[go: nahoru, domu]
Przejdź do zawartości

Ursynów: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→Opis: uzupełnienie,
Linia 151: Linia 151:
|10
|10
|7
|7
| -
|-
|Otwarty Ursynów
|–
|–
|–
|–
|3
|3
|-
|-
|Inicjatywa Mieszkańców Ursynowa / Projekt Ursynów
|Inicjatywa Mieszkańców Ursynowa
| –
| –
| –
|1
|1
|-
|Projekt Ursynów
| –
|–
| –
|–
| –
|–
|2
|1
|4
|3
|-
|-
|}
|}

Wersja z 13:34, 19 sty 2019

Ten artykuł dotyczy dzielnicy Warszawy. Zobacz też: inne znaczenia nazwy Ursynów.
Ursynów
Dzielnica Warszawy
Ilustracja
Ulica Kabacki Dukt na Ursynowie
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miasto

Warszawa

W granicach Warszawy

14 maja 1951[1]

Zarządzający

Robert Kempa

Powierzchnia

43,79 (1.01.2018)[2] km²

Populacja 
• liczba ludności


150 273 (1.01.2018)[2]

• gęstość

3432 (1.01.2018)[2] os./km²

Tablice rejestracyjne

WN

Plan Ursynowa
Plan Ursynowa
Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Urząd Dzielnicy i główna arteria Ursynowa – al. Komisji Edukacji Narodowej
Pałac Krasińskich na Ursynowie
Kościół Wniebowstąpienia Pańskiego
Stacja Techniczno-Postojowa Kabaty obsługująca linie M1 i M2 warszawskiego metra
Tor wyścigów konnych Służewiec
Mieszko I, najstarszy dąb na Mazowszu
Głaz Ursynowski – największy głaz narzutowy na terenie Warszawy
Las Kabacki im. Stefana Starzyńskiego

Ursynów – dzielnica Warszawy położona w lewobrzeżnej części miasta.

Jest jedną z 18 jednostek pomocniczych m.st. Warszawy[3]. Obszar dzisiejszej dzielnicy Ursynów włączono do Warszawy w 1951.

Ursynów ma powierzchnię 43,79 km², a liczba mieszkańców (stan na 1 stycznia 2018) wynosi 150 273[2]. Graniczy z dzielnicami: Wilanów, Mokotów i Włochy oraz gminami: Piaseczno, Konstancin-Jeziorna, Raszyn i Lesznowola[4].

Opis

Na terenie obecnej dzielnicy przez kilkaset lat istniały osady i wsie, takie jak Służew, Służewiec, Wolica, Kabaty, Imielin, Wyczółki, Moczydło, Dąbrówka i Pyry[5].

Prawdopodobnie od II połowy XI wieku teren, którego oś osadniczą stanowił Potok Służewiecki, był własnością kościelną i należał do opactwa kanoników regularnych z Czerwińska[6]. W 1238 we wsi Służew założono parafię oraz wzniesiono kościół św. Katarzyny[7]. Parafia jest najstarszą parafią rzymskokatolicką w Warszawie[8]. W 1240 książę Konrad I mazowiecki zmusił opactwo do zamiany Służewa na inną wieś, a w 1245 przekazał Służew jednemu ze swych możnych, Gotardowi[6]. W XIV wieku na terenie należącym do 13 potomków Gotarda – rodziny Służewskich herbu Radwan – istniało 17 miejscowości[9]. W 1528 miały one powierzchnię ok. 70 łanów, tj. ok. 1200 ha[9].

W 1776 na skarpie warszawskiej powstał zespół pałacowo-parkowy, od którego pochodzi nazwa dzielnicy[10][11]. Wybudowany tam pałacyk był przeznaczony na spędzenie miesiąca miodowego Stanisława Kostki Potockiego i Aleksandry z Lubomirskich i otrzymał nazwę Rozkoszy[12]. W 1822 Rozkosz kupił Julian Ursyn Niemcewicz, który chciał nazwę posiadłości, dla upamiętnienia swego pobytu w Stanach Zjednoczonych, zmienić na Amerykę lub Waszyngton[11]. Ostatecznie została ona nazwana Ursynowem – od starego przydomka rodu Niemcewiczów[11]. Od 1857 posiadłość znajdowała się w posiadaniu rodziny Krasińskich[10].

