[go: nahoru, domu]

Mirra: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, szablon, źródła/przypisy
szablon
Linia 5:
{{wikisłownik|mirra}}
 
'''Mirra''' – wonna [[żywica]] otrzymywana z drzew i krzewów należących do rodzaju [[balsamowiec]] (''Commiphora'')<ref>{{Cytuj | autor=Patty C. Rice, ''| tytuł=Amber: Golden Gem of the Ages'', | wydawca=Author House, | miejsce=Bloomington, | data=2006, s.| s=321. | isbn=1425938493}}</ref>. Uważa się, że najlepsza pochodzi z [[balsamowiec mirra|balsamowca mirry]] (''Commiphora abyssinica''), możliwe jest jednak uzyskiwanie jej również z innych gatunków balsamowca, np. ''[[Commiphora kataf]]'' i ''[[Commiphora myrrha]]''<ref name=rb>{{Cytuj książkę |nazwisko= Włodarczyk|imię= Zofia |tytuł=Rośliny biblijne. Leksykon |wydawca=Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN |miejsce= Kraków|rok=2011 | isbn= 978-83-89648-98-3}}</ref>. Nazwa ''mirra'' wywodzi się z [[Języki semickie|języków semickich]], por. {{W języku|arc|ܡܪܝܪܐ}} ''murr'', {{W języku|ar|مر}} ''murr'' (w obydwu językach: „gorzka”). W hebrajskiej ''[[Biblia|Biblii]]'' opisana jest słowem {{W języku|he|מוֹר}} ''môr'' (lub {{W języku|he|מֹר}} ''mōr'')<ref>{{Cytuj | autor=Klein, Ernest,; ''| tytuł=A Comprehensive Etymological Dictionary of the Hebrew Language for Readers of English'', | wydawca=The University of Haifa, | miejsce=Carta, Jerusalem, s.| s=380.}}</ref>.
 
== Właściwości ==
Linia 12:
== Zastosowania ==
* W [[Starożytność|starożytności]] była używana jako lekarstwo w chorobach układu pokarmowego, oddechowego i rozrodczego i do pielęgnacji jamy ustnej. Leczyli nią rany żołnierze [[Kserkses I|Kserksesa I]] (ok. 517-465 p.n.e.)<ref name=rb/>.
* Również obecnie jest wykorzystywana jako środek leczniczy. Dodaje się ją jako środek antyseptyczny w płynach do płukania ust i pastach do zębów, stosuje także w profilaktyce i leczeniu chorób dziąseł<ref>{{Cytuj | autor=J. Lawless, ''| tytuł=The Encyclopedia of Essential Oils'', | wydawca=Harper Collins | data=2002, | s. =135.}}</ref>. Mirra ma własności przeciwbólowe. Jest składnikiem niektórych mazideł i maści leczniczych używanych przy leczeniu otarć skóry, stłuczeń, bólach spowodowanych skręceniem stawów, itp. Naukowcy z Florencji zbadali mechanizm jej przeciwbólowego działania na myszach. Zawarte w mirrze seskwiterpeny furanoeudesma-1,3-dien wpływają na receptory opioidowe w mózgu. Receptory te mają wpływ na odczuwanie bólu<ref>{{Cytuj | autor=Piero Dolara,; Cristina Luceri,; Carla Ghelardini,; Claudia Monserrat,; Silvia Aiolli,; Francesca Luceri,; Maura Lodovici,; Stefano Menichetti,; Maria Novella Romanelli, ''| tytuł=Analgesic effects of myrrh''. „Nature”| czasopismo=Nature | wydanie=379 (6560): | s=29 (| data=1996).-01-04 | doi:=10.1038/379029a0. PMID | pmid=8538737.}}</ref>.
* Duże ilości mirry zużywano dawniej do namaszczania i balsamowania zwłok<ref name=rb/>.
* Jest jednym ze składników [[kadzidło|kadzidła]] używanego podczas liturgii<ref name=rb/>.
Linia 21:
* Aż do XIV wieku była obok złota i drogich kamieni jednym ze standardowych podarków, jakie składali sobie królowie<ref name=rb/>.
* W ''[[Stary Testament|Starym Testamencie]]'' mirra była składnikiem [[Olej święty|oleju świętego]], używanego do namaszczania ([[Księga Wyjścia|Wj]] 30,23,25)<ref name=rb/>.
* Zgodnie z ''[[Ewangelia Mateusza|Ewangelią Mateusza]]'' mirra była jednym z darów, który Jezus otrzymał od [[Trzej Królowie|mędrców ze wschodu]]<ref>{{BibliaT||Mt|2|11}}</ref>. Była używana też przy balsamowaniu zwłok Jezusa<ref>{{BibliaT||J|19|39}}</ref><ref>[{{Cytuj | url=http://www.calun.org/strony/mirra/slady.html ''| tytuł=Rośliny, które na Całunie pozostawiły swój ślad''.] | data dostępu=2017-01-07}}</ref>.
* Egipska królowa [[Hatszepsut]] sprowadziła z [[Punt (kraina)|Puntu]] w koszach wypełnionych ziemią sadzonki balsamowca mirry do swoich ogrodów<ref name=rb/>.