Bakelit

Bakelit (Bakelite^[1]) – tworzywo sztuczne oparte na żywicy fenolowo-formaldehydowej, prawdopodobnie jedno z pierwszych tworzyw sztucznych produkowanych na dużą skalę^[2].

Technologia produkcji bakelitu została wynaleziona przez Leo Hendrika Baekelanda na początku XX wieku (1907–1909)^[3].

Jego głównymi zaletami jest niepalność, nietopliwość, nierozpuszczalność, niskie przewodnictwo elektryczne, dobra wytrzymałość dielektryczna, słaba przewodność cieplna oraz względnie duża odporność chemiczna. Ponadto bakelit może pracować w powietrzu o normalnej wilgotności oraz w oleju transformatorowym. Bakelit stosowany był przede wszystkim w przemyśle elektrotechnicznym jako materiał konstrukcyjny i izolacyjny, oraz w wielu innych zastosowaniach, gdzie potrzebne było tworzywo odporne na szereg czynników, a jednocześnie możliwe do formowania w niemal dowolne kształty (poprzez odlewanie lub prasowanie proszku) i dające się obrabiać mechanicznie zarówno na zimno, jak i na gorąco. W zastosowaniach praktycznych do bakelitu dodawano rozmaite wypełniacze, najczęściej włókniste, na przykład azbest, papier, mączkę drzewną^[2].

Patent na produkcję bakelitu już dawno wygasł. Wynalazek został zgłoszony w Urzędzie Patentów i Znaków Towarowych Stanów Zjednoczonych przez Leo H. Baekelanda w 1907 i patentu udzielono w 1909 (pod numerem US 942699 A)^[4]. Słowny znak towarowy „Bakelite” został prawdopodobnie po raz pierwszy zarejestrowany w Europie 31 marca 1936 przez The Bakelite Corporation, a następnie jego rejestrację 20 marca 1956 powtórzyła firma Hexion Specialty Chemicals GmbH.

Wyroby z bakelitu

Telefon Ericsson z 1931
Radioodbiornik
Suszarka z 1958
Kopułka aparatu zapłonowego

Zobacz też

Bibliografia

Wojciech Jama, Paweł Pasterz: Magiczny świat bakelitu. Rzeszów: POLIMEDIA.pl, 2008. ISBN 978-83-927163-4-1.

Przypisy

↑ Zastrzeżenie słownego znaku towarowego nr 191585 (wpisać w pole „mark” „Bakelite”), dokonane przez Hexion GmbH 20.03.1956, potem należące do Momentive Specialty Chemicals GmbH, a obecnie do Hexion Inc.
↑ ^a ^b Malcolm P. Stevens: Wprowadzenie do Chemii Polimerów. PWN, 1983, s. 36. ISBN 83-01-03110-7.
↑ Baekeland, L. H. Address of Acceptance: The Chemical Constitution of Resinous Phenolic Condensation Products. „Journal of Industrial & Engineering Chemistry”. 5 (6), s. 506–511, 1913. DOI: 10.1021/ie50054a028.
↑ Method of making insoluble products of phenol and formaldehyde [online], Patent US 942699 A [dostęp 2013-11-20] (ang.).

Linki zewnętrzne

[zastrzeżenie-1] Zastrzeżenie słownego znaku towarowego nr 191585 (wpisać w pole „mark” „Bakelite”), dokonane przez Hexion GmbH 20.03.1956, potem należące do Momentive Specialty Chemicals GmbH, a obecnie do Hexion Inc.

[Stevens-2] Malcolm P. Stevens: Wprowadzenie do Chemii Polimerów. PWN, 1983, s. 36. ISBN 83-01-03110-7.

[Baekeland1913-3] Baekeland, L. H. Address of Acceptance: The Chemical Constitution of Resinous Phenolic Condensation Products. „Journal of Industrial & Engineering Chemistry”. 5 (6), s. 506–511, 1913. DOI: 10.1021/ie50054a028.

[4] Method of making insoluble products of phenol and formaldehyde [online], Patent US 942699 A [dostęp 2013-11-20] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]