Adam Gottlob Oehlenschläger
Adam Gottlob Oehlenschläger (ur. 14 listopada 1779 w Kopenhadze, zm. 20 stycznia 1850 tamże) – duński poeta i dramaturg[1]. Obok Nikolaia Frederika Severina Grundtviga Oehlenschläger uważany jest za prekursora romantyzmu w literaturze duńskiej oraz „króla poezji nordyckiej”[2]; przez Grundtviga nazwany również „rzeźbiarzem ciała”[2]. Autor duńskiego hymnu narodowego − Det er et yndigt land oraz napisanej w 1819 r. epopei narodowej − Nordens Guder[3].
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
20 stycznia 1850 |
Dziedzina sztuki | |
Epoka | |
Ważne dzieła | |
| |
Życiorys
edytujAdam Gottlob Oehlenschläger urodził się w Vesterbro 14 listopada 1779 roku[1]. Jego ojciec był organistą na zamku Frederiksberg pod Kopenhagą[1]. Oehlenschläger chodził do szkoły, w której wykładał poeta Edvard Storm[1]. Po krótkiej karierze aktorskiej zapisał się na uniwersytet, żeby studiować prawo. Po spotkaniu z norweskim uczonym Henrikem Steffensem, propagatorem niemieckich tendencji romantycznych w Danii, napisał w 1802 roku swój wiersz Guldhornene (Złote rogi)[1]. W 1803 roku wydał swój pierwszy tomik, zatytułowany po prostu Digte (Poezje)[1]. Zajął się też pisaniem dramatów historycznych (Hakon Jarl hin Rige i Baldur hin Gode), opartych na dawnych kronikach i mitologii nordyckiej[1]. W 1810 roku został profesorem estetyki na uniwersytecie w Kopenhadze. Adam Gottlob Oehlenschläger zmarł w Kopenhadze 20 stycznia 1850 roku[1].
Twórczość
edytujOehlenschläger jest autorem dużej liczby utworów poetyckich zainspirowanych twórczością Friedricha Schillera i Johanna Wolfganga Goethego. Filozoficznej analizy kilku jego wierszy dokonał Søren Kierkegaard, uczeń tego najwybitniejszego przedstawiciela nordyckiego romantyzmu[4]. Poezja Adama Gottloba Oehlenschlägera charakteryzuje się wyrafinowaną formą wersyfikacyjną. Poeta wykorzystywał klasyczne formy stroficzne, w tym siedmiowersową strofę królewską (ababbcc)[5] i tercynę[6]. Epos Nordens guder miał być współczesnym odpowiednikiem Eddy[1]. Zbiór Helge (1814), zawierający między innymi tragedię Yrsa był inspiracją dla dzieł szwedzkiego poety Esaiasa Tegnéra (Frithiofs saga, 1825) i szwedzko-fińskiego autora Johana Ludviga Runeberga (Kung Fjalar, 1844)[1].
Przekłady
edytujNa język polski wiersze Adam Gottlob Oehlenschläger tłumaczyli Stanisław Budziński, Leon Potocki i Roman Zmorski.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j Adam Gottlob Oehlenschläger, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-11-19] (ang.).
- ↑ a b Guide to the danish golden age – Adam Oehlenschläger. www.guldalder.dk. [dostęp 2017-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-08)].
- ↑ Nordens guder. Et episk digt af Oehlenschläger. Archive.org, 1870. [dostęp 2016-11-19]. (duń.).
- ↑ Oehlenschlager Adam Gottlob – Zapytaj.onet.pl. portalwiedzy.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012–07–16)].
- ↑ Adam Oehlenschläger: Yduns Frelse. kalliope.org. [dostęp 2016-11-19]. (duń.).
- ↑ Adam Oehlenschläger: Volas Spaadom. kalliope.org. [dostęp 2016-11-19]. (duń.).
Bibliografia
edytuj- William Morton Payne: Adam Gottlob Oehlenschläger. The Sewanee Review , Vol. 8, No. 2 (Apr., 1900), pp. 129-146. jstor.org. [dostęp 2016-11-19]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Adam Oehlenschläger: Digte (1803). kalliope.org. [dostęp 2016-11-19]. (duń.).
- Adam Gottlob Oehlenschläger – dzieła w bibliotece Polona
- ISNI: 0000000122643371
- VIAF: 27105324
- LCCN: n79109270
- GND: 119071606
- LIBRIS: hftwz4d153wnpdp
- BnF: 121591979
- SUDOC: 109395409
- SBN: REAV088935
- NLA: 35975049
- NKC: mzk2005299319
- DBNL: oehl003
- BNE: XX1340309
- NTA: 068722869
- BIBSYS: 90103128, 14003977
- CiNii: DA0740283X
- Open Library: OL909371A, OL5278270A
- PLWABN: 9810549711205606
- NUKAT: n00047729
- J9U: 987007274966005171
- CONOR: 29320547
- BNC: 000299125
- ΕΒΕ: 169583
- LIH: LNB:V*376122;=BH
- RISM: people/110542
- PWN: 3950142
- Britannica: biography/Adam-Gottlob-Oehlenschlager
- Treccani: adam-gottlob-oehlenschlager
- Universalis: adam-oehlenschlaeger
- БРЭ: 4930602
- NE.se: adam-oehlenschläger
- SNL: Adam_Oehlenschläger
- VLE: adam-gottlob-oehlenschlager
- Catalana: 0046889
- DSDE: Adam_Oehlenschläger
- Hrvatska enciklopedija: 44790