Kryzys migracyjny na granicy Białorusi z Unią Europejską: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m ilustracja |
przywrócenie infoboxu, wyjaśniono w dyskusji artykułu Znaczniki: VisualEditor Link do ujednoznacznienia |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{aktualne}} |
{{aktualne}}{{Wojna infobox |
||
|nazwa = Kryzys migracyjny na granicy Białorusi z Unią Europejską |
|||
| ⚫ | |||
|epoka = czasy najnowsze |
|||
|konflikt = Część [[Kryzys migracyjny w Europie|kryzysu migracyjnego w Europie]] |
|||
|grafika = 2021 Belarus-EU border crisis - general map.png |
|||
| ⚫ | |||
|czas = od 7 lipca 2021 |
|||
|miejsce = [[granica polsko-białoruska]]<br />[[granica białorusko-litewska]]<br />[[granica białorusko-łotewska]] |
|||
|terytorium = Międzygraniczne |
|||
|przyczyna = pogorszenie relacji między [[Unia Europejska|Unią Europejską]] a [[Białoruś|Białorusią]], spowodowane masowymi fałszerstwami wyborczymi podczas [[Wybory prezydenckie na Białorusi w 2020 roku|wyborów prezydenckich na Białorusi w 2020 roku]],<br />[[Sankcje w prawie międzynarodowym|sankcje międzynarodowe]] wobec [[Białoruś|Białorusi]], związane z przymusowym lądowaniem [[Lot Ryanair 4978|lotu Ryanair 4978]] |
|||
|wynik = |
|||
|strona1 = {{państwo|POL}}<br/>{{państwo|LTU}}<br />{{państwo|LAT}} |
|||
|strona2 = {{państwo|BLR}},<br />[[imigracja|imigranci]] z państw [[Afryka|afrykańskich]] oraz [[Kraje arabskie|arabskich]] |
|||
|dowódca1 = {{Flaga|Polska}}[[Andrzej Duda]]<br/>{{Flaga|Polska}} [[Mateusz Morawiecki]]<br/>{{Flaga|Polska}} [[Mariusz Błaszczak]]<br/>{{Flaga|Polska}} [[Mariusz Kamiński]]<br/>{{Flaga|Litwa}} [[Gitanas Nausėda]]<br/>{{Flaga|Litwa}} [[Ingrida Šimonytė]]<br/>{{Flaga|Litwa}} [[Arvydas Anušauskas]]<br/>{{Flaga|Łotwa}} [[Egils Levits]]<br/>{{Flaga|Łotwa}} [[Arturs Krišjānis Kariņš]] |
|||
|dowódca2 = {{Flaga|Białoruś}} [[Alaksandr Łukaszenka]]<br/>{{Flaga|Białoruś}} [[Raman Hałouczenka]]<br/>{{Flaga|Białoruś}} [[Wiktar Chrenin]] |
|||
|siły1 = {{państwo|POL}}:<br /> |
|||
* [[Plik:Logo Straży Granicznej POL.svg|20px]] [[Straż Graniczna (Polska)|SG]]<br /> |
|||
* [[Plik:POL Wojska Obrony Terytorialnej.svg|20px]] [[Wojska Obrony Terytorialnej|WOT]]<br /> |
|||
* [[Plik:POL Wojska Lądowe.svg|20px]][[Wojska Lądowe|WL]]<br /> |
|||
* [[Plik:Polish police logo.svg|20px]] [[Policja (Polska)|Policja]] |
|||
---- |
|||
{{Państwo|LTU}}: |
|||
* [[Plik:VSATLTU.png|20px]] [[Litewska Państwowa Straż Graniczna|VSAT]] |
|||
* [[Plik:Logo of the Police of Lithuania.svg|20px]] [[Policja (Litwa)|Policja]] |
|||
---- |
|||
{{państwo|LAT}} |
|||
* [[Plik:Flag of the Border Guard of Latvia.svg|20px]] [[Państwowa Straż Graniczna|VR]] |
|||
* [[Plik:Latvia policepatch.jpg|20px]] [[Policja Państwowa (Łotwa)|VP]] |
|||
|siły2 = [[Plik:Bel gpk.gif|20px]] [[Państwowy Komitet Graniczny Republiki Białorusi|GPK]]<br/>[[Belavia]] |
|||
|straty1 = ''brak'' |
|||
|straty2 = 10 zmarłych [[Imigracja|imigrantów]]<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.dailysabah.com/world/poland-belarus-border-claims-life-of-iraqi-migrant/news|tytuł=Poland-Belarus border claims life of Iraqi migrant|język=en|data=1 listopada 2021|data dostępu=2021-11-09|opublikowany=dailysabah.com}}</ref> |
|||
|kod mapy = |
|||
|współrzędne = |
|||
|commons = Category:2021 Belarus-European Union border crisis |
|||
}} |
|||
'''Kryzys migracyjny na granicy Białorusi z Unią Europejską''' – [[wojna hybrydowa]], a także kryzys będący elementem [[Kryzys migracyjny w Europie|kryzysu migracyjnego w Europie]] spowodowany zorganizowanym przerzutem [[Uchodźca|uchodźców]] i [[Imigracja|imigrantów]] do [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]] m.in. z [[Irak]]u, [[Afganistan]]u i z innych krajów [[Bliski Wschód|Bliskiego Wschodu]] oraz [[Afryka|Afryki]] przez [[Granica białorusko-litewska|granicę białorusko-litewską]] oraz [[Granica polsko-białoruska|białorusko-polską]] i [[granica białorusko-łotewska|białorusko-łotewską]]. |
'''Kryzys migracyjny na granicy Białorusi z Unią Europejską''' – [[wojna hybrydowa]], a także kryzys będący elementem [[Kryzys migracyjny w Europie|kryzysu migracyjnego w Europie]] spowodowany zorganizowanym przerzutem [[Uchodźca|uchodźców]] i [[Imigracja|imigrantów]] do [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]] m.in. z [[Irak]]u, [[Afganistan]]u i z innych krajów [[Bliski Wschód|Bliskiego Wschodu]] oraz [[Afryka|Afryki]] przez [[Granica białorusko-litewska|granicę białorusko-litewską]] oraz [[Granica polsko-białoruska|białorusko-polską]] i [[granica białorusko-łotewska|białorusko-łotewską]]. |
||
Wersja z 10:05, 12 lis 2021
| Część kryzysu migracyjnego w Europie | |||
 Szlaki przerzutu imigrantów | |||
| Czas |
od 7 lipca 2021 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
granica polsko-białoruska | ||
| Terytorium |
Międzygraniczne | ||
| Przyczyna |
pogorszenie relacji między Unią Europejską a Białorusią, spowodowane masowymi fałszerstwami wyborczymi podczas wyborów prezydenckich na Białorusi w 2020 roku, | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Kryzys migracyjny na granicy Białorusi z Unią Europejską – wojna hybrydowa, a także kryzys będący elementem kryzysu migracyjnego w Europie spowodowany zorganizowanym przerzutem uchodźców i imigrantów do Unii Europejskiej m.in. z Iraku, Afganistanu i z innych krajów Bliskiego Wschodu oraz Afryki przez granicę białorusko-litewską oraz białorusko-polską i białorusko-łotewską.
