Çorç Vaşington

Çorç Vaşington
angl. George Washington
1-umin 1-um Prezidenti IMA
30 apreli soli 1789 — 4 marti soli 1797
Noibi prezident	Çon Adams
Peşguzaşta	vazifa ta'sis joft Sajrus Griffin hamcun Prezidenti Kongressi Konfederatsija
Çonişin	Çon Adams
Tavallud	22 fevral 1732(1732-02-22)[…] Vestmorlend[d], Colony of Virginia[d], Imperijai Britonijo
Darguzaşt	14 dekabr 1799(1799-12-14)[…] (67 sol) Fairfax County[d], Virçinija, Ijoloti Muttahidai Amriko[…]
Madfan	Washington's Tomb[d][…]
Dudmon	Washington family[d]
Padar	Augustine Washington[d]
Modar	Mary Ball Washington[d]
Hamsar	Martha Washington[d]
E'tiqod	Kalisoi Episkopal[d]
Sojadast
Çoizaho	Thanks of Congress[d] Congressional Gold Medal[d] (25 mart 1776) Fellow of the American Academy of Arts and Sciences[d] (1781) Congressional Gold Medal[d]
Nav'i artiş	Continental Army[d] va United States Army[d]
Rutba	major general[d], lieutenant general[d], General of the Armies of the United States[d] va polkovnik
Nabardho	American Revolutionary War[d] Philadelphia campaign[d] French and Indian War[d] Boston campaign[d] Battle of Fort Necessity[d] New York and New Jersey Campaign[d] Northwest Indian War[d] Braddock Expedition[d] Battle of the Monongahela[d] Battle of Jumonville Glen[d] Yorktown campaign[d]
Parvandaho dar Vikianbor
Osor dar Vikiteka

Muçassamai prezidenton Çorç Vaşington, Tomas Çefferson, Teodor Ruzvelt va Abraham Linkoln dar Maçmaamai milliji kūhi Raşmor

Çorç Vaşington (anglisī: George Washington; 22 Fevral 1732, Briçs-Krik, ijolati Virçinija — 14 dekabr 1799, Maunt-Vernon) — arbobi davlatī, sijosatmador, afsar, kişovarz, naxustin Prezidenti Ijoloti Muttahidai Amriko, sarfarmondehi Artişi kontinentalī dar Çangi mustamlikahoi amrikoihoi şimolī baroi istiqlol (1756—1763), asosguzori davlati sohibistiqloli IMA.

Çorç Vaşington avvalin prezidenti Ijoloti Muttahidai Amriko (solhoi 1789—1997). Az oilai zamindori (plantatori) sarvatmand. Dar ibtidoi Çangi haftsola (1756—1763) dar rutbai polkovnik farmondehi qūşunhoi Virçinija bud. Soli 1774 ba Kongressi 1, s. 1775 ba Kongressi 2 kontinentalī intixob gardid. Dar ibtidoi çangi mustamlikahoi amrikoihoi şimolī baroi istiqlol ziddi mustamlikadoroni Anglija Kongressi IMA Vaşingtonro sarfarmondehi qūşunhoi musallahi şūrişgaron intixob kardaast. (15 ijuni 1775). Dar in vazafa iste'dodi laşkarkaşī va taşkilotcigiji ū zohir gardid. Soli 1787 prezidenti IMA intixob şuda, sijosati konservativiro peş girift. Vaşington jake az asosguzoroni sistemai sijosiji dupartijavī dar ŞMA ast. Vaşington dar ta'rixi IMA cun arbobi taraqqiparvari davlatī doxil şudaast, zero vaj muborizai mustamlikahoro bahri istiqlol dastgirī va sarvarī namud.

Zindaginoma

Çorç Vaşington 22 fevrali soli 1732 dar oilae, ki allakaj 4 — nasl (pokolenie) ki dar Virçinija zindagī mekardand, tavallud joftaast. Dar oilai zamindor ba dunjo omadaast. Tahsiloti xonavodagī giriftaast, mutoliai kitobro dūst medoşt. Dar sinni 11 solagī be padar mondaast. Kasbaş zaminpajmo (zamincenkun) bud va dar soli 1748 dar ekspeditsijai lord Ferfaks, ki korhoi zaminpajmoiro dar vodiji Şenandoa meguzaronid, iştirok kardaast. Çorç dar oilai barodari ūgaj Lourens tarbija jofta ba'd az vafoti ū, soli 1752 vorisi mulki Maunt-Vernon, nazdiki Aleksandrija dar darjoi Potomak şudaast. Hamin sol, ū majori laşkari xalqī ta'jin megardad va dar amalijothoi nizomiji ziddi faronsaviho va hinduhoi amrikoī iştirok namudaast. Soli 1758 bo rutbai harbiji polkovnik ba iste'fo baromadaast. Soli 1759 Çorç Vaşington ba bevazani sarvatmand Marta Dendriç Kastis xonador meşavad va sohibi 17 hazor akr zamin, 300 ƣulom va molu mulk gardida, bo kūşişu ƣajrati xeş ba jake az zamindoroni sarvatmandi Virçinija mubaddal megardad.

Çorç Vaşington sarcaşmai ta'rixi milliji Amriko ast. Ū dar muborizai ozodixohiji senzdah sobiq mustamlikahoi Britanijoi Kabir va ba ittihodi çumhurihoi ijolothoi mustaqil va ta'sisi jakumin davlati federativiji hozirazamon IMA şirkat varzidaast. Dar Virçinija va dar Kongressi Kontinentalī ū ba gurūhe taaluq doşt, ki ba muqobili sijosati Britanijoi Kabir muboriza meburd.

