Rada Europejska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
} |
Nie podano opisu zmian Znaczniki: Wycofane Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
| Linia 254: | Linia 254: | ||
=== Przewodniczący Rady Europejskiej === |
=== Przewodniczący Rady Europejskiej === |
||
{{Osobny artykuł|Przewodniczący Rady Europejskiej}} |
{{Osobny artykuł|Przewodniczący Rady Europejskiej}} |
||
== Lista przewodniczących Rady Europejskiej == |
|||
{{Osobny artykuł|Przewodniczący Rady Europejskiej}} |
|||
== Tryb działania == |
== Tryb działania == |
||
Wersja z 14:11, 16 lut 2024
| |
| Język roboczy | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Członkowie |
prezydenci/premierzy 27 państw+ |
| Przewodniczący Rady Europejskiej | |
| Utworzenie |
[1961], 1974, 1977, 1983, 1987, 1993, 2009 |
| Strona internetowa | |
Rada Europejska (ang. European Council) – instytucja Unii Europejskiej mająca za zadanie wyznaczanie kierunków jej rozwoju i polityki.
Historia Rady Europejskiej
Rada Europejska wywodzi się z nieformalnych spotkań szefów rządów państw członkowskich wspólnot europejskich (tzw. spotkania na szczycie) odbywanych nieregularnie od 1961. Ich inicjatorem był Charles de Gaulle. W czasie konferencji na szczycie w Paryżu w dniach 9 i 10 grudnia 1974 zdecydowano o zinstytucjonalizowaniu tych spotkań i nazwano je Radą Europejską, pod silnym wpływem Valéry’ego Giscarda d’Estainga (ówczesnego prezydenta Francji). Pierwsze posiedzenie Rady miało miejsce w Dublinie w marcu 1975. Spotkania Rady odbywały się odtąd średnio 2 lub 3 razy w roku: raz na pół roku w państwie sprawującym aktualnie prezydencję, zaś ewentualne dodatkowe obrady zwykle w Brukseli.
Kolejnym krokiem w formalizacji spotkań na szczycie była Deklaracja londyńska przyjęta podczas obrad Rady Europejskiej w 1977. Określono wtedy między innymi liczebność delegacji towarzyszących głowom państw lub rządów, sposób wydawania oficjalnych komunikatów i przygotowywania porządku dziennego obrad. Ważne postanowienia dotyczące Rady zawierała również uroczysta deklaracja o Unii Europejskiej, uchwalona 19 czerwca 1983 w Stuttgarcie.
Rada Europejska początkowo nie miała umocowania międzynarodowoprawnego. Podstawę traktatową jej funkcjonowania stworzył dopiero Jednolity akt europejski, który wszedł w życie w 1987. Traktat z Maastricht, ustanawiający Unię Europejską, zmienił umocowanie Rady, która w 1993 stała się organem UE, a nie wspólnot. Z formalnego punktu widzenia Rada Europejska była wtedy jedynym organem Unii Europejskiej – inne główne instytucje były nadal organami wspólnot europejskich, z których Unia jedynie korzystała.
Traktat lizboński[1] potwierdził status Rady Europejskiej jako instytucji Unii Europejskiej, dokonał jednak pewnych zmian proceduralnych.
Skład
Rada Europejska składa się z głów państw lub szefów rządów państw członkowskich (większość państw jest aktualnie reprezentowana przez premierów, z wyjątkiem Cypru, Francji, Litwy i Rumunii, które są reprezentowane przez prezydentów[2]) oraz jej przewodniczącego (wybieranego przez Radę Europejską na 2,5-letnią kadencję) i przewodniczącego Komisji Europejskiej. W jej pracach bierze też udział wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa. Jeśli wymaga tego porządek obrad, członkowie Rady Europejskiej mogą podjąć decyzję, by każdemu z nich towarzyszył minister, a w przypadku przewodniczącego Komisji jeden z członków Komisji. Rada Europejska może zaprosić na swe posiedzenie przewodniczącego Parlamentu Europejskiego.