Na początku lata 2021 roku prezydent Białorusi Alaksandr Łukaszenka zagroził niepowstrzymywaniem przybywających do Unii Europejskiej handlarzy narkotykami, handlarzy ludźmi, a także uzbrojonych imigrantów[2][3]. Kryzys rozpoczął się, gdy władze białoruskie uruchomiły kanały przerzutu migrantów z kraju przez granicę z UE na terytorium Litwy, Polski i w Łotwie. Prezydent Alaksandr Łukaszenka przyznał, że wspieranie transgranicznego przerzutu nielegalnych imigrantów jest odpowiedzią na unijne sankcje wobec Białorusi. W związku z kryzysem rządy Polski i Łotwy podjęły decyzje o wprowadzeniu stanów wyjątkowych na terenach przygranicznych z Białorusią, rząd Litwy wprowadził natomiast stan wyjątkowy na terytorium całego kraju.
Tło wydarzeń
Alaksandr Łukaszenka pełni funkcję prezydenta Białorusi od 1994 roku i de facto jest dyktatorem tego państwa[4]. Białoruski reżim był oskarżony o masowe fałszerstwa wyborcze podczas wyborów prezydenckich w 2020 roku przez społeczność międzynarodową i białoruską opozycję[5][6]. Pomimo zwycięstwa w sfałszowanych wyborach, Stany Zjednoczone, Unia Europejska, Wielka Brytania i ich sojusznicy, nie uznały Łukaszenki za prezydenta[7]. Ogłoszone wyniki wyborów wywołały także masowe protesty na Białorusi[6]. Po wyborach prezydenckich, ich de facto zwyciężczyni[8] i liderka opozycji, Swiatłana Cichanouska uciekła na Litwę[9].
23 maja 2021 samolot linii lotniczych Ryanair lecący do Wilna, został zmuszony do lądowania w Mińsku z powodu fałszywej informacji o znajdującej się na jego pokładzie bombie[10]. W rzeczywistości samolot był zmuszony do lądowania, ponieważ na jego pokładzie znajdował się Raman Pratasiewicz, aktywista opozycyjny[11]. Po wylądowaniu Pratasiewicz został wraz z małżonką aresztowany[11]. W związku z tymi wydarzeniami Unia Europejska nałożyła na Białoruś sankcje gospodarcze[12], z powodu których, jak przyznał Alaksandr Łukaszenka, białoruskie władze rozpoczęły przerzucanie nielegalnych imigrantów na terytorium Unii Europejskiej[13].
Sytuacja w graniczących z Białorusią państwach UE
Litwa
2 lipca rząd Litwy wprowadził stan nadzwyczajny w całym kraju w związku z nasileniem się nielegalnej migracji[14]. W drugim tygodniu lipca rozpoczęto wznoszenie zasieków na granicy litewsko-białoruskiej i podjęto decyzję o budowie ogrodzenia granicznego[15]. W trzecim tygodniu lipca w Dziewieniszkach zaczął powstawać obóz dla migrantów, którzy nielegalnie przekroczyli granicę[15].
13 lipca parlament Litwy uchwalił nowe prawo pozwalające na odsyłanie migrantów przekraczających granicę litewsko-białoruską z powrotem na Białoruś. Przepisy skracają także czas rozpatrywania wniosków o azyl do 10 dni. Władze Litwy uzasadniały wprowadzenie takiego prawa przeciwdziałaniu wojnie hybrydowej prowadzonej przez białoruskie władze. Organizacje chroniące prawa człowieka skrytykowały nowe ustawodawstwo, ponieważ ogranicza ono swobodę przepływu osób wraz z ich prawami[16]. Rząd litewski zadecydował o budowie płotu na granicy z Białorusią o długości 508 km. Dodatkowo litewskie MSW zapowiedziało, że każdy, kto przekroczył nielegalnie granice, a będzie chciał powrócić do swojego kraju, to otrzyma bilet lotniczy i 300 euro[17].
30 lipca na Litwę przybyło 60 funkcjonariuszy Frontexu w celu wsparcia służb granicznych. 17 sierpnia doszło do incydentu, podczas którego 12 żołnierzy białoruskich przekroczyło litewską granicę wypychając migrantów ze swojej strony granicy. Przekraczających zawrócili strażnicy litewscy[18]. 15 września 2021 szef dyplomacji litewskiej, Gabrielius Landsbergis, zapowiedział, że imigranci przybywający na Litwę nielegalnie nie będą mogli złożyć wniosku o udzielenie ochrony prawnej[19]. 11 października w miasteczku Kybartai powstał obóz dla uchodźców[20]. 5 listopada na Litwie zaczęto budować stalową zaporę na granicy z Białorusią[21].
Od 10 listopada na granicy z Białorusią Litwa wprowadziła zaostrzony stan wyjątkowy. Jest to wynikiem faktu, iż białoruskie służby zwiększyły liczbę transportów z migrantami na granicę białorusko-litewską[22].
11 listopada litewski Sejmas przyjął rezolucję wyrażającą poparcie dla Polski w obronie jej granic i uznającą działania Białorusi za prowokacyjne i eskalujące sytuację w regionie[23].
Łotwa
W sierpniu władze Łotwy zaprezentowały nagrania, na których widać jak umundurowani funkcjonariusze służb białoruskich przeprowadzają nielegalnych migrantów przez granicę łotewsko-białoruską[24].
Łotewskie MSZ nazwało kryzys wojną hybrydową, która w połączeniu z rosyjsko-białoruskimi ćwiczeniami „Zapad-2021” może doprowadzić do zwiększenia ilości incydentów lub prowokacji. Ponadto łotewski rząd zapowiedział odwołanie się do art. 4 Traktatu Północnoatlantyckiego, który wzywa do konsultacji wewnątrz sojuszu, jeżeli któryś z członków uzna, że jego integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo są zagrożone[25]. 18 października władze Łotwy zapowiedziały nałożenie sankcji na białoruskie linie lotnicze Belavia[26].
Polska
Sierpień
W okresie 7–8 sierpnia Straż Graniczna zatrzymała 349 imigrantów, pochodzących z Iraku i Afganistanu, którzy nielegalnie przekroczyli granicę polsko-białoruską[27]. 17 sierpnia Centrum Informacyjne Rządu podało, że od początku miesiąca 1935 osób próbowało przekroczyć granicę polsko-białoruską, z czego 1175 zostało zawróconych, a 760 skierowanych do ośrodków dla cudzoziemców. Wiceminister MSWiA Maciej Wąsik poinformował tego dnia, że od tygodnia działania Straży Granicznej wspiera 1000 żołnierzy[28].
