Kościół Sant’Aponal: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m dr. tech. |
m drobne techniczne |
||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|państwo = ITA |
|państwo = ITA |
||
|miejscowość = [[Wenecja]] |
|miejscowość = [[Wenecja]] |
||
|adres = Campo |
|adres = Campo Sant’Aponal, 30100 Venezia (VE) |
||
|wyznanie = [[katolicyzm]] |
|wyznanie = [[katolicyzm]] |
||
|kościół = [[Kościół łaciński]] |
|kościół = [[Kościół łaciński]] |
||
| Linia 66: | Linia 66: | ||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
'''Kościół Sant’Aponal''' (nazwa w [[język wenecki|języku weneckim]], [[język włoski|wł.]] chiesa di Sant’Apollinare, [[język polski|pl.]] kościół św. Apolinarego) – [[Kościół katolicki|rzymskokatolicki]] [[kościół (budynek)|kościół]] w [[Wenecja|Wenecji]], w dzielnicy (sestiere) San Polo. Administracyjnie należy do [[Patriarcha Wenecji|Patriarchatu Wenecji]]. Jest kościołem filialnym w parafii San Silvestro I Papa, wchodzącej w skład dekanatu San Polo |
'''Kościół Sant’Aponal''' (nazwa w [[język wenecki|języku weneckim]], [[język włoski|wł.]] chiesa di Sant’Apollinare, [[język polski|pl.]] kościół św. Apolinarego) – [[Kościół katolicki|rzymskokatolicki]] [[kościół (budynek)|kościół]] w [[Wenecja|Wenecji]], w dzielnicy (sestiere) San Polo. Administracyjnie należy do [[Patriarcha Wenecji|Patriarchatu Wenecji]]. Jest kościołem filialnym w parafii San Silvestro I Papa, wchodzącej w skład dekanatu San Polo – Santa Croce – Dorsoduro{{r|Chiese}}. Został ufundowany w XI wieku przez pochodzące z [[Rawenna|Rawenny]] rody Scevola (lub Sciacola) i Rampani otrzymując wezwanie [[Apolinary z Rawenny|św. Apolinarego]], patrona rodzinnego miasta swych fundatorów. Jego obecny wygląd jest efektem XV-wiecznej przebudowy. Od 1984 roku zdesakralizowany, pełni funkcję archiwum weneckiego urzędu stanu cywilnego. |
||
== Historia == |
== Historia == |
||
| Linia 72: | Linia 72: | ||
Kościół został ufundowany w 1034 roku przez rody Scevola (lub Sciacola{{r|Chiese}}) i Rampani otrzymując wezwanie [[Apolinary z Rawenny|św. Apolinarego]], patrona rodzinnego miasta swych fundatorów (znanego w wersji weneckiej jako Sant’Aponal). Pierwsze zapisy na jego temat pochodzą z dokumentów z 1060 roku{{r|Cotton}}. Kościół szybko uzyskał uprawnienia kościoła parafialnego. Jednak w 1212 roku Sykard, biskup Cremony i nuncjusz papieski w Wenecji przekazał go, z powodu złego zarządzania, [[patriarcha Grado|patriarsze Grado]], pod którego jurysdykcją pozostawał on przez pewien okres{{r|SIUSA}}. W 1261 roku w kościele została założona [[Scuola Grande di San Giovanni Evangelista|Scuola di San Giovanni Evangelista]]<ref>{{cytuj stronę|url= http://www.scuolasangiovanni.it/index.php?page=29&lang=en¶meter=la_scuola_grande|tytuł= Scuola Grande| autor= Scuola Grande San Giovanni Evangelista |opublikowany = www.scuolasangiovanni.it |język=en|data dostępu=2020-03-29}}</ref>. |
