Jerzy Krzymowski: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Życiorys: poprawa linków |
|||
(Nie pokazano 22 wersji utworzonych przez 11 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Żołnierz infobox |
{{Żołnierz infobox |
||
|imię i nazwisko = |
|imię i nazwisko = Jerzy Bohdan Leon Krzymowski |
||
|imię i nazwisko org = |
|imię i nazwisko org = |
||
|pseudonim = |
|pseudonim = „Leon”, „Bohdan”, „Bajka” |
||
|rodzaj wojsk = lądowe |
|rodzaj wojsk = lądowe |
||
|zwycięstwa = |
|zwycięstwa = |
||
Linia 8: | Linia 8: | ||
|opis grafiki = |
|opis grafiki = |
||
|stopień grafika = PL Epolet mjr.svg |
|stopień grafika = PL Epolet mjr.svg |
||
|stopień = major |
|stopień = major piechoty |
||
|data urodzenia = |
|data urodzenia = 30 marca 1894 |
||
|miejsce urodzenia = [[Kosobudy (województwo lubelskie)|Kosobudy]] |
|miejsce urodzenia = [[Kosobudy (województwo lubelskie)|Kosobudy]] |
||
|data śmierci = |
|data śmierci = 19 sierpnia 1969 |
||
|miejsce śmierci = [[Warszawa]] |
|miejsce śmierci = [[Warszawa]] |
||
|lata służby = |
|lata służby = |
||
|siły zbrojne = [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsko Polskie]] |
|siły zbrojne = [[Plik:Orzełek II RP.svg|20px]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsko Polskie]] |
||
|formacja = |
|||
|jednostki = [[86 Pułk Piechoty (II RP)|86 Pułk Piechoty]] |
|jednostki = [[86 Pułk Piechoty (II RP)|86 Pułk Piechoty]] |
||
|stanowiska = |
|stanowiska = |
||
|wojny i bitwy = |
|wojny i bitwy = Kostiuchnówka 4–6 lipca 1916,Nad Niemnem 1920 |
||
|późniejsza praca = |
|późniejsza praca = |
||
|odznaczenia = {{order|VM|KS}} {{order|KN|KN}} {{order|KW|1}} {{order|KZ| |
|odznaczenia = {{order|VM|KS}} {{order|KN|KN}} {{order|KW|1}} {{order|KZ|IIRPZ3}} {{order|OKO|3}}<br />{{order|PL-KL}} |
||
|commons = |
|commons = |
||
|wikiźródła = |
|||
|wikicytaty = |
|||
}} |
}} |
||
''' |
'''Jerzy Bohdan Leon Krzymowski'''{{refn|grupa=uwaga|W styczniu 1934 ogłoszono sprostowanie imion mjr. Krzymowskiego z „Jerzy Bolesław Leon” na „Jerzy Bohdan Leon”{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 27}}.}} [[Pseudonim|ps.]] „Leon”, „Bohdan”, „Bajka”{{r|p2}} (ur. [[30 marca]] [[1894]] w [[Kosobudy (województwo lubelskie)|Kosobudach]], zm. [[19 sierpnia]] [[1969]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – [[major]] [[Piechota II RP|piechoty]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]], [[Kawalerowie Virtuti Militari 1914–1921|kawaler Orderu Virtuti Militari]]. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Urodził się 30 marca 1894 we wsi Kosobudy, w rodzinie Maksymiliana i Zofii ze Sroczyńskich{{odn|Żołnierze Niepodległości|loc=}}. Uczęszczał do Gimnazjum Rządowego w [[Biała Cerkiew|Białej Cerkwi]]. W 1905, po strajku szkolnym, przeniósł się do polskiego gimnazjum, którego także nie ukończył{{odn|Żołnierze Niepodległości|loc=}}. Był członkiem [[Polska Partia Socjalistyczna|Polskiej Partii Socjalistycznej]], [[Unia Stowarzyszeń Polskiej Młodzieży Niepodległościowej|Organizacji Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej]], [[Związek Walki Czynnej|Związku Walki Czynnej]] i [[Związek Strzelecki|Związku Strzeleckiego]]{{odn|Żołnierze Niepodległości|loc=}}. |
|||