8 sierpnia po białoruskiej stronie granicy niedaleko wsi Usnarz Górny pojawiła się grupa ok. 60 osób uchodźców m.in. z Iraku i Afganistanu, z czego część z nich – głównie kobiety po kilku dniach wycofała się na terytorium Białorusi, pozostawiając na miejscu grupę 32 osób, której powrót uniemożliwiają funkcjonariusze białoruskiej straży granicznej[29], a której wejście na terytorium Polski uniemożliwiają znajdujący się na miejscu funkcjonariusze polskiej Straży Granicznej[30]. Przeciągająca się patowa sytuacja stała się przedmiotem ożywionej debaty politycznej[31][32][33].
19 sierpnia polska Straż Graniczna zapowiedziała, że nie wpuści na teren Polski migrantów z Białorusi[34]. 22 sierpnia Straż Graniczna poinformowała, że kolejne osoby powróciły w głąb Białorusi, a na miejscu pozostały 24 osoby, które odmawiają opuszczenia obozowiska[35]. Tego samego dnia polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych zaoferowało białoruskiemu chargé d’affaires chęć udzielenia pomocy humanitarnej Białorusi i migrantom przebywającym na jej terytorium[36]. 23 sierpnia minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak zapowiedział wzmocnienie ochrony granicy polsko-białoruskiej poprzez rozpoczęcie budowy płotu o wysokości 2,5 m[37]. 24 sierpnia wysłany na Białoruś konwój z pomocą humanitarną został zatrzymany na przejściu granicznym w Bobrownikach; władze białoruskie nie wydały zgody na jego wjazd[38]. Tego samego dnia premier Mateusz Morawiecki potwierdził plany uszczelnienia granicy polsko-białoruskiej, zapowiadając, że polski rząd nie dopuści do tego, „aby na terytorium Polski przedostawały się fale osób, które są do tego nieuprawnione”, a także oskarżając wprost władze białoruskie o eskalację konfliktu i prowadzenie działań o charakterze hybrydowym[39]. 27 sierpnia Ministerstwo Spraw Zagranicznych ponowiło propozycję udzielenia migrantom pomocy rzeczowej, zwracając się do władz białoruskich o zgodę na wjazd konwoju humanitarnego oczekującego na granicy[40].
26 sierpnia polscy funkcjonariusze policji zabezpieczyli miasteczko namiotowe migrantów za przejściem granicznym z Białorusią[41]. Następnego dnia polska Straż Graniczna udostępniła film, na którym widać, jak funkcjonariusze białoruscy rozdają żywność migrantom, informując, że codziennie otrzymują oni posiłki i inną pomoc od białoruskich służb[42]. Jednocześnie premier Mateusz Morawiecki potwierdził, że pomoc ze strony Polski dla migrantów jest gotowa, jednak Białoruś odmawia wpuszczenia konwoju z żywnością i innymi zasobami na terytorium swojego państwa[43].
29 sierpnia funkcjonariusze polskiej policji i straży granicznej zatrzymali niedaleko Usnarza Górnego grupę osób (12 Polaków i 1 obywatela Holandii), która próbowała zniszczyć pod wsią Szymaki[44] przygraniczne zasieki i umocnienia; jednym z zatrzymanych był Bartosz Kramek z Fundacji Otwarty Dialog. W opublikowanym manifeście pt. „Brońmy granicy przed Łukaszenką i Putinem, nie ich ofiarami”, podpisani z nazwiska uczestnicy akcji określili ją jako „pokojowy protest w duchu obywatelskiego nieposłuszeństwa” mający na celu zwrócenie uwagi na „legitymizowanie ksenofobii i rasizmu pod płaszczykiem dbałości o bezpieczeństwo narodowe”[45]. Minister spraw wewnętrznych i administracji, Mariusz Kamiński, zapowiedział, że aresztowane osoby „poniosą wszelkie konsekwencje swoich działań”[46]. Następnego dnia wszyscy sprawcy usłyszeli zarzuty zniszczenia mienia[47]. 31 sierpnia cała grupa została wypuszczona na wolność po tym jak Sąd Rejonowy w Sokółce nie znalazł podstaw, by przystać na wniosek prokuratury o areszt tymczasowy dla aktywistów[48]; tego samego dnia Rada Ministrów podjęła uchwałę o wprowadzeniu stanu wyjątkowego na wąskim pasie leżącym bezpośrednio przy granicy z Białorusią, obejmującym 115 miejscowości w woj. podlaskim i 68 miejscowości w woj. lubelskim[49]. Dziennik Die Welt, poinformował że w sierpniu 2021 niemiecka policja odnotowała 500 nielegalnych wjazdów migrantów przybyłych z Białorusi przez granicę polsko-niemiecką[50].
Pod koniec sierpnia 2021 roku, po przeprowadzeniu wizytacji granicy polsko-białoruskiej przez przedstawiciela Rzecznika Praw Obywatelskich stwierdził on w wystąpieniu, że polska Straż Graniczna naruszyła Konwencję genewską o statusie uchodźców, nie przyjmując ustnych oświadczeń od osób chcących ubiegać się o ochronę międzynarodową w Polsce[51], a prawo do ubiegania się w Polsce o status uchodźcy jest prawem konstytucyjnym, gwarantowanym w art. 56 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej[30][52] „i – jako takie – nie może być w swej istocie ograniczane, ani przepisami ustaw, ani tym bardziej działaniem lub zaniechaniem ze strony organów państwa”[53]. Według RPO uchodźcy znaleźli się pod jurysdykcją polskiej Straży Granicznej, gdy pogranicznicy zaczęli wykonywać wobec nich czynności, niezależnie od tego czy uchodźcy znaleźli się na terytorium Polski[53].
Wrzesień
2 września prezydent Andrzej Duda wydał decyzję o wprowadzeniu stanu wyjątkowego w przygranicznym pasie z Białorusią[54]. 3 września rozpoczęła się operacja „Silne Wsparcie”, w ramach której żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej mają wspomagać władze samorządowe, lokalne społeczności i funkcjonariuszy Straży Granicznej[55]. Następnego dnia odnotowano 84 próby nielegalnego przekroczenia przez migrantów granicy Polski z Białorusią[56]. 6 września Sejm zdecydował o utrzymaniu stanu wyjątkowego[57].
