Kaliumi: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [pending revision] |
v r2.6.2) (roboti ndryshoj: mr:पलाश |
No edit summary |
||
(29 rishikime të ndërmjetme të pashfaqur nga 21 përdorues) | |||
Rreshti 1: | Rreshti 1: | ||
[[Skeda:Potassium-2.jpg|parapamje|Perlat e kaliumit në parafinë]]'''Kaliumi''' është një element kimik me numër rendor Z=19. Në masën e trupit të njeriut merr pjesë me 0,35 % dhe me këtë sasi arrihet mbajtja në baraspeshë kimike e lëngjeve në trupin e njeriut, prandaj sapuni përbëhet nga kaliumi. |
|||
{{Infoboks Element Kimike |
|||
| Seria = |
|||
Jonet e kaliumit janë jetike për funksionet e të gjitha qelizave të gjalla. Transferimi i joneve të kaliumit nëpër membranat e qelizave nervore është i nevojshëm për përcjelljen normale nervore; Mungesa dhe teprica e kaliumit mund të rezultojë në shenja dhe simptoma të shumta, duke përfshirë ritmin jonormal të zemrës dhe anomali të ndryshme elektrokardiografike. |
|||
| Numri atomik = |
|||
| Emri = Kalium |
|||
[[Fruti|Frutat]] dhe [[perimet]] e freskëta janë një burim i mirë i kaliumit dietik. Trupi i përgjigjet fluksit të kaliumit në [[Dieta|dietë]], i cili rrit nivelet e kaliumit në serum duke zhvendosur kaliumin nga jashtë në brendësi të qelizave dhe duke rritur sekretimin e kaliumit nga veshkat. |
|||
| Simboli = K |
|||
}} |
|||
'''Kaliumi''' është element kimik. Në masen e trupit të njeriut merr pjesë me 0.35% dhe me këtë sasi arrihet mbajtja në barazpeshë kimike e lëngjeve në trupin e njeriut, përndryshe [[sapuni]] marohet nga kaliumi. |
|||
== Përbërja == |
== Përbërja == |
||
Kaliumi është metal alkalin i butë,sa që mund të pritet lehtësisht me thikë, ka ngjyrë te bardhë ne të |
Kaliumi është metal alkalin i butë,sa që mund të pritet lehtësisht me thikë, ka ngjyrë te bardhë ne të argjend, në takim me ajrin ngjyra e argjend zhduket. Ai është një metal i lehtë dhe për lehtësin e tij vjen pas litiumit, ka densitet më te vogël se uji. Simboli i Kaliumit është (K). |
||
Kaliumi në natyrë është mjaft I përhapur në formë të komponimeve të i tëtijë. Megjithatë kaliumi është më pak i përhapur së natirumi. Për shkak të tretsh`mërisë të madhe të kripëra të kaliumit në ujë ato nuk ndodhen në një vend.Kaliumi kryesisht ndodhet në form miniralesh sislikat. Me zberthimine e këtyre mineraleve ndahen kripëerat më të rendesishme të kaliumit sië janë : Kloruri i kaliumit në formë të mineralit silvin, karnaliti, karitniti etj. Kripërat e kaliumit ndodhen në ujë të detit por në sasi shum më të vogel së ato të natriumit. Sasi të konsideroshmë t1 kripërave të kaliumit në tokë I shfytëzojnë bimët për ushqim. |
|||
== Kombinimet kimike == |
|||
Kaliumi është metal më ngjyrë argjendi dhe ka shkelqim metalik. Në kushte normale është metal shum i butë dëndesija e tijë është 0,86 g/cm³. |
|||
Në kontakt më ajrin kaliumi oksidohet më qrast e humb shkelqimin metalik, Nësë kaliumin e ndezim ai në ajër digjet më ngjyrë intenzivë vjollcë duke kaluar në supëroksid. |
|||
