Süper Lig
 | Bu sayfada devam eden bir çalışma vardır. Yardım etmek istiyorsanız ya da çalışma yarım bırakılmışsa, çalışmayı yapan kişilerle iletişime geçebilirsiniz. Bu sayfada son yedi gün içinde değişiklik yapılmadığı takdirde şablon sayfadan kaldırılacaktır. En son değişiklik, 16 yıl önce Serkansporfc (katkılar | kayıtlar) tarafından gerçekleştirildi (). |
| Dosya:Turkcell Süper Lig.jpg | |
| Spor | Futbol |
|---|---|
| Ülke | Türkiye |
| İlk sezon | 1959 |
| Slogan | "İyi ki Varsın Futbol İyi ki Varsın Turkcell Süper Lig" |
| Takım sayısı | 18 |
| Resmî site | Turkcellsuperlig.com.tr |
Süper Lig, (Eski adlar: Milli Lig, Türkiye 1. Süper Futbol Ligi, Birinci Futbol Ligi) (Şimdiki adı: Turkcell Süper Lig).Türkiye'nin en üst düzeydeki futbol ligidir. Turkcell Süper Lig, Türkiye Futbol Federasyonu'na bağlıdır.
Milli Lig'den Önce Türkiye'de Futbol
Milli Lig kurulmadan önce Türkiye'nin bazı illerinde (İstanbul,İzmir,Eskişehir,Adana,Trabzon)[1] mahalli ligler kurulmuştu.Bu liglerden İstanbul Ligi ise Osmanlı Devleti'nin artık gücünü yitirdiği bir bakıma düşmana İstanbul'u teslim ettiği günlerde yabancı (özellikle İngiliz) askerler ve tüccarlar [2]tarafından kurulmuştur.Türkiye topraklarında yapılan ilk maç ise 1897 yılında İzmir'den İstanbul'a gelen İzmir Karması'yla İstanbul Karması arasında oynanamıştır.[3]
Türklerin ilk başlarda futboldan uzak durmasının sebebi ise Osmanlı Devleti'ndeki özgürlüklerin kalkmaması Müslüman halkın futbola sıcak bakmaması ve din dışı bulması gibi nedenler gösterilebilir.[4]
Bu futboldan uzak kalış ve Türk topraklarındaki bu oyunun başkalarınca oynanması Galatasaray Lisesi 10. sınıf öğrencilerinden Ali Sami Yen'in zoruna gider ve arkadaşlarını toplayarak ilk Türk futbol kulübü Galatasaray'ı kurar.Galatasaray ile başlayan Türk kulüpleri Fenerbahçe, Vefa, Beykoz, Beşiktaş, Altay ve Karşıyaka ile devam eder.Bu kulüplerin kurulması Cuma Ligi,Pazar Ligi,İstanbul Şampiyonluğu Ligi gibi organizasyonların oluşmasını beraberinde getirir.O dönemde Beşiktaş kulübü lig kurulması önerisini getirir ama bazı kulüpler bu öneriyi kabul etmezler.Beşiktaş kulübü önerisini kabul eden takımlarla birlikte İstanbul Türk İdman Birliği Ligi'ni kurar.
Bu kulüplerin kurulup gelişmeye başlayacağı bu dönemde önce Balkan Savaşları'nın daha sonra da I.Dünya Savaşı'nın çıkması ve eli silah tutan herkesin askere alınmasıyla futbol sahaları boş kalır ve Türk Futbolu 11 yıllık bir kesintiye uğrar(1912-1923).
Cumhuriyetin kurulması ile her alanda olduğu sporda da atılımları beraberinde getirdi.Bu dönemin en önemli olayı ise Türk İdman Cemiyetleri İttifakı yani günümüzdeki adıyla Türkiye Futbol Federasyonu'nun kurulması olmuştur.Futbol Federasyonunun kurulması ile Türk futbolu tek bir çatı altında toplanmıştır.
Kuruluş
1930'lu yıllardan 1950'lerin sonlarına kadar Türkiye'de futbol İstanbul, İzmir, Ankara, Eskişehir, Adana ve Trabzon şehirlerinde oynandı.Bunun en önemli nedeni profesyonelliğe tam manasıyla geçilmemiş olmasıydı.Taki Türkiye Milli Futbol Takımı 1954 FIFA Dünya Kupası'na katılana kadar.O başarıdan sonra Türkiye Futbol Federasyonu bir Milli Lig'in krulması fikrini benimser. 1959 yılında düzenlenen Türkiye 1. Futbol Ligi'nin ilk sezonunda maçlar, 8'er takımdan oluşan Beyaz ve Kırmızı adlı iki grupta oynandı. O tarihteki statü uyarınca beyaz grubun lideri Fenerbahçe ile kırmızı grubun lideri Galatasaray finalde karşılaştı. İlk maçı Galatasaray 1-0, ikinci maçı ise Fenerbahçe 4-0 kazanınca, Türkiye 1. futbol Ligi'nin ilk şampiyonu Fenerbahçe oldu.[5]
1959-1960 sezonundan itirabaren ise grup sistemi kaldırıldı ve Türkiye 1. Ligi bugünkü statüsü ile oynanmaya başlandı.1962 yılında Türkiye tam üyelik için UEFA'ya başvurur ve UEFA'da Türkiye'nin başvurusunu kabul eder.UEFA üyesi olunduğu için Avrupa Kupa Galipleri Kupası'na Türkiye'nin de takım göndermesi gerekmekteydi.Bu nedenle Tükiye Futbol Federayonu Türkiye Kupası'nı organize etti.Bu kupa organizasyonu ilk kez 1962 yılında düzenlendi.
