[go: nahoru, domu]
Wikisłownik

kościół

Podobna pisownia Podobna pisownia: Kościół

kościół (język polski)

edytuj
 
kościół (1.1)
wymowa:
​?/i, IPA: [ˈkɔɕt͡ɕuw], AS: [kośćuu̯], zjawiska fonetyczne: zmięk.
​?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) archit. rel. świątynia chrześcijańska; zob. też kościół (budynek) w Wikipedii
(1.2) pot. przen. czas nabożeństwa
odmiana:
(1.1)
 
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mianownikkościółkościoły
dopełniaczkościołakościołów
celownikkościołowikościołom
biernikkościółkościoły
narzędnikkościołemkościołami
miejscownikkościelekościołach
wołaczkościelekościoły
(1.2)
 
przypadekliczba pojedyncza
mianownikkościół
dopełniaczkościoła
celownikkościołowi
biernikkościół
narzędnikkościołem
miejscownikkościele
wołaczkościele
przykłady:
(1.1) Podczas wycieczki zwiedzaliśmy piękny gotycki kościół, w którym ciągle odprawia się msze.
(1.2) Zobaczę się z nią po kościele.
składnia:
kolokacje:
(1.1) chodzić / uczęszczać do kościoła • odprawić mszę / spowiadać / spowiadać się w kościele • kościół parafialny / diecezjalny / katedralny / klasztorny / garnizonowy • kościół główny / pomocniczy • kościół pod wezwaniem św. Piotra / Pawła / … • kościół średniowieczny / romański / gotycki / renesansowy / barokowy / rokokowy / klasycystyczny / współczesny / eklektyczny / neogotycki / neoklasycystyczny • kościół jedno- / dwu- / trzynawowy • kościół bazylikowy
synonimy:
(1.1) dom Boży, zbór, cerkiew, reg. śl. kośćůu
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) świątynia
hiponimy:
(1.1) bazylika, fara, kaplica, katedra, kolegiata, tum
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. Kościół m, kościelny m
zdrobn. kościółek m, kościółeczek m
przym. kościelny, kościołowy, przykościelny, wewnątrzkościelny, wokółkościelny, kościeliski
przysł. kościelnie
związki frazeologiczne:
iść pod kościół • stać pod kościołem • był w kościele, ale na swoich chrzcinach • i w kościele grzesznych wiele • nie zaśpi gruszek w popiele, kto rano bywa w kościele • dobrego i karczma nie zepsuje, a złego i kościół nie naprawi • dobrego więzienie nie zepsuje – złego kościół nie naprawi • kościół zdobi ołtarz, a człowieka miłosierdzie • kościół, panna i karczma zawsze są wolne • gdzie Pan Bóg kościół buduje, tam diabeł kaplicę stawia • kto kościołowi służy, ten lampą buty smaruje
etymologia:
(1.1) pierwotnie *kost'oł < czes. kostel < pragerm. kástel < łac. castellum → warownia[1]
(1.1) źródłosłów dla białor. касцёл, ros. костёл
uwagi:
nazwę „kościół”, w znaczeniu budynku, piszemy zawsze małą literą, nazwę instytucji, wspólnoty – wielką; zob. Kościół; por. synagoga • meczet • cerkiew • katedra • bazylika • kaplica
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ Zenon Klemensiewicz, Historia języka polskiego, PWN, Warszawa 2002, s. 30
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=kościół&oldid=8457433”