8 września stan wyjątkowy w Polsce został zniesiony dla pielgrzymów[58]. 19 września polska Straż Graniczna w pobliżu granicy z Białorusią znalazła ciała trzech migrantów[59][60]. Tego samego dnia na Podlasiu, nieopodal granicy polsko-litewskiej (teren nie objęty stanem wyjątkowym) odnaleziono kolejną zmarłą z wychłodzenia osobę[61] 24 września pomimo przeprowdzonej reanimacji zmarł mężczyzna, który wraz z grupą innych imigrantów został zatrzymany przez straż graniczną przy białoruskiej granicy[62]. W nocy, z 26 na 27 września, w pobliżu granicy polsko-białoruskiej zmarł szesnastoletni Irakijczyk[63]. 30 września Sejm zdecydował o przedłużeniu stanu wyjątkowego w Polsce[64]. Dziennik Die Welt, poinformował że we wrześniu 2021 niemiecka policja odnotowała 1900 nielegalnych wjazdów migrantów przybyłych z Białorusi przez granicę polsko-niemiecką[50].
Październik
6 października władze Polski wystosowały do władz Białorusi notę w związku z kryzysem migracyjnym[65].
12 października szef MON, Mariusz Błaszczak, zapowiedział zwiększenie liczby wojska na granicy z Białorusią[66][67]. 14 października policjanci patrolujący ze śmigłowca obszar przygraniczny zauważyli zwłoki 24-letniego Syryjczyka, które leżały na polu blisko miejscowości Klimówka[68]. 2 listopada Andrzej Duda podpisał ustawę o budowie zabezpieczenia granicy[69]. 19 października niemiecka policja poinformowała, że od 1 października, 3104 osoby nielegalnie przekroczyły granicę polsko-niemiecką. Heiko Teggatz szef niemieckiego związku zawodowego policji federalnej poinformował, że od kilku miesięcy liczba zatrzymań szybko wzrasta[70]. Dziennik Die Welt, powołując się na niemiecką policję poinformował o 5285 nielegalnych wjazdach migrantów przybyłych z Białorusi przez granicę polsko-niemiecką w październiku 2021[50]. 22 października pomoc migrantom zaoferował Caritas Polska[71].
Listopad
4 listopada Ministerstwo Obrony Narodowej poinformowało, że dzień wcześniej białoruscy żołnierze zagrozili otwarciem ognia po tym, jak żołnierze polscy wykryli pilnowaną przez nich grupę migrantów przy ogrodzeniu biegnącym wzdłuż granicy[72].
8 listopada służby białoruskie skierowały na granicę polsko-białoruską, koło przejścia w Kuźnicy, największą, jak do tej pory, grupę migrantów. Została ona skierowana do lasu, gdzie migranci założyli obozowisko. W związku z zaistniałą sytuacją rząd zwołał sztab kryzysowy[73]. Od godziny 15:00 w stan gotowości zostali postawieni żołnierze dwóch batalionów lekkiej piechoty z 1 Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej z Białegostoku i Hajnówki[74]. Tego samego dnia miała miejsce próba siłowego, nielegalnego przekroczenia granicy przez migrantów. Doszło do zniszczenia zabezpieczeń wzniesionych na granicy i ataków na funkcjonariuszy Straży Granicznej, Policji oraz żołnierzy. Wobec osób forsujących zasieki został użyty gaz łzawiący[75]. Migranci byli wyposażeni w narzędzia mające ułatwić im zniszczenie zasieków na granicy polsko-białoruskiej[76]. W trakcie zajść na granicy, w rejonie Kuźnicy było 12 000 żołnierzy, 8000 funkcjonariuszy Straży Granicznej, 1000 policjantów. Na granicę skierowano także antyterrorystów[76]. Rzecznik ministra-koordynatora służb specjalnych Stanisław Żaryn podał, iż szacowana liczba migrantów sprowadzonych w rejon granicy wynosi około 4000 osób[77].
W nocy z 9 na 10 listopada dwie duże grupy migrantów próbowały przekroczyć granice polsko-białoruską[78].
W nocy z 10 na 11 listopada miała miejsce kolejna próba siłowego przekroczenia granicy przez migrantów w liczbie 150 osób. Po dotarciu na miejsce dodatkowych oddziałów funkcjonariuszy Policji i Straży Granicznej Białorusini wycofali grupę do lasu[79].
Reakcje międzynarodowe
Unia Europejska:
Rada Europejska: Przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel oskarżył władze białoruskie o wykorzystywanie nielegalnej migracji do wywierania wpływu na Unię Europejską oraz Litwę[80]. 22 października 2021 Rada Europejska przyjęła konkluzje dotyczące sytuacji na granicy Unii Europejskiej z Białorusią[81].
Komisja Europejska: Rzecznik Komisji Europejskiej Christian Wigand oświadczył, że KE nie może zaakceptować „jakichkolwiek prób podżegania lub przyzwolenia na nielegalną migrację do Unii Europejskiej przez państwa trzecie”[82]. Według Ylvy Johansson, komisarz UE ds. wewnętrznych i migracji sytuacja na granicy Unii Europejskiej z Białorusią to „część agresji Łukaszenki wobec Polski, Litwy i Łotwy, której celem jest destabilizacja UE”[83]. 3 września szef dyplomacji UE Josep Borrell wyraził solidarność z Litwą, Łotwą i Polską w związku z kryzysem[84]. 11 listopada rzeczniczka Komisji Europejskiej potwierdziła, że na wniosek polskich władz specjaliści z Europejskiego Centrum ds. Przemytu Migrantów wesprą Polskę na granicy[85].
Parlament Europejski: 7 października 2021 Parlament Europejski przyjął rezolucję, w której wyraził solidarność z Litwą, Polską i Łotwą w związku z sytuacją na granicy Unii Europejskiej z Białorusią[86][87]. 21 października w Parlamencie Europejskim odbyła się debata na temat zawracania migrantów na granicy z Białorusią[88]. 10 listopada po raz kolejny odbyła się debata w PE na temat sytuacji na granicy UE z Białorusią[89].
Frontex: W drugim tygodniu lipca rozpoczęto wznoszenie zasieków na granicy litewsko-białoruskiej i podjęto decyzję o budowie ogrodzenia granicznego, przysłano też na ten odcinek granicy dodatkowych funkcjonariuszy Fronteksu[90][91]. 2 września minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Kamiński uznał skorzystanie z pomocy Fronteksu za bezcelowe[92]. 22 września Komisja Europejska pod wpływem ujawnionych informacji o przypadkach zgonów wśród migrantów[93] wezwała Polskę do skorzystania z pomocy Fronteksu[94].
