[go: nahoru, domu]

Gertrud Scholtz-Klink: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Lowdown (dyskusja | edycje)
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Robot wspomógł poprawę ujednoznacznienia NSDAP – zmieniono link(i) do Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników
 
(Nie pokazano 46 wersji utworzonych przez 29 użytkowników)
Linia 1:
{{Polityk infobox
[[Plik:Bundesarchiv Bild 146II-104, Gertrud Scholtz-Klink.jpg|thumb|Gertrud Scholtz-Klink, zdjęcie z 1934]]
[[da: |polityk = Gertrud Scholtz-Klink]]
[[Plik:Bundesarchiv Bild 183-H28245, Berlin, Kundgenung des HJ- Landdienstes.jpg|thumb|Wśród prominentów III Rzeszy (obok [[Heinrich Himmler|Heinricha Himmlera]], [[Rudolf Hess|Rudolfa Hessa]], [[Baldur von Schirach|Baldura von Schiracha]] i [[Arthur Axmann|Arthura Axmanna]]), luty 1939]]
|data urodzenia = [[9 lutego]] [[1902]]
|miejsce urodzenia = [[Adelsheim]]
|data śmierci = [[24 marca]] [[1999]]
|miejsce śmierci = [[Tybinga]]
[[Plik: |grafika = Bundesarchiv Bild 146II-104, Gertrud Scholtz-Klink.jpg|thumb|Gertrud Scholtz-Klink, zdjęcie z 1934]]
|funkcja = [[Nationalsozialistische Frauenschaft|Reichsfrauenführerin]]
|partia = [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]]
|od = 24 lutego 1934
|do = 1945
|poprzednik = ''urząd utworzony''
|następca = ''urząd zniesiony''
|odznaczenia =
|quote =
[[de |commons = Category:Gertrud Scholtz-Klink]]
}}
[[Plik:Bundesarchiv Bild 183-H28245, Berlin, KundgenungKundgebung des HJ- Landdienstes.jpg|thumb|Wśród prominentów III Rzeszy (obok [[Heinrich Himmler|Heinricha Himmlera]], [[Rudolf HessHeß|Rudolfa HessaHeßa]], [[Baldur von Schirach|Baldura von Schiracha]] i [[ArthurArtur Axmann|ArthuraArtura Axmanna]]), luty 1939]]
[[Plik:Bundesarchiv Bild 183-2005-0530-500, Gertrud Scholtz-Klink.jpg|thumb|Gertrud Scholtz-Klink podczas kobiecego zlotu w [[Luksemburg]]u, październik 1941]]
'''Gertrud Scholtz-Klink''', (właśc. '''Gertrud Emma Treutsch;''' (ur. [[9 lutego]] [[1902]] w [[Adelsheim]] w [[Badenia|Badenii]], zm. [[24 marca]] [[1999]] w [[Tybinga|Tybindze]]-[[Bebenhausen]]) - przywódczyni nazistowskiej organizacjiprzewodnicząca kobiecej ([[NarodowosocjalistycznyNationalsozialistische ZwiązekFrauenschaft|Narodowosocjalistycznego Związku Kobiet]], (NSF) w [[III Rzesza|III Rzeszy]], oficjalna ''Przywódczyni Kobiet Rzeszy''.
 
== Życiorys ==
'''Gertrud Scholtz-Klink''' (Gertrud Emma Treutsch; ur. [[9 lutego]] [[1902]] w [[Adelsheim]] w [[Badenia|Badenii]], zm. [[24 marca]] [[1999]] w [[Tybinga|Tybindze]]-[[Bebenhausen]]) - przywódczyni nazistowskiej organizacji kobiecej ([[Narodowosocjalistyczny Związek Kobiet]], NSF) w [[III Rzesza|III Rzeszy]].
=== Pochodzenie ===
Urodziła się w rodzinie urzędniczej. Uczęszczała do gimnazjum w [[Baden-Baden|Baden]], ale podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]] porzuciła szkołę i podjęła pracę w służbie dworcowej oraz pomagała w gospodarstwach domowych rodzin oficerskich. W [[1921]] roku, w wieku 19 lat wyszła za nauczyciela Eugena Klinka. W małżeństwie tym urodziło się pięcioro dzieci (z których jedno zmarło w niemowlęctwie).
 
