Dog kanaryjski

Dog kanaryjski (oryginalna nazwa perro de presa canario) – rasa psa zaliczana do grupy molosów w typie mastifa, wyhodowana na Wyspach Kanaryjskich (Teneryfa i Gran Canaria) do stróżowania i pilnowania stad bydła oraz do walki z psami. Współcześnie jest trzymany jako pies pilnujący stad bydła i pies-towarzysz.

Dog kanaryjski

Inne nazwy	hiszp. perro de presa canario, dogo canario, canario, ang. canary islands mastiff, canary dog, pies kanaryjski
Kraj patronacki	Hiszpania
Kraj pochodzenia	Wyspy Kanaryjskie
Wymiary
Wysokość	60–66 cm (psy), 56–62 cm (suki)
Masa	50–65 kg (psy), 40–55 kg (suki)
Klasyfikacja
FCI	Grupa II, sekcja 2.1, wzorzec nr 346
AKC	FSS (Foundation Stock Service)
UKC	Grupa 1 – Guardian Dog
Wzorce rasy
FCI AKC UKC

Rys historyczny

Młoda suka presa canario

Presa canario to psy sprawne i szybkie

Presa canario – dziś szeroko rozpoznawany również jako dogo canario, a w Polsce dog kanaryjski – to rasa bardzo stara. Pierwsze wzmianki o nich pojawiły się w dokumentach historycznych już kilka lat po podboju Wysp Kanaryjskich przez Hiszpanów. Przed podbojem Wyspy zamieszkiwał lud Guanchów. Posiadali oni swoje małe psy zwane przez nich „cancha”. W trakcie podbojów większość Guanchów zginęła, a pozostali zostali zasymilowani z hiszpańskimi najeźdźcami. Lud Guanchów przez wiele lat stawiał opór nie dając się podbić jednak ustąpił, gdy Hiszpanie użyli do walk swoich psów bojowych, mających później również udział w podboju Nowego Świata. Przywiezione psy z biegiem czasu zaczęły mieszać się z miejscowymi dzięki izolacji tworząc oddzielną populację, która z czasem stała się nową rasą. Liczne perypetie sprawiły, że stary perro de presa – zapomniany, zastępowany nowymi rasami i mieszany z nimi – powoli ginął z krajobrazu Wysp Kanaryjskich. W latach 70. XX wieku rasa na nowo odkryta w świadomości entuzjastów rasy została stopniowo zrekonstruowana. Przeprowadzano wywiady ze starymi hodowcami i ludźmi, którzy znali rasę w przeszłości, szukano po wsiach i miastach ostatnich jej przedstawicieli, na których można było zacząć pracę, stworzyć nowe linie i podwaliny dla rasy w dzisiejszym znaczeniu tego słowa. Wyhodowano również wiele krzyżówek z innymi rasami w celu ujednolicenia populacji i uzyskania szerszej puli genetycznej. Już w latach 1986–1987 zorganizowano dwa regionalne pokazy, na których zaprezentowano liczną grupę psów, sporządzono ponad osiemdziesiąt raportów i zaprezentowano rasę Komisji do Ras Hiszpańskich, a następnie na Międzynarodowej Wystawie Psów w Madrycie w 1987 roku oficjalnie zaprezentowano publiczności parę psów tej nowej rasy hiszpańskiej. Tymi psami były pręgowane Faycan i Marquesa. Rasa zyskała uznanie, przedstawione na jej temat informacje wystarczyły do tego, by w 1989 perro de presa canario został oficjalnie uznany wraz ze wzorcem zawierającym wytyczne co do tego, jak powinien wyglądać i zachowywać się idealny przedstawiciel tej rasy. W grudniu 1990 roku odbyła się pierwsza Monografika rasy, swoisty przegląd osiągnięć hodowlanych i wyznacznik tego, do czego dąży się w rasie. Monografiki odbywają się na Wyspach Kanaryjskich od tamtej poru co roku.

Rasa została wstępnie uznana przez FCI w 2001 roku z nowym wzorcem i nową nazwą „Dogo Canario”. Dzięki temu dog kanaryjski trafił na scenę międzynarodową szybko zyskując uznanie w Europie. Tymczasem hodowcy z Wysp Kanaryjskich, Hiszpanii i USA pracowali nad zachowaniem pierwotnego charakteru i wyglądu psa, co w 2003 roku skutkowało rejestracją rasy w UKC, pod nazwą „Perro de Presa Canario”, jednak wzorzec również ulega drobnym zmianom. W lipcu 2011 roku rasa została w pełni uznana przez FCI na Wystawie Światowej w Paryżu, uzyskując prawdo do CACIB. Wprowadzono również nowe korekty do wzorca i uściślono pojęcia w nim zawarte.