Syn Maksymiliana i Zofii ze Sroczyńskich. Ukończył gimnazjum w [[Biała Cerkiew|Białej Cerkwi]], należał do [[Polska Partia Socjalistyczna|Polskiej Partii Socjalistycznej]], [[Unia Stowarzyszeń Polskiej Młodzieży Niepodległościowej|Organizacji Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej]], [[Związek Walki Czynnej|Związku Walki Czynnej]] i [[Związek Strzelecki|Związku Strzeleckiego]]<ref name="ole">{{Cytuj stronę | url = http://www.oleandry.org.pl/kompania-kadrowa/onierze-i-kompanii-kadrowej/57-kadrowka-oddzial-cz-1 | tytuł = Żołnierze I Kompanii Kadrowej » Lista imienna Pierwszej Kompanii Kadrowej, Oleandry | opublikowany = oleandry.org.pl | data dostępu = 2016-06-11}}</ref>. W 1914 w [[Kraków|Krakowie]] zaciągnął się do 1 plutonu [[Pierwsza Kompania Kadrowa|Pierwszej Kompanii Kadrowej]] i do 21 listopada przeszedł szlak bojowy, następnie został przeniesiony do batalionu uzupełnień I Brygady dowodzonego przez [[Leon Berbecki|Leona Berbeckiego]], skąd powrócił do [[Pierwsza Kompania Kadrowa|Pierwszej Kompanii Kadrowej]]. Został ranny w [[Bitwa pod Kostiuchnówką|bitwie pod Kostiuchnówką]]{{r|ole}}, a podczas [[Kryzys przysięgowy|kryzysu przysięgowego]] był [[Obóz internowania w Szczypiornie|internowany w Szczypiornie]] i od grudnia 1917 w [[Łomża|Łomży]]. W lipcu 1918 wszedł w szeregi [[1 Pułk Piechoty Legionów|1 pułku piechoty Legionów]], walczył w [[wojna polsko-bolszewicka|wojnie polsko-bolszewickiej]]{{r|ole}}, był ranny podczas [[Bitwa nad Niemnem|bitwy niemieńskiej]]. Po zakończeniu działań wojennych pozostał w czynnej służbie wojskowej, od stycznia 1921 służył w [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr I|Dowództwie Okręgu Korpusu Nr I Warszawa]] jako wywiadowca. Na pewien czas przydzielono go do [[86 Pułk Piechoty (II RP)|86 pułku piechoty]], a następnie powierzono stanowisko kierownika referatu w II Oddziale [[Sztab Generalny Wojska Polskiego|Sztabu Generalnego]], skąd przeszedł do [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr I|Dowództwa Okręgu Korpusu III w Grodnie]] jako oficer informacji. Podczas [[Przewrót majowy|przewrotu majowego]] stanął po stronie piłsudczyków i organizował akcje transportu wojskowego. Od maja 1927 kierował referatem Ogólnym Wydziału „B” [[Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego|Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego]], a także pełnił funkcję oficera łącznikowego w [[Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Polska)|Ministerstwie Spraw Wewnętrznych]]. Równocześnie studiował w [[Szkoła Nauk Politycznych w Warszawie|Szkole Nauk Politycznych]], a po ich ukończeniu w 1929 został oddelegowany do [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] pełniąc funkcję oficera łącznikowego z tamtejszym Sztabem Generalnym i kierując placówką oficerską „Taras”<ref name="referat">{{Cytuj stronę | url = http://www.domkaukaski.org/index.php?option=com_content&task=view&id=366&Itemid=37 | tytuł = Referat o zagadnieniu PROMETEJSKIM – 12 lutego 1940 (cz. II) (pol.). Stowarzyszenie Dom Kaukaski w Polsce, 5 września 2009 | opublikowany = domkaukaski.org | data dostępu = 2016-06-11}}</ref>. Podczas prowadzenia prac operacyjnych zdemaskował siatkę nacjonalistów ukraińskich, a także udowodnił związek [[Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów|OUN]] z [[Abwehra|Abwehrą]]. Po powrocie do kraju praktykował w Komendzie Głównej Policji Państwowej, po czym pracował jako urzędnik do zadań specjalnych Prezesa Rady Ministrów [[Marian Zyndram-Kościałkowski|Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego]] i [[Felicjan