[go: nahoru, domu]

Przejdź do zawartości

Tadeusz Korzon

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tadeusz Korzon
{{{alt grafiki}}}
Data i miejsce urodzenia

9 listopada 1839
Mińsk, gubernia mińska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

8 marca 1918
Warszawa, Królestwo Polskie

Zawód, zajęcie

historyk

Tadeusz Korzon (ur. 9 listopada 1839 w Mińsku, zm. 8 marca 1918 w Warszawie) – polski historyk, uczestnik powstania styczniowego, wykładowca Uniwersytetu Latającego, czołowy przedstawiciel warszawskiej szkoły historycznej[1], członek honorowy Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu od 1892 roku[2], członek Towarzystwa Historycznego we Lwowie[3] oraz Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i Poznańskiego[4].

Życiorys

Po ukończeniu mińskiego gimnazjum, udał się na uniwersytet w Moskwie na studia prawnicze (1855–1859), które ukończył w dwudziestym roku życia ze stopniem kandydata. Zdolności, których dowody m.in. złożył w napisanej w 1859 po rosyjsku rozprawie, pt. Pogląd porównawczy na procedury karne: francuską i angielską, napisanej w 1859, a drukowanej w 1867 („Żurnał Minsterstwa Justicji”) zwróciły nań uwagę osób wpływowych, które chciały mu utorować drogę do objęcia katedry profesora, ale Korzon nie zdecydował się pozostać w Moskwie i osiadł w Kownie, gdzie w tamtejszym gimnazjum przez dwa lata (1859–1861) wykładał historię[1].

W 1861 został sekretarzem urzędu gubernialnego do spraw włościańskich w Kownie, gdzie był wielce użytecznym i zdobywał się na inicjatywę, przynoszącą mu zaszczyt. W okresie powstania styczniowego został skazany na przymusowe osiedlenie w Rosji. W końcu roku 1863 wyjechał do Ufy, potem do Orenburga, gdzie przebywał do sierpnia 1867. Tam wypełniały mu czas zajęcia umysłowe, prace malarskie (najwybitniejszą pamiątką pędzla Korzona z owego okresu pozostał obraz, przedstawiający widok bazaru w Orenburgu), oraz pisanie „Historii wieków średnich”[1].

Wróciwszy do kraju w 1867, z początku osiadł w Piotrkowie, jako pedagog, skąd w 1869 przeniósł się do Warszawy. Tu niepodzielnie oddał się historii, już to nauczając jej w tutejszych zakładach naukowych, już to wzbogacając literaturę sumiennymi i cennymi dziełami. Od razu zajął stanowisko jednego z najpoważniejszych i najpoczytniejszych pisarzy, umieszczając swe rozprawy oraz recenzje i sprawozdania w „Tygodniku Ilustrowanym”, „Bibliotece Warszawskiej”, „Kłosach”, „Ateneum”, „Kwartalniku Historycznym” (lwowskim), „Muzeum”, „Niwie”, „Tygodniku literackim” (lwowskim) i książkach zbiorowych „Charitas”, (1894); „Dla Śląska” (1895). W kwietniu 1897 powołany na posadę bibliotekarza w Bibliotece Ordynacji Zamojskiej w Warszawie, rozpoczął swą czynność 1 lipca tegoż roku[1].

Do 1886 roku wykładał historię powszechną i handlu w Szkole Handlowej im. Leopolda Kronenberga w Warszawie[5].

Korzon zajmuje jedno z najpoważniejszych miejsc w gronie historyków polskich. Wytyczył nowe drogi dla badań historycznych: jako pierwszy zaczął uwzględniać w swych pracach historycznych warunki administracyjne, ekonomiczne, finansowe, ludnościowe, w jakich się naród w opowiadanej przez niego chwili przeszłości znajdował. W uznaniu jego działalności naukowej Akademia Umiejętności w Krakowie powołała go na swego członka[1].

Pochowany został na warszawskim cmentarzu Stare Powązki[1] (kwatera T-1-18)[6].

Jego bratanica została żoną Franciszka Ksawerego Martynowskiego[7].

Wybrane publikacje

Przypisy

  1. a b c d e f S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia).
  2. Sprawozdanie z Zarządu Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu. 1909 R.40, s. 10.
  3. Fryderyk Papée, Towarzystwo historyczne 1886-1900, w: Kwartalnik Historyczny, rocznik LI, zeszyt 1-2, Lwów 1937, s. 7.
  4. M.P. z 1918 r. nr 19 Nekrolog, s. 6.
  5. Bolesław Miklaszewski, Szkoła Handlowa im. Leopolda Kronenberga, w: Leopold Kronenberg 1812-1878, oprac. Franciszek Doleżal, Warszawa 1922, s. 377.
  6. Cmentarz Stare Powązki: JADWIGA KORZONOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-01].
  7. Notatki literacko-artystyczne. Franciszek Martynowski. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 238 z 17 października. 
  8. Tadeusz Korzon, Historycy pozytywiści: Buckle, Draper, Kolb. Studyum krytyczne, „Biblioteka Warszawska” 1870, t. 3, s. 42–72.
  9. Tadeusz Korzon, Poranek filozofii greckiej, „Biblioteka Warszawska” 1873, t. 2, s. 474–503.
  10. Tadeusz Korzon, Ludzie przedhistoryczni. Zarys pierwotnych dziejów rodu ludzkiego, „Tygodnik Illustrowany” 1871, t. VII, nr 171, s. 170–171, nr 172, s. 186–187; nr 174, s. 198–199.

Bibliografia

  • Jolanta Kolbuszewska, Tadeusz Korzon (1839-1918). Między codziennością, nauką a służbą narodowi, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2011.
  • Dzieła T. Korzona w FBC

Linki zewnętrzne