Kontrowersje dotyczące nazwy

Wśród entuzjastów rasy od lat trwa spór nad podziałem rasy na dwie: dogo canario i presa canario. Spór ten nie wydaje się być bliski zakończenia. W momencie wstępnego uznania rasy przez FCI część hodowców nie zgodziła się na zmiany zaproponowane w nowym wzorcu i zmianę nazwy rasy z historycznej perro de presa canario, na nową dogo canario. Spór ten doprowadził do rozłamu w hodowli. Z kynologicznego punktu widzenia rasa wciąż tworzy jedność. Psy z rodowodami FCI mogą być rejestrowane w UKC (choć odwrotna możliwość nie istnieje).

Charakter

Różnego rodzaju testy odwagi i charakteru oraz sporty psów obronnych są coraz częstsze wśród entuzjastów rasy

Współczesny dog kanaryjski to pies zrównoważony i bardzo pewny siebie, cechujący się opanowaniem, umiejący zachować samokontrolę i powagę wobec zagrożenia. W przypadku zagrożenia reaguje szybko, odważnie, zdecydowanie i skutecznie. Wymaga prowadzenia przez osobę doświadczoną w układaniu psów bojowych, ze względu na skłonności do zachowań agresywnych.

Pies-towarzysz, pies rodzinny, oddany swoim opiekunom, których w razie potrzeby będzie potrafił obronić. Są to psy bardzo inteligentne, ale uparte, choć szkolą się łatwo. Instynktownie bronią powierzonego im terenu. W przeszłości były to psy pomagające przy ujarzmianiu i pilnowaniu bydła oraz owiec, w polowaniach, pilnowały dobytku. Rasa miała również swój udział w walkach psów zwanych w Hiszpanii „pechadas”. Wyrobione – przez funkcje jakie pełniły – predyspozycje sprawiają, że dziś presy są świetnymi psami obronno-stróżującymi. Z dalszej hodowli powinny być eliminowane osobniki nadmiernie lękliwe bądź agresywne. Presa to pies gotowy stanąć w obronie swojego opiekuna i przy tym niesprawiający mu kłopotów na każdym kroku przez zbyt wybuchowe reakcje.

Wygląd

Głowa suki doga kanaryjskiego

Dog kanaryjski jest średniej wielkości molosem krzepkiej budowy, o harmonijnych proporcjach. Duża, masywna głowa, silne szczęki, ciemnobrązowe oczy. Ciało jest dłuższe niż wysokość w kłębie, o głębokiej i szerokiej klatce piersiowej, mocnym zadzie i dobrze kątowanych kończynach. Sprawia wrażenie stabilnego i bardzo mocnego. Psy tej rasy poruszają się z lekką nonszalancją, czasem sprawiają wrażenie dużych kotów w kłusie. Nawet te potężnie zbudowane potrafią często zadziwić lekkością.

Umaszczenie

Występują w dwóch kolorach – pręgowanym od jasno słomkowego i siwego w ciemne pręgi, przez rudy i brązowy, aż do niemal całkowicie czarnego, oraz płowego od piaskowego po intensywny pomarańcz, zawsze z czarną maską i niekiedy białymi znaczeniami. Tradycyjnie dogi kanaryjskie występowały również w umaszczeniu czarnym (dopuszczalne przez niektóre organizacje kynologiczne) oraz dopuszczano większą ilość białych znaczeń na kufie, wokół szyi, na klatce piersiowej i łapach.

Popularność

Z roku na rok rasa zdobywa coraz większą popularność na świecie. Z początkiem lat 90. XX wieku największe zainteresowanie poza Hiszpanią rasa wzbudziła w Stanach Zjednoczonych, jednak jej początki w tym kraju były dość ciężkie. Wielu hodowców próbowało tworzyć tę rasę od nowa używając w tym celu innych ras. Sytuacja ta uległa zmianie pod koniec lat 90. i sukcesywnie się poprawiała poprzez działania niektórych hodowców w propagowaniu poprawnego typu oraz poprzez import do kraju psów wysokiej klasy. W Europie znaczne zainteresowanie pojawiło się pod koniec lat 90. W zwiększeniu popularności miały udział psy wyhodowane w Polsce, które od 2001 roku zdobyły wiele oraz odnosiły sukcesy na ringach hiszpańskich startując z najlepszymi przedstawicielami rasy. W Polsce mieszka również pierwszy w historii rasy pies z tytułem „Championa Odwagi” nadany przez Czeski Klub Rasy. W roku 2011 na Wystawie Światowej w Paryżu polskie psy zajęły liczące się miejsca w różnych klasach.

Klasyfikacja FCI

W klasyfikacji FCI rasa ta została zaliczona do grupy II – Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła, sekcja 2.1 – Molosy typu mastifa. Dog kanaryjski nie podlega próbom pracy.

Prawo

W Polsce pies kanaryjski został ujęty w wykazie ras psów uznawanych za agresywne.

Bibliografia

• Eva Maria Krämer: Rasy psów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1998, s. 192. ISBN 83-7073-122-8.