Sławoj Składkowski|Felicjana Sławoja Składkowskiego]]. Od kwietnia 1937 był naczelnikiem Wydziału Bezpieczeństwa [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (Polska)|Ministerstwa Spraw Wewnętrznych]]{{r|referat}}, funkcję tą piastował do momentu ewakuacji polskiego rządu 17 września 1939{{r|ole}}. W [[Rumunia|Rumunii]] został aresztowany i internowany w [[Drobeta-Turnu Severin|Turnu Severin]], gdzie zarabiał na utrzymanie ucząc matematyki i fizyki. Po zakończeniu działań wojennych powrócił do Polski i początkowo mieszkał w [[Kraków|Krakowie]], następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował w Biurze [[Liga Morska i Rzeczna|Ligi Morskiej]]. W dniu 14 października 1947 został aresztowany na polecenie Departamentu X [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego]] i po przesłuchaniach prowadzonych przez płk. [[Józef Różański|Józefa Różańskiego]] osadzono go bez wyroku w [[Areszt Śledczy Warszawa-Mokotów|więzieniu mokotowskim]], gdzie przebywał do 1952. Sąd Wojewódzki skazał wówczas Bolesława Krzymowskiego na karę dożywocia i utratę majątku, którą podtrzymał Sąd Najwyższy wyrokiem zasądzonym przez sędziego [[Emil Merz|Emila Merza]] z dnia 3 czerwca 1953. Opuścił zakład karny na mocy amnestii w 1956, jednocześnie pozbawiono go praw do podjęcia pracy, świadczenia emerytalnego. Utrzymywał się ze sprzedaży pamiątek rodzinnych, przyznanych mu odznaczeń oraz bogatej kolekcji filatelistycznej. Zmarł w 1969, spoczywa na [[Cmentarz w Wilanowie|cmentarzu w Wilanowie]]. |
|||
W 1914 w [[Kraków|Krakowie]] zaciągnął się do I plutonu [[Pierwsza Kompania Kadrowa|Pierwszej Kompanii Kadrowej]] i do 21 listopada przeszedł szlak bojowy, następnie został przeniesiony do batalionu uzupełnień I Brygady dowodzonego przez [[Leon Berbecki|Leona Berbeckiego]], skąd powrócił do Pierwszej Kompanii Kadrowej. Został ranny w [[Bitwa pod Kostiuchnówką|bitwie pod Kostiuchnówką]]{{odn|Żołnierze Niepodległości|loc=}}, a podczas [[Kryzys przysięgowy|kryzysu przysięgowego]] był [[Obóz internowania w Szczypiornie|internowany w Szczypiornie]] i od grudnia 1917 w [[Łomża|Łomży]]. W lipcu 1918 wszedł w szeregi [[1 Pułk Piechoty Legionów|1 pułku piechoty Legionów]]. 21 sierpnia 1919 jako podoficer byłych Legionów Polskich został mianowany z dniem 1 sierpnia 1919 [[podporucznik]]iem w piechocie. Służył wówczas w Dowództwie Okręgu Generalnego „Warszawa”<ref>Dz. Rozk. Wojsk. Nr 88 z 12 września 1919, poz. 3130.</ref>. Walczył w [[wojna polsko-bolszewicka|wojnie polsko-bolszewickiej]], był ranny podczas [[Bitwa nad Niemnem|bitwy niemieńskiej]]. |
|||
== Odznaczenia == |
|||
* Krzyż Srebrny Orderu [[Order Virtuti Militari|Virtuti Militari]] (V klasa); |
|||
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w czynnej służbie wojskowej, od stycznia 1921 służył w [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr I|Dowództwie Okręgu Korpusu Nr I Warszawa]] jako wywiadowca. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu [[Kapitan (ranga)|kapitana]] ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1652. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 1 pp Leg. w Wilnie{{odn|Lista starszeństwa|1922|s=66, jako Jerzy Bolesław Leon Krzymowski}}. |
|||
* [[Krzyż i Medal Niepodległości|Krzyż Niepodległości]]; |
|||
* Złoty [[Krzyż Zasługi]]; |
|||
