Jerzy Krzymowski

Bolesław Krzymowski

Bajka

major
Data i miejsce urodzenia	30 marca 1894 Kosobudy
Data i miejsce śmierci	19 sierpnia 1969 Warszawa
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	86 Pułk Piechoty
Stanowiska	dowódca
Odznaczenia

Bolesław Bohdan Leon Krzymowski ps. „Bajka” (ur. 30 marca 1894 w Kosobudach, zm. 19 sierpnia 1969 w Warszawie) – major Wojska Polskiego, oficer wywiadu.

Życiorys

Syn Maksymiliana i Zofii ze Sroczyńskich. Ukończył gimnazjum w Białej Cerkwi, należał do Polskiej Partii Socjalistycznej, Organizacji Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej, Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego. W 1914 w Krakowie zaciągnął się do 1 plutonu Pierwszej Kompanii Kadrowej i do 21 listopada przeszedł szlak bojowy, następnie został przeniesiony do batalionu uzupełnień I Brygady dowodzonego przez Leona Berbeckiego, skąd powrócił do Pierwszej Kompanii Kadrowej. Został ranny w bitwie pod Kostiuchnówką, a podczas kryzysu przysięgowego był internowany w Szczypiornie i od grudnia 1917 w Łomży. W lipcu 1918 wszedł w szeregi 1 Pułku Piechoty Legionów, walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, był ranny podczas bitwy niemieńskiej. Po zakończeniu działań wojennych pozostał w czynnej służbie wojskowej, od stycznia 1921 służył w Dowództwie Okręgu Korpusu 1 Warszawa jako wywiadowca. Na pewien czas przydzielono go do 86 Pułku Piechoty, a następnie powierzono stanowisko kierownika referatu w II Oddziale Sztabu Generalnego, skąd przeszedł do Dowództwa Okręgu Korpusu III w Grodnie jako oficer informacji. Podczas przewrotu majowego stanął po stronie piłsudczyków i organizował akcje transportu wojskowego. Od maja 1927 kierował referatem Ogólnym Wydziału „B” Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, a także pełnił funkcję oficera łącznikowego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Równocześnie studiował w Szkole Nauk Politycznych, a po ich ukończeniu w 1929 został oddelegowany do Czechosłowacji pełniąc funkcję oficera łącznikowego z tamtejszym Sztabem Generalnym i kierując placówką oficerską „Taras”. Podczas prowadzenia prac operacyjnych zdemaskował siatkę nacjonalistów ukraińskich, a także udowodnił związek OUN z Abwehrą. Po powrocie do kraju praktykował w Komendzie Głównej Policji Państwowej, po czym pracował jako urzędnik do zadań specjalnych Prezesa Rady Ministrów Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego i Felicjana Sławoja Składkowskiego. Od kwietnia 1937 był naczelnikiem Wydziału Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, funkcję tą piastował do momentu ewakuacji polskiego rządu 17 września 1939. W Rumunii został aresztowany i internowany w Turnu Severin, gdzie zarabiał na utrzymanie ucząc matematyki i fizyki. Po zakończeniu działań wojennych powrócił do Polski i początkowo mieszkał w Krakowie, następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował w Biurze Ligi Morskiej. W dniu 14 października 1947 został aresztowany na polecenie Departamentu X Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i po przesłuchaniach prowadzonych przez płk. Józefa Różańskiego osadzono go bez wyroku w więzieniu mokotowskim, gdzie przebywał do 1952. Sąd Wojewódzki skazał wówczas Bolesława Krzymowskiego na karę dożywocia i utratę majątku, którą podtrzymał Sąd Najwyższy wyrokiem zasądzonym przez sędziego Emila Merza z dnia 3 czerwca 1953. Opuścił zakład karny na mocy amnestii w 1956, jednocześnie pozbawiono go praw do podjęcia pracy, świadczenia emerytalnego. Utrzymywał się ze sprzedaży pamiątek rodzinnych, przyznanych mu odznaczeń oraz bogatej kolekcji filatelistycznej. Zmarł w 1969, spoczywa na cmentarzu w Wilanowie.

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (V klasa);
• Krzyż Niepodległości;
• Złoty Krzyż Zasługi;
• Krzyż Walecznych;
• Krzyż Legionowy;
• Odznaka internowanych w Szczypiornie i Łomży;
• Order Krzyża Orła III klasy /Estonia/.

Bibliografia

• Ppłk WP II RP Bolesław Bohdan Leon Krzymowski "Bajka", Ogrody wspomnień [data dostępu = 2016-06-11]