Përfitimi i kaliumit : Kaliumi mund të fitohet më elektrolizë të shkrirjes së klorurit të kaliumit ose hidroksidit të kaliumit. |
|||
== Kombinimet kimike == |
|||
Oksidi kaliumit është një bazë e fortë qe ne temperaturën e ambjentit paraqitet si kristal pangjyrë. Në kontakt me ujin vepron fuqishëm dhe jep hidroksil kaliumi(KOH). |
|||
Oksidi kaliumit është një bazë e fortë qe ne temperaturën e ambientit paraqitet si kristal pangjyrë. Në kontakt me ujin vepron fuqishëm dhe jep hidroksil kaliumi(KOH). |
|||
: 2K<sub>(s)</sub> + 2H<sub>2</sub>O<sub>(l)</sub> → H<sub>2(g)</sub> + 2KOH<sub>(aq)</sub> |
: 2K<sub>(s)</sub> + 2H<sub>2</sub>O<sub>(l)</sub> → H<sub>2(g)</sub> + 2KOH<sub>(aq)</sub> |
||
Hidroksidi i kaliumit |
Hidroksidi i kaliumit : |
||
:K<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> + Ba(OH)2 →2KOH + BaCO<sub>3</sub> |
: K<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> + Ba(OH)2 →2KOH + BaCO<sub>3</sub> |
||
Kloruri i kaliumit: [[KCL]] |
Kloruri i kaliumit : [[KCL]] |
||
Nitrat i kaliumit: |
Nitrat i kaliumit : |
||
: NaNO<sub>3</sub> + KCL → KNO<sub>3</sub> + NaCl |
: NaNO<sub>3</sub> + KCL → KNO<sub>3</sub> + NaCl |
||
Karbonat i kaluimit: |
Karbonat i kaluimit : |
||
:[[K2CO3|K<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>]] |
: [[K2CO3|K<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>]] |
||
== Përdorimi == |
== Përdorimi == |
||
Kaliumi është një element |
Kaliumi është një element qe ka kimi mes lojtarve industrial ku gjen përdorim te gjere. Psh si elektrolit ne baterit alkaline. |
||
Përdoret për prodhimin e fotocelulave që gjejnë përdorim në teknika të televizionit.. |
Përdoret për prodhimin e fotocelulave që gjejnë përdorim në teknika të televizionit.. |
||
== Përfitimi == |
== Përfitimi == |
||
Kaliumi mund të fitohet me elektrolizë të shkrirjes së klorurit të kaliumit ose hidroksidit të kaliumit |
Kaliumi mund të fitohet me elektrolizë të shkrirjes së klorurit të kaliumit ose hidroksidit të kaliumit |
||
== Vetitë == |
== Vetitë == |
||
Kaliumi është metal me ngjyrë argjendi me shkëlqim metalik,në kontakt me ajrin kaliumi oksidohet dhe e humb shkëlqimin. Densiteti i kaliumit është 0 |
Kaliumi është metal me ngjyrë argjendi me shkëlqim metalik,në kontakt me ajrin kaliumi oksidohet dhe e humb shkëlqimin. Densiteti i kaliumit është 0,86 g/cm<sup>3</sup>. Ky mineral luan një rol thelbësor në kontraksionet e muskujve dhe të zemrës, por edhe në transmetimin e flukseve nervore. Ato ndërhyjnë në funksionimin neuro-muskular dhe ja pse kaliumi lufton edhe kundër ngerceve. Kaliumi merr pjesë gjithashtu në funksionimin e gjëndrave mbiveshkore që rregullojnë stresin si dhe në prodhimin e energjisë. |
||
== Shih dhe këtë == |
== Shih dhe këtë == |
||
Rreshti 35: | Rreshti 38: | ||
[[Kategoria:Elemente kimike]] |
[[Kategoria:Elemente kimike]] |
||
[[af:Kalium]] |
|||
[[an:Potasio]] |
|||
[[ar:بوتاسيوم]] |
|||
[[ast:Potasiu]] |
|||
[[az:Kalium]] |
|||
[[be:Калій]] |
|||
[[bg:Калий]] |
|||
[[bn:পটাশিয়াম]] |
|||
[[bs:Kalijum]] |
|||
[[ca:Potassi]] |
|||
[[co:Potassiu]] |
