Beoarbaidjen fon Elementarpaat

N '''Elementarpaat''' (de. ''Elementarteilchen'') is n [[litje Paat]], dät nit kleeuwd wäide kon in uur Paate. Ätter do Modelle fon däälich sunt [[Elektron]]e, [[Neutrino]]s un [[Quark]]s Elementarpaate, juust as do swarrere Versione fon dät Elektron un dät Neutrino, do kraftfierende Paate un hiere [[Antipaate]].

In ju Physik wäd fon n Elementarpaat ounnuumen, dät dät neen innere Struktuur häd, deeruum dät dät nit touhoopestoald is uut noch litjere Paate. Dät is een fon do gruundlääsende Deele fon dät [[Al]], wier aal grattere Paate fon apbaud sunt. In ju moderne Theorie fon [[Paatephysik]], dät [[Standardmodel]], sunt [[Quark]]s, [[Lepton]]e un ‘[[Iekboson]]e’ Elementarpaate. 

Fröier wuuden [[Hadron]]e ([[Meson]]e un [[Baryon]]e as dät [[Proton]] un dät [[Neutron]]) un sogoar ganse [[Atom]]e an n bestimden Tiedpunkt betrachted as Elementarpaate. N zentroal Thema in ju Theorie fon do Elementarpaate is ju Idee uut dät äddere 20. Jierhunnert fon [[Quant]]e, dät dät Ferständnis fon elektromagnetiske Stroalenge reformierde un ju [[Quantemechanik]] häärfoarbroachte.

Elementarpaate konnen gewöönelk nit in stationären Toustand woarnuumen wäide. Bloot bie Gauegaide ticht unner ju [[Luchtgauegaid]] konnen do woarnuumen wäide in ne [[Bläisenkoomere]], dät kon weese as [[Ionisierende Stroalenge|ionisierende Stroalenge]], as [[Kosmiske Stroalenge|kosmiske Stroalenge]] of kunstelk apjoaged in n [[Paate-Apjoager]]. Truch Studierenge fon do hiere Boane, jee of noa oubeeged in n magnetisk Fäild (bloot elektrisk leedene Paate) un fon juunsiedige Kollisione, wierbie näie Paate äntstounde, konnen hiere Oainskuppe studierd wäide.