Kraje Korony Świętego Stefana

Kraje Korony Świętego Stefana
Szent István Koronájának Országai
	monarchia konstytucyjna
	1867–1918
Herb	Flaga
	Hymn: ; Isten, áldd meg a magyart; (Boże zbaw Węgrów)
Państwo	Austro-Węgry
Siedziba	Budapeszt (od 1873)
Data powstania	1867
Data likwidacji	16 listopada 1918
Zarządzający	Karol IV Habsburg
Zarządzający	János Hadik
Powierzchnia	325 411 (1918) km²
Populacja ; • liczba ludności	; 15 642 102 (1918)
Języki urzędowe	węgierski, chorwacki
	Położenie na mapie; ; Mapa topograficzna Królestwa Węgier z 1914
	Położenie na mapie; ; Kraje Korony Świętego Stefana: Królestwo Węgier (kolor ciemnozielony), Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji (kolor jasnozielony) na terenie Austro-Węgier w roku 1914
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kraje Korony Świętego Stefana (węg. Szent István Koronájának Országai), pot. Zalitawia^[1], Translitawia^[1] (węg. Transzlajtánia) – oficjalna nazwa węgierskiej części dualistycznych Austro-Węgier, używana po zawarciu austriacko-węgierskiego porozumienia w 1867 roku. Nazwa wywodzi się od symbolu Królestwa Węgier, korony świętego Stefana według tradycji przesłanej w 1000 roku świętemu Stefanowi, pierwszemu węgierskiemu władcy, przez papieża Sylwestra II (obecnie przechowywanej w Budapeszcie, w budynku parlamentu). Potoczna nazwa Zalitawia (Translitawia) pochodzi od rzeki Litawy, która po części była naturalną granicą między Cesarstwem Austrii a Królestwem Węgier.

Mapa etnograficzna Królestwa Węgier wg spisu 1880

W skład Krajów Korony Świętego Stefana wchodziło Królestwo Węgier wraz z Siedmiogrodem, Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji oraz miasto Rijeka (przynależność miasta była przedmiotem sporu pomiędzy Węgrami i Chorwacją – w praktyce Rijeka była obszarem wydzielonym pozostającym pod bezpośrednią władzą Budapesztu).

Demografia

Rok	Węgrzy	Węgrzy %	Populacja
1851	4 819 170	36,5%	13 203 205
1880	6 478 720	41%	15 801 756
1900	8 742 301	41,5%	21 065 785

Źródło^[2]

Pozostałe nazwy

Inne nazwy w języku węgierskim

Szent Korona Országai – Kraje Świętej Korony, Magyar Korona Országai – Kraje Węgierskiej Korony, Magyar Szent Korona Országai – Kraje Świętej Węgierskiej Korony

Nazwy w innych językach

niemiecki: Länder der ungarischen Krone – Kraje Węgierskiej Korony, Länder der heiligen Stephanskrone – Kraje Świętej Korony Stefana, Länder der heiligen ungarischen Stephanskrone – Kraje Świętej Węgierskiej Korony Stefana; pot. i nieof. ungarische Reichshälfte – węgierska połowa cesarstwa, Transleithanien – Translitawia (Zalitawia)
chorwacki: Zemlje krune Svetog Stjepana
serbski: Zemlje krune Svetog Stevana
słowacki: Krajiny Svätoštefanskej koruny – Kraje Korony Świętego Stefana, Krajiny uhorskej koruny – Kraje Węgierskiej Korony

Zobacz też

Królestwa i Kraje w Radzie Państwa Reprezentowane (Przedlitawia)
Królestwo Slawonii

Przypisy

↑ ^a ^b Austro-Węgry, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-06-29] .
↑ Felczak Wacław, Historia Węgier, Wrocław 1966.

Bibliografia

Henryk Batowski, Rozpad Austro-Węgier 1914-1918: sprawy narodowościowe i działania dyplomatyczne, Wyd. II poprawione i uzupełnione, Kraków 1982, Wydawnictwo Literackie, ISBN 83-08-00581-0

[au-1] Austro-Węgry, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-06-29] .

[2] Felczak Wacław, Historia Węgier, Wrocław 1966.

[1]

[2]