=== Działalność polityczna i życie osobiste ===
==Życiorys==
Wraz z mężem, wieloletnim sympatykiem nazistów, wstąpiła do [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]] [[1 marca]] [[1930]] (ostatecznie datądata wstąpienia pozostaje niejasna, jako że w legitymacji z niewiadomych powodów data ta została zastąpiona dniem 1 września 1929 roku]])<ref>Kompisch, Kathrin: ''Täterinnen. Die Frauen im Nationalsozialismus'', s. 53.</ref>, w źródłach spotyka się także datę 1928<ref name="Wyd 1996">„Rozmowy przy stole”, Wyd. Charyzma 1996, s. 240, {{ISBN|8385820027}}.</ref>. Wkrótce mianowana została kierowniczką partyjnej organizacji kobiecej w Badenii. W tym samym roku jej mąż, mianowany w międzyczasie kierownikiem okręgu partyjnego NSDAP, zmarł na [[Zawał mięśnia sercowego|zawał serca]] podczas wiecu [[Sturmabteilung|SA]].
===Pochodzenie===
Urodziła się w rodzinie urzędniczej. Uczęszczała do gimnazjum w [[Baden]], ale podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]] porzuciła szkołę i podjęła pracę w służbie dworcowej oraz pomagała w gospodarstwach domowych rodzin oficerskich. W [[1921]] roku, w wieku 19 lat wyszła za nauczyciela Eugena Klinka. W małżeństwie tym urodziło się pięcioro dzieci (z których jedno zmarło w niemowlęctwie).
 
Zadanie scalenia organizacji kobiecych w Badenii polecił jej Robert Wagner. Dokonała tego w 1930 roku łącząc lokalne narodowosocjalistyczne grupy kobiet w 14 tzw. "komórki„komórek okręgowe"okręgowych” ("Gauzellen"niem. „Gauzellen”). W tym samym roku została "Gauleiterin"„Gauleiterin” Niemieckiego Zakonu Kobiet (DFO, Deutscher Frauenorden), zaś po jego likwidacji była "Gaufrauenschaftsleiterin"„Gaufrauenschaftsleiterin” w Narodowosocjalistycznym Związku Kobiet (NSF). Następnie przejęła kierowanie NSF w [[Hesja|Hesji]] i scaliła ów oddział z badeńskim. Pracę wykonywała w [[Karlsruhe]].
===Działalność polityczna i życie osobiste===
Wraz z mężem, wieloletnim sympatykiem nazistów, wstąpiła do [[NSDAP]] [[1 marca]] [[1930]] (ostatecznie datą wstąpienia pozostaje niejasna, jako że w legitymacji z niewiadomych powodów data ta została zastąpiona dniem 1 września 1929 roku]]<ref>Kompisch, Kathrin: ''Täterinnen. Die Frauen im Nationalsozialismus'', s. 53</ref>. Wkrótce mianowana została kierowniczką partyjnej organizacji kobiecej w Badenii. W tym samym roku jej mąż, mianowany w międzyczasie kierownikiem okręgu partyjnego NSDAP, zmarł na [[zawał serca]] podczas wiecu [[Sturmabteilung|SA]].
 
W sierpniu [[1932]] roku Gertrud Klink poślubiła lekarza wiejskiego dra Günthera Scholtza. Do nowego małżeństwa wniósł on sześcioro dzieci. Dodatkowo już wspólnie para doczekała się dwójki dzieci, z których jedno zmarło. Familia Scholtz-Klink uchodziła za pokazową narodowosocjalistyczną dużą rodzinę.
Zadanie scalenia organizacji kobiecych w Badenii polecił jej Robert Wagner. Dokonała tego w 1930 roku łącząc lokalne narodowosocjalistyczne grupy kobiet w 14 tzw. "komórki okręgowe" ("Gauzellen"). W tym samym roku została "Gauleiterin" Niemieckiego Zakonu Kobiet (DFO, Deutscher Frauenorden), zaś po jego likwidacji była "Gaufrauenschaftsleiterin" w Narodowosocjalistycznym Związku Kobiet (NSF). Następnie przejęła kierowanie NSF w [[Hesja|Hesji]] i scaliła ów oddział z badeńskim. Pracę wykonywała w [[Karlsruhe]].
 
Po dojściu nazistów do władzy w [[1933]] została referentką do spraw organizacji kobiecych w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Na stanowisku tym przyczyniła się w znacznym stopniu do likwidacji wszystkich, z wyjątkiem narodowosocjalistycznych, organizacji kobiecych. [[24 lutego]] [[1934]] objęła funkcję "Reichsfrauenführerin"„Reichsfrauenführerin” ("Przywódczyni„Przywódczyni Kobiet Rzeszy"Rzeszy”) w Narodowosocjalistycznym Związku Kobiet. Tym samym przewodziła Niemieckiej Służbie Pracy Kobiet (DFAD), NSFNS-Frauenschaft oraz Niemieckim Dziełem Kobiet (Deutscherniem. ''Deutsches FrauenWerkFrauenwerk'', DFW). Obok tego awansowała na zastępczynię Hilgenfeldta przy Najwyższym Kierownictwie Organizacji Partyjnej.
W sierpniu [[1932]] roku Gertrud Klink poślubiła lekarza wiejskiego dra Günthera Scholtza. Do nowego małżeństwa wniósł on sześcioro dzieci. Dodatkowo już wspólnie para doczekała się dwójki dzieci, z których jedno zmarło. Familia Scholtz-Klink uchodziła za pokazową narodowosocjalistyczną dużą rodzinę.
 
