadu i kontrwywiadu II Rzeczypospolitej]]
Linia 62: Linia 91:
[[Kategoria:Polskie ofiary represji stalinowskich]]
[[Kategoria:Polskie ofiary represji stalinowskich]]
[[Kategoria:Uczestnicy bitwy nad Niemnem (1920)]]
[[Kategoria:Uczestnicy bitwy nad Niemnem (1920)]]
[[Kategoria:Uczestnicy bitwy pod Kostiuchnówką 1916]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1894]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1894]]
[[Kategoria:Więźniowie polityczni w Polsce Ludowej 1944–1956]]
[[Kategoria:Więźniowie polityczni w Polsce Ludowej 1944–1956]]

Aktualna wersja na dzień 18:21, 8 lis 2023

Jerzy Bohdan Leon Krzymowski
„Leon”, „Bohdan”, „Bajka”
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

30 marca 1894
Kosobudy

Data i miejsce śmierci

19 sierpnia 1969
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

86 Pułk Piechoty

Główne wojny i bitwy

Kostiuchnówka 4–6 lipca 1916,Nad Niemnem 1920

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany trzykrotnie) Order Krzyża Orła III Klasy (Estonia)
Krzyż Legionowy

Jerzy Bohdan Leon Krzymowski[a] ps. „Leon”, „Bohdan”, „Bajka”[2] (ur. 30 marca 1894 w Kosobudach, zm. 19 sierpnia 1969 w Warszawie) – major piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 30 marca 1894 we wsi Kosobudy, w rodzinie Maksymiliana i Zofii ze Sroczyńskich[3]. Uczęszczał do Gimnazjum Rządowego w Białej Cerkwi. W 1905, po strajku szkolnym, przeniósł się do polskiego gimnazjum, którego także nie ukończył[3]. Był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, Organizacji Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej, Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego[3].

W 1914 w Krakowie zaciągnął się do I plutonu Pierwszej Kompanii Kadrowej i do 21 listopada przeszedł szlak bojowy, następnie został przeniesiony do batalionu uzupełnień I Brygady dowodzonego przez Leona Berbeckiego, skąd powrócił do Pierwszej Kompanii Kadrowej. Został ranny w bitwie pod Kostiuchnówką[3], a podczas kryzysu przysięgowego był internowany w Szczypiornie i od grudnia 1917 w Łomży. W lipcu 1918 wszedł w szeregi 1 pułku piechoty Legionów. 21 sierpnia 1919 jako podoficer byłych Legionów Polskich został mianowany z dniem 1 sierpnia 1919 podporucznikiem w piechocie. Służył wówczas w Dowództwie Okręgu Generalnego „Warszawa”[4]. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, był ranny podczas bitwy niemieńskiej.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w czynnej służbie wojskowej, od stycznia 1921 służył w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr I Warszawa jako wywiadowca. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1652. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 1 pp Leg. w Wilnie[5].

Na pewien czas przydzielono go do 86 pułku piechoty, a następnie powierzono stanowisko kierownika referatu w II Oddziale Sztabu Generalnego, skąd przeszedł do Dowództwa Okręgu Korpusu III w Grodnie jako oficer informacji. Podczas przewrotu majowego stanął po stronie piłsudczyków i organizował akcje transportu wojskowego. Od maja 1927 kierował referatem Ogólnym Wydziału „B” Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, a także pełnił funkcję oficera łącznikowego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Równocześnie studiował w Szkole Nauk Politycznych. 2 kwietnia 1929 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 i 47. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. W tym samym miesiącu został przeniesiony służbowo z dyspozycji ministra spraw wewnętrznych do dyspozycji komendanta kadry oficerów piechoty[7][8], a później dyspozycji szefa Departamentu Piechoty MSWojsk.[9]

W tym samym roku został oddelegowany do Czechosłowacji, pełniąc funkcję oficera łącznikowego z tamtejszym Sztabem Generalnym i kierując placówką oficerską „Taras”[10]. Podczas prowadzenia prac operacyjnych zdemaskował siatkę nacjonalistów ukraińskich, a także udowodnił związek OUN z Abwehrą.

Po powrocie do kraju praktykował w Komendzie Głównej Policji Państwowej, po czym pracował jako urzędnik do zleceń w Prezydium Rady Ministrów[11]. 24 marca 1937 został mianowany naczelnikiem Wydziału Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych[10]. Funkcję tę piastował do momentu ewakuacji polskiego rządu 17 września 1939. W Rumunii został internowany w Turnu Severin, gdzie zarabiał na utrzymanie ucząc matematyki i fizyki.

Po zakończeniu działań wojennych, 28 czerwca 1946 powrócił do Polski i początkowo mieszkał w Krakowie, następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował w Biurze Ligi Morskiej. 14 października 1947 został aresztowany na polecenie Departamentu X Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i po przesłuchaniach prowadzonych przez płk. Józefa Różańskiego osadzono go bez wyroku w więzieniu mokotowskim, gdzie przebywał do 1952. Sąd Wojewódzki skazał wówczas Bolesława Krzymowskiego na karę dożywocia i utratę majątku, którą podtrzymał Sąd Najwyższy wyrokiem zasądzonym przez sędziego Emila Merza z dnia 3 czerwca 1953. Opuścił zakład karny na mocy amnestii w 1956, jednocześnie pozbawiono go praw do podjęcia pracy, świadczenia emerytalnego. Utrzymywał się ze sprzedaży pamiątek rodzinnych, przyznanych mu odznaczeń oraz bogatej kolekcji filatelistycznej.

Zmarł 19 sierpnia 1969 w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu w Wilanowie[3].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]
  1. W styczniu 1934 ogłoszono sprostowanie imion mjr. Krzymowskiego z „Jerzy Bolesław Leon” na „Jerzy Bohdan Leon”[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 27.
  2. a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-21].
  3. a b c d e Żołnierze Niepodległości ↓.
  4. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 88 z 12 września 1919, poz. 3130.
  5. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 66, jako Jerzy Bolesław Leon Krzymowski.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 105.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 126, równocześnie unieważniono przeniesienie kpt. Krzymowskiego do 14 pp, ogłoszone 29 stycznia 1929.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 13.
  9. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 35, 435, jako Jerzy Bolesław Leon Krzymowski.
  10. a b Referat o zagadnieniu PROMETEJSKIM – 12 lutego 1940 (cz. II) (pol.). Stowarzyszenie Dom Kaukaski w Polsce, 5 września 2009. domkaukaski.org. [dostęp 2016-06-11].
  11. a b M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi w służbie państwowej”.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 4 stycznia 1923, s. 6.
  13. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  14. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 35.
  15. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu bezpieczeństwa wojska”.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 19 marca 1931, s. 66, jako mjr Jerzy Bolesław Leon Krzymowski.
  17. M.P. z 1939 r. nr 165, poz. 404 „za zasługi w służbie bezpieczeństwa publicznego”.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]