Partia Europejskich Socjalistów
Europejska Partia Ludowa
Partia Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy
Partia Europejskich Konserwatystów i Reformatorów
Partia Europejskiej Lewicy
niezależni
Przewodniczący Rady Europejskiej
Lista przewodniczących Rady Europejskiej
Tryb działania
Rada Europejska zbiera się dwa razy w ciągu półrocza. Gdy wymaga tego sytuacja, przewodniczący Rady Europejskiej może podjąć decyzję o zwołaniu nadzwyczajnego posiedzenia. Rada Europejska podejmuje decyzje zazwyczaj w drodze konsensusu, jednak traktaty przewidują kilka sytuacji, kiedy podejmuje decyzje w drodze głosowania. Przewodniczący Rady Europejskiej i przewodniczący Komisji nie biorą udziału w głosowaniu. W razie głosowania każdy z członków Rady Europejskiej może otrzymać pełnomocnictwo od co najwyżej jednego pozostałego członka. Rada Europejska podejmuje większością zwykłą decyzje w sprawach proceduralnych i uchwala regulamin wewnętrzny.
Uprawnienia
Głównym zadaniem Rady Europejskiej jest nadawanie impulsów do rozwoju i określanie ogólnych kierunków i priorytetów politycznych. Ma więc w tym zakresie charakter stricte polityczny. Traktaty przyznały jednak Radzie Europejskiej szereg uprawnień szczegółowych, nie tylko politycznych.
Rada Europejska określa strategiczne cele w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz podejmuje w tym zakresie niezbędne decyzje. Rada Europejska może jednomyślnie podjąć decyzję o ustanowieniu wspólnej europejskiej obrony[3]. Rada Europejska posiada także uprawnienia decyzyjne w niektórych kwestiach związanych z przestrzenią wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.
Państwo uznające, że projekt aktu prawnego Unii mógłby naruszyć podstawowe aspekty jego systemu zabezpieczenia społecznego lub wymiaru sprawiedliwości, może zażądać przedłożenia tej kwestii Radzie Europejskiej. Procedura prawodawcza ulega wtedy zawieszeniu. Jeśli Rada Europejska nie znajdzie rozwiązania kompromisowego w tym zakresie, procedura prawodawcza ulega zakończeniu.
Rada Europejska ma też istotny wpływ na proces przyjmowania nowych członków – określa bowiem ogólne wytyczne co do negocjacji z państwem kandydującym. Analogiczne wytyczne formułuje w przypadku negocjacji z państwem pragnącym z Unii wystąpić.
Rada Europejska stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji lub 1/3 państw członkowskich, po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, może stwierdzić poważne i stałe naruszenie wartości demokratycznych lub praw człowieka w jednym z państw członkowskich. Państwo zainteresowane nie bierze udziału w głosowaniu. W takim przypadku Rada Unii Europejskiej może zawiesić niektóre prawa takiego państwa.
Rada Europejska określa również kolejność sprawowania prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Ma również prawo określenia kolejności rotacji stanowisk komisarzy w sytuacji, gdy komisarzy jest mniej niż państw członkowskich.
Rada Europejska posiada także istotne kompetencje kreacyjne – władzę wybierania pewnych organów i instytucji UE. M.in.
- wybiera przewodniczącego Rady Europejskiej,
- mianuje wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (za zgodą przewodniczącego Komisji),
- wskazuje, biorąc pod uwagę wynik wyborów do Parlamentu Europejskiego, kandydata na przewodniczącego Komisji Europejskiej (wybieranego przez Parlament Europejski),
- mianuje zatwierdzony przez Parlament Europejski skład Komisji,
- wybiera prezesa, wiceprezesa i członków Zarządu Europejskiego Banku Centralnego.
Rada Europejska nie pełni funkcji prawodawczych.
Przypisy
- ↑ Instytucje Unii Europejskiej [online] [dostęp 2017-11-26].
- ↑ Members of the European Council – Consilium [online], www.consilium.europa.eu [dostęp 2018-10-25].
- ↑ K. Wojtaszczyk: Integracja europejska. Wstęp, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne Warszawa 2006, s. 95–98, ISBN 83-60501-05-X.
Linki zewnętrzne
| Przewodniczący Rady Europejskiej |
|
|---|---|
| Członkowie Rady Europejskiej (27) |
|
| Przewodniczący Komisji Europejskiej |
|
| Przedstawiciele organów Unii Europejskiej |
|