1960-1979
Bu döneme Türk Futbolu'nun içinde değişimlerin ve yabancıların hakimetinin (futbolcu ve teknik direktör olarak) başladığı dönem olarak kabul edilebilir.Bu dönemde Türkiye'de çalışan Ignác Molnár, Brian Birch, Didi ve Toma Kaleperoviç gibi antrenörler Türkiye Birnci Futbol Ligi'nde başarılı sonuçlar aldı.Ama bu başarılara rağmen 1960 ve 1970'lerde Türk futbolu Avrupa'da önemli bir başarı elde edemedi.
Ancak 1970 yılında ortaya çıkan ve Türk futbol tarihinde Anadolu İhitlali olarak geçen bir atılım yapıldı.TFF'nin 1965 yılında her ilin bir takımı olması için çıkardığı izinle birçok futbol kulübü kuruldu.Bursaspor, Boluspor, Eskişehirspor, Antalyaspor, Sakaryaspor, Kayserispor, Kocaelispor, Giresunspor, Sivasspor, Trabzonspor, Diyarbakırspor ve Gaziantepspor gibi uzun yıllar Birinci Lig'de mücadele edecek takımlar bu yıllarda ortaya çıktı.Bu takımlar arasında bulunan Trabzonspor'un kupayı daha ligdeki ikinci sezonunda İstanbul'dan alıp Anadolu'ya getirmesi Türkiye'de futbola olan ilgi ve merağı attırdı.Trabzon'un bu başarısı ve istikrarı futbolun Anadolu'da yayılmasını hızlandırdı.
1980'lerden Günümüze
1980'lere gelindiğinde Türk futbol anlayışında bazı değişiklikler oldu.Özellikle Jupp Derwall'ın Türkiye'ye gelmesi ile Türk Futbolu'nda tesisleşme başladı.Ayrıca Derwall'ın Galatasaray'a sistemli futbol oynatması ve Galatasaray'ın bu oyun analyışıyla Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nda yarı final oynaması bu değişimin ilk göstergelerindendi.Bu değişimlerden diğer kulüpler de etkilendi ve Türkiye'de sistemli futbol oynanmaya başladı.
1992'de Türkiye Futbol Federasyonu'nun özerkleşmesi ile Süper Lig takımlarının naklen yayınları gelire çevirilmesiyle kasaları doldu.Türkiye Futbol Federasyonu dev anlaşmalarla futbol ekonomisinde milyonlarca dolarlık bir katma değer oluşturdu. Futbol ekonomisinin önemi kulüpler tarafından da anlaşıldı, sponsorluk gelirleri bu alanda da devreye sokuldu.Futbol kulüplerinin ve Milli Takım'ın bir çok sponsorluk anlaşması bu dönemlerde yapıldı.[6]
Turkcell Süper Lig 2008-09
Şampiyonluklar
- Her 5 Şampiyonluk için takım logosunun üzerine 1 yıldız konulmaktadır.
- 17 şampiyonluk: Galatasaray SK
(1962, 1963, 1969, 1971, 1972, 1973, 1987, 1988, 1993, 1994, 1997, 1998, 1999, 2000, 2002, 2006, 2008)
- 17 şampiyonluk: Fenerbahçe SK
- 12 şampiyonluk: Beşiktaş JK
- 6 şampiyonluk: Trabzonspor
Lige Katılımlar
1959'dan bu yana kadar lige katılan takımlar. Bu listeye 2008/2009 sezonu dahil edilmiştir.
Gol Kralları
| Sıra | Oyuncu | Gol |
|---|---|---|
| 1 |  Hakan Şükür
|
249 |
| 2 | Tanju Çolak
|
240 |
| 3 | Hami Mandıralı
|
219 |
| 4 | Metin Oktay
|
217 |
| 5 | Aykut Kocaman
|
200 |
| 6 | Feyyaz Uçar
|
191 |
| 7 | Serkan Aykut
|
188 |
| 8 | Fevzi Zemzem
|
144 |
| 9 | Cenk İşler
|
131 |
| 10 | Mehmet Özdilek
|
130 |
| 10 | Saffet Sancaklı
|
130 |
| 11 | Sergen Yalçın
|
104 |
| Bu tablo en son 30 Temmuz 2008 tarihinde güncellenmiştir. | ||
Türkiye Birinci Futbol Liginde İlkler ve Enler
Kaynaklar
Dış Bağlantılar
- Turkcell Süper Lig'in Resmî Ağ Sayfası
- Türkiye Futbol Federasyonu Turkcell Süper Lig Ana Sayfası
- Tüm zamanların puan durumu
- Süper Lig Puan Durumu Excel'de
- Süper Lig, Puan Durumu, Fikstür, Canlı Maç Sonuçları
- Güncel Futbol Süper Lig Haberleri
- En Güncen Turkcell Super Lig Haberleri
Şablon:Turkcell Süper Lig Şablon:Turkcell Süper Ligi Stadyumları Şablon:Turkcell Süper Lig Sezonları Şablon:UEFA Ligleri