Kościół został ufundowany w 1034 roku przez rody Scevola (lub Sciacola{{r|Chiese}}) i Rampani otrzymując wezwanie [[Apolinary z Rawenny|św. Apolinarego]], patrona rodzinnego miasta swych fundatorów (znanego w wersji weneckiej jako Sant’Aponal). Pierwsze zapisy na jego temat pochodzą z dokumentów z 1060 roku{{r|Cotton}}. Kościół szybko uzyskał uprawnienia kościoła parafialnego. Jednak w 1212 roku Sykard, biskup Cremony i nuncjusz papieski w Wenecji przekazał go, z powodu złego zarządzania, [[patriarcha Grado|patriarsze Grado]], pod którego jurysdykcją pozostawał on przez pewien okres{{r|SIUSA}}. W 1261 roku w kościele została założona [[Scuola Grande di San Giovanni Evangelista|Scuola di San Giovanni Evangelista]]<ref>{{cytuj stronę|url= http://www.scuolasangiovanni.it/index.php?page=29&lang=en¶meter=la_scuola_grande|tytuł= Scuola Grande| autor= Scuola Grande San Giovanni Evangelista |opublikowany = www.scuolasangiovanni.it |język=en|data dostępu=2020-03-29}}</ref>. |
||
Obecny kościół jest efektem przebudowy z 1407 roku. W 1583 roku został ponownie [[restauracja (architektura)|odrestaurowany]], a jego wnętrze przebudowano montując płaski, [[kaseton]]owy strop{{r|Cotton}}. W lipcu 1630 roku został [[poświęcenie kościoła|konsekrowany]] przez patriarchę |
Obecny kościół jest efektem przebudowy z 1407 roku. W 1583 roku został ponownie [[restauracja (architektura)|odrestaurowany]], a jego wnętrze przebudowano montując płaski, [[kaseton]]owy strop{{r|Cotton}}. W lipcu 1630 roku został [[poświęcenie kościoła|konsekrowany]] przez patriarchę {{link-interwiki|Giovanni Tiepolo (patriarcha)|tekst=Giovanniego Tiepolo|Q=Q3768224}}{{r|SIUSA}}. W 1791 roku kościół ponownie odrestaurowano{{r|Cotton}}. |
||
=== XIX w. === |
=== XIX w. === |
||
W latach 1400–1807 miał status [[Kolegiata|kolegiaty]], zarządzanej przez [[kapituła|kapitułę]] złożoną z trzech [[kapłan]]ów tytularnych, [[diakon]]a i [[subdiakon]]a, którzy pierwotnie wspólnie zarządzali majątkiem, dzieląc obowiązki związane z opieką duszpasterską i sprawowaniem liturgii{{r|SIUSA}}. Na mocy dekretu [[Napoleon Bonaparte|napoleońskiego]] [[Królestwo Włoch (1805–1815)|Królestwa Włoch]] z 5 czerwca 1805 roku (oraz kolejnych dekretów) zainicjowano w Wenecji proces kasat i przekształceń kościołów i klasztorów oraz zmian granic parafii<ref>{{Cytuj stronę|url= http://ecf.unive.it/media/pdf/article/mdccc-1800/2013/2/art-10.14277-2280-8841-MDCCC-2-13-3.pdf|tytuł= Città e attrezzature pubbliche nella Venezia di Napoleone e degli Asburgo: le rappresentazioni cartografiche|autor= Emma Filipponi|opublikowany = virgo.unive.it |język= it|data dostępu=2020-03-29}}</ref>. W 1810 roku kościół stracił status kościoła parafialnego. Francuzi pozbawili go dzieł sztuki i wyposażenia{{r|Cotton}}. Teren jego parafii został włączony do parafii San Silvestro I papa. Kościół pełnił między innymi funkcję: schroniska dla ubogich, więzienia dla [[Więzień polityczny|więźniów politycznych]], składu węglowego i sklepu{{r|SIUSA}}. W tym czasie jego [[fasada|fasadę]] przepruto czterema prostokątnymi oknami. Później został sprzedany na aukcji Angelowi Vianello{{r|Cotton}}. Ten w 1840 roku odsprzedał kościół pewnemu [[bractwo religijne|bractwu]], które po przeprowadzeniu niezbędnych prac konserwatorskich, w czerwcu 1851 roku ponownie przywróciło go do funkcji sakralnych{{r|SIUSA}}. Zwróconych wówczas zostało pięć z ośmiu zabranych wcześniej ołtarzy. [[Ołtarz]] główny z obrazem ''Męczeństwo św. Apolinarego'' pędzla |
