Vikipedi:Biliyor muydunuz?

Biliyor muydunuz?
Biliyor muydunuz?
Giriş ve Kurallar
Giriş ve kurallar	VP:BM
Ek kurallar	VP:BMEK
Genel tartışma
Genel tartışma	VT:BM
Adaylıklar
Öneriler	VP:BMÖ
Onaylananlar	VP:BMO
Arşiv	2022+; 2010-2019 arası; Ekim 2010 öncesi;
	g; t; d;

Vikipedi:Biliyor mudunuz? (BM), Ana Sayfa'nın "Biliyor muydunuz" bölümünün içeriğinin koordine edildiği proje sayfasıdır. BM sayfası, yeni yaratılmış veya geliştirilmiş Vikipedi sayfalarına dikkat çekmeyi amaçlamaktadır. Bu, yeni içerik yaratan yazarlara teşekkür etmeye yaramaktadır. Ayrıca, bu proje, editörlerimizi maddelere katkıda bulunmaya ve onları iyileştirmeyi teşvik etmektedir ve Ana Sayfa'ya bakan okurların dikkatini yeni ve gelişmiş maddelere çekmektedir.

Ana Sayfa'nın diğer değişken kısımları Günün seçkin resmi, Tarihte bugün ve Haftanın Seşkin Maddesi tarafından koordine edilmektedir. Ana Sayfa ile ilgili genel tartışmalar Tartışma:Ana Sayfa'da yürütülmektedir.

BM

BM önerilerini gözden geçirip bunların Ana Sayfa'ya çıkması için çalışan gönüllü ekip BM projesini yürütmektedir. Bu işlem BM katılımcılarının fikir birliği yoluyla belirlemiş olduğu kurallar doğrultusunda yapılmaktadır. BM ile ilgili görevlerin çoğu ilgili Vikipedi kullanıcıları tarafından yapılabilmektedir ama bazı işlemler bir hizmetli gerektirmektedir.

BM süreci aşağıdaki sayfaları kapsamaktadır:

Biliyor muydunuz... şablonu (Ş:BM), Ana Sayfa'da beliren bilgi cümleleri listesidir.
Adaylıklar (Ş:BMT) yeni BM adaylıklarının önerildiği ve tartışıldığı yerdir.
Kuyruklar (Ş:BMK ve alt sayfaları) Hazırlanmış BM bilgi listeleri bir hizmetli tarafından bu kuyruklara yerleştirilir, bunlar zamanı gelince otomatik olarak Ana Sayfa'ya çıkar.
Hazırlık yeri (Ş:BMH1 ve Ş:BMH2), uygun bulunmuş BM adaylarının BM kuyruğuna sokulmadan önce hazırlandıkları yerdir.
Kurallar (VP:BM ve VP:BMEK), BM'nin nasıl çalıştığı hakkındaki kurallar.
BM tartışma (VT:BM) proje hakkinda genel tartışmaların yapıldığı yerdir.
Hatalar (VP:HATA), Ana Sayfa'daki BM hatalarını bildirme yeridir.

BM hizmetli katılımcıları

Her Vikipedi editörü BM işlemlerine katkıda bulunarak yardımcı olabilir. Bir idarî hiyerarşi yoktur ve kimsenin diğerleri üzerinde bir otoritesi yoktur ancak bazı işlemler hizmetli olmayı gerektirmektedir. Aşağıdaki hizmetlilerin BM işlemleri hakkında deneyimi vardır ve hâlen bu konuda aktiftirler: (Bu listeyi değiştirin)

BM hizmetli olmayan katılımcılar

(Bu listeyi değiştirin)

¨E M P E R Y A N¨ ✍ 10:59, 26 Aralık 2010 (UTC)
--Berm@nya^İleti 22:45, 2 Ocak 2011 (UTC)
--Sadrettin^mesaj 20:01, 16 Ocak 2011 (UTC)
Hedda Gabler 18:49, 21 Nisan 2011 (UTC)
xrazymesaj 03:43, 13 Ekim 2012 (UTC)

Bir BM önerisi Ana Sayfa'ya nasıl ulaşır

Bir BM bilgisi aday gösterildikten Ana Sayfa'nın "Biliyor muydunuz?" bölümde çıkıp sonra oradan alınana kadar beş aşamadan geçer.