Na pewien czas przydzielono go do [[86 Pułk Piechoty (II RP)|86 pułku piechoty]], a następnie powierzono stanowisko kierownika referatu w II Oddziale [[Sztab Generalny Wojska Polskiego|Sztabu Generalnego]], skąd przeszedł do [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr III|Dowództwa Okręgu Korpusu III]] w Grodnie jako oficer informacji. Podczas [[Przewrót majowy|przewrotu majowego]] stanął po stronie piłsudczyków i organizował akcje transportu wojskowego. Od maja 1927 kierował referatem Ogólnym Wydziału „B” [[Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego|Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego]], a także pełnił funkcję oficera łącznikowego w [[Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Polska)|Ministerstwie Spraw Wewnętrznych]]. Równocześnie studiował w [[Szkoła Nauk Politycznych w Warszawie|Szkole Nauk Politycznych]]. 2 kwietnia 1929 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 i 47. lokatą w korpusie oficerów piechoty{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 105}}. W tym samym miesiącu został przeniesiony służbowo z dyspozycji ministra spraw wewnętrznych do dyspozycji komendanta kadry oficerów piechoty{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 126, równocześnie unieważniono przeniesienie kpt. Krzymowskiego do 14 pp, ogłoszone 29 stycznia 1929}}{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 13}}, a później dyspozycji szefa [[Departament Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych|Departamentu Piechoty MSWojsk.]]{{odn|Rocznik Oficerski|1932|s=35, 435, jako Jerzy Bolesław Leon Krzymowski}} |
|||
⚫ | |||
* [[Krzyż Legionowy]]; |
|||
W tym samym roku został oddelegowany do [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]], pełniąc funkcję oficera łącznikowego z tamtejszym Sztabem Generalnym i kierując placówką oficerską „Taras”<ref name="referat">{{Cytuj stronę |url = http://www.domkaukaski.org/index.php?option=com_content&task=view&id=366&Itemid=37 |tytuł = Referat o zagadnieniu PROMETEJSKIM – 12 lutego 1940 (cz. II) (pol.). Stowarzyszenie Dom Kaukaski w Polsce, 5 września 2009 |opublikowany = domkaukaski.org |data dostępu = 2016-06-11}}</ref>. Podczas prowadzenia prac operacyjnych zdemaskował siatkę nacjonalistów ukraińskich, a także udowodnił związek [[Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów|OUN]] z [[Abwehra|Abwehrą]]. |
|||
* Odznaka internowanych w Szczypiornie i Łomży; |
|||
⚫ | |||
Po powrocie do kraju praktykował w Komendzie Głównej Policji Państwowej, po czym pracował jako urzędnik do zleceń w Prezydium Rady Ministrów{{r|p1}}. 24 marca 1937 został mianowany naczelnikiem Wydziału Bezpieczeństwa [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (Polska)|Ministerstwa Spraw Wewnętrznych]]{{r|referat}}. Funkcję tę piastował do momentu ewakuacji polskiego rządu 17 września 1939. W [[Rumunia|Rumunii]] został internowany w [[Drobeta-Turnu Severin|Turnu Severin]], gdzie zarabiał na utrzymanie ucząc matematyki i fizyki. |
|||