|||
[[cs:Draslík]] |
|||
[[cv:Кали]] |
|||
[[cy:Potasiwm]] |
|||
[[da:Kalium]] |
|||
[[de:Kalium]] |
|||
[[dv:ޕޮޓޭސިއަމް]] |
|||
[[el:Κάλιο]] |
|||
[[en:Potassium]] |
|||
[[eo:Kalio]] |
|||
[[es:Potasio]] |
|||
[[et:Kaalium]] |
|||
[[eu:Potasio]] |
|||
[[fa:پتاسیم]] |
|||
[[fi:Kalium]] |
|||
[[fr:Potassium]] |
|||
[[frr:Kalium]] |
|||
[[fur:Potassi]] |
|||
[[ga:Potaisiam]] |
|||
[[gl:Potasio]] |
|||
[[gv:Potashum]] |
|||
[[hak:Kap]] |
|||
[[haw:Potasiuma]] |
|||
[[he:אשלגן]] |
|||
[[hi:पोटैशियम]] |
|||
[[hif:Potassium]] |
|||
[[hr:Kalij]] |
|||
[[ht:Potasyòm]] |
|||
[[hu:Kálium]] |
|||
[[hy:Կալիում]] |
|||
[[id:Kalium]] |
|||
[[io:Kalio]] |
|||
[[is:Kalín]] |
|||
[[it:Potassio]] |
|||
[[ja:カリウム]] |
|||
[[jbo:sodnrkali]] |
|||
[[jv:Kalium]] |
|||
[[ka:კალიუმი]] |
|||
[[kn:ಪೊಟ್ಯಾಶಿಯಮ್]] |
|||
[[ko:칼륨]] |
|||
[[ku:Qelye]] |
|||
[[kv:Калий]] |
|||
[[la:Kalium]] |
|||
[[lb:Kalium]] |
|||
[[lij:Potassio]] |
|||
[[ln:Potasu]] |
|||
[[lt:Kalis]] |
|||
[[lv:Kālijs]] |
|||
[[mi:Konurehu]] |
|||
[[mk:Калиум]] |
|||
[[ml:പൊട്ടാസ്യം]] |
|||
[[mr:पलाश]] |
|||
[[mrj:Калий]] |
|||
[[ms:Kalium]] |
|||
[[my:ပိုတက်ဆီယမ်]] |
|||
[[nds:Kalium]] |
|||
[[nl:Kalium]] |
|||
[[nn:Kalium]] |
|||
[[no:Kalium]] |
|||
[[nov:Kalium]] |
|||
[[oc:Potassi]] |
|||
[[pa:ਪੋਟਾਸ਼ਿਅਮ]] |
|||
[[pl:Potas]] |
|||
[[pnb:پوٹاشیم]] |
|||
[[pt:Potássio]] |
|||
[[qu:Kalyu]] |
|||
[[ro:Potasiu]] |
|||
[[ru:Калий]] |
|||
[[sa:पोटासियम्]] |
|||
[[sah:Калиум]] |
|||
[[scn:Putassa]] |
|||
[[sh:Kalij]] |
|||
[[si:පොටෑසියම්]] |
|||
[[simple:Potassium]] |
|||
[[sk:Draslík]] |
|||
[[sl:Kalij]] |
|||
[[sr:Калијум]] |
|||
[[stq:Kalium]] |
|||
[[sv:Kalium]] |
|||
[[sw:Kali]] |
|||
[[ta:பொட்டாசியம்]] |
|||
[[te:పొటాషియం]] |
|||
[[tg:Калий]] |
|||
[[th:โพแทสเซียม]] |
|||
[[tl:Potasyo]] |
|||
[[tr:Potasyum]] |
|||
[[tt:Калий]] |
|||
[[ug:كالىي]] |
|||
[[uk:Калій]] |
|||
[[ur:اُشنانصر]] |
|||
[[uz:Kaliy]] |
|||
[[vi:Kali]] |
|||
[[vls:Kalium]] |
|||
[[wa:Potassiom]] |
|||
[[war:Potasyo]] |
|||
[[xal:Калион]] |
|||
[[yi:קאליום]] |
|||
[[yo:Potassium]] |
|||
[[za:Gyaz]] |
|||
[[zh:钾]] |
|||
[[zh-min-nan:Kah-sò͘]] |
|||
[[zh-yue:鉀]] |
Versioni aktual i datës 14 dhjetor 2023 22:02
Kaliumi është një element kimik me numër rendor Z=19. Në masën e trupit të njeriut merr pjesë me 0,35 % dhe me këtë sasi arrihet mbajtja në baraspeshë kimike e lëngjeve në trupin e njeriut, prandaj sapuni përbëhet nga kaliumi.
Jonet e kaliumit janë jetike për funksionet e të gjitha qelizave të gjalla. Transferimi i joneve të kaliumit nëpër membranat e qelizave nervore është i nevojshëm për përcjelljen normale nervore; Mungesa dhe teprica e kaliumit mund të rezultojë në shenja dhe simptoma të shumta, duke përfshirë ritmin jonormal të zemrës dhe anomali të ndryshme elektrokardiografike.
Frutat dhe perimet e freskëta janë një burim i mirë i kaliumit dietik. Trupi i përgjigjet fluksit të kaliumit në dietë, i cili rrit nivelet e kaliumit në serum duke zhvendosur kaliumin nga jashtë në brendësi të qelizave dhe duke rritur sekretimin e kaliumit nga veshkat.