Stała również na czele ''Frauenwerk'' (Federacyjnej Organizacji Kobiet) i Związku Kobiecego przy Czerwonym Krzyżu. W lipcu 1934 [[Deutsche Arbeitsfront|Niemiecki Front Pracy]] mianował ją swym szefem do spraw kobiet. Została również przywódczynią [[Reichsarbeitsdienst|Kobiecej Służby Pracy]].
Po dojściu nazistów do władzy w [[1933]] została referentką do spraw organizacji kobiecych w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Na stanowisku tym przyczyniła się w znacznym stopniu do likwidacji wszystkich, z wyjątkiem narodowosocjalistycznych, organizacji kobiecych. [[24 lutego]] [[1934]] objęła funkcję "Reichsfrauenführerin" ("Przywódczyni Kobiet Rzeszy") w Narodowosocjalistycznym Związku Kobiet. Tym samym przewodziła Niemieckiej Służbie Pracy Kobiet (DFAD), NSF oraz Niemieckim Dziełem Kobiet (Deutscher FrauenWerk, DFW). Obok tego awansowała na zastępczynię Hilgenfeldta przy Najwyższym Kierownictwie Organizacji Partyjnej.
 
Od [[1936]] przybywało jej problemów podczas działalności pozyskiwania kobiet do ruchu narodowosocjalistycznego, mnożyły się także spory z przełożonymi. W [[1938]] rozeszła się z mężem, a w 1940 poślubiła swojego trzeciego męża, SS-Oberguppenführera [[August Heissmeyer|Augusta Heissmeyera]], który wniósł do nowej rodziny sześcioro dzieci z pierwszego małżeństwa. W czasie wojny coraz bardziej traciła zakres swojej władzy, którą zyskiwali m.in. gauleiterzy, dodatkowo nie była uwzględniana przy podejmowaniu decyzji w/s kobiet. Jednakże do końca pozostawała wierna [[nazizmnarodowy socjalizm|nazizmowi]]owi, ciesząc się również uznaniem Hitlera<ref name="Wyd 1996" />.
Stała również na czele ''Frauenwerk'' (Federacyjnej Organizacji Kobiet) i Związku Kobiecego przy Czerwonym Krzyżu. W lipcu 1934 [[Deutsche Arbeitsfront|Niemiecki Front Pracy]] mianował ją swym szefem do spraw kobiet. Została również przywódczynią [[Reichsarbeitsdienst|Kobiecej Służby Pracy]].
 
=== Okres powojenny ===
Od [[1936]] przybywało jej problemów podczas działalności pozyskiwania kobiet do ruchu narodowosocjalistycznego, mnożyły się także spory z przełożonymi. W [[1938]] rozeszła się z mężem, a w 1940 poślubiła swojego trzeciego męża, SS-Oberguppenführera [[August Heissmeyer|Augusta Heissmeyera]], który wniósł do nowej rodziny sześcioro dzieci z pierwszego małżeństwa. W czasie wojny coraz bardziej traciła zakres swojej władzy, którą zyskiwali m.in. gauleiterzy, dodatkowo nie była uwzględniana przy podejmowaniu decyzji w/s kobiet. Jednakże do końca pozostawała wierna [[nazizm]]owi.
Po wojnie przez niemal 3trzy lata ukrywała się wraz z mężem pod fałszywym nazwiskiem jako Maria Stuckenbrock w [[Okupacja aliancka Niemiec i Austrii|amerykańskiej strefie okupacyjnej]] - u zaprzyjaźnionej księżnej Pauline[[Paulina zuOlga WiedWirtemberska|Pauliny Wirtemberskiej]] w jej posiadłościach niedaleko Tybingi. W lutym [[1948]] została zdemaskowana i aresztowana, a 18 listopada tego roku skazana przez Francuski Trybunał Wojskowy na osiemnaście miesięcy więzienia. W listopadzie [[1949]] sąd denazyfikacyjny w [[Tybinga|Tybindze]] umieścił ją na liście "głównych„głównych winnych"winnych” jako niezłomną orędowniczkę ideologii nazistowskiej, jednak sędziowie jej działalność jako przywódczyni Kobiet Rzeszy uznali za politycznie bez znaczenia i wymierzyli karę 16 miesięcy więzienia, którą skazana już wcześniej odbyła. Jednocześnie została uniewinniona z zarzutów [[Zbrodnia wojenna|zbrodni wojennych]]. Polityczna Komisja Oczyszczenia RFN zabroniła jej wszelkiej działalności politycznej i zakazała pracy zawodowej.
 
