Miastkowo
Miastkowo – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Miastkowo[5][6]. Leży przy drodze krajowej nr 61.
| wieś | |
 Miastkowo, na pierwszym planie szkoła, w głębi kościół | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-413[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BLM |
| SIMC |
0401785[5] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu łomżyńskiego  | |
Położenie na mapie gminy Miastkowo  | |
 53°09′06″N 21°49′25″E/53,151667 21,823611[1]
| |
Leży na Mazowszu, w ziemi łomżyńskiej[7].
Miejscowość jest siedzibą gminy Miastkowo.
Historia
edytujMiastkowo wzmiankowane w 1413 r., kiedy to książę Janusz darował Jakuczowi z Borkowa wójtostwo we wsi Zabiele. Gniazdo rodu Miastkowskich. Parafia wraz z kościołem erygowana przez księcia mazowieckiego Bolesława w 1451 r.[8] Według lustracji z 1660 r. miastkowskie starostwo niegrodowe zostało wydzielone ze starostwa wiźnieńskiego. W 1771 r. zarządzał nim Michał Staniszewski, skarbnik łomżyński, opłacając 534 zł. 27 gr. kwarty i 383 zł. 10 gr. hyberny. Miastkowo uzyskało lokację miejską przed 1735 rokiem, zdegradowane w 1801 roku[9].
W roku 1827 naliczono tu 27 domów i 270 mieszkańców[10].
Rozwój Miastkowa w XIX wieku był związany z budową traktu Berlin-Kowno-Petersburg. Do dziś znajduje się tu stacja dróżnika.
Pod koniec XIX wiek Miastkowo albo Miastków, miejscowość w powiecie łomżyńskim. Posiada kościół murowany, sąd gminny okr. II, urząd gminny, szkołę początkową, 487 mieszkańców i 3754 mórg obszaru[10].
W latach 1921–1939 wieś i pobliski folwark leżał w województwie białostockim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Miastkowo.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało:
- wieś – 462 osoby w 61 budynkach mieszkalnych.
- folwark – 116 osób w 6 budynkach mieszkalnych[11]
Miejscowości należały do miejscowej parafii rzymskokatolickiej. Podlegały pod Sąd Grodzki i Okręgowy w Łomży; Mieścił się tu również urząd pocztowy[12].
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. Od 22 lipca 1941 do 1945 włączona w skład Landkreis Lomscha, Bezirk Bialystok III Rzeszy[13].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Miastkowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
1 stycznia 2006 roku zniesiono integralne części wsi Cendrowizna, Kolonia Nowogrodzka, Kurpie, Nowy Młyn, Poświętne[14].
Warunki naturalne
edytujMiastkowo położone jest na terenie równinnym. Występują tu formy polodowcowe, z czym wiąże się występowanie struktur żwirowych. W pobliżu przepływa rzeka Ruż oraz strumień Bździążek, który obecnie jest w stanie zaniku.
Gospodarka
edytujWieś ma dobrze rozbudowaną infrastrukturę (wodociągi, elektryczność, telefonizacja). Rozwinął się przemysł drzewny, a tartak jest miejscem pracy ok. 150 osób. Dynamicznie rozwijają się również usługi.
Religia
edytujW miejscowości znajduje się kościół, który jest siedzibą parafii Matki Bożej Różańcowej. W strukturze kościoła rzymskokatolickiego parafia należy do metropolii białostockiej, diecezji łomżyńskiej, dekanatu Łomża – św. Brunona.
Obiekty zabytkowe
edytuj- neogotycka kaplica murowana z 1889 r.
- klasycystyczna dróżniczówka z 1825 r.
- klasycystyczny kościół parafialny z II połowy XIX w.
- plebania z początku XX w.
- cmentarz rzymskokatolicki
- budynek byłego sądu[8]
Obiekty użyteczności publicznej
edytuj- Gminny Ośrodek Kultury
- Gminna Biblioteka Publiczna
- świetlica wiejska
- ośrodek zdrowia
- lecznica weterynaryjna[8]
Urodzeni w Miastkowie
edytuj- Marian Oleś, polski duchowny rzymskokatolicki, arcybiskup, dyplomata watykański, nuncjusz apostolski
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 79137
- ↑ Wieś Miastkowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-03-14], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 772 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Herbarz Ignacego Kapicy Milewskiego (dopełnienie Niesieckiego). Wydanie z rękopisu, Kraków 1870, s. 7.
- ↑ a b c Gmina Miastkowo, Wydawnictwo okolicznościowe Urzędu Gminy, Bydgoszcz 2011 r.
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 50–51.
- ↑ a b Miastkowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 289.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 53.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1027.
- ↑ Karte: Landkreis Lomscha 1. 8. 1944 – Städte und Amtsbezirke [online], www.territorial.de [dostęp 2020-04-25].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 grudnia 2005 r. w sprawie ustalenia, zmiany i znoszenia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2005 r. nr 264, poz. 2208).
Linki zewnętrzne
edytuj- Miastkowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 319.
- Marek Niewiadomski, Dzieje gminy Miastkowo, wyd. Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe im. A. Chętnika, Ostrołęka 2017, liczba stron 799, ISBN 978-83-62775-28-6.