Rada Europy: Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał 25 sierpnia 2021 środki tymczasowe i nakazał Polsce oraz Łotwie zapewnić osobom koczującym na granicy z Białorusią wodę, żywność, opiekę medyczną i, jeśli to możliwe, tymczasowe schronienie[95]. Trybunał zaznaczył jednak, że nie oznacza to nakazu wpuszczenia tych osób na terytoria Polski i Łotwy[95]. 1 października 2021 Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy poprzez rezolucję zaapelowało do Białorusi o „zaprzestanie instrumentalnego traktowania migrantów” i wezwało Europę do pomocy Litwie, Łotwie i Polsce[96]. Komisarz Rady Europy ds. praw człowieka Dunja Mijatović wydała oświadczenie, w którym stanowczo potępiła skłanianie ludzi do przekraczania granicy przez Białoruś. Odnosząc się do sytuacji na granicy polsko-białoruskiej zaznaczyła jednak, że „Polska nie może pozwolić, by ofiarą padli niewinni i bezbronni ludzie”[97][98].
NATO: 8 listopada 2021 NATO w wydanym oświadczeniu uznało, że „wykorzystywanie migrantów przez reżim Łukaszenki jako taktyki hybrydowej jest niedopuszczalne” i wezwało Białoruś do poszanowania prawa międzynarodowego[99]. 10 listopada NATO wyraziło solidarność z państwami graniczącymi z Białorusią[100].
Organizacja Narodów Zjednoczonych:
UNHCR: przedstawicielka biura wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw uchodźców w Polsce Christine Goyer wystosowała apel do polskich władz o zakończenie impasu na granicy polsko-białoruskiej, a także o „zapewnienie ludziom, którzy utknęli na polsko-białoruskiej granicy w pobliżu Usnarza Górnego, dostępu do terytorium Polski, natychmiastowej opieki medycznej, pomocy prawnej oraz wsparcia psychologicznego i socjalnego”, zgodnie z zobowiązaniami wynikającymi z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz prawa krajowego i międzynarodowego[101].
- 20 września 2021 odbyło się Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych poświęcone m.in. kryzysowi migracyjnemu na granicy Unii Europejskiej z Białorusią[102]. 8 października odbyło się spotkanie Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie kryzysu migracyjnego na granicy Białorusi[103]. 25 października na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych przedstawiciele 45 państw potępiło działania Mińska[104].
Białoruś: prezydent Białorusi poinformował o braku chęci współpracy z krajami Unii Europejskiej w zakresie powstrzymywania nielegalnej migracji[14]. Podczas spotkania państw należących do WNP prezydent Alaksandr Łukaszenka oskarżył polskie władze o wywołanie kryzysu przez wyłapywanie migrantów na terytorium Polski i przymusowe odsyłanie ich na terytorium Białorusi[105]. 30 sierpnia 2021 władze Białorusi oskarżyły Litwę, Łotwę i Polskę o celowe działania w celu pozbycia się migrantów trafiających na Białoruś[106]. 6 października Białoruś odmówiła przyjęcia pomocy humanitarnej zaproponowanej przez Polskę[107]. 14 października Alaksandr Łukaszenka podpisał ustawę zawieszającą umowę o readmisji z Unią Europejską[108].
Irak: 9 października irakijskie władze wstrzymały loty między Białorusią a Irakiem, a następnie nakazały zamknięcie konsulatów Białorusi w Iraku[109][110]. 11 listopada Ambasada Iraku w Moskwie oświadczyła, że będzie organizować ewakuacje swoich obywateli, którzy chcą powrócić do Iraku z Białorusi[111].
Niemcy: kanclerz Niemiec Angela Merkel skrytykowała działania białoruskiego rządu, uznając, że „prezydent Łukaszenka wykorzystuje uchodźców, na przykład z Iraku, w sposób hybrydowy do podważania bezpieczeństwa”[112]. Minister spraw wewnętrznych Horst Seehofer do Unii Europejskiej o „podjęcie działań” w celu zatrzymania napływu migrantów z terytorium Białorusi na granicę z Unią Europejską[113].
Rosja: 8 listopada Siergiej Ławrow wezwał UE do uregulowania kwestii migrantów i wzięcia za nich odpowiedzialności. Od 10 listopada Rosja zaczęła wysyłać nad Białoruś swoje Tu-22M3 i Tu-160[114].
Stany Zjednoczone: 8 listopada rzecznik Departamentu Stanu Stanów Zjednoczonych Ned Price wyraził zaniepokojenie eskalacją sytuacji przez Białoruś. Wezwał prezydenta Łukaszenkę do wstrzymania napływu migrantów do Europy przez terytorium Białorusi. Stwierdził tym samym, że białoruski reżim swoimi działaniami podważa pokój i bezpieczeństwo w Europie[115]. Komisja Spraw Zagranicznych Senatu USA, odnosząc się do traktowania imigrantów przez białoruski reżim na swoim profilu na Twitterze napisała, że „zbrodnie i nieludzkie zachowanie reżimu Łukaszenki nie znają granic”[116].
Turcja: 4 października 2021 ministrowie spraw zagranicznych Polski, Zbigniew Rau i Turcji, Mevlüt Çavuşoğlu, zapowiedzieli, że władze Polski i Turcji będą ze sobą współpracować w sprawie kryzysu migracyjnego przy granicy z Białorusią[117]. Następnie tureckie władze zmieniły swoje postępowanie w sprawie kryzysu migracyjnego[118], a imigranci z Bliskiego Wschodu transportowani byli na lotnisko w Mińsku przez narodowe tureckie linie lotnicze Turkish Airlines[119].
Ukraina: 8 listopada prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski rozmawiał z Andrzejem Dudą na temat sytuacji na granicy polsko-białoruskiej i zapewnił go o ukraińskim wsparciu i solidarności[120]. 10 listopada przed ambasadą Białorusi w Kijowie odbyła się manifestacja przeciwników działań reżimu Alaksandra Łukaszenki na granicy polsko-białoruskiej[121]. Na początku listopada doradca ministra obrony narodowej Dmytro Jarosz zaproponował Polsce wsparcie w konflikcie na granicy[113].
Finlandia: minister spraw zagranicznych Pekka Haavisto uznał, że „Białoruś bezczelnie wykorzystuje sytuację” na granicy z Unią Europejską[122], a także, że zmuszanie pochodzących z krajów arabskich imigrantów przez białoruski reżim do nielegalnego przekraczania granicy z UE jest działaniem „całkowicie pozbawionym skrupułów”[122].
Holandia: minister spraw zagranicznych Ben Knapen podkreślił, że Polska strzeże granicy zewnętrznej Unii Europejskiej, a „traktowanie ludzi jako broni w walce z Unią Europejską” przez Białoruś uznał za „niegodziwe”[113].
Zobacz też
- stosunki Białorusi z Unią Europejską
- granica białorusko-litewska
- granica polsko-białoruska
- przesmyk suwalski
Przypisy
- ↑ Poland-Belarus border claims life of Iraqi migrant. dailysabah.com, 1 listopada 2021. [dostęp 2021-11-09]. (ang.).
