Etylomorfina

Etylomorfina
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	3-O-etylomorfina
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	morphinum aethylatum hydrochloricum FP II, codethylinum FP IV
inne	dionina, kodetylina
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C19H23NO3
Masa molowa	313,39 g/mol
	Identyfikacja
Numer CAS	76-58-4; 125-30-4 (chlorowodorek)
PubChem	5359271
DrugBank	DB01466
SMILES
	CCOC1=C2C3=C(CC4C5C3(CCN4C)C(O2)C(C=C5)O)C=C1
InChI
	InChI=1S/C19H23NO3/c1-3-22-15-7-4-11-10-13-12-5-6-14(21)18-19(12,8-9-20(13)2)16(11)17(15)23-18/h4-7,12-14,18,21H,3,8-10H2,1-2H3/t12-,13+,14-,18-,19-/m0/s1
	InChIKey
	OGDVEMNWJVYAJL-LEPYJNQMSA-N
Właściwości
	Rozpuszczalność w wodzie
	2610 mg/l (20 °C)
Temperatura topnienia	199–201 °C
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2011-06-21]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanego źródła
Uwaga
Zwroty H	H302
Zwroty P	brak zwrotów P
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanego źródła
	Szkodliwy; (Xn)
Zwroty R	R22
Zwroty S	S36/37/39, S45
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 1 0
Numer RTECS	QD0850000
Dawka śmiertelna	LD50 810 mg/kg (szczur, doustnie)
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	R05DA01, S01XA06
Legalność w Polsce	środek odurzający grup II-N i III-N
	Multimedia w Wikimedia Commons

Etylomorfina, dionina (łac. Aethylmorphinum hydrochloricum, Ethylmorphini hydrochloridum FP XI, syn. Dioninum) – organiczny związek chemiczny, pochodna etylowa morfiny (etylowana grupa hydroksylowa 3-OH przy pierścieniu benzenowym).

Znajduje zastosowanie w lecznictwie w postaci chlorowodorku (chlorowodorek 3-etoksy-6-hydroksy-4,5-epoksy-N-metylomorfinonu). Podany doustnie chlorowodorek etylomorfiny wchłania się dobrze z przewodu pokarmowego. Związek wykazuje właściwości zbliżone do pozostałych pochodnych alkaloidów fenantrenowych (morfiny, kodeiny, dihydrokodeiny). Wykazuje silniejsze od kodeiny i słabsze od morfiny działanie przeciwbólowe i przeciwkaszlowe. Wykazuje także działanie uspokajające. Związek zastosowany miejscowo wykazuje działanie drażniące. Obecnie stosowany jako silny środek przeciwkaszlowy, znacznie rzadziej jako środek przeciwbólowy (w bólach różnego pochodzenia; jednak w terapii paliatywnej bólów nowotworowych ustępuje miejsca innym środkom, m.in. fentanylowi, morfinie).

Ponadto miejscowo w okulistyce, w leczeniu owrzodzeń rogówki, w zapaleniu tęczówki, wysiękach wewnątrzgałkowych ciała szklistego i jaskrze. Farmakopea Polska podaje, że dawka maksymalna jednorazowa wynosi 0,05 g, dawka maksymalna dobowa: 0,15 g, krople do oczu: 1–3%.

Preparaty

Aethylmorphinum hydrochloricum (Dioninum) 1 g – surowiec farmaceutyczny do receptury aptecznej / Zakład Farmaceutyczny „Amara”

Przypisy

↑ ^a ^b Ethylmorphine, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2010-08-18] (ang.).
↑ Ethylmorphine, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB01466 (ang.).
↑ ^a ^b Ethylmorphine (nr E8512) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2011-06-21]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ Etylomorfina (nr E8512) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-06-21]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

Bibliografia

Farmakopea Polska V, t.II – 1993 r. / Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne
Farmakopea Polska VIII
Leksykon Leków, Tadeusz Lesław Chruściel, Kornel Gibiński, PZWL 1991
Vademecum Polfa / PZWL, Warszawa 1972 r.
Poradnik Terapeutyczny, red. Piotr Kubikowski, wyd. II – PZWL 1969 r., wyd. III – PZWL 1975 r.
Farmakologia, Podstawy farmakoterapii / Piotr Kubikowski, Wojciech Kostowski – PZWL 1979
Ćwiczenia z receptury, Leszek Krówczyński – Wydawnictwo UJ, Kraków 2000
Jan Kazimierz Podlewski: Leki współczesnej terapii. Warszawa: Split Trading, wydania z lat 1996–2008. ISBN 83-85632-70-0.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[ChemIDplus-1] Ethylmorphine, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2010-08-18] (ang.).

[DB-2] Ethylmorphine, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB01466 (ang.).

[Sigma-3] Ethylmorphine (nr E8512) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2011-06-21]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[Sigma-US-4] Etylomorfina (nr E8512) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-06-21]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[1]

[2]

[3]

[4]