W latach 1400–1807 miał status [[Kolegiata|kolegiaty]], zarządzanej przez [[kapituła|kapitułę]] złożoną z trzech [[kapłan]]ów tytularnych, [[diakon]]a i [[subdiakon]]a, którzy pierwotnie wspólnie zarządzali majątkiem, dzieląc obowiązki związane z opieką duszpasterską i sprawowaniem liturgii{{r|SIUSA}}. Na mocy dekretu [[Napoleon Bonaparte|napoleońskiego]] [[Królestwo Włoch (1805–1815)|Królestwa Włoch]] z 5 czerwca 1805 roku (oraz kolejnych dekretów) zainicjowano w Wenecji proces kasat i przekształceń kościołów i klasztorów oraz zmian granic parafii<ref>{{Cytuj stronę|url= http://ecf.unive.it/media/pdf/article/mdccc-1800/2013/2/art-10.14277-2280-8841-MDCCC-2-13-3.pdf|tytuł= Città e attrezzature pubbliche nella Venezia di Napoleone e degli Asburgo: le rappresentazioni cartografiche|autor= Emma Filipponi|opublikowany = virgo.unive.it |język= it|data dostępu=2020-03-29}}</ref>. W 1810 roku kościół stracił status kościoła parafialnego. Francuzi pozbawili go dzieł sztuki i wyposażenia{{r|Cotton}}. Teren jego parafii został włączony do parafii San Silvestro I papa. Kościół pełnił między innymi funkcję: schroniska dla ubogich, więzienia dla [[Więzień polityczny|więźniów politycznych]], składu węglowego i sklepu{{r|SIUSA}}. W tym czasie jego [[fasada|fasadę]] przepruto czterema prostokątnymi oknami. Później został sprzedany na aukcji Angelowi Vianello{{r|Cotton}}. Ten w 1840 roku odsprzedał kościół pewnemu [[bractwo religijne|bractwu]], które po przeprowadzeniu niezbędnych prac konserwatorskich, w czerwcu 1851 roku ponownie przywróciło go do funkcji sakralnych{{r|SIUSA}}. Zwróconych wówczas zostało pięć z ośmiu zabranych wcześniej ołtarzy. [[Ołtarz]] główny z obrazem ''Męczeństwo św. Apolinarego'' pędzla {{link-interwiki|Lattanzio Querena|tekst=Lattanzia Quereny|Q=Q3218548}} został tu przeniesiony z kościoła Santa Giustina w Castello, który przekształcono w szkołę{{r|Cotton}}. Wkrótce potem nadano kościołowi status [[oratorium (budownictwo)|oratorium]], podporządkowując je parafii San Silvestro I papa. Po śmierci ostatniego współbrata oratorium stało się własnością fabriccerii<ref group=uwaga>Instytucja, która zapewnia konserwację i utrzymanie budowli sakralnych, takich jak kościoły</ref> San Silvestro{{r|SIUSA}}. |
||
=== XX w. === |
=== XX w. === |
||
Aktualna wersja na dzień 04:43, 14 lip 2024
| Kościół filialny (do 1984) | |||||||||||||||||
 Fasada kościoła od strony Campo Sant'Aponal | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Adres |
Campo Sant’Aponal, 30100 Venezia (VE) | ||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Włoch  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji Euganejskiej  | |||||||||||||||||
 45°26′16,58″N 12°19′57,40″E/45,437939 12,332611
| |||||||||||||||||
Kościół Sant’Aponal (nazwa w języku weneckim, wł. chiesa di Sant’Apollinare, pl. kościół św. Apolinarego) – rzymskokatolicki kościół w Wenecji, w dzielnicy (sestiere) San Polo. Administracyjnie należy do Patriarchatu Wenecji. Jest kościołem filialnym w parafii San Silvestro I Papa, wchodzącej w skład dekanatu San Polo – Santa Croce – Dorsoduro[1]. Został ufundowany w XI wieku przez pochodzące z Rawenny rody Scevola (lub Sciacola) i Rampani otrzymując wezwanie św. Apolinarego, patrona rodzinnego miasta swych fundatorów. Jego obecny wygląd jest efektem XV-wiecznej przebudowy. Od 1984 roku zdesakralizowany, pełni funkcję archiwum weneckiego urzędu stanu cywilnego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]XI–XVIII w.