- ↑ Dawid Warszawski, Od Kaddafiego do Łukaszenki. Dyktatorzy odkręcają kurek z ludźmi [online], wyborcza.pl, 18 lipca 2021 [dostęp 2021-11-09] (pol.).
- ↑ Reform.by: кто стоит за потоком мигрантов из Беларуси в Литву? [online], delfi.lt, 23 lipca 2021 [dostęp 2021-11-09] [zarchiwizowane z adresu 2021-08-28] (ros.).
- ↑ Rafał Zychal, Białoruski samiec alfa i niedoszły car. Jak Łukaszenko zdobył i nie oddał władzy [online], wiadomosci.onet.pl, 8 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09] (pol.).
- ↑ Resolution on the situation in Belarus after one year of protests and their violent repression [online], europarl.europa.eu, 6 października 2021 [dostęp 2021-11-09] (ang.).
- ↑ a b Cichanouska: Cena za kontynuowanie demonstracji na Białorusi obecnie byłaby zbyt wysoka [online], forsal.pl, 9 sierpnia 2021 [dostęp 2021-11-09] (pol.).
- ↑ Sam Clench, Man arrested in Ryanair ‘hijacking’ speaks [online], news.com.au, 24 maja 2021 [dostęp 2021-11-09] (ang.).
- ↑ The democratic opposition in Belarus – 2020, Belarus [online], europarl.europa.eu [dostęp 2021-11-09] (ang.).
- ↑ Magdalena Partyła, Dlaczego Swiatłana Cichanouska wyjechała na Litwę? „Sama podjęłam decyzję” [online], rmf24.pl, 11 sierpnia 2020 [dostęp 2021-11-09] (pol.).
- ↑ Samolot zmuszony do lądowania w Mińsku. Komentarze ekspertów [online], tvn24.pl, 23 maja 2021 [dostęp 2021-11-09] (pol.).
- ↑ a b David Cohen, U.S. condemns Belarus for forcing down passenger plane to arrest foe [online], politico.com, 23 maja 2021 [dostęp 2021-11-09] (ang.).
- ↑ Dziennik Urzędowy L 224I/2021 [online], eur-lex.europa.eu, 24 czerwca 2021 [dostęp 2021-11-09] (ang.).
- ↑ Lukashenko pledges ‘not to restrain migrants’ [online], kyivpost.com, 3 lipca 2021 [dostęp 2021-11-09] (ang.).
- ↑ a b Unia Europejska potępia Białoruś za kryzys migracyjny na Litwie [online], euractiv.pl, 6 lipca 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ a b Frontex wyśle większe siły na granicę z Białorusią [online], infosecurity24.pl, 12 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Lithuania passes law to limit migrant arrivals from Belarus [online], euronews.com, 13 lipca 2021 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
- ↑ Kryzys na granicy z Białorusią. Szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej jedzie na Litwę [online], polsatnews.pl, 19 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Incydent na granicy z Litwą. Białoruscy żołnierze wypchnęli imigrantów [online], dziennik.pl, 17 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Litwa tylko dla legalnych imigrantów, msn.pl., 15-09-2021
- ↑ Jesteśmy w Kybartai na Litwie. Niedawno było tu więzienie, teraz obóz dla uchodźców, Gazeta.pl., 11.10.2021
- ↑ Litwa buduje pierwsze odcinki stalowej zapory na granicy z Białorusią, TVN24, 5 listopada 2021
- ↑ Litwa. Szef służby granicznej o sytuacji na granicy: cisza przed burzą, „Polsat News”, 11 listopada 2021 [dostęp 2021-11-11].
- ↑ Litewski Sejm poparł Polskę, broniącą swych granic, „Polsat News”, 11 listopada 2021 [dostęp 2021-11-11].
- ↑ Video footage taken by Latvian border guards show participation of Belarusian militarized units in trafficking of migrants to the border with Latvia [online], baltictimes.com, 14 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
- ↑ „Wysoki potencjał do incydentów”. Szef MSZ Łotwy o kryzysie migracyjnym i manewrach Zapad-2021 [online], dziennik.pl, 9 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Kryzys migracyjny. Łotwa chce sankcji UE na białoruskie linie lotnicze Belavia, Polskie Radio, 18.10.2021
- ↑ Alan Charlish i inni, Poland reports record number of migrants at Belarusian border [online], reuters.com, 9 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
- ↑ MSWiA: granica z Białorusią jest uszczelniona; Straż Graniczną wspierają żołnierze Wojska Polskiego [online], polsatnews.pl, 17 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Jacek Buraczewski, Na granicy polsko-białoruskiej w Usnarzu koczuje 32 obywateli Afganistanu [online], pap.pl, 19 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ a b RPO, Nieprzyjmowanie wniosków o ochronę międzynarodową od cudzoziemców przebywających w strefie przygranicznej w okolicach Usnarza stanowi naruszenie prawa. Wystąpienie RPO do Prezesa Rady Ministrów [online], brpo.gov.pl, 20 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Maciej Chołodowski, Podlaskie. Donald Tusk w sprawie polsko-białoruskiej granicy oczekuje reakcji prezydenta Dudy i prezesa Kaczyńskiego [online], wyborcza.pl, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Gorąco na wschodniej granicy Polski. Jachira: jak można coś takiego robić?! [online], wideo.wp.pl, 20 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Posłanka PO o migrantach. „Wpuście ich, później się ustali, kim są” [online], wprost.pl, 20 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Migracyjny impas na granicy. Straż Graniczna nie będzie wpuszczać imigrantów z terenu Białorusi, Dziennik Gazeta Prawna, 19 sierpnia 2021.
- ↑ Straż Graniczna: w pobliżu Usnarza zostały 24 osoby. „Reszta wróciła na białoruską stronę” [online], polsatnews.pl, 22 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Artur Bartkiewicz, Dyplomata z Białorusi w polskim MSZ. Na stole oferta pomocy [online], rp.pl, 23 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Mariusz Błaszczak: nie pozwolimy na stworzenie szlaku przerzutu migrantów przez Polskę [online], polsatnews.pl, 23 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Białoruś odmawia wjazdu polskiego konwoju humanitarnego [online], gazetaprawna.pl, 24 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Płot na granicy polsko-białoruskiej. Premier Mateusz Morawiecki: prace rozpoczną się w najbliższych dniach [online], tvn24.pl, 24 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Komunikat dot. działań MSZ w związku z sytuacją grupy osób przebywających na terenie Białorusi w pobliżu miejscowości Usnar Dolnyj [online], gov.pl, 27 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Sytuacja imigrantów bez zmian, rosną miasteczka namiotowe, Polskie Radio Pik, 2021-08-26.
