Područje Vojnog zapovednika Srbije – razlika između verzija
izmene: 1. tačnija mapa vojne uprave, 2. druga mapa je uklonjena dok autor ne ispravi greške na koje sam mu ukazao na commonsu |
|||
| Red 85: | Red 85: | ||
== Galerija == |
== Galerija == |
||
<gallery> |
<gallery> |
||
File: |
File:Military Administration in Serbia 1941-44.png|Organizacija nemačke Vojne uprave u Srbiji, sedišta okružnih vojnih komandi i vojnih oblasti. |
||
File:Bulgarian Army deployment in the Territory of the Military Commander in Serbia in World War II.png|Granice delovanja bugarske vojske za račun Teritorije Vojne uprave u Srbiji. |
|||
</gallery> |
</gallery> |
||
Verzija na datum 30 oktobar 2012 u 19:08
| Status: | Okupatorska uprava Srbije pod Nemačkom okupacijom |
| Period: | 19. april 1941.[1] – 20. oktobar 1944. |
| Sedište: | Beograd |
Vojna uprava u Srbiji (nemački: Militärverwaltung in Serbien) je naziv za nemačku vojnu upravu na teritoriji okupirane Srbije u Drugom svetskom ratu. Okupirana Srbija je oslobođena nakon bitke za Srbiju 1944. godine. Vojna uprava u Srbiji obrazovana je već 19. aprila 1941.[1]
Oficiri
Oficiri koji su sližili kao vojni komandanti:
| Vojni komandant | Naziv |
|---|---|
| Vojni komandant u Srbiji | |
| Helmut Ferster | 20. april - 9. jun 1941. |
| Ludvig fon Šreder | 9. jun - 27. jul 1941. |
| Hajnrih Dankelman | 27. jul - 19. septembar 1941. |
| Opunomoćeni komandujući general u Srbiji | |
| Franc Beme | 19. septembar - 6. decembar 1941. |
| Paul Bader | 6. decembar 1941. - 2. februar 1942. |
| Komandujući general i naredbodavac u Srbiji | |
| Paul Bader | 2. februar 1942. - 26. avgust 1943. |
| Komandant za jugoistočnu Evropu | |
| Hans Felber | 26. avgust 1943. - 20. oktobar 1944. |
Delovanje Vojne uprave
Za ekonomiju je Vojna uprava najpre osnovala jednu od dve upravne grane odgovorne Vojnom komandantu u Srbiji. Punomoćnik za ekonomske poslove, Franc Nojhauzen, koji je bio Geringov lični izaslanik u Srbiji, bio je direktno odgovoran za izvođenje nemačkog četvorogodišnjeg plana i imao je potpunu kontrolu nad srpskom ekonomijom. U januaru 1942, postavljen je visoki SS i policijski šef u Srbiji čime je uspostavljena i policijska grana vojne vlasti. Šefovi ekonomske i policijske grane su teoretski bili odgovorni Vojnom komandantu u Srbiji, dok su u praksi bili direktno odgovorni nadležnima u Berlinu. Ovo je stvorilo značajan rivalitet i konfuziju između ovih grana vojne vlasti, ali je u isto vreme stvorilo i ogroman teret marionetskom režimu koji je bio odgovoran vojnoj administraciji a imao je malo uticaja na šefove drugih grana okupacione vlasti.
Administrativna podela
Nemačka Vojna uprava u Srbiji je teritoriju pod svojom kontrolom nazivala „Područje Vojnog zapovednika Srbije" (nem. Gebiet des Militärbefehlshabers Serbien), a teritorija je imala istovetne granice kao i marionetska država Srbija, na čijoj je teritoriji Vojna uprava delovala. Nemački okupatori su formirali četiri komande vojnih oblasti (nem. Feldkommandanturen) unutar područja pod njihovom kontrolom, pri čemu je svaka oblast bila dalje podeljena na jedan ili više okružnih vojnih komandi (nem. Kreiskommandanturen), a oko sto naselja i važnih lokacija imalo je gradske ili mesne komande (nem. Platzkommandanturen or Ortskommandanturen) koje su bile pod kontrolom okružnih komandi. Svaka komanda je imala svoje vojno, administrativno, ekonomsko, policijsko i drugo osoblje u zavisnosti od lokalnih potreba koje su dozvoljavale da šefovi Vojne uprave implementiraju nemačke odredbe širom okupirane Srbije.
U Banatu je oblasna komanda najpre uspostavljena u Pančevu, a okružna u Velikom Bečkereku. Pančevačka oblasna komanda je zatim prebačena u Kraljevo a okružna u Velikom Bečkereku je, sve do kolapsa Vojne uprave, nastavila da postoji kao zasebna administrativna jedinica koja je naredbe dobijala direktno od Vojne komande.
Od decembra 1941. do nemačkog povlačenja, Nemačke oblasne komande su sa okružnim komandama bile stacionirane u Beogradu, Nišu, Šapcu i Kraljevu:
- Oblasna komanda br. 599 Beograd: Oblasna komanda br. 378 u Požarevcu.
- Oblasna komanda br. 809 Niš: Oblasna komanda br. 857 u Zaječaru i br. 867 u Leskovcu.
- Oblasna komanda br. 816 Šabac: Oblasna komanda br. 861 u Valjevu.
- Oblasna komanda br. 610 Kraljevo: Oblasna komanda br. 832 u Kragujevcu, br. 833 u Kruševcu, br. 834 u Ćupriji, br. 838 u Kosovskoj Mitrovici i br. 847 u Užicu.
Nemačke oblasne i okružne komande su rukovodile odgovarajućim predstavnicima marionetske srpske vlasti i nadzirale ih.
Politika
Tokom vojne uprave u Srbiji (1941-44), antisemitizam je postao jedna vrsta "kulturološkog rodnog pojma" koji je, između ostalog, obuhvatao komunizam, demokratiju, liberalizam, kapitalizam i ostalo.[2]
Ratni zločini
Pored odmazdi i streljanja srpskih civila, nemački okupatori su na teritoriji Srbije izvršili i sistematsko uništenje jevrejskog stanovništva (u holokaustu na području Srbije stradalo je 90% lokalnih Jevreja). Okupatorski genocid je vršen i nad romskim stanovništvom. Nedužni civili upućivani su u koncentracione logore, odakle su izručivani vojnim streljačkim odredima.
Literatura
- Igor-Philip Matic: Edmund Veesenmayer. Agent und Diplomat der nationalsozialistischen Expansionspolitik, Oldenbourg 2002.
Galerija
-
Organizacija nemačke Vojne uprave u Srbiji, sedišta okružnih vojnih komandi i vojnih oblasti.
Izvori
- ↑ 1,0 1,1 Milica Bodrožić: »Mitar Đurišić, Partizanski odredi u Srbiji 1941« (ocjene i prikazi). U: Zbornik CDISB – Centar za društvena istraživanja Slavonije i Baranje, Slavonski Brod, god. 20 (1983), br. 1, str. 370. – 374.
Već 19. aprila obrazovana je Vojna uprava u Srbiji. Iznet je njen sastav i delatost, kao i kolaboracionističke uprave.
– str. 371 - ↑ Kosta Nikolić, Nemački ratni plakat u Srbiji 1941-1944, Boanrt, Nova Pazova, 2000. ISBN 86-503-0003-0