Po zakończeniu działań wojennych, 28 czerwca 1946 powrócił do Polski i początkowo mieszkał w [[Kraków|Krakowie]], następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował w Biurze [[Liga Morska i Rzeczna|Ligi Morskiej]]. 14 października 1947 został aresztowany na polecenie Departamentu X [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego]] i po przesłuchaniach prowadzonych przez płk. [[Józef Różański|Józefa Różańskiego]] osadzono go bez wyroku w [[Areszt Śledczy w Warszawie-Mokotowie|więzieniu mokotowskim]], gdzie przebywał do 1952. Sąd Wojewódzki skazał wówczas Bolesława Krzymowskiego na karę dożywocia i utratę majątku, którą podtrzymał Sąd Najwyższy wyrokiem zasądzonym przez sędziego [[Emil Merz|Emila Merza]] z dnia 3 czerwca 1953. Opuścił zakład karny na mocy amnestii w 1956, jednocześnie pozbawiono go praw do podjęcia pracy, świadczenia emerytalnego. Utrzymywał się ze sprzedaży pamiątek rodzinnych, przyznanych mu odznaczeń oraz bogatej kolekcji filatelistycznej. |
|||
Zmarł 19 sierpnia 1969 w Warszawie. Został pochowany na [[Cmentarz w Wilanowie|cmentarzu w Wilanowie]]{{odn|Żołnierze Niepodległości|loc=}}. |
|||
== Ordery i odznaczenia == |
|||
* Krzyż Srebrny [[Order Virtuti Militari|Orderu Virtuti Militari]] [[Kawalerowie Virtuti Militari 1914–1921|nr 7142]] (17 maja 1922){{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 1 z 4 stycznia 1923, s. 6}} |
|||
* [[Krzyż i Medal Niepodległości|Krzyż Niepodległości]] (9 listopada 1931)<ref>{{Monitor Polski|1931|260|352}} „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.</ref><ref name="p2">{{Cytuj stronę |url = https://wbh.wp.mil.pl/c/scans/kartoteki/KRZE-KRZY/Krze_Krzy_0519.jpg |tytuł = Kartoteka personalno-odznaczeniowa |opublikowany = [[Wojskowe Biuro Historyczne im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego|WBH]] |data dostępu = 2021-10-21}}</ref> |
|||
* [[Krzyż Walecznych]]{{odn|Rocznik Oficerski|1932|s=35}} |
|||
* Złoty [[Krzyż Zasługi]] (trzykrotnie: 19 marca 1931<ref>{{Monitor Polski|1931|64|101}} „za zasługi na polu bezpieczeństwa wojska”.</ref>{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 2 z 19 marca 1931, s. 66, jako mjr Jerzy Bolesław Leon Krzymowski}}, 11 listopada 1936<ref name="p1">{{Monitor Polski|1936|263|469}} „za zasługi w służbie państwowej”.</ref>, 19 lipca 1939<ref>{{Monitor Polski|rok=1939|2=165|3=404}} „za zasługi w służbie bezpieczeństwa publicznego”.</ref>) |
|||
⚫ | |||
* Odznaka pamiątkowa internowanych „Szczypiorno–Łomża” |
|||
⚫ | |||
== Uwagi == |
|||
{{Uwagi}} |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Linia 40: | Linia 60: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{Cytuj stronę |url = http://www.wbc.poznan.pl/publication/47164 |tytuł = Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych |data dostępu = 2021-01-07 |odn = {{odn/id|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr}}}} |
|||
* [http://www.ogrodywspomnien.pl/index/showd/88989 Ppłk WP II RP Bolesław Bohdan Leon Krzymowski "Bajka", Ogrody wspomnień [data dostępu = 2016-06-11]] |
|||
* {{Cytuj książkę |tytuł = Lista starszeństwa oficerów zawodowych |url = https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/266290/edition/254247 |miejsce = Warszawa |rok = 1922 |wydawca = [[Ministerstwo Spraw Wojskowych]] |odn = {{odn/id|Lista starszeństwa|1922}}}} |
|||
* {{Cytuj książkę |tytuł = Rocznik Oficerski 1923 |url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=119157 |wydawca = Ministerstwo Spraw Wojskowych |miejsce = Warszawa |rok = 1923 |odn = {{odn/id|Rocznik Oficerski|1923}}}} |
|||
* {{Cytuj książkę |tytuł = Rocznik Oficerski 1924 |url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=59165 |wydawca = Ministerstwo Spraw Wojskowych |miejsce = Warszawa |rok = 1924 |odn = {{odn/id|Rocznik Oficerski|1924}}}} |
|||
