Brygada Pościgowa

Brygada Pościgowa – wielka jednostka lotnictwa myśliwskiego Wojska Polskiego II RP.

Brygada Pościgowa

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1939
Rozformowanie	1939
Dowódcy
Pierwszy	płk pil. Stefan Pawlikowski
Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Wojsko
Rodzaj wojsk	Lotnictwo
Podległość	Naczelny Dowódca Lotnictwa i Obrony Przeciwlotniczej
Skład	patrz tekst

PZL P.11c przed startem

Historia brygady

Do jej organizacji przystąpiono w maju 1939 roku na bazie 1 pułku lotniczego. Dowódcą został płk pil. Stefan Pawlikowski. Zadaniem jednostki było „samodzielne działanie w obszarze na zewnątrz strefy ogniowej artylerii przeciwlotniczej w celu zwalczania wrogich samolotów zbliżających się do Warszawy”, co oznaczało powietrzną obronę stolicy.

31 sierpnia 1939 dowódcy brygady podporządkowana została 123 eskadra myśliwska z 2 pułku lotniczego w Krakowie-Rakowicach. Eskadra włączona została w skład IV/1 dywizjonu myśliwskiego. W czasie kampanii wrześniowej 1939 (do 7 września) Brygada Pościgowa broniła obszaru powietrznego nad Warszawą przed nalotami na miasto.

W dniach 1-3 września eskadry stacjonowały na lotnisku polowym Zielonka (III/1 dm) i na Lotnisku polowym Poniatów (IV/1 dm), a w dniach 4-6 września Zaborów (III/1 dm) i Radzików (IV/1 dm).

RWD-8

Od pierwszego dnia wojny Warszawa stała się celem niemieckiego lotnictwa. 1 września w godzinach rannych zaatakował stolicę dywizjon bombowców dwusilnikowych startujący z lotnisk w Prusach Wschodnich. Brygada Pościgowa uderzyła całością sił; do walk doszło w rejonie wsi Nieporęt około godz. 7.00. Niemcy nie wytrzymali naporu sił polskich, samoloty w pośpiechu zrzuciły bomby na pola i ratowały się ucieczką. Około godziny 12.00 nastąpił drugi atak na stolicę, a o godz. 16.30 trzeci atak. Pierwszego dnia wojny Brygada zestrzeliła 14 samolotów niemieckich, 5 prawdopodobnie zestrzeliła, a 10 uszkodziła. Straty własne były następujące: dwóch pilotów poległo, pięciu nie powróciło z lotów (zaginęło), ośmiu rannych. 10 samolotów zostało całkowicie zniszczonych, zaś 24 były uszkodzone i niezdolne do działań w dniu następnym.

2 września Brygada Pościgowa dysponowała już tylko dwudziestoma samolotami gotowymi do działań. Brygada Pościgowa broniła Warszawy do dnia 7 września, kiedy to ostatecznie utraciła zdolność operacyjną.

Obsada personalna dowództwa brygady

• dowódca brygady - płk pil. Stefan Pawlikowski
• zastępca dowódcy - ppłk pil. Leopold Pamuła
• szef sztabu - mjr pil. Eugeniusz Wyrwicki
• oficer operacyjny - kpt. pil. Stefan Łaszkiewicz
• oficer do zleceń - kpt. pil. Stefan Kołodyński
• oficer do spraw zaopatrzenia - kpt. pil. Tadeusz Grzmilas
• adiutant - por. pil. Zbigniew Kustrzyński

Organizacja wojenna brygady

• Dowództwo Brygady Pościgowej
• III/1 dywizjon myśliwski
• IV/1 dywizjon myśliwski
• kompania łączności
• kompania karabinów maszynowych przeciwlotniczych
• pluton sanitarny

Łącznie brygada posiadała 54 samoloty myśliwskie PZL P.7a oraz PZL P.11a i PZL P.11c, a także 3 samoloty łącznikowe RWD-8. Na uzbrojeniu kompanii karabinów maszynowych przeciwlotniczych znajdowało się szesnaście karabinów maszynowych Hotchkiss wzór 1914, natomiast na wyposażeniu kompanii łączności pięć radiostacji N1/S i trzy radiostacje N1L/L.

Bibliografia

• Andrzej Glass, Tomasz Kopański, Tomasz Makowski: PZL P.11. T. 2. Gdynia: Aj-Press, 1997. ISBN 83-86208-64-3.
• Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990. ISBN 83-211-1096-7.
• Izydor Koliński: Regularne jednostki Wojska Polskiego (lotnictwo). W: Wojsko Polskie: Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
• Jerzy Pawlak: Brygada Pościgowa – ALARM!. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1977.
• Apoloniusz Zawilski: Bitwy polskiego września. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2011. ISBN 978-83-240-1765-2.