- ↑ Przemysław Malinowski, Straż Graniczna publikuje film. „Białoruś dostarcza posiłki” [online], rp.pl, 27 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Sara Bounaoui, Straż Graniczna: Koczujący na granicy z Polską otrzymali jedzenie. Nie widać osób chorych [online], rmf24.pl, 26 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ a, 13 osób, które niszczyły zasieki na granicy wyszło na wolność. Sąd nie zastosował aresztu tymczasowego [WIDEO], https://isokolka.eu/sokolka/40234-13-osob-ktore-niszczyly-zasieki-na-granicy-wyszlo-na-wolnosc-sad-nie-zastosowal-aresztu-tymczasowego-wideo.
- ↑ Alicja Cembrowska, Grupa aktywistów przecinała zasieki na granicy polsko-białoruskiej. Zostali zatrzymani [online], natemat.pl, 29 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Marek Zając, Szef MSWiA: Sprawcy, którzy przerwali ogrodzenie na granicy poniosą wszelkie konsekwencje swoich działań [online], rmf24.pl, 29 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Zarzuty dla 13 osób za próbę zniszczenia płotu na granicy z Białorusią [online], tvp.info, 30 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Joanna Klimowicz, 13 gniewnych ludzi wychodzi na wolność. Sąd odrzucił wniosek o areszt aktywistów, którzy zniszczyli część „płotu Błaszczaka” [online], wyborcza.pl, 31 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Agnieszka Ziemska, Rząd zwraca się wnioskiem do prezydenta RP o wprowadzenie stanu wyjątkowego [online], isokolka.eu, 31 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ a b c „Die Welt“: Jak zatrzymać migrantów przybywających z terenu Polski? 02.11.2021 [online], dw.com, 2 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09] (pol.).
- ↑ Anna Koper, Joanna Plucińska, UN refugee agency presses Poland to help migrants on Belarus border [online], reuters.com, 24 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
- ↑ Konwencja dotycząca statusu uchodźców, sporządzona w Genewie dnia 28 lipca 1951 r. Dz.U. z 1991 r. nr 119, poz. 515.
- ↑ a b Maria Pankowska, Nowy RPO wzywa Morawieckiego: Uchodźców na granicy z Białorusią trzeba wpuścić do Polski [online], oko.press, 20 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 września 2021 r. w sprawie wprowadzenia stanu wyjątkowego na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego. Dz.U. z 2021 r. poz. 1612.
- ↑ Rafał Muczyński, WOT: Miesiąc operacji Silne Wsparcie, „MilMag”, 6 października 2021 [dostęp 2021-11-10].
- ↑ Dziesiątki prób nielegalnego przekroczenia granicy. Straż Graniczna przedstawia dane [online], tvp.info, 3 września 2021 [dostęp 2021-09-04] (pol.).
- ↑ Sejm zdecydował w sprawie stanu wyjątkowego, onet.pl., 6 września 2021
- ↑ Stan wyjątkowy nie dla pielgrzymów? Zaskakujące doniesienia, wp.pl., 08-09-2021
- ↑ Więcej ofiar kryzysu migracyjnego niż sądzono. Potwierdzono śmierć trzech osób. Premier reaguje, Na Temat, 19 września 2021
- ↑ Zwłoki trzech imigrantów przy granicy z Białorusią. Kolejne ofiary wychłodzenia?, rmf24.pl, 19 września 2021
- ↑ Imigranci z Iraku błąkali się po lesie. Jedna osoba zmarła z wychłodzenia, rmf24.pl, 19 września 2021
- ↑ Kolejny migrant zmarł przy granicy z Białorusią, rmf24.pl, 24 września 2021
- ↑ 16-letni Irakijczyk zmarł przy polsko-białoruskiej granicy. Chłopiec wcześniej pluł krwią, rmf24.pl, 24 września 2021
- ↑ Sejm przyjął wniosek o przedłużenie stanu wyjątkowego, onet.pl., 30 września 2021
- ↑ Kryzys na granicy polsko-białoruskiej. Mateusz Morawiecki: Wystosowaliśmy do władz w Mińsku notę [online], Wprost, 6 października 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ Kryzys migracyjny. Błaszczak: Więcej wojska na granicy z Białorusią i budowa muru, Polska Times, 12 października 2021
- ↑ Szef MON Mariusz Błaszczak: będzie więcej żołnierzy na granicy polsko-białoruskiej, polsatnews.pl., 12.10.2021
- ↑ 24-letni migrant zmarł w okolicach granicy z Białorusią, rmf24.pl, 14 października 2021
- ↑ Andrzej Duda podpisał ustawę o budowie zabezpieczenia granicy, onet.pl., 2 listopada 2021
- ↑ Niemcy. Tysiące przypadków nielegalnego przekroczenia granicy od strony Polski - Polsat News [online], polsatnews.pl, 19 października 2021 [dostęp 2021-11-09] (pol.).
- ↑ Caritas włącza się w pomoc dla migrantów. "Ci, którzy proszą o pomoc, nie będą jej pozbawieni", onet.pl., 22 października 2021
- ↑ Ministerstwo Obrony Narodowej: białoruscy żołnierze zagrozili otwarciem ognia w kierunku naszych żołnierzy, onet.pl., 4 listopada 2021
- ↑ Granica polsko-białoruska. Migranci idą w stronę przejścia w Kuźnicy, „Polsat News”, 8 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09].
- ↑ Kryzys na granicy. Wojska Obrony Terytorialnej ogłosiły alert gotowości, „Polsat News”, 8 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09].
- ↑ "Mamy do czynienia ze zorganizowanym niszczeniem umocnień". Müller o sytuacji na granicy, „Polsat News”, 8 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09].
- ↑ a b Izabela Kacprzak, Grażyna Zawadka, Tłum imigrantów ruszył do Polski. Trudno oszacować ich liczbę, „rp.pl”, 8 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09].
- ↑ Stanisław Żaryn o granicy w Kuźnicy: sprowadzono ok. 4 tys. migrantów. Napór będzie trwał wiele dni, „Polsat News”, 9 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09].
- ↑ "Białoruskie służby pomagają przedostać się migrantom przez polską granicę", „Polsat News”, 10 listopada 2021 [dostęp 2021-11-11].
- ↑ "Próba siłowego przekroczenia granicy". Wiceszef MSWiA Bartosz Grodecki w "Graffiti", „Polsat News”, 11 listopada 2021 [dostęp 2021-11-11].
- ↑ Unia Europejska potępia Białoruś za kryzys migracyjny na Litwie [online], euractiv.pl, 6 lipca 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Konkluzje Rady Europejskiej o COVID-19, energii, handlu i stosunkach zewnętrznych (21 października 2021) [online], consilium.europa.eu, 21 października 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ Komisja Europejska reaguje na sytuację na granicy polsko-białoruskiej [online], onet.pl, 24 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Łukasz Osiński, Komisja Europejska:Unia uważa, że sytuacja na polsko- białoruskiej granicy nie jest kwestią migracji, a agresji na Polskę [online], pap.pl, 27 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Kryzys migracyjny. Szef dyplomacji UE wyraził poparcie dla Polski, Litwy i Łotwy [online], www.tvp.info, 3 września 2021 [dostęp 2021-09-04] (pol.).