* {{Cytuj książkę |tytuł = Rocznik Oficerski 1928 |url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=59431 |wydawca = Ministerstwo Spraw Wojskowych |miejsce = Warszawa |rok = 1928 |odn = {{odn/id|Rocznik Oficerski|1928}}}} |
|||
* {{Cytuj książkę |tytuł = Rocznik Oficerski 1932 |url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=59691 |wydawca = Ministerstwo Spraw Wojskowych |miejsce = Warszawa |rok = 1932 |odn = {{odn/id|Rocznik Oficerski|1932}}}} |
|||
== Linki zewnętrzne == |
|||
* {{Cytuj stronę |url = https://zolnierze-niepodleglosci.pl/%C5%BCo%C5%82nierz/202151/ |tytuł = Żołnierze Niepodległości: Krzymowski Jerzy Bohdan, ps. „Leon”, „Bohdan”, „Bajka” |opublikowany = [[Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku]] |data dostępu = 2021-04-19 |odn = {{odn/id|Żołnierze Niepodległości|loc=}}}} |
|||
{{SORTUJ:Krzymowski, Bolesław}} |
{{SORTUJ:Krzymowski, Bolesław}} |
||
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Szkoły Nauk Politycznych w Warszawie]] |
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Szkoły Nauk Politycznych w Warszawie]] |
||
[[Kategoria:Członkowie Unii Stowarzyszeń Polskiej Młodzieży Niepodległościowej]] |
[[Kategoria:Członkowie Unii Stowarzyszeń Polskiej Młodzieży Niepodległościowej]] |
||
⚫ | |||
[[Kategoria:Członkowie Związku Strzeleckiego (1910–1914)]] |
[[Kategoria:Członkowie Związku Strzeleckiego (1910–1914)]] |
||
[[Kategoria:Członkowie Związku Walki Czynnej]] |
[[Kategoria:Członkowie Związku Walki Czynnej]] |
||
⚫ | |||
[[Kategoria:Legioniści internowani po kryzysie przysięgowym w Szczypiornie]] |
|||
[[Kategoria:Internowani w Łomży]] |
[[Kategoria:Internowani w Łomży]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Legioniści internowani po kryzysie przysięgowym w Szczypiornie]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Majorowie piechoty II Rzeczypospolitej]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Legionowym]] |
|||
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Niepodległości]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Niepodległości]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)]] |
|||
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Walecznych]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Walecznych]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem |
[[Kategoria:Odznaczeni trzykrotnie Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)]] |
||
[[Kategoria:Oficerowie piechoty Legionów Polskich 1914–1918]] |
[[Kategoria:Oficerowie piechoty Legionów Polskich 1914–1918]] |
||
[[Kategoria:Oficerowie wywiadu i kontrwywiadu II Rzeczypospolitej]] |
[[Kategoria:Oficerowie wywiadu i kontrwywiadu II Rzeczypospolitej]] |
||
Linia 62: | Linia 91: | ||
[[Kategoria:Polskie ofiary represji stalinowskich]] |
[[Kategoria:Polskie ofiary represji stalinowskich]] |
||
[[Kategoria:Uczestnicy bitwy nad Niemnem (1920)]] |
[[Kategoria:Uczestnicy bitwy nad Niemnem (1920)]] |
||
[[Kategoria:Uczestnicy bitwy pod Kostiuchnówką 1916]] |
|||
[[Kategoria:Urodzeni w 1894]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1894]] |
||
[[Kategoria:Więźniowie polityczni w Polsce Ludowej 1944–1956]] |
[[Kategoria:Więźniowie polityczni w Polsce Ludowej 1944–1956]] |
Aktualna wersja na dzień 18:21, 8 lis 2023
major piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
30 marca 1894 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
19 sierpnia 1969 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Główne wojny i bitwy |
