Agnieszka austriacka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
dodano szczegóły rzucające światło na motywy polityczne, dodano i skorygowano linki wewnętrzne |
Nie podano opisu zmian |
||
| (Nie pokazano 22 wersji utworzonych przez 11 użytkowników) | |||
Linia 1:
{{
|
|
|grafika
|
|
|
|
|
|
|1. tytuł = [[Żony władców Polski|księżna polski]] ([[Dzielnica senioralna|dzielnicy senioralnej]])
|
|1. od = [[1138]]
|dynastia = ▼
|1. do = [[1146]]
|1. jako = żona
|urodzona = nie wcześniej niż w 1111▼
|zmarła = 24 lub 25 stycznia 1163▼
|1. koronacja =
|pochowana = w klasztorze w [[Schulpforte]]▼
|
|1. następca = [[Wierzchosława Nowogrodzka]]
|matka = [[Agnieszka von Waiblingen]]▼
|2. tytuł = księżna śląska
▲ |mąż = [[Władysław II Wygnaniec]]
|2. od = [[1138]]
|2. do = [[1146]]
|2. jako = żona
|2. kogo = [[Władysław II Wygnaniec|Władysława Wygnańca]]
|2. koronacja =
|dzieci = [[Bolesław I Wysoki]],<br />[[Mieszko I Plątonogi]],<br />[[Konrad Laskonogi]],<br />(być może) Albert,<br />[[Ryksa śląska]]▼
|2. poprzednik = [[Salomea z Bergu]]
|odznaczenia = ▼
|2. następca = [[Wierzchosława Nowogrodzka]]
|commons = Category:Agnes of Babenberg▼
▲ |dynastia =
|miejsce urodzenia =
|miejsce śmierci =
|przyczyna śmierci =
|ojciec = [[Leopold III Święty]]
▲ |matka = [[Agnieszka von Waiblingen]]
|rodzeństwo =
|1. związek = mąż
|1. związek z = [[Władysław II Wygnaniec]]
|1. związek od =
|1. związek do =
▲ |1. dzieci = [[Bolesław I Wysoki]],<br />[[Mieszko I Plątonogi]],<br />[[Konrad Laskonogi]],<br />(być może) Albert,<br />[[Ryksa śląska]]
|moneta =
|opis monety =
▲ |odznaczenia =
▲ |commons = Category:Agnes of Babenberg
|wikiźródła =
|wikicytaty =
}}
'''Agnieszka
== Życiorys ==
Agnieszka była córką margrabiego [[Austria|austriackiego]] [[Leopold III Święty|Leopolda III Świętego]] i [[Agnieszka von Waiblingen|Agnieszki]], córki cesarza
Według polskiego kronikarza [[Wincenty Kadłubek|Wincentego Kadłubka]] (także podobną opinię mają inne źródła) Agnieszka była kobietą niezwykle energiczną, dumną ze swojego pochodzenia i bardzo ambitną. Nic więc dziwnego, że biskup Wincenty zwie ją na kartach „Kroniki Polskiej” – „tygrysicą”{{fakt|data=2014-11}}.
Linia 40 ⟶ 59:
Pragnąc wzmocnić władzę [[Babenbergowie|Babenbergów]] poprzez swego męża [[Władysław II Wygnaniec|Władysława Wygnańca]] doprowadziła do upadku jednego z najpotężniejszych w kraju wielmożów – [[Piotr Włostowic|Piotra Włostowica]], który za poparcie udzielone juniorom (tj. [[Bolesław IV Kędzierzawy|Bolesławowi IV Kędzierzawemu]] i [[Mieszko III Stary|Mieszkowi III Staremu]] oraz wsparcie [[Jaksa z Kopanicy|Jaksy z Kopanicy]] - brakteaty którego bite były w mennicy Włostowica) został oślepiony, okaleczony i wygnany. Ze sprawą tą wiąże się legenda mówiąca, że Agnieszka miała w tym cel osobisty z powodu pomówienia jej przez Piotra o zdradę [[Władysław II Wygnaniec|Władysława]] z pewnym rycerzem niemieckim, jednak współczesna historiografia, jako że historia ta nie ma potwierdzenia, raczej przekaz odrzuca.
Bezkompromisowa polityka [[Władysław II Wygnaniec|Władysława II]] i Agnieszki doprowadziła w początkach 1146 do klęski militarnej ich wojsk pod [[Poznań|Poznaniem]]. Agnieszka wraz z dziećmi, chcąc ratować chociaż część władzy męża, który podążył do [[Niemcy|Niemiec]] po pomoc, schroniła się w [[Kraków|Krakowie]], gdzie przez jakiś czas opierała się oddziałom juniorów na [[Wawel]]u. Brak możliwości odsieczy
Początkowo wydawało się, że restauracja rządów [[Władysław II Wygnaniec|Władysława II]] w Polsce to tylko sprawa czasu. W Niemczech panował wówczas przyrodni brat Agnieszki (po matce) [[Konrad III Hohenstauf]], który faktycznie jeszcze w sierpniu 1146 wyruszył na czele naprędce zorganizowanej wyprawy zbrojnej przeciwko juniorom. Szerokie rozlanie [[Odra|Odry]], oraz działalność w Niemczech stronników [[Bolesław IV Kędzierzawy|Bolesława Kędzierzawego]] i [[Mieszko III Stary|Mieszka Starego]] spowodowały jednak, że wyprawa zakończyła się zanim tak naprawdę się zaczęła.