 Osobny artykuł: Pałac Krasińskich na Ursynowie.

W latach 1818–1821 Stanisław Kostka Potocki wybudował pobliżu kościoła św. Katarzyny rezydencję Gucin[13]. Po jego śmierci wdowa po nim założyła tam w latach 1821–1830 ogród nazywany Gucin Gajem[13]. Ok. 1890 na wzniesieniu nad doliną Potoku Służewieckiego zbudowano fort Służew, jeden z fortów pierścienia wewnętrznego Twierdzy Warszawa[14].

W 1898 uruchomiono kolejkę grójecką, której linia biegła wzdłuż ul. Puławskiej[15]. W latach 1931–1939 zbudowano tor wyścigów konnych, w tamtym czasie najnowocześniejszy tor wyścigów konnych w Europie[16]. W latach 30. XX wieku na terenie Lasu Kabackiego wzniesiono kompleks budynków dla Sztabu Głównego Wojska Polskiego, w którym do 1939 mieścił się Referat Niemiecki Biura Szyfrów[17].

W 1938 miasto zakupiło Las Kabacki od rodziny Branickich[18].

Przed II wojną światową we wsiach znajdujących się na terenie obecnego Ursynowa znajdowało się ok. 400 domów w których mieszkało ponad 3 tys. osób[19]. W 1951 tereny te włączono do Warszawy[1].

Do 1994 Ursynów stanowił południowo-zachodnią część Mokotowa[20]. Od marca 1994 stał się samodzielną gminą Warszawa-Ursynów[21].

W latach 60. XX wieku podjęto decyzję o budowie na tym terenie wielkiego zespołu osiedli mieszkaniowych dla ok. 140–160 tys. osób[22][23]. Miały one stanowić tzw. południowe pasmo rozwojowe Warszawy[10]. Na podstawie wyników konkursu na plan ogólny zabudowy pasma Ursynów-Natolin opracowano wytyczne, jakie miał spełniać cały projekt urbanistyczno-architektoniczny[22]. Podzielono go na cztery części: Ursynów Północny, Ursynów Południowy, Natolin Północny i Natolin Południowy[10]. Razem z 36 tys. mieszkań miały powstać szkoły, przedszkola, szpitale, sklepy i lokale usługowe[24]. Układ komunikacyjny Ursynowa został oparty na trzech równoległych arteriach północ-południe: ul. Jana Rosoła, al. Komisji Edukacji Narodowej i ul. Pawła Findera (obecnie rtm. Witolda Pileckiego)[10].

W rozstrzygniętym latem 1971 konkursie na projekt Ursynowa Północnego pierwszą nagrodę otrzymał zespół Ludwika Borawskiego, Jerzego Szczepanika-Dzikowskiego i Andrzeja Szkopa[25]. Niespodziewana śmierć Ludwika Borawskiego spowodowała, że do zespołu dołączył Marek Budzyński[25]. Objęcie przez niego stanowiska projektanta generalnego spowodowało odejście od wcześniejszej koncepcji na rzecz zróżnicowanego zespołu domów oraz nowatorskiego systemu komunikacji pieszej i kołowej[26]. Konkurs na zabudowę Ursynowa Południowego, z innym układem domów, wygrał zespół Andrzeja Fabierkiewicza[22].

Budowę osiedla Ursynów Północny rozpoczęto w 1975[27]. Jako pierwsze powstały budynki mieszkalne w rejonie ulic: Puszczyka, Koński Jar, Wiolinowej i Koncertowej[27]. Pierwsi mieszkańcy otrzymali klucze do mieszkań w styczniu 1977[28]. W 1977 budynek szkoły i przedszkola przy ul. Puszczyka 6 otrzymał tytuł Mistera Warszawy[29].