İlk olarak, bir editör BM şablonu tartışma sayfasında bir BM bilgi cümlesi koyar. Adaylıklar hakkındaki tartışmalar da bu sayfada yer alır. Tartışma konuları arasında, önerilen bilgi cümlesinin iyileştirilmesine yönelik öneriler ve aday gösterilen maddenin BM şartlarına uygunluğu bulunabilir.
Eğer önerilen bilgi cümlesi şartları karşılıyorsa, herhangi bir editör bilgi cümlesini BM şablonu hazırlık bölgesine ekleyebilir ve BM şablonu tartışma sayfasından onu çıkarabilir. Adil olmak için ve seçilmeden bayatlamamaları için ilk listelenen öneriler önce seçilir. Hazırlık sayfasına konan bilgiler nihai değildir ve herhangi bir editör tarafından değiştirilebilir veya silinebilir. Ordaki bilgi cümlelerinden birinin reddedilmesi halinde öneri sayfasında ilk listelendiği yere geri konmalıdır, hakkında yazılmış yorumlarla beraber (bunu yapmak için sayfanın geçmiş sürümlerinin incelenmesi gerekecektir).
Ana Sayfa BM şablonunu yenileme zamanı gelince, hazırlık sayfasındaki bilgi cümleleri asıl şablona aktarılır, bu şablonun içeriği otomatik olarak Ana Sayfa'ya aktarılır. Bu asıl BM şablonu koruma altındadır ve bu aktarma işlemi ancak bir hizmetli tarafından yapılabilir. Bilgi listesini asıl BM şablonuna aktaran hizmetli her hangi bir bilgi cümlesini değiştirebilir veya silebilir, kendi inisyatifini kullanarak.
BM şablonundaki bir yenilenme sonucunda beş ilâ sekiz yeni bilgi cümlesi gelir. Bu sayı cümlelerin uzunluğuna ve Ana Sayfadaki yer ihtiyacına bağlıdır. Hazırlık sayfasındaki bağlantılara bakarak o listenin Ana Sayfada nasıl görüneceğine önceden izlemek çok yararlıdır. BM listeleri Ana Sayfa'da (şimdilik) bir hafta duracaktır. Ana Sayfa'ya çıkan BM bilgileri gereğinde değiştirilebilir veya silinebilir. Hizmetl olmayanlar hataları duyurmak için Ana Sayfa hataları sayfasını kullanabilir. Hizmetliler Ana Sayfa'da sergilenmekte olan BM şablonundaki hatalı bir bilgiyi değiştirebilir, çıkarabilir veya yerine bir diğerini koyabilir. Hizmetliler arasında direksiyon savaşı olmaması için bir hizmetlinin silmiş olduğu bir bilgi cümlesi bir diğeri tarafından geri getirilemez.
Ana Sayfa'dan çıkarılan eski BM listeleri arşivlenir

Katılımcılar birbiriyle nasıl iletişim kurar

BM proje tartışma sayfası BM'yi ilgilendiren konuların tartışıldığı ana sayfadır. Bu konular arasında BM'nin kuralları, kurallar hakkında sorular ve gündeme gelebilecek diğer meseleler olabilir.

Belli BM önerileri BM adaylık şablon sayfasında belirir ama belli bir adaylığın gündeme getirdiği genel konular BM proje tartışma sayfasında da tartışılabilir.

BM adaylıkları için kaynaklar

BM adaylığı için herhangi bir Vikipedi sayfası kullanılabilir. Bazı adaylıklar için aşağıdaki sayfalar:

BM kuralları

Kısayol

[[:]]

BM, ıvır zıvır bilgi bölümü değildir. BM sadece son bir hafta zarfında yaratılmış veya en az beş katı genişletilmiş maddeler içindir. İdealde, Özel:YeniSayfalar sayfasında listelenmiş olmalıdırlar ama büyük oranda geliştirilmiş eski taslaklar, yönlendirmeler veya diğer kısa maddelerin de BM'ye aday gösterilmesi teşvik edilmektedir. Genel bir yönerge olarak en az beş katlık bir genişleme olmalıdır ama genişletilmiş bir maddenin Ana Sayfa'nın BM bölümünde belirmesine uygunluğu sayfayı Ana Sayfaya çıkaran hizmetlinin takdirine kalmıştır. Eğer bir madde önce bir kullanıcının çalışma sayfasında oluşturulmuşsa, çalışma sayfasındaki içeriğin Vikipedi Ana isim alanındaki bir madde sayfasına aktarıldığı tarih, BM'nin 5 gün kuralının birinci günü sayılır.

Bir BM önerisi herkes tarafından yapılabilir; kendi çalışmanızı aday gösterebilirsiniz.

Seçim kıstasları

Bir adaylığın BM için uygunluğunu belirlemek için dört temel kıstas kullanılır. Diğer kıstaslar topluluk tartışmaları ile oluşabilir ama aşağıdaki dört kıstas çoğu durumu kapsamaktadır.