Përbërja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kaliumi është metal alkalin i butë,sa që mund të pritet lehtësisht me thikë, ka ngjyrë te bardhë ne të argjend, në takim me ajrin ngjyra e argjend zhduket. Ai është një metal i lehtë dhe për lehtësin e tij vjen pas litiumit, ka densitet më te vogël se uji. Simboli i Kaliumit është (K).
Kaliumi në natyrë është mjaft I përhapur në formë të komponimeve të i tëtijë. Megjithatë kaliumi është më pak i përhapur së natirumi. Për shkak të tretsh`mërisë të madhe të kripëra të kaliumit në ujë ato nuk ndodhen në një vend.Kaliumi kryesisht ndodhet në form miniralesh sislikat. Me zberthimine e këtyre mineraleve ndahen kripëerat më të rendesishme të kaliumit sië janë : Kloruri i kaliumit në formë të mineralit silvin, karnaliti, karitniti etj. Kripërat e kaliumit ndodhen në ujë të detit por në sasi shum më të vogel së ato të natriumit. Sasi të konsideroshmë t1 kripërave të kaliumit në tokë I shfytëzojnë bimët për ushqim. Kaliumi është metal më ngjyrë argjendi dhe ka shkelqim metalik. Në kushte normale është metal shum i butë dëndesija e tijë është 0,86 g/cm³. Në kontakt më ajrin kaliumi oksidohet më qrast e humb shkelqimin metalik, Nësë kaliumin e ndezim ai në ajër digjet më ngjyrë intenzivë vjollcë duke kaluar në supëroksid. Përfitimi i kaliumit : Kaliumi mund të fitohet më elektrolizë të shkrirjes së klorurit të kaliumit ose hidroksidit të kaliumit.
Kombinimet kimike
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Oksidi kaliumit është një bazë e fortë qe ne temperaturën e ambientit paraqitet si kristal pangjyrë. Në kontakt me ujin vepron fuqishëm dhe jep hidroksil kaliumi(KOH).
- 2K(s) + 2H2O(l) → H2(g) + 2KOH(aq)
Hidroksidi i kaliumit :
- K2CO3 + Ba(OH)2 →2KOH + BaCO3
Kloruri i kaliumit : KCL Nitrat i kaliumit :
- NaNO3 + KCL → KNO3 + NaCl
Karbonat i kaluimit :
Përdorimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kaliumi është një element qe ka kimi mes lojtarve industrial ku gjen përdorim te gjere. Psh si elektrolit ne baterit alkaline. Përdoret për prodhimin e fotocelulave që gjejnë përdorim në teknika të televizionit..
Përfitimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kaliumi mund të fitohet me elektrolizë të shkrirjes së klorurit të kaliumit ose hidroksidit të kaliumit
Vetitë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kaliumi është metal me ngjyrë argjendi me shkëlqim metalik,në kontakt me ajrin kaliumi oksidohet dhe e humb shkëlqimin. Densiteti i kaliumit është 0,86 g/cm3. Ky mineral luan një rol thelbësor në kontraksionet e muskujve dhe të zemrës, por edhe në transmetimin e flukseve nervore. Ato ndërhyjnë në funksionimin neuro-muskular dhe ja pse kaliumi lufton edhe kundër ngerceve. Kaliumi merr pjesë gjithashtu në funksionimin e gjëndrave mbiveshkore që rregullojnë stresin si dhe në prodhimin e energjisë.
Shih dhe këtë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Metalet alkaline | Metalet alkaline tokësore | Lantanoidet | Aktinidet | Metalet kalimtare | Metalet tjera | Jometale | Jometale tjera | Halogjene | Gazrat fisnike |
Ac | Ag | Al | Am | Ar | As | At | Au | B | Ba | Be | Bh | Bi | Bk | Br | C | Ca | Cd | Ce | Cf | Cl | Cm | Cn | Co | Cr | Cs | Cu | Db | Ds | Dy | Er | Es | Eu | F | Fe | Fl | Fm | Fr | Ga | Gd | Ge | H | He | Hf | Hg | Ho | Hs | I | In | Ir | K | | Kr | La | Li | Lr | Lu | Lv | Mc | Md | Mg | Mn | Mo | Mt | N | Na | Nb | Nd | Ne | Nh | Ni | No | Np | O | Og | Os | P | Pa | Pb | Pd | Pm | Po | Pr | Pt | Pu | Ra | Rb | Re | Rf | Rg | Rh | Rn | Ru | S | Sb | Sc | Se | Sg | Si | Sm | Sn | Sr | Ta | Tb | Tc | Te | Th | Ti | Tl | Tm | Ts | U | V | W | Xe | Y | Yb | Zn | Zr