W 1979 rozpoczęto budowę Centrum Onkologii, stanowiącego główną inwestycję rządowego programu zwalczania chorób nowotworowych[30]. W sierpniu 1980 przy ul. Surowieckiego 10 otwarto Megasam, pierwszy samoobsługowy sklep na Ursynowie[31][32].

W 1982 liczba mieszkańców Ursynowa osiągnęła 75 tys.[33]. W 1983 rozpoczęto tam budowę pierwszej linii metra[10]. W 1983 na ul. Puławskiej uruchomiono komunikację trolejbusową na trasie Dworzec Południowy-Piaseczno[34]; została ona zlikwidowana w 1995[35]. W 1990 przy ul. Bacewiczówny 8 otwarto pierwszy w Polsce sklep spółki IKEA[36].

W 2017 rozpoczęła się budowa kolejnego (po zbudowanym w latach 2009–2013 odcinku od węzła „Warszawa Lotnisko” do węzła „Puławska”) odcinka drogi ekspresowej S2 – Południowej Obwodnicy Warszawy[37]. Droga będzie częściowo przebiegała w tunelu pod Ursynowem[38]. Planowany termin zakończenia tej inwestycji to III kwartał 2020[38].

Części Ursynowa

Podział według MSI

Według Miejskiego Systemu Informacji Ursynów dzieli się na 13 obszarów[39]:

Podział na Wysoki i Zielony Ursynów

Funkcjonuje także zwyczajowy podział na:

  • Wysoki Ursynów – jest to północna, wschodnia i południowa część dzielnicy, gdzie dominuje wysoka zabudowa mieszkaniowa[4],
  • Zielony Ursynów – jest to zachodnia część dzielnicy położona wzdłuż ul. Puławskiej, gdzie dominuje zabudowa jednorodzinna[4].

Burmistrzowie

  • Stanisław Faliński 1994–2002
  • Tomasz Sieradz 2002–2003
  • Andrzej Machowski 2003–2006
  • Tomasz Mencina 2006–2009
  • Urszula Kierzkowska 2009–2010
  • Piotr Guział 2010[40]–2014
  • Robert Kempa od 2014[41]

Rada Dzielnicy

Ugrupowanie Kadencja 2002-2006[42] Kadencja 2006-2010[43] Kadencja 2010-2014[44] Kadencja 2014-2018[45] Kadencja 2018-2023[46]
Sojusz Lewicy Demokratycznej 8 (SLD-UP) 3 (LiD) – – –
Platforma Obywatelska 7 11 11 11 13 (KO)
Prawo i Sprawiedliwość 10 5 4 5 5
Nasz Ursynów / Otwarty Ursynów – 6 10 7 -
Otwarty Ursynów – – – – 3
Inicjatywa Mieszkańców Ursynowa – – – 1 1
Projekt Ursynów – – – 1 3

Przyroda

Na terenie dzielnicy znajdują się dwa rezerwaty przyrody: Las Kabacki im. Stefana Starzyńskiego i Skarpa Ursynowska. Przy ul. Nowoursynowskiej rośnie Mieszko I – najstarszy dąb w województwie mazowieckim[47].

W parku im. Romana Kozłowskiego, przy ul. Nutki, znajduje się Głaz Ursynowski – największy (obwód 9,6 m) głaz narzutowy na terenie Warszawy[48].

Ważniejsze obiekty

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ursynów.