Kostiuchnówka 4–6 lipca 1916,Nad Niemnem 1920 |
Odznaczenia | |
|
Jerzy Bohdan Leon Krzymowski[a] ps. „Leon”, „Bohdan”, „Bajka”[2] (ur. 30 marca 1894 w Kosobudach, zm. 19 sierpnia 1969 w Warszawie) – major piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 30 marca 1894 we wsi Kosobudy, w rodzinie Maksymiliana i Zofii ze Sroczyńskich[3] . Uczęszczał do Gimnazjum Rządowego w Białej Cerkwi. W 1905, po strajku szkolnym, przeniósł się do polskiego gimnazjum, którego także nie ukończył[3] . Był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, Organizacji Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej, Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego[3] .
W 1914 w Krakowie zaciągnął się do I plutonu Pierwszej Kompanii Kadrowej i do 21 listopada przeszedł szlak bojowy, następnie został przeniesiony do batalionu uzupełnień I Brygady dowodzonego przez Leona Berbeckiego, skąd powrócił do Pierwszej Kompanii Kadrowej. Został ranny w bitwie pod Kostiuchnówką[3] , a podczas kryzysu przysięgowego był internowany w Szczypiornie i od grudnia 1917 w Łomży. W lipcu 1918 wszedł w szeregi 1 pułku piechoty Legionów. 21 sierpnia 1919 jako podoficer byłych Legionów Polskich został mianowany z dniem 1 sierpnia 1919 podporucznikiem w piechocie. Służył wówczas w Dowództwie Okręgu Generalnego „Warszawa”[4]. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, był ranny podczas bitwy niemieńskiej.
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w czynnej służbie wojskowej, od stycznia 1921 służył w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr I Warszawa jako wywiadowca. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1652. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 1 pp Leg. w Wilnie[5].
Na pewien czas przydzielono go do 86 pułku piechoty, a następnie powierzono stanowisko kierownika referatu w II Oddziale Sztabu Generalnego, skąd przeszedł do Dowództwa Okręgu Korpusu III w Grodnie jako oficer informacji. Podczas przewrotu majowego stanął po stronie piłsudczyków i organizował akcje transportu wojskowego. Od maja 1927 kierował referatem Ogólnym Wydziału „B” Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, a także pełnił funkcję oficera łącznikowego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Równocześnie studiował w Szkole Nauk Politycznych. 2 kwietnia 1929 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 i 47. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. W tym samym miesiącu został przeniesiony służbowo z dyspozycji ministra spraw wewnętrznych do dyspozycji komendanta kadry oficerów piechoty[7][8], a później dyspozycji szefa Departamentu Piechoty MSWojsk.[9]
W tym samym roku został oddelegowany do Czechosłowacji, pełniąc funkcję oficera łącznikowego z tamtejszym Sztabem Generalnym i kierując placówką oficerską „Taras”[10]. Podczas prowadzenia prac operacyjnych zdemaskował siatkę nacjonalistów ukraińskich, a także udowodnił związek OUN z Abwehrą.
Po powrocie do kraju praktykował w Komendzie Głównej Policji Państwowej, po czym pracował jako urzędnik do zleceń w Prezydium Rady Ministrów[11]. 24 marca 1937 został mianowany naczelnikiem Wydziału Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych[10]. Funkcję tę piastował do momentu ewakuacji polskiego rządu 17 września 1939. W Rumunii został internowany w Turnu Severin, gdzie zarabiał na utrzymanie ucząc matematyki i fizyki.