Klęska planów szybkiego powrotu do kraju, bynajmniej nie zniechęciła Agnieszki do szukania prób ich realizacji. Księżna zwróciła się mianowicie o interwencję do [[Eugeniusz III|papieża Eugeniusza III]], który zdecydował się poruszyć sprawę na [[synod|synodzie kościelnym]] w [[Reims]], oraz wysłać do Polski swojego legata Gwidona. Również i w tym wypadku realna pomoc okazała się jednak iluzją i legat pomimo ostrego tonu i reprymend względem juniorów niczego, w związku ze wsparciem miejscowego episkopatu nie wskórał (udało się tylko cofnąć w 1149 klątwę rzuconą przez [[Biskupi gnieźnieńscy|arcybiskupa gnieźnieńskiego]] [[Jakub ze Żnina|Jakuba ze Żnina]]<ref>Marcin Spórna, Piotr Wierzbicki, ''Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego''. Kraków 2003, s. 12.</ref>).
W 1152 roku zmarł Konrad III, a władzę w Niemczech objął jego bratanek [[Fryderyk I Barbarossa]]. Agnieszka i [[Władysław II Wygnaniec|Władysław II]] z nowym panowaniem rokowali duże nadzieję i początkowo wydawało się, że zostaną one rychło spełnione. Wygnańcy musieli na wyprawę zbrojną czekać do 1157 roku. Ale i ona nie przyniosła zmiany władzy w Królestwie Polskim.
Linia 52 ⟶ 71:
== Rodzina ==
=== Małżeństwo i dzieci ===
Z małżeństwa z [[Władysław II Wygnaniec|Władysławem II Wygnańcem]] Agnieszka doczekała się czworga lub pięciorga dzieci: trzech lub czterech synów: [[Bolesław I Wysoki|Bolesława I Wysokiego]], [[Mieszko I Plątonogi|Mieszka I Plątonogiego]], [[Konrad Laskonogi|Konrada Laskonogiego]] oraz być może Alberta, którego [[filiacja]] jest dyskusyjna oraz jednej córki – [[Ryksa śląska|Ryksy śląskiej]] (żony kolejno: [[Alfons VII Imperator|Alfonsa VII]], cesarza [[Hiszpania|Hiszpanii]], [[Rajmund Berengar II Prowansalski|Rajmunda Berengara II]], hrabiego [[Prowansja|Prowansji]] i Albrechta II, hrabiego von Everstein)
=== Genealogia ===
Linia 58 ⟶ 77:
{| width="100%" style="text-align:center; vertical-align:middle;" cellspacing="0" cellpadding="0"
|-
| colspan="2" | <small>[[Leopold II Piękny]]<br />ur. 1050<br />
| colspan="2" |
| colspan="2" | <small>Ida von Ratelberg<br />ur. ?<br />
| colspan="2" |
| colspan="2" | <small>[[Henryk IV Salicki|Henryk IV]]<br />ur. 11 XI 1050<br />
| colspan="2" |
| colspan="2" | <small>[[Berta Sabaudzka]]<br />ur. 21 IX 1051<br />
|-
| style="border-right:1px black solid;" |
Linia 77 ⟶ 96:
|-
| colspan="2" |
| colspan="2" | <small>[[Leopold III Święty]]<br />ur. 1073<br />
| colspan="6" |
| colspan="2" | <small>[[Agnieszka von Waiblingen]]<br />ur. 1072<br />
| colspan="2" |
|-
Linia 109 ⟶ 128:
|- style="vertical-align:top;"
| colspan="2" |
| colspan="2" | <small>[[Władysław II Wygnaniec]]<br />ur. 1105<br />zm. 30 V 1159)<br /><span style="letter-spacing: -4pt;">OO</span> w okr. 1123/24, 1125-1127<br /></small>
| colspan="2" style="vertical-align:middle;" | '''Agnieszka Babenberg'''<br />(ur. ok. 1111<br />
| colspan="2" |
| colspan="2" |
Linia 147 ⟶ 166:
| style="width:10%;border-left:1px solid black;"|
|- style="vertical-align:top;"
| colspan="2" | <small>[[Bolesław I Wysoki]]<br /> ur. 1127<br /> zm. 7 lub 8 XII 1201<br /> </small>
| colspan="2" | <small>[[Mieszko I Plątonogi]]<br /> ur. 1131<br /> zm. 16 V 1211<br /> </small>
| colspan="2" | <small>[[Ryksa śląska|Ryksa]]<br /> ur. 1140<br /> zm. 16 VI prawd. 1185<br /> </small>
| colspan="2" | <small>[[Konrad Laskonogi]]<br /> ur. ok. 1147<br /> zm. 17 I ok. 1180<br /> </small>
| colspan="2" | <small>Albert<br /> ur. ok. 1156<br /> zm. ok. 1178<br /> </small>
|-
|}
<!-- nie kasuj tego szablonu --><!-- koniec drzewa genealogicznego -->
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę | tytuł = [[Polski Słownik Biograficzny]] | tom = 1 | wydawca = [[Polska Akademia Umiejętności]] – Skład Główny w Księgarniach [[Gebethner i Wolff|Gebethnera i Wolffa]] | miejsce = [[Kraków]] | rok = 1935 | autor r = [[Roman Grodecki]], ''Agnieszka (zm. prawdopodobnie po 1157)'' w| strony = 30}} Reprint: [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich]], Kraków 1989, {{ISBN
{{Kontrola autorytatywna}}
[[Kategoria:Ekskomunikowani przez Kościół katolicki]]
[[Kategoria:Babenbergowie]]
[[Kategoria:Urodzeni w XII wieku]]
| |||