Saviëssa

La saviëssa a l'é ël savèj e la virtù ëd n'esse. A caraterisa na përson-a ch'a l'é an armonìa con chiel-midem e con j'àutri, con sò còrp e soe passion, chi a l'ha coltivà soe facoltà mentaj, an armonìa con soe assion e soe paròle. An soa acession popolar, la saviëssa a l'é atribuìa a la përson-a ch'a pija dle decission rassionaj. Stòria La saviëssa greca Përsonificassion dla saviëssa ("Σοφία" o "Sofia") a la Biblioteca ëd Cels a Éfeso, al di d'ancheuj an Turchìa. Për ij filòsof grech e ant la tradission oriental, la saviëssa (sofia an grech) a l'é l'ideal dla vita uman-a. La saviëssa a peul esse definìa tanme në stat ëd realisassion ch'as pògia an sna conossensa d'un-midem e dël mond, as compagna a un boneur suprem e corëspond a lë stat ëd përfession pì àut al qual a peulo rivé l'òm e sò spìrit. La saviëssa a l'é ël savèj avèj gòj o ancor la siensa dël boneur. Model dla saviëssa antica a l'é stàit Sòcrate. Jë stòich e j'aderent d'Epicur a l'han definì la saviëssa tanme ël goern dij desideri da part ëd la rason. Për j'Académich, as trata dl'arserca dla Bin Suprema e Aristòtil a presenta j'atività contemplative e teorétiche për riveje. Sòcrate a prédica l'arflession, l'umiltà, l'acetassion ëd soa ignoransa. Ij sìnich a ansisto an sla nossion ëd gòj andividual.