Aday gösterilen madde yeni olmalıdır.
- BM'nin amaçları bakımından "yeni" bir madde beş günden eski değildir ve mevcut başka maddelerden toparlanmış metin içeremez.
- Nesir kısmı son beş gün içinde en az beş kat büyümüş olan eski yönlendirmeler, taslaklar ve diğer kısa maddeler de "yeni" madde sayılır. Maddeyi genişletmekte kullanılan metin başka maddelerden kopyalanmış olamaz.
- Bir kullanıcı veya kullanıcı mesaj sayfasının alt sayfasında geliştirilmiş olan bir madde sonra Ana isim alanına taşınmış veya kopyalanmışsa, Ana isim alanına vardıkları tarih itibariyle "yeni" sayılırlar.
- Ana Sayfa'nın Vikihaber bölümünde çıkmış makaleler aday gösterilemez.
- Vikipedi için özgün (yani metin telifsiz olsa dahi sadece kopyalanmış olmasın) ve geniş bir okuyucu kitlesi için ilginç olan maddeleri aday göstermeye çalışınız.
Yeterince uzun – Madde yeterli uzunlukta olmalı.
- Maddenin nesir kısmı (bilgi kutuları, kategoriler, kaynakçalar, listeler, tablolar, vs. hariç) en az 1500 karakterden oluşmalıdır. Karakter sayısı şu betik veya şu araç ile belirlenebilir.
- Listeler: Aday gösterilen listelerde en az 1500 karakterlik nesir olması gerekir. Listelenen şeylerin adları 1500 karaktere dahil edilmezler.
- Kaynaklı bilgi – aday gösterilen bilgi, söz konusu kaynaklandırılmış olmalıdır. (bkz. aşağıda Bilgi cümlesi bölümü.) Verilen bilgi bir referansa sahip olmalıdır ve maddedeki bilgiler de genelde cümle içi formatta kaynaklandırılmalıdır.
Tarafsız – yaşayan kişilerin biyografileri dikkatle kontrol edilir, kaynaksız veya kötü kaynaklandırılmış olumsuz bilgilerin kullanılmadığından emin olmak için. Yaşayan kişilerin özellikle olumsuz yönlerine odaklanmış maddeler veya bilgi cümlelerinden kaçınılmalıdır.

Çoğu adaylık yukarda belirtilen bu kıstaslardan bir veya daha fazlasını sağlamamaktadır. Aday gösteren kişiler önerilerinin bu kıstasları sağladığına dikkat etmelidir, yoksa adaylıkları reddedilecekir. İyi kaynaklandırılmış maddeler tercih edilecektir. Bu kaynaklar cümle içinde işaretlenmelidir; yani dış bağlantılar başlığı altında değil. Kaynaklandırılmamış maddeler muhtemelen seçilmeyecektir.

Bilgi cümlesi

Format

Maddenin adı kalın harfli olmalı, maddeye bağlantılı olmalıdır.
Ana sayfada sıralı madde imleriyle ("bullet point") elde etmek için {{*mp}} şablonunu kullanın.
Bilgi cümlesinin kendisi 'kısa olmalıdır (boşluklar dahil 200 karakterden kısa). 200, azami sınır olmakla beraber, 200 altında cümleler de inceleyiciler ve ilgili hizmetlinin takdirine göre reddedilebilir.
Bilgi cümleleri Ana Sayfaya doğru ilerlerken tashih edilebilirler. BM sürecinin doğası gereği bu tür her bir değişiklik için onay olmak pratik değildir. Ayrıca, aday gösterdiğiniz cümle hakkında itiraz dile getirilmediğini takip etmelisiniz, eğer itirazlara karşılık vermezseniz aday cümleniz Ana Sayfa'ya çıkamayabilir.
Her seferinde (yer durumuna bağlı olarak) yaklaşık 8 cümle Ana Sayfa'ya çıkarılır, seçilecek bilgiler o anda Ana Sayfa'da ne varsa onlarla beraber görünecektir.

