Ат: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Интерактивная навигация по истории

← Иннинээҕи уларытыыга Кэннинээҕи уларытыыга →

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ

КөрөнБиики тиэкис

Утумнаах

19:16, 29 От ыйын 2016 барыл

?

Сылгы

Билим классификацията

Саарыстыба:	Харамайдар
Кэлим:	Хордалыктар
Кылаас:	Кыыллар
Аймах:	Perissodactyla
Кэргэн:	Equidae
Уус:	Equus
Көрүҥ:	E. caballus

Латыынныы аата

Аан дойдуга биллэр аата ыйыллыбатах
Вы можете помочь проекту,
поставив latin=название
внутри шаблона taxobox в тексте статьи

Сылгы (Equus caballus) диэн бүтэй туйахтаах кыыл, Equidae уус аҕыс көрүҥүттэн биирэ. Үүтүнэн иитиллээччилэргэ киирэр. Сылгы билиҥҥи тас көрүҥүгэр, тиhэх 45-55 мөл. сыл устата кыра саhыл саҕа кыылтан эволюциялаан кубулуйбута. Киhи сылгыны биһиги эрабыт иннининэ 4500-3000 сыллартан ииппитэ. Б.э. 2000 и. аты Эуразия континеҥҥа бүтүннүүтүгэр ииппиттэрэ. Билигин Пржевальскай ата эрэ хаҥыл хаалбыт. Ат билигин биьи бириэмэбитигэр саамай наадалаах ат буолар. Тозо диэтэр туhалаах.

Сахаларга сылгыны сааһынан арааран ааттааһын

Кулун — төрүөҕүттэн 6 ыйыгар диэри.
Убаһа (түөлбэ: дааҕыска^[1]) — күһүнтэн биир сааһын туолуор диэри.
Тый — биир сааһыттан икки сааһыгар диэри. Эскэл тый - эмньик, ийэтин эмэн улааппыт тый^[2].
Тиҥэһэ — икки сааһыттан үһүгэр диэри. Атыыра — тицэһэ соногос, тыһыта — тинэһэ кытыт дэнэр.
Кытыылыыр — үс сааһыттан түөрдүгэр диэри. Атыыра — кытыылыыр соногос, тыһыта — кытыылыыр кытыт дэнэр.
Сылгыны түөрт сааһыттан биэһигэр диэри атыырын — түөртээх соногос, тыһытын ~ түөртээх кытыт дэнэр.
Соноҕос — биэс сааһыттан алтатыгар диэри, тыһыта — биэстээх кытыт дэнэр.
Сылгыны алта сааһыттан үөһэ арааран ааттаабакка аты — ат, биэни — биэ, атыыры — атыыр дэнэр.
14-15 сааһыттан кырдьагас ат, биэ, атыыр дэнэр.
Туҥуй биэ — маннайгытын төрүүр биэ. Баайтаһын биэ — оҕото суох уойбут биэ. Миҥэ ат — көлүүр ат.

Быһаарыылар

↑ Саха тылын быһаарыылаах улахан тылдьыта. III туом, Новосибирскай, Наука, 2006 ISBN 5-02-032332-2
↑ Байанай алгыһа, Ырыа Тиихээн тылыттан С.А.Новгородов суруйуутун, "Саха фольклора" хомуурунньукка быһаарбыттарыттан

Бу акка (сылгыга) сыһыаннаах сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн көмөлөһүөххүн сөп.

[1] Саха тылын быһаарыылаах улахан тылдьыта. III туом, Новосибирскай, Наука, 2006 ISBN 5-02-032332-2

[2] Байанай алгыһа, Ырыа Тиихээн тылыттан С.А.Новгородов суруйуутун, "Саха фольклора" хомуурунньукка быһаарбыттарыттан

[1]

[2]

@@ 25 устуруока: / 25 устуруока: @@
 | edition = 10th edition
 }}
+[[Билэ:Beit-Oren תערוכת צילומים – בית אורן שלי (1).JPG|мини|Ат]]
 '''Сылгы''' (''Equus caballus'') диэн [[Бүтэй туйахтаахтар|бүтэй туйахтаах]] кыыл, ''[[Equidae]]'' уус аҕыс көрүҥүттэн биирэ. Үүтүнэн иитиллээччилэргэ киирэр. Сылгы билиҥҥи тас көрүҥүгэр, тиhэх 45-55 мөл. сыл устата кыра саhыл саҕа кыылтан эволюциялаан кубулуйбута. Киhи сылгыны биһиги эрабыт иннининэ 4500-3000 сыллартан ииппитэ. Б.э. 2000 и. аты [[Эуразия]] континеҥҥа бүтүннүүтүгэр ииппиттэрэ. Билигин [[Пржевальскай ата]] эрэ хаҥыл хаалбыт. Ат билигин биьи бириэмэбитигэр саамай наадалаах ат буолар. Тозо диэтэр туhалаах.