- ↑ Kryzys na granicy z Białorusią. Europol wesprze Polskę, „Polsat News”, 11 listopada 2021 [dostęp 2021-11-11].
- ↑ Katarzyna Szymańska-Borginon, Mocna rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie Białorusi bez poparcia PiS? [online], rmf24.pl, 6 października 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ Sytuacja na Białorusi po roku protestów i ich brutalnego tłumienia [online], europarl.europa.eu, 7 października 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ Debata w Parlamencie Europejskim nad zawracaniem migrantów na granicach [online], wiadomosci.onet.pl, 21 października 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ Arkadiusz Grochot, Debata PE nad sytuacją na granicy. „To model biznesowy Łukaszenki” [online], rmf24.pl, 10 listopada 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ Pasienyje su Baltarusija patruliavimą pradės FRONTEX pareigūnai [online], vrm.lrv.lt [dostęp 2021-11-10] (lit.).
- ↑ 500 km zasieków za prawie 5 mln euro. Litwa wzmacnia granicę z Białorusią [online], forsal.pl, 9 lipca 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ Kamiński o stanie wyjątkowym: Funkcjonariusze na granicy potrzebują swobody działania [online], gazetaprawna.pl, 2 września 2021 [dostęp 2021-09-24] (pol.).
- ↑ Katarzyna Szymańska-Borginon, Nieoficjalnie: UE chce wysłać Frontex na granicę Polski z Białorusią [online], rmf24.pl, 20 września 2021 [dostęp 2021-09-24] (pol.).
- ↑ Tomasz Bielecki, Bruksela do Polski: Zaproście Frontex na granicę! [online], dw.com, 22 września 2021 [dostęp 2021-09-24] (pol.).
- ↑ a b Court indicates interim measures in respect of Iraqi and Afghan nationals at Belarusian border with Latvia and Poland [online], hudoc.echr.coe.int, 25 sierpnia 2021 [dostęp 2021-11-09] (ang.).
- ↑ Zgromadzenie Parlamentarne RE wzywa do pomocy Polsce, Litwie i Łotwie w kryzysie migracyjnym [online], bankier.pl, 1 października 2021 [dostęp 2021-11-09] (pol.).
- ↑ Poland should take immediate action to protect the human rights of people stranded at its border with Belarus [online], coe.int, 25 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
- ↑ Michał Wilgocki, Komisarz praw człowieka Rady Europy: Polska musi bronić praw osób na granicy [online], wyborcza.pl, 25 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Adam Zygiel, Ruch graniczny na przejściu w Kuźnicy zostanie zawieszony [online], rmf24.pl, 8 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09] (pol.).
- ↑ KE i NATO reagują na sytuację na polsko-białoruskiej granicy [online], businessinsider.com.pl, 8 listopada 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ UNHCR apeluje o zakończenie impasu na granicy polsko-białoruskiej [online], unhcr.org, 24 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Szef MSZ spotkał się z sekretarz generalną Rady Europy [online], tvn24.pl, 20 września 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ MSZ: Rada Bezpieczeństwa ONZ na nieformalnym spotkaniu omówiła sytuację na Białorusi, Dziennik Gazeta Prawna, 8 października 2021
- ↑ Pierwszy taki kryzys migracyjny w nowoczesnej Europie. 45 państw potępiło działania Mińska [online], tvp.info, 25 października 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ Agnieszka Kazimierczuk, Łukaszenko oskarża Polskę o wywołanie konfliktu na granicy [online], rp.pl, 23 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Łukasz Razowski, Kryzys migracyjny. Mińsk wydał oświadczenie [online], wp.pl, 30 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Polska chciała wysłać pomoc humanitarną na Białoruś. Jest odpowiedź Mińska, TVP Info, 06.10.2021
- ↑ Prezydent Łukaszenko zawiesza umowę o readmisji z Unią Europejską [online], wiadomosci.onet.pl, 14 października 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ Wstrzymano loty z Iraku na Białoruś [online], forsal.pl, 9 października 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ Kryzys migracyjny. Stanowcza reakcja władz Iraku. Białoruś zamyka konsulaty [online], next.gazeta.pl, 7 listopada 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ Irak organizuje ewakuację swoich obywateli z Białorusi, „TVP Info”, 11 listopada 2021 [dostęp 2021-11-11].
- ↑ Angela Merkel potępia traktowanie migrantów przez Białoruś [online], tvn24.pl, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-24] (pol.).
- ↑ a b c Niemcy, Finlandia, Holandia, Ukraina… Kolejne kraje potępiają działania Mińska [online], belsat.eu, 9 listopada 2021 [dostęp 2021-11-11] (pol.).
- ↑ Petar Petrović, Sankcje muszą uderzyć nie tylko w Łukaszenkę, ale też w Putina, „TVP Info”, 11 listopada 2021 [dostęp 2021-11-11].
- ↑ USA wzywają Białoruś do zatrzymania organizowania nielegalnej migracji [online], rp.pl, 8 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09].
- ↑ Amerykańska komisja senacka o „zbrodniach i nieludzkim zachowaniu reżimu Łukaszenki”, KE monitoruje loty na Białoruś [online], tvn24.pl, 9 listopada 2021 [dostęp 2021-11-11] (pol.).
- ↑ Polski i turecki wywiad będą współpracować w związku z kryzysem na granicy z Białorusią [online], wiadomosci.onet.pl, 4 października 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ Sprawozdanie Stenograficzne z 41. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 9 listopada 2021 r. [online], sejm.gov.pl, 9 listopada 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ Edyta Bryła, KE uderzy w linie lotnicze za przemyt migrantów? „Byłoby to dużym utrudnieniem dla Mińska, ale nie rozwiązaniem problemu” [online], wyborcza.biz, 9 listopada 2021 [dostęp 2021-11-10] (pol.).
- ↑ Rozmowa Andrzeja Dudy z Wołodymyrem Zełenskim [online], prezydent.pl, 8 listopada 2021 [dostęp 2021-11-11] (pol.).
- ↑ Возле посольства Беларуси в Киеве прошла акция протеста [online], charter97.org, 10 listopada 2021 [dostęp 2021-11-11] (ros.).
- ↑ a b Joanna Szwalikowska (oprac.), Sytuacja na granicy. Szef fińskiego MSZ obawia się eskalacji sytuacji i poważnego konfliktu [online], wiadomosci.gazeta.pl, 9 listopada 2021 [dostęp 2021-11-11] (pol.).