Kopalnia Węgla Kamiennego „Brzeszcze”
49°59′14″N 19°09′20″E/49,987222 19,155556 Wieża wyciągowa szybu Andrzej V, fot. 2007 r. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Adres |
ul. Kościuszki 1 |
| Data założenia |
1903 |
Położenie na mapie Brzeszcz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu oświęcimskiego  | |
Położenie na mapie gminy Brzeszcze  | |
| 49°59′14″N 19°09′20″E/49,987222 19,155556
| |
| Strona internetowa | |
Zakład Górniczy „Brzeszcze” (ZG „Brzeszcze”) – kopalnia węgla kamiennego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym, założona w 1903 roku w Brzeszczach; obszar górniczy kopalni obejmuje również tereny gmin Miedźna i Oświęcim. Zakład należy do Południowego Koncernu Węglowego S.A.
W latach 2005–2010 kopalnie „Brzeszcze” i „Silesia” były połączone (jedna kopalnia dwuruchowa). Jednak 9 grudnia 2010 roku przedsiębiorstwo Energetický a průmyslový holding z Czech kupiło Ruch II Silesia czyli dawną KWK Silesia[1], a Ruch I Brzeszcze funkcjonuje jako samodzielna kopalnia.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Na terenie ówczesnej wsi Brzeszcze poszukiwania węgla zainicjował krakowski prawnik, przedsiębiorca i finansista dr Arnold Chaim de Porada Rapaport. Pierwsze badania zostały przeprowadzone ok. 1900 roku, eksploatację rozpoczęto w 1907 roku. Po I wojnie światowej zakład przejęła Polska Komisja Likwidacyjna, który stał się jedyną państwową kopalnią w kraju. Kopalnia przeszła pod zarząd Ministerstwa Przemysłu i Handlu. Na mocy rozporządzenia prezydenta RP z 17 marca 1927 r. (Dz.U. z 1927 roku, nr 25, poz. 195)[2] gwarectwo „Brzeszcze” zostało przekształcone w przedsiębiorstwo skomercjalizowane i pod nazwą Państwowa Kopalnia Węgla Kamiennego „Brzeszcze” otrzymało osobowość prawną i zostało wpisane do rejestru handlowego. Przyłączenie kopalń górnośląskich w połowie 1922 roku sprawiło, że Polska stała się eksporterem węgla. W 1930 roku wielki kryzys gospodarczy oraz naciski prywatnych właścicieli kopalń niechętnych państwowej konkurencji sprawiły, że, wstrzymano dalszą rozbudowę kopalni, zmniejszono zatrudnienie i wydobycie[3]. Podczas II wojny światowej weszła w skład koncernu Hermann Göring, pracowali w niej więźniowie KL Auschwitz, przeniesieni na ten okres do podobozu Jawischowitz.
Po wojnie zakład, ze względu na zapotrzebowanie na węgiel kamienny, zaczął się rozwijać. Załoga angażowała się w ogólnokrajowe protesty górników na początku lat osiemdziesiątych. W 1993 roku weszła w skład Nadwiślańskiej Spółki Węglowej, a w 2003 roku w skład Kompanii Węglowej. Po połączeniu w 2005 roku z kopalni „Brzeszcze” z kopalnią „Silesia” zakład górniczy przyjął nazwę KWK Brzeszcze-Silesia i stał się dwuruchowym zakładem górniczym prowadzącym eksploatację w czterech ścianach wydobywczych[3].
Kopalnia w I. półroczu 2014 r. zatrudniała 2247 pracowników i przynosiła największą stratę spośród 15 kopalń Kompanii Węglowej -247,23 zł na tonie wydobytego węgla[4].
7 stycznia 2015 rząd Ewy Kopacz przyjął program naprawczy dla Kompanii Węglowej, który zakładał likwidację kopalni Brzeszcze[5]. 4 maja 2015 Kompania Węglowa nieodpłatnie zbyła kopalnię do Spółki Restrukturyzacji Kopalń[6]. Umowę zakupu KWK Brzeszcze, poprzez spółkę zależną Nowe Brzeszcze Grupa TAURON, 19 października 2015 r. podpisał koncern energetyczny Tauron. 1 grudnia 2015 r. zgodę na koncentrację wydał UOKiK.[7]. W dniu 1 grudnia 2016 r. dokonano połączenia TAURON Wydobycie S.A. z siedzibą w Jaworznie (jako Spółki Przejmującej) z Nowe Brzeszcze Grupa TAURON sp. z o.o. z siedzibą w Brzeszczach (jako Spółką Przejmowaną). Połączenie zostało dokonane w trybie art. 492 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych, tj. przez przeniesienie całego majątku Nowe Brzeszcze Grupa TAURON sp. z o.o. jako spółki przejmowanej na TAURON Wydobycie S.A. jako spółkę przejmującą, na warunkach określonych w Planie Połączenia uzgodnionym dnia 22 września 2016 r. ZG Brzeszcze pozostaje w strukturach spółki, która od 2 stycznia 2024 r. wróciła do nazwy Południowy Koncern Węglowy S.A.
Dane
[edytuj | edytuj kod]- obszar: 26,90 km²[8]
- Sortymenty węgla: groszek, orzech, miał,
- Forma złoża: pokładowa
- Zagrożenia eksploatacyjne: metanowe
- Zastosowanie kopaliny: węgiel energetyczny
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jacek Drost, PAP: Kopalnia Silesia sprzedana!. 2010-06-29. [dostęp 2011-09-22].
- ↑ Dz.U. z 1927 r. nr 25, poz. 195 Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 17 marca 1927 r.
- ↑ a b Historia
- ↑ Kompania Węglowa - 12 z 15 kopalń na minusie. Gazeta Wyborcza, 2014.
- ↑ Górnicy kopalni Brzeszcze protestują przeciw zamknięciu zakładu [online], Onet.pl, 7 stycznia 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-01-08].
- ↑ Kompania Węglowa: podpisano umowę przekazania kopalni Brzeszcze do SRK [online], PAP, 4 maja 2015 [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-08].
- ↑ Zgoda UOKiK na zakup przez spółkę Taurona części KWK Brzeszcze - Serwis informacyjny [online], cire.pl [dostęp 2015-12-01].
- ↑ Kompania Węglowa - oddział Brzeszcze. [dostęp 2011-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-16)].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kompania Węglowa SA. kwsa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-16)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Jaros: Kopalnia Brzeszcze 1903–1983. Katowice: 1983.