Przypisy

  1. ↑ a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 1951 r. w sprawie zmiany granic miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199).
  2. ↑ a b c d Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018 roku. Tabl. 21 Powierzchnia, ludność oraz lokaty według gmin. [w:] Główny Urząd Statystyczny [on-line]. stat.gov.pl, 18 lipca 2018. [dostęp 2018-08-13].
  3. ↑ Art. 5 i 14 ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 2018 r. poz. 1817)
  4. ↑ a b c Dwa słowa o Ursynowie czy krótki przewodnik po dzielnicy. Warszawa: Dzielnica Ursynów m.st. Warszawy, 2009, s. 5.
  5. ↑ Dwa słowa o Ursynowie czy krótki przewodnik po dzielnicy. Warszawa: Dzielnica Ursynów m.st. Warszawy, 2009, s. 11.
  6. ↑ a b Józef Kazimierski, Ryszard Kołodziejczyk, Żanna Kormanowa, Halina Rostowska: Dzieje Mokotowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 25.
  7. ↑ Grzegorz Kalwarczyk: Przewodnik po parafiach i kościołach Archidiecezji Warszawskiej. Tom 2. Parafie warszawskie. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, 2015, s. 355. ISBN 978-83-7821-118-1.
  8. ↑ Grzegorz Kalwarczyk: Przewodnik po parafiach i kościołach Archidiecezji Warszawskiej. Tom 2. Parafie warszawskie. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, 2015, s. 357. ISBN 978-83-7821-118-1.
  9. ↑ a b Józef Kazimierski, Ryszard Kołodziejczyk, Żanna Kormanowa, Halina Rostowska: Dzieje Mokotowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 26.
  10. ↑ a b c d e f Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 920. ISBN 83-01-08836-2.
  11. ↑ a b c Tadeusz S. Jaroszewski: Księga pałaców Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1985, s. 67. ISBN 83-223-2047-7.
  12. ↑ Marek Kwiatkowski: Architektura mieszkaniowa Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1989, s. 216. ISBN 83-06-01427-8.
  13. ↑ a b Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 233. ISBN 83-01-08836-2.
  14. ↑ Józef Kazimierski, Ryszard Kołodziejczyk, Żanna Kormanowa, Halina Rostowska: Dzieje Mokotowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 51.
  15. ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 343. ISBN 83-01-08836-2.
  16. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918–1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 99. ISBN 83-60350-00-0.
  17. ↑ Enigma. [w:] Centrum Operacji Powietrznych - Dowództwo Komponentu Powietrznego [on-line]. [dostęp 2018-08-16].
  18. ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 409. ISBN 83-01-08836-2.
  19. ↑ Jacek Krawczyk: Ursynów wczoraj i dziś. Warszawa: Wydawnictwo Pagina, 2001, s. 37. ISBN 83-86351-37-3.
  20. ↑ Encyklopedia Warszawy. Suplement '96. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1996, s. 44. ISBN 83-01-12057-6.
  21. ↑ Ustawa z dnia 25 marca 1994 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy. (Dz.U. z 1994 r. nr 48, poz. 195)
  22. ↑ a b c Lech Chmielewski: Przewodnik warszawski. Gawęda o nowej Warszawie. Warszawa: Agencja Omnipress i Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”, 1987, s. 81. ISBN 83-85028-56-0.
  23. ↑ Grzegorz Mika: Od wielkich idei do wielkiej płyty. Burzliwe dzieje warszawskiej architektury. Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska, 2017, s. 365. ISBN 978-83-63842-67-3.
  24. ↑ Grzegorz Mika: Od wielkich idei do wielkiej płyty. Burzliwe dzieje warszawskiej architektury. Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska, 2017, s. 374. ISBN 978-83-63842-67-3.
  25. ↑ a b Grzegorz Mika: Od wielkich idei do wielkiej płyty. Burzliwe dzieje warszawskiej architektury. Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska, 2017, s. 375. ISBN 978-83-63842-67-3.