Fa'olijat

Solhoi 1758—1774 Vaşington ba Maçlisi Qonunguzoriji Virçinija intixob şudaast va dar on ço baroi difoi huquqhoi mustamlika ziddi metropolija baromad kardaast. Ū jake az vakiloni Kongressi jakumi kontinentalī bud. Ba'di zaduxūrdhoi nizomī bo Britanijai Kabir az oştī şudan dastkaşida boz ba xidmati nizomī bargaşt va nihojat dar natiçai intixobot, jakdilona sarfarmondehi Artişi kontinentalī ta'jin şudaast. Ū hamcun sarfarmondehi qūşunhoi amrikoī muqobilijatro bar ziddi hukumati metropolija — Britanijoi Kabir taşkil va ba uhda girift, ki ba'd az haşt soli çang ba muctaqilijati IMA ovarda rasonid. Bovarī va zarurat ba hukumati purquvvat va markazī dar korkard va qabuli sarqonuni nav Konstitutsijai IMA dar solhoi 1787—1788 şirkat varzid. Dar vazifai prezidentī IMA asoshoi davlati çumhurijavī — federativiro barpo kard, to ki amrikoiho hamdigarfahmiji milliro joband. Vaşington artişro ba tarzi nav taşkil namud, ba vaj sarvarī mekard va hamrohi on az muhosirai Boston, soli 1776 sar karda to taslimşaviji qūşuni anglisī nazdi Jorktaun soli 1781 bud. Mohi nojabri soli 1783 ba'd az ba imzo rasidani Şartnomai sulhi Pariƶ, ū ba iste'fo baromad va ba Maunt-Vernon bargaşt.

Az bobhoi mavçudai Konfederatsija norozigī namuda Vaşington ba vazifai Raisi Konventi konstitutsionī intixob gardid. Konventi konstitutsionī soli 1787 Konstitutsijai IMA navişta ba oxir rasonid. Soli 1789 dar intixobot Çorç Vaşington bo jak ovoz prezidenti avvalini Ijoloti Muttahidai Amriko intixob şud. Soli 1792 bori dujum jakdilona ba vazifai prezident intixob gardid. Az bajni prezidentoni mamlakat Vaşington jagona şaxsest, ki du marotiba kollegijai intixobkunandagon jakdilona ba ū ovoz dodaast. Hamcun sarvari davlat ba mustahkamşaviji Ittihod, amalī gardidani talabothoi konstitutsija va bunjodi pojtaxti mamlakat musoidat kard. Ba taşkil namudani idorahoi markaziji hukumat, soxtori idorakunī va soxtani amsoli (timsoli) instituti prezidentī va baroi havasmandkuniji ruşdi iqtisodijot, kumak rasonidaast. Ū bo Kongressi IMA munosibati dūstona doşt. Dar ta'rixi IMA, soli 1794 avvalin isjoni ziddihukumatiro torumor namud. Dar sijosati bajnalmilalī az daxolat ba korhoi doxiliji mamoliki avrupoī xuddorī mekard. Nomzadiji xudro baroi navbati sejum ba vazifai prezident guzoştan dast kaşid. Peş az tarki maqomi prezidentī ba millat bo nomai vidoī muroçiat kard.

Maqomi prezidentiro tark namuda Çorç Vaşington ba Maunt-Vernon bargaşt va zud-zud pojtaxti soxta şudaistodaro xabar megirift. Kongress ba Çorç Vaşington unvoni «Padari Vatan»-ro ehdo namudaast. Hangomi mutaşanniç gardidani munosibat bo Faronsa, soli 1798 Vaşington ba tavri ramzī sarfarmondehi artiş ta'jin şuda bud. Çorç Vaşington 15 dekabri soli 1799 vafot kardaast. 18 dekabr dar Maunt-Vernon ba xok suporida şudaast.

Ū naxustin prezidente meboşad, ki bar ziddi Britanijoi Kabir baroi istiqloli davlatī muboriza burdaast va bo rohbariji ū Amriko az zulmi Anglija komilan ozod şudaast. Baroi nigoh doştani posi xotiri Çorç Vaşington, pojtaxti IMA va digar soxtorhoi ma'murivu davlatiji kişvar ba nomi ū nomguzorī şudaand.

Adabijot

• Uşakov V. A., Dƶordƶ Vaşington: stranitsы istorii, SPb., 2006
• Amerikanskie prezidentы : 41 ist. portr. ot D. Vaşingtona do B. Klintona / Pod red. Ju.Xajdekinga; Per. s nem. L. V. Sedovoj, Rostov n/D; M. : Feniks : Zevs, 1997
• Bogucarskij V. Ja., Georg Vaşington i osnovanie Severo-Amerikanskix soedinjonnыx ştatov, M., 1895
• Annenskaja A. N., Georg Vaşington i vojna za nezavisimostь, SPb., Montvid, tsenz. 1899
• Gizo, Fransua, V borьbe za svobodu : Ocerki iz ƶizni Vaşingtona, SPb., 1907
• Valueva-Munt A. P., Dƶordƶ Vaşington / Sost. A. P. Munt, SPb, 1880
• Jakovlev Nikolaj ,Vaşington.- Rostov n/D : izdatelьstvo «Feniks»,1997.-544 s (ƵZL)