[edytuj | edytuj kod]Kościół został ufundowany w 1034 roku przez rody Scevola (lub Sciacola[1]) i Rampani otrzymując wezwanie św. Apolinarego, patrona rodzinnego miasta swych fundatorów (znanego w wersji weneckiej jako Sant’Aponal). Pierwsze zapisy na jego temat pochodzą z dokumentów z 1060 roku[2]. Kościół szybko uzyskał uprawnienia kościoła parafialnego. Jednak w 1212 roku Sykard, biskup Cremony i nuncjusz papieski w Wenecji przekazał go, z powodu złego zarządzania, patriarsze Grado, pod którego jurysdykcją pozostawał on przez pewien okres[3]. W 1261 roku w kościele została założona Scuola di San Giovanni Evangelista[4].
Obecny kościół jest efektem przebudowy z 1407 roku. W 1583 roku został ponownie odrestaurowany, a jego wnętrze przebudowano montując płaski, kasetonowy strop[2]. W lipcu 1630 roku został konsekrowany przez patriarchę Giovanniego Tiepolo[3]. W 1791 roku kościół ponownie odrestaurowano[2].
XIX w.
[edytuj | edytuj kod]W latach 1400–1807 miał status kolegiaty, zarządzanej przez kapitułę złożoną z trzech kapłanów tytularnych, diakona i subdiakona, którzy pierwotnie wspólnie zarządzali majątkiem, dzieląc obowiązki związane z opieką duszpasterską i sprawowaniem liturgii[3]. Na mocy dekretu napoleońskiego Królestwa Włoch z 5 czerwca 1805 roku (oraz kolejnych dekretów) zainicjowano w Wenecji proces kasat i przekształceń kościołów i klasztorów oraz zmian granic parafii[5]. W 1810 roku kościół stracił status kościoła parafialnego. Francuzi pozbawili go dzieł sztuki i wyposażenia[2]. Teren jego parafii został włączony do parafii San Silvestro I papa. Kościół pełnił między innymi funkcję: schroniska dla ubogich, więzienia dla więźniów politycznych, składu węglowego i sklepu[3]. W tym czasie jego fasadę przepruto czterema prostokątnymi oknami. Później został sprzedany na aukcji Angelowi Vianello[2]. Ten w 1840 roku odsprzedał kościół pewnemu bractwu, które po przeprowadzeniu niezbędnych prac konserwatorskich, w czerwcu 1851 roku ponownie przywróciło go do funkcji sakralnych[3]. Zwróconych wówczas zostało pięć z ośmiu zabranych wcześniej ołtarzy. Ołtarz główny z obrazem Męczeństwo św. Apolinarego pędzla Lattanzia Quereny został tu przeniesiony z kościoła Santa Giustina w Castello, który przekształcono w szkołę[2]. Wkrótce potem nadano kościołowi status oratorium, podporządkowując je parafii San Silvestro I papa. Po śmierci ostatniego współbrata oratorium stało się własnością fabriccerii[a] San Silvestro[3].
XX w.