Po wyjściu na wolność nie ujawniała się publicznie. Jednak w 1974 w sporze z ówczesną minister ds. rodziny Elizabeth[[Elisabeth Schwarzhaupt]] stanęła jednoznacznie w obronie polityki nazistowskiej ds. kobiet. Natomiast w [[1978]] w odpowiedzi na krytyczny artykuł, poświęcony jej roli w czasach nazistowskich, napisała książkę pt.: "Die„Die Frau im Dritten Reich"Reich” (pol. "Kobieta„Kobieta w Trzeciej Rzeszy"Rzeszy”), zawierającą przemówienia i publikacje z okresu swojej świetności. W książce tej broniła poglądypoglądów nazistowskienazistowskich i zawarła [[apoteoza|apoteozę]] [[Adolf Hitler|Hitlera]], udowadniając, że pozostała zdeklarowaną narodową socjalistką.
===Okres powojenny===
Po wojnie przez niemal 3 lata ukrywała się wraz z mężem pod fałszywym nazwiskiem jako Maria Stuckenbrock w [[Okupacja aliancka Niemiec i Austrii|amerykańskiej strefie okupacyjnej]] - u zaprzyjaźnionej księżnej Pauline zu Wied w jej posiadłościach niedaleko Tybingi. W lutym [[1948]] została zdemaskowana i aresztowana, a 18 listopada tego roku skazana przez Francuski Trybunał Wojskowy na osiemnaście miesięcy więzienia. W listopadzie [[1949]] sąd denazyfikacyjny w [[Tybinga|Tybindze]] umieścił ją na liście "głównych winnych" jako niezłomną orędowniczkę ideologii nazistowskiej, jednak sędziowie jej działalność jako przywódczyni Kobiet Rzeszy uznali za politycznie bez znaczenia i wymierzyli karę 16 miesięcy więzienia, którą skazana już wcześniej odbyła. Jednocześnie została uniewinniona z zarzutów zbrodni wojennych. Polityczna Komisja Oczyszczenia RFN zabroniła jej wszelkiej działalności politycznej i zakazała pracy zawodowej.
 
== Poglądy ==
Po wyjściu na wolność nie ujawniała się publicznie. Jednak w 1974 w sporze z ówczesną minister ds. rodziny Elizabeth Schwarzhaupt stanęła jednoznacznie w obronie polityki nazistowskiej ds. kobiet. Natomiast w [[1978]] w odpowiedzi na krytyczny artykuł, poświęcony jej roli w czasach nazistowskich, napisała książkę pt.: "Die Frau im Dritten Reich" (pol. "Kobieta w Trzeciej Rzeszy"), zawierającą przemówienia i publikacje z okresu swojej świetności. W książce tej broniła poglądy nazistowskie i zawarła [[apoteoza|apoteozę]] Hitlera, udowadniając, że pozostała zdeklarowaną narodową socjalistką.
Jako przywódczyni Scholtz-Klink nigdy nie kwestionowała supremacji mężczyzn i nie miała większego wpływu na decyzje hierarchii partyjnej. Jej zadaniem było gloryfikowanie radości pracy domowej i macierzyństwa. Stanowiła archetyp nazistowskiej kobiety walczącej. Pragnęła nauczyć niemieckie kobiety, jak zorganizować ich gospodarstwa domowe w zgodzie z polityką partii. Stale podkreślała "świętość"„świętość” narodowosocjalistycznej polityki walki i podbojów. Nawoływała do pielęgnowania niemieckich cnót i obyczajów, wypowiadałaopowiadała się za zachowaniem wysokiego poziomu moralności zarówno w dziedzinie seksualnej, jak i społecznej. Walkę o równouprawnienie płci uważała za bezsensowną i przeciwną naturze.
 