  26. ↑ Grzegorz Mika: Od wielkich idei do wielkiej płyty. Burzliwe dzieje warszawskiej architektury. Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska, 2017, s. 376–378. ISBN 978-83-63842-67-3.
  27. ↑ a b Grzegorz Mika: Od wielkich idei do wielkiej płyty. Burzliwe dzieje warszawskiej architektury. Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska, 2017, s. 382. ISBN 978-83-63842-67-3.
  28. ↑ Maciej Mazur: Witajcie na Ursynowie. Warszawa: Wydawnictwo Myśliński, 2012, s. 6. ISBN 978-83-934764-1-1.
  29. ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 497. ISBN 83-01-08836-2.
  30. ↑ Tadeusz Przemysław Szafer: Nowa architektura polska. Diariusz lat 1976–1980. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1981, s. 323. ISBN 83-213-3065-7.
  31. ↑ Konrad Wojciechowski. Ursynów niestary i ciągle Jary. „Gazeta Stołeczna”, s. 9, 13 lipca 2018. 
  32. ↑ Maciej Mazur: Czterdziestolatek. Historie z Ursynowa. Warszawa: Wydawnictwo Myśliński, 2017, s. 27. ISBN 978-83-934764-8-0.
  33. ↑ Grzegorz Mika: Od wielkich idei do wielkiej płyty. Burzliwe dzieje warszawskiej architektury. Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska, 2017, s. 384. ISBN 978-83-63842-67-3.
  34. ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 901. ISBN 83-01-08836-2.
  35. ↑ Encyklopedia Warszawy. Suplement '96. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1996, s. 43. ISBN 83-01-12057-6.
  36. ↑ Jarosław Trybuś: Przewodnik po warszawskich blokowiskach. Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego, 2011, s. 194–195. ISBN 978-83-60142-31-8.
  37. ↑ Projekt i budowa drogi ekspresowej S2 Południowa Obwodnica Warszawy na odcinku od węzła „Puławska” do węzła „Lubelska”. Kalendarium. pulawska-lubelska.pl. [dostęp 2018-11-04].
  38. ↑ a b Projekt i budowa drogi ekspresowej S2 Południowa Obwodnica Warszawy na odcinku od węzła „Puławska” do węzła „Lubelska”. Dane ogólne. pulawska-lubelska.pl. [dostęp 2018-11-04].
  39. ↑ Podział Warszawy na obszary Miejskiego Systemu Informacji. Dzielnica Ursynów. Zarząd Dróg Miejskich Warszawa. [dostęp 2016-07-12].
  40. ↑ Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2017-11-27].
  41. ↑ Sensacja w Radzie! Platforma Obywatelska przejmuje władzę! Zdrada w NU. [dostęp 19 grudnia 2014].
  42. ↑ Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe. wybory2002.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-18].
  43. ↑ Geografia wyborcza - Wybory samorządowe - Państwowa Komisja Wyborcza. wybory2006.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-18].
  44. ↑ Wybory Samorządowe 2010 - Geografia wyborcza - Województwo mazowieckie - miasto st. Warszawa - dz. Ursynów. wybory2010.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-18].
  45. ↑ Radni dzielnicowi wybrani. Oficjalne wyniki - Bielany, Mokotów, Praga Południe, Wawer, Wilanów, Włochy, Śródmieście. tvnwarszawa.tvn24.pl. [dostęp 2015-10-18].
  46. ↑ Wybory samorządowe 2018. Dzielnica Ursynów M. St. Warszawy. [w:] Państwowa Komisja Wyborcza [on-line]. pkw.gov.pl. [dostęp 2018-10-31].
  47. ↑ Przyroda województwa mazowieckiego. [w:] Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie [on-line]. warszawa.rdos.gov.pl, Warszawa. s. 10. [dostęp 2017-04-28].
  48. ↑ Warszawska przyroda. Obszary i obiekty chronione. Warszawa: Biuro Ochrony Środowiska Urzędu m.st. Warszawy, 2005, s. 126.

Linki zewnętrzne

Dzielnice Warszawy

Godło

Osiedla warszawskiej dzielnicy Ursynów
Obszary MSI
Części miasta wg PRNG
Inne

Godło

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ursynów&oldid=55636740”