Po zakończeniu działań wojennych, 28 czerwca 1946 powrócił do Polski i początkowo mieszkał w Krakowie, następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował w Biurze Ligi Morskiej. 14 października 1947 został aresztowany na polecenie Departamentu X Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i po przesłuchaniach prowadzonych przez płk. Józefa Różańskiego osadzono go bez wyroku w więzieniu mokotowskim, gdzie przebywał do 1952. Sąd Wojewódzki skazał wówczas Bolesława Krzymowskiego na karę dożywocia i utratę majątku, którą podtrzymał Sąd Najwyższy wyrokiem zasądzonym przez sędziego Emila Merza z dnia 3 czerwca 1953. Opuścił zakład karny na mocy amnestii w 1956, jednocześnie pozbawiono go praw do podjęcia pracy, świadczenia emerytalnego. Utrzymywał się ze sprzedaży pamiątek rodzinnych, przyznanych mu odznaczeń oraz bogatej kolekcji filatelistycznej.
Zmarł 19 sierpnia 1969 w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu w Wilanowie[3] .
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 7142 (17 maja 1922)[12]
- Krzyż Niepodległości (9 listopada 1931)[13][2]
- Krzyż Walecznych[14]
- Złoty Krzyż Zasługi (trzykrotnie: 19 marca 1931[15][16], 11 listopada 1936[11], 19 lipca 1939[17])
- Krzyż Legionowy (1925)
- Odznaka pamiątkowa internowanych „Szczypiorno–Łomża”
- Order Krzyża Orła III klasy (Estonia, 1937)
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 27.
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-21].
- ↑ a b c d e Żołnierze Niepodległości ↓.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 88 z 12 września 1919, poz. 3130.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 66, jako Jerzy Bolesław Leon Krzymowski.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 105.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 126, równocześnie unieważniono przeniesienie kpt. Krzymowskiego do 14 pp, ogłoszone 29 stycznia 1929.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 13.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 35, 435, jako Jerzy Bolesław Leon Krzymowski.
- ↑ a b Referat o zagadnieniu PROMETEJSKIM – 12 lutego 1940 (cz. II) (pol.). Stowarzyszenie Dom Kaukaski w Polsce, 5 września 2009. domkaukaski.org. [dostęp 2016-06-11].
- ↑ a b M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi w służbie państwowej”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 4 stycznia 1923, s. 6.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 35.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu bezpieczeństwa wojska”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 19 marca 1931, s. 66, jako mjr Jerzy Bolesław Leon Krzymowski.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 165, poz. 404 „za zasługi w służbie bezpieczeństwa publicznego”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Absolwenci i studenci Szkoły Nauk Politycznych w Warszawie
- Członkowie Unii Stowarzyszeń Polskiej Młodzieży Niepodległościowej
- Członkowie władz II Rzeczypospolitej internowani w Rumunii w czasie II wojny światowej
- Członkowie Związku Strzeleckiego (1910–1914)
- Członkowie Związku Walki Czynnej
- Internowani w Łomży
- Legioniści internowani po kryzysie przysięgowym w Szczypiornie
- Majorowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Legionowym
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni trzykrotnie Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie piechoty Legionów Polskich 1914–1918
- Oficerowie wywiadu i kontrwywiadu II Rzeczypospolitej
- Pochowani na Cmentarzu w Wilanowie
- Polacy odznaczeni Orderem Krzyża Orła
- Politycy Polskiej Partii Socjalistycznej
- Polskie ofiary represji stalinowskich
- Uczestnicy bitwy nad Niemnem (1920)
- Uczestnicy bitwy pod Kostiuchnówką 1916
- Urodzeni w 1894
- Więźniowie polityczni w Polsce Ludowej 1944–1956
- Więźniowie więzienia mokotowskiego (Polska Ludowa)
- Zmarli w 1969