==Poglądy Znaczenie ==
Jej osoba była też ważna dla propagandy nazistowskiej, szczególnie za granicą, gdzie starano się wyolbrzymiać jej wpływy oraz znaczenie i w związku z tym często wysyłano ją zagranicę w celu uprawiania propagandy na rzecz reżimu, szczególnie, że była dobrą mówczynią. Wydała też ponad 50 książek i broszur w latach 1933-441933–1944. Jej znaczenie w hierarchii partii nazistowskiej było jednak stosunkowo niewielkie. Jej ograniczony zakres władzy politycznej zaznaczył się zwłaszcza podczas sporów kompetencyjnych z dygnitarzami nazistowskimi – mężczyznami, które to spory zawsze przegrywała.
Jako przywódczyni Scholtz-Klink nigdy nie kwestionowała supremacji mężczyzn i nie miała większego wpływu na decyzje hierarchii partyjnej. Jej zadaniem było gloryfikowanie radości pracy domowej i macierzyństwa. Stanowiła archetyp nazistowskiej kobiety walczącej. Pragnęła nauczyć niemieckie kobiety, jak zorganizować ich gospodarstwa domowe w zgodzie z polityką partii. Stale podkreślała "świętość" narodowosocjalistycznej polityki walki i podbojów. Nawoływała do pielęgnowania niemieckich cnót i obyczajów, wypowiadała się za zachowaniem wysokiego poziomu moralności zarówno w dziedzinie seksualnej, jak i społecznej. Walkę o równouprawnienie płci uważała za bezsensowną i przeciwną naturze.
 
==Znaczenie==
Jej osoba była też ważna dla propagandy nazistowskiej, szczególnie za granicą, gdzie starano się wyolbrzymiać jej wpływy oraz znaczenie i w związku z tym często wysyłano ją zagranicę w celu uprawiania propagandy na rzecz reżimu, szczególnie, że była dobrą mówczynią. Wydała też ponad 50 książek i broszur w latach 1933-44. Jej znaczenie w hierarchii partii nazistowskiej było jednak stosunkowo niewielkie. Jej ograniczony zakres władzy politycznej zaznaczył się zwłaszcza podczas sporów kompetencyjnych z dygnitarzami nazistowskimi – mężczyznami, które to spory zawsze przegrywała.
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{commonscat|Gertrud Scholtz - Klink}}
 
== Bibliografia ==
* Sigmund A.M., ''Kobiety nazistów'', [[Bellona (wydawnictwo)|Dom Wydawniczy Bellona]] 2002, s. 115-124115–124, {{ISBN |83-11-09419-5}}.
* Wistrich R. S., ''Kto był kim w III Rzeszy. Leksykon'', Wydawnictwo Znak, 1997, {{ISBN |83-7006-744-1; za [http://wp39.pl/gertrud-klink-scholtz-scholl]}}.
* Kompisch K., ''Täterinnen. Die Frauen im Nationalsozialismus'', Böhlau Verlag Köln 2008, {{ISBN |978-3-412-20188-3}}, biogram: s. 53-5853–58
* {{cytuj |url = http://facet.wp.pl/kat,1034179,title,Getrud-Scholtz-Klink-hitlerowska-perfekcyjna-pani-domu,wid,15895813,wiadomosc.html |tytuł = Getrud Scholtz-Klink – hitlerowska „perfekcyjna pani domu” |autor = KP/PFi |opublikowany = facet.wp.pl |data = 2013-08-13 |język = pl |data dostępu = 2013-08-17}}
* {{cytuj |url = http://www.dhm.de/lemo/html/biografien/ScholtzKlinkGertrud/ |tytuł = 1902-1999. Gertrud Scholtz-Klink. Reichsfrauenführerin |autor = mki |opublikowany = dhm.de |data = |język = de |data dostępu = 2013-08-17 |archiwum = https://web.archive.org/web/20130702135405/http://www.dhm.de/lemo/html/biografien/ScholtzKlinkGertrud/ |zarchiwizowano = 2013-07-02 }}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
{{DEFAULTSORT:Scholtz - Klink, Gertrud}}
 
{{commonscat|Gertrud SORTUJ:Scholtz - Klink, Gertrud}}
[[Kategoria:Politycy NSDAP]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1902]]
[[Kategoria:Zmarli w 1999]]
 
[[da:Gertrud Scholtz-Klink]]
[[de:Gertrud Scholtz-Klink]]
[[en:Gertrud Scholtz-Klink]]
[[fr:Gertrud Scholtz-Klink]]
[[gl:Gertrud Scholtz-Klink]]
[[no:Gertrud Scholtz-Klink]]
[[ro:Gertrud Scholtz-Klink]]
[[ru:Шольц-Клинк, Гертруда]]
[[fi:Gertrud Scholtz-Klink]]
[[sv:Gertrud Scholtz-Klink]]
[[tr:Gertrud Scholtz-Klink]]