[go: nahoru, domu]

Przejdź do zawartości

Sogdiana: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
m drobne techniczne
Linia 14: Linia 14:


Do najważniejszych źródeł dotyczących historii Sogdiany należą teksty [[Dewaszticz]]a, odszukane przez archeologów w Mugu<ref>{{Cytuj stronę | url = https://edoc.bbaw.de/frontdoor/index/index/docId/408 | tytuł = Sogdiana Bericht über eine Reise nach Uzbekistan und Tadschikistan | nazwisko = Durkin-Meisterernst | imię = Desmond | data = 2007/01/24 | praca = Lecture | opublikowany = [[Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften]] | język = de | data dostępu = 2015-09-28|cytat=Auf Mug hinterließ Δēwaštīč um die 80 sogdische Texte auf Holzstäben und Leder – eine der wichtigsten Quellen für sogdische Texte aus der Sogdiana}}</ref>.
Do najważniejszych źródeł dotyczących historii Sogdiany należą teksty [[Dewaszticz]]a, odszukane przez archeologów w Mugu<ref>{{Cytuj stronę | url = https://edoc.bbaw.de/frontdoor/index/index/docId/408 | tytuł = Sogdiana Bericht über eine Reise nach Uzbekistan und Tadschikistan | nazwisko = Durkin-Meisterernst | imię = Desmond | data = 2007/01/24 | praca = Lecture | opublikowany = [[Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften]] | język = de | data dostępu = 2015-09-28|cytat=Auf Mug hinterließ Δēwaštīč um die 80 sogdische Texte auf Holzstäben und Leder – eine der wichtigsten Quellen für sogdische Texte aus der Sogdiana}}</ref>.

{{Przypisy}}


[[Kategoria:Geografia historyczna starożytnego Iranu]]
[[Kategoria:Geografia historyczna starożytnego Iranu]]

Wersja z 19:54, 30 wrz 2015

Sogdiana

Sogdiana (staropers. Suguda; gr. Σογδιανή; chin. 粟特, Sùtè, pers. سغد, Sōġd) – kraina w Azji Środkowej leżąca nad rzeką Zarafszan, między rzekami Oksos (lub Oksus - obecnie: Amu-daria) i Jaksartes (ob. Syr-daria), na północ od Margiany i Baktrii, a od wschodu Fergana. Przez teren Sogdiany biegł jedwabny szlak. Obecnie tereny te leżą na obszarze Uzbekistanu i Tadżykistanu i mają charakter pustynny. W czasach starożytnych, według przekazów antycznych, była obficie pokryta lasami. Słowo "Sogd" pochodzi albo od irańskiego rdzenia oznaczającego błyszczeć, świecić, płonąć, albo od perskiego oznaczającego nizinę, na której gromadzi się woda.

W starożytności najpierw należała do państwa perskiego, w czasach panowania dynastii Achemenidów. Następnie została zdobyta przez Aleksandra Wielkiego i wcielona do jego imperium. Krótko po jej podboju Aleksander musiał stłumić groźny bunt jej satrapy Spitamenesa.

Po śmierci Aleksandra Wielkiego Sogdiana weszła w skład państwa Seleucydów, następnie należała do państwa Greków Baktryjskich, a później panowali tam Partowie, Persowie, Arabowie, Turcy, Mongołowie, Uzbecy i Rosjanie. Ważniejszymi miastami w czasach antycznych były: Marakanda (obecna Samarkanda), Cyropolis i Aleksandria Eschate (Aleksandria Kresowa).

W Sogdianie osiedlono około 10 tysięcy Rzymian, wziętych do niewoli przez Partów w trakcie bitwy pod Carrhae.

W późniejszych czasach (X-XIII wiek) pojęcie Sogdiany stosowano w różnych aspektach. W szerszym znaczeniu Sogdianą były całe tereny zamieszkane przez Sogdyjczyków, którzy mówili wschodnioirańskim językiem sogdyjskim zapisywanym w zmodyfikowanym alfabecie aramejskim. W węższych znaczeniach mówiono o "Sogdianie samarkandzkiej", rozumianej jako okręg Samarkandy, oraz "Sogdianie bucharskiej" - jako okręg Buchary. Ów podział odnosił się nie tylko do wieków X-XIII, ale także wcześniejszych, choć trudno określić dokładnie o ile wcześniejszych.

Do najważniejszych źródeł dotyczących historii Sogdiany należą teksty Dewaszticza, odszukane przez archeologów w Mugu[1].

  1. Desmond Durkin-Meisterernst: Sogdiana Bericht über eine Reise nach Uzbekistan und Tadschikistan. [w:] Lecture [on-line]. Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften, 2007/01/24. [dostęp 2015-09-28]. Cytat: Auf Mug hinterließ Δēwaštīč um die 80 sogdische Texte auf Holzstäben und Leder – eine der wichtigsten Quellen für sogdische Texte aus der Sogdiana (niem.).