[edytuj | edytuj kod]W 1929 roku kościół został odrestaurowany. W 1984 roku został zamknięty i przeznaczony na archiwum weneckiego urzędu stanu cywilnego[2].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Fasada
[edytuj | edytuj kod]Kościół ma widoczną tylko fasadę i apsydę, jego boki natomiast są wtopione w zabudowę miejską; domy położone wzdłuż ściany północnej zostały zbudowane na terenie średniowiecznego portyku. Piętnastowieczna, gotycka fasada jest podzielona na trzy części przez pilastry i zwieńczona pięcioma edykułami[1]. Ścianę fasady zdobi duży, marmurowy krucyfiks z końca XIV wieku, wykuty z kamienia istryjskiego. Pod nim znajduje się okrągłe okno, a niżej – płaskorzeźba z początku XVI wieku, przedstawiająca Madonnę z Dzieciątkiem na Tronie. Jeszcze niżej, nad portalem, widnieje płaskorzeźba przedstawiająca scenę Ukrzyżowania z Dziewicą Maryją i św. Janem Ewangelistą, zwieńczoną gotyckim łukiem i flankowaną przez postacie świętych, umieszczonych w iglicowych niszach[2].
- Dekoracje fasady
-
Krucyfiks
-
Madonna z Dzieciątkiem na Tronie
-
Ukrzyżowanie z Dziewicą Maryją i św. Janem Ewangelistą
Apsyda
[edytuj | edytuj kod]Ściana apsydialna, zwrócona w stronę podziemnego kanału, jest zwieńczona trójkątnym szczytem i przepruta oknami termalnymi[b] i prostokątnymi[1].
Kampanila
[edytuj | edytuj kod]Wolno stojąca, wysoka na 50 m wenecko-bizantyńska kampanila, z zestawem dzwonów uruchamianych ręcznie, została wzniesiona na przełomie XII i XIII wieku[2]. Podczas restauracji w 1407 roku dodano do niej ośmioboczny bęben[1]. Podstawę kampanili zdobią płaskorzeźby z XI wieku. Wśród nich znajdowało się jedno z najstarszych na terenie Wenecji przedstawień Lwa Świętego Marka (obecnie w Museo Correr)[2].
Wnętrze
[edytuj | edytuj kod]Jednonawowe wnętrze, przebudowane w XIX wieku, ma ściany podzielone gzymsem na dwie części w różnych porządkach architektonicznych. W części dolnej znajdują się trzy duże prostokątne kapliczki apsydalne. Płaski, kasetonowy sufit pochodzi z XVI wieku[1].
Podania związane z kościołem
[edytuj | edytuj kod]Według weneckiej legendy papież Aleksander III uchodząc przed wojskami cesarza Fryderyka I Barbarossy znalazł schronienie w pobliżu kościoła, pod wejściem do Sottoportego della Madonna. O jego ówczesnych kłopotach świadczy tablica pamiątkowa obiecując wieczysty odpust zupełny każdemu, kto odmówi na tym miejscu modlitwy Pater Noster i Ave Maria[6].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Le Chiese delle Diocesi italiane: Chiesa di Sant′Apollinare, vulgo Sant′Aponal <sestiere di San Polo, Venezia>. www.chieseitaliane.chiesacattolica.it. [dostęp 2020-03-29]. (wł.).
- ↑ a b c d e f g h i j Jeff Cotton: Sant’Aponal. www.churchesofvenice.co.uk. [dostęp 2020-03-29]. (ang.).
- ↑ a b c d e f SIUSA – Sistema Informativo Unificato per le Soprintendenze Archivistiche: Parrocchia di Sant'Apollinare, Venezia. siusa.archivi.beniculturali.it. [dostęp 2020-03-29]. (wł.).
- ↑ Scuola Grande San Giovanni Evangelista: Scuola Grande. www.scuolasangiovanni.it. [dostęp 2020-03-29]. (ang.).
- ↑ Emma Filipponi: Città e attrezzature pubbliche nella Venezia di Napoleone e degli Asburgo: le rappresentazioni cartografiche. virgo.unive.it. [dostęp 2020-03-29]. (wł.).
- ↑ Jonathan Buckley: The Rough Guide to Venice & the Veneto. Wyd. 6. New York, London, Delhi: Rough Guides, 2004, s. 114. ISBN 1-84353-302-2. (ang.).