İçerik

Bilgi cümlesi kesinleşmiş ve değişme olasılığı olmayan bir bilgiyi aktarmalıdır.
Cümle tarafsız olmalıdır.
Bilgi madde içinde belirtilmeli ve cümle içi formatla kaynaklandırılmalıdır, çünkü vikipedi'de belli deyişlerin desteklenmesi için bu tür referanslar kullanılmaktadır. Aday gösterenler bu iki şartın sağlandığını kontrol etmelidir yoksa adaylıkları reddedilecektir.
Kişilerin olumsuz yönlerine odaklanmış madde ve bilgi cümlelerinden kaçınılmalıdır.
Eğer madde bir kurgu veya kurgu karakteri hakkındaysa, verilen bilgi bir şekilde gerçek dünya ile bağlantılı olmalıdır.
Bilgi cümlesini yazarken onu "çekici" yapın, yani kısa, dikkat çekici ve maddeyi okumaya yöneltici olmalıdır. İlginç bir cümle çeşitli tip okuyucuları çekecektir. Uzun cümleler kısa olanlara tercih edilmelidir, madde içeriğini çarpıtmadıkça.
Başka kullanıcılar önerilen cümlede değişiklikler önerebilir.

Önerilen cümlelerin seçimi

Bir öneri: Kendi önerilerinizi seçmekten kaçının. Burada aklıselim kullanın ve çıkar çelişmesi görüntüsü vermemeye dikkat edin. BM'nin amacı yazarları yeni içerik üretmeye teşvik etmektir.
Önerilerinizde tarafsız olun ve her Ana Sayfa yenilemesine girecek paket için farklı ilgi sahalarından bilgiler bulunduramaya çalışın.
Belli bir ülke veya konuya odaklanmaktan kaçınmaya çalışın. Vikipedi genel amaçlı bir ansiklopedidir. Her bir BM paketinde belli bir ülkeye, sahaya veya konuya ait ikiden fazla bilgi olmamalıdır ve bu sayının bir olması daha da iyi olacaktır.
Her maddenin doğruluğu ve tarafsızlığını sağlamaya dikkat ediyorsak da, yaşan kişiler hakkındaki maddeler özellikle hassasiyetlidir. yaşan kişilerin biyografileri politikamızı göz önünde bulundurun.
Kaynaklarını belirten maddeleri seçin. Kaynaklanadırılmamış maddeler muhtemelen seçilmeyecektir.

Resimler

BM cümlelerine eşlik eden resimler:

1. Özgür lisanslı (KM, GÖBL, CC, vs.) olamlıdır (Adil kullanım değil), çünkü Ana Sayfa'da ancak özgür lisanslı resimler bulunabilir.
2. Uygun, çekici ve 100x100 piksel çözünümde ilginç olmalıdır.
3. Maddede bulunmalıdır.
4. Maddenin konusu ile ilgili olmalıdır.
Listedeki ilk bilgiyle ilişkili bir resim olmalıdır.
Standart resim kodu <div style="float:right;margin-left:0.5em;">[[Dosya:resim.jpg|100x100px|ALT TAG]]</div> şeklindedir.
Öneriler arasında uygun resimli olan biri yoksa millî bağlantısı olan bir konu için bir bayrak kullanılabilir.
Listedeki ilk bilgi cümlesi değiştirilerek içine (resimde) (veya belki (resimde falanca ülke bayrağı) gibi bir ifade) kullanılmalıdır, resimle uygun bir bağlantı kurulabilmesi için.
Hizmetliler: BM içine bir resim koyunca resmin Vikipedi içindeki kopyası otomatik olarak korunacaktır, dolayısıyla resmin sayfasına {{mprotected}} koyun, veya Commons'tan geçici olarak resmi Vikipedi'ye yüklediyseniz resmin sayfasına {{C-uploaded}} ve ilgili yazar atıf ve lisans bilgilerinin kopyalayın.

Listelerin hazırlanması ve şablonun güncellenmesi

Bakınız Vikipedi:Biliyor muydunuz/Rehber.

Hatalar

Halen Ana Sayfa'da olan BM hataları Biliyor muydunuz... hataları sayfasında belirtilebilir. Ana Sayfadaki BM hataları bir hizmetlinin BM şablonunun değiştirmesiyle düzeltilebilir.

Hizmetliler

Eğer Ana Sayfaya çıkmış BM bilgi listesinde bir bilgi hatasının olduğu duyurulmuşsa söz konusu bilgiyi aynı maddeden başka bir bilgi ile değiştirmeye çalışın, onu çıkarıp atmak yerine.
Çıkarılmasi gerekiyorssa, yerine öneri sayfasından başka bir bilgi cümlesi koymaya çalışın.
Eğer listedeki ilk bilgi cümlesiyse ve dolayısıyla onunla ilişkili bir resim varsa, yerine getireceğiniz yeni bilgi cümlesinin bir resmi de olmalıdır.

Ayrıca bakınız

Kategori:Vikipedi Biliyor muydunuz, diğer BM sayfaları için