Reinhold Platz
Reinhold Platz (ur. 16 stycznia 1886 w Cottbus, zm. 15 września 1966 w Ahrensburgu) – niemiecki konstruktor lotniczy, główny konstruktor przedsiębiorstwa Fokker, twórca sławnych myśliwców z okresu I wojny światowej, w szczególności Fokkera D.VII.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
konstruktor lotniczy |
| Narodowość |
niemiecka |
| Pracodawca |
W 1904 roku[1] nauczył się spawać nowatorską wówczas metodą z użyciem palnika acetylenowo-tlenowego, opracowaną przez Edmonda Fouchego, który – doceniając jego umiejętności, w tym spawania aluminium – wysyłał go do wielu krajów Europy by demonstrował nową technikę, co pozwoliło Platzowi zyskać wielkie doświadczenie[2] (m.in. praktykował spawając konstrukcje samolotów dla kilku samodzielnych pilotów i pionierów lotnictwa m.in. dla Hermanna Dornera i Gabriela Poulain[1]). Dzięki temu doświadczeniu dostał w 1912 roku pracę w zakładach Fokkera. Wczesne spawy były nader zawodne i niemieckie lotnictwo podchodziło do takich łączeń bardzo nieufnie, ale po serii badań, konstrukcje Fokkera, oparte na pracach Platza, udowodniły swoją solidność i bezpieczeństwo[3].
W 1915 roku Platz został awansowany na szefa działu konstrukcji eksperymentalnych, a rok później – na konstruktora[4]. Anton Fokker oficjalnie nigdy nie mianował „głównego konstruktora” i osobiście prowadził rozmowy z przedstawicielami władz i podwykonawcami. Trudno jasno ocenić wkład Fokkera, Platza i innych współpracowników w konstrukcje przedsiębiorstwa. Najprawdopodobniej Fokker, doskonały pilot, sugerował ogólny kształt nowej maszyny, Platz na tej podstawie konstruował prototyp, do którego Fokker – po oblocie – sugerował poprawki, aż maszyna była wystarczająco dopracowana, by kierować ją do produkcji seryjnej. Ani Fokker ani Platz nie mieli technicznego wykształcenia, ale uzupełniali nawzajem swoje doświadczenia – pierwszy pilota, drugi – technologa i praktyka konstrukcji[2].
Pod kierownictwem Platza przedsiębiorstwo Fokkera zbudowało wiele samolotów, noszących wewnętrzne oznaczenia od V.1 do V.45. W 1917 roku Platz został dyrektorem zakładów Fokkera w Schwerin, zatrudniających 1500 osób[4]. W swoich konstrukcjach rozwijał użycie płata o grubym profilu, opartym na dźwigarze o skrzynkowej budowie, lekkim, ale bardzo wytrzymałym[5]. Pierwszą seryjną maszyną wykorzystującą taką konstrukcję, był trójpłatowiec Fokker Dr.I[6]. Kolejnymi były dwupłatowe Fokker D.VI, i najsławniejsza konstrukcja Platza – D.VII. Samoloty te obywały się bez zewnętrznych usztywnień w postaci zastrzałów czy drutów, co zmniejszało opory[7]. Fokker D.VII był łatwy w pilotażu, solidny, niezwykle zwrotny i o wielkiej możliwości manewru pionowego, nawet na dużych wysokościach[8]. Dzięki swoim zaletom był tak groźny dla lotnictwa Ententy, że jako jedyny został wymieniony w akcie zawieszenia broni: Niemcy zostały zobowiązane do wydania swojego lotnictwa Aliantom, „w szczególności aparatów typu D.VII”[5]. Kolejna konstrukcja Platza, górnopłat D.VIII, wygrała kolejny konkurs na myśliwiec urządzony przez lotnictwo niemieckie, ale ze względu na zakończenie wojny, nie została w pełni sprawdzona operacyjnie[9]. Po serii katastrof spowodowanych niedbałym wykonawstwem w fabryce Perzina, której Fokker zlecił budowę płatów dla swych samolotów, Platz przejął nadzór nad produkcją także w tych zakładach, podnosząc standardy jakości i zapewniając solidność produktów[10].
Po wojnie Platz wyemigrował wraz z Fokkerem do Holandii, gdzie kontynuował projektowanie samolotów i zarządzanie produkcją[2]. Pierwsza cywilna konstrukcja Platza, prototypowy V.44, była oparta na powiększonej konstrukcji myśliwca D.VIII z miejscami dla dwóch członków załogi i czterech pasażerów w otwartych kabinach. Rozwiązanie takie, typowe dla samolotów ówczesnych wojskowych było nieakceptowalne dla maszyny pasażerskiej[11] i pierwszy seryjny samolot tej klasy, F.II został wyposażony w zamkniętą kabinę[4]. Platz ulepszył następnie projekt, tworząc wygodny, choć wciąż niewielki (pięciomiejscowy) samolot F.III[12]. Oba samoloty, o mieszanej, drewniano-metalowej konstrukcji, też miały charakterystyczne dla maszyn Platza, wolnonośne grube skrzydła i kadłuby ze stalowych rur[13]. Najbardziej udany z samolotów Fokkera z lat 20. – Fokker F.VII nie był konstrukcji Platza, aczkolwiek ten był odpowiedzialny za poprawioną wersję F.VIIa[14] i zbudowanie trójsilnikowej wersji (F.VIIa/3m)[15]. Wykorzystując dostępność silniejszych jednostek napędowych Platz zbudował następnie większy dwusilnikowy F.VIII, uzyskując, dzięki likwidacji dziobowego silnika lepszą aerodynamikę kadłuba i zmniejszenie hałasu, co wiązało się z większym komfortem pasażerów[14].
W marcu 1931 roku odszedł z firmy na emeryturę[2].
- Samoloty konstrukcji Reinholda Platza
-
Trójpłatowy myśliwiec Dr.I
-
D.VII – najgroźniejszy myśliwiec I wojny światowej
-
Górnopłat typu parasol – Fokker D.VIII
-
Pasażerski F.VIII z 1927 roku
Przypisy
edytuj- ↑ a b de Leeuw 1994 ↓, s. 13.
- ↑ a b c d Learman 2001 ↓, s. 16.
- ↑ de Leeuw 1994 ↓, s. 13–14.
- ↑ a b c de Leeuw 1994 ↓, s. 14.
- ↑ a b Learman 2001 ↓, s. 83.
- ↑ Learman 2001 ↓, s. 89.
- ↑ Gray i Thetford 1970 ↓, s. 102–107.
- ↑ Learman 2001 ↓, s. 121.
- ↑ Gray i Thetford 1970 ↓, s. 107–109.
- ↑ Learman 2001 ↓, s. 153.
- ↑ de Leeuw 1994 ↓, s. 10.
- ↑ de Leeuw 1994 ↓, s. 22.
- ↑ de Leeuw 1994 ↓, s. 23.
- ↑ a b de Leeuw 1994 ↓, s. 46.
- ↑ de Leeuw 1994 ↓, s. 51.
Bibliografia
edytuj- Rene de Leeuw: Fokker Commercial Aircraft From the F.I of 1918 Up to the Fokker 100 of Today. N.V. Koninklijke Nederlandse Vliegtuigenfabriek Fokker, 1994. (ang.).
- Paul Learman: Fokker aircraft of World War One. Marlborough: Crowood Press, 2001. ISBN 1-86126-353-8. (ang.).
- Peter Gray, Owen Thetford: German Aircraft of the First World War. London: Putnam, 1970. ISBN 0-85177-809-7.