Scorpius (takımyıldız)
Scorpius ya da Akrep takımyıldızı (sembolü: 
| Takımyıldız | |
 Scorpius takımyıldızının haritası | |
| Kısaltma | Sco |
|---|---|
| Tamlayan | Scorpii |
| Sembolizm | Akrep |
| Bahar açısı | 17 |
| Yükselim | −40 |
| Alan | 497 derece kare (33.) |
| Ana yıldızlar | 15 |
| Bayer/Flamsteed yıldızları | 47 |
| Gezegeni olduğu bilinen yıldızlar | 7 |
| Parlak yıldızlar (3,00m'den) | 13 |
| En parlak yıldız | Antares (α Sco) (0.96m) |
| Yakın yıldızlar (10 pc içindeki) | 3 |
| En yakın yıldız | HD 156384 (22.74 Iy) |
| Messier nesneleri | 4 |
| Göktaşı yağmurları | Alpha Scorpiids Omega Scorpiids |
| Çevreleyen takımyıldızlar | Sagittarius Ophiuchus Libra Lupus Norma Ara Corona Australis |
| En iyi Temmuz ayı saat 21:00'de +40° ve −90° enlemleri arasında görülebilir. | |
Önemli Özellikler
değiştirYıldızlar
değiştirAkrep takımyıldızı bölgesinde Antares (α Sco), β1 Sco (Graffias), δ Sco (Dschubba), θ Sco (Sargas), λ Sco (Shaula), ν Sco (Jabbah), ξ Sco (Girtab), π Sco (Iclil), σ Sco [(niyat)Al_niyat]17 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., τ Sco (bu yıldız da niyat olarak bilinir) ve υ Sco (Lesath) gibi pek çok parlak yıldız bulunur. Bu parlak yıldızların pek çoğu, en yakın OB topluluğu olan Akrep-Erboğa'nın büyük üyeleridir.[1]
δ Sco yıldızı, 2.3 kadir sabit görünür parlaklığa sahipken Temmuz 2000'de birkaç hafta içinde 1.9 kadire çıkmıştır. O tarihten bu yana, parlaklığı 2.0 ve 1.6 kadir aralığında değişen bir değişen yıldız olmuştur.[2] Bu durum, yıldızın en parlak halinde takımyıldızın ikinci en parlak yıldızı olduğu anlamına gelir.
ω¹ Scorpii ve ω² Scorpii çıplak gözle seçilebilen bir görsel çift yıldızdır. Biri mavi diğeri sarı renklidir.
Terazi takımyıldızı bölgesinde bulunmasına rağmen γ Sco olarak tanımlanmış olan yıldız, günümüzde σ Lib olarak bilinmektedir. Dahası, tüm Terazi takımyıldızı Antik Yunan zamanında Akrep'in kıskaçları (Chelae Scorpionis) olarak; daha sonraki zamanlarda ise Terazi'nin en batıdaki yıldızları, bitişikteki Başak tarafından temsil edilen Astraea tarafından yukarı doğru tutulan bir terazi olarak kabul edilmiştir. Terazi'nin tamamen ayrılması Roma zamanında gerçekleşmiştir.
Akrebin kuyruğunun ucundaki birbirine çok yakın görünen λ Sco ve υ Sco, bazen "Kedi Gözü" olarak da anılır.
Derin uzay nesneleri
değiştirSamanyolundaki konumundan ötürü bu takımyıldız bölgesinde M6 (Kelebek kümesi) ve M7 (Batlamyus Kümesi) açık kümeleri ve M4 ve M80 küresel kümeleri gibi pek çok derin uzay nesnesi bulunmaktadır. Ayrıca ζ² Sco yıldızının çok yakınında NGC 6231 açık yıldız kümesi vardır.
Mitoloji
değiştirYunan mitolojisinde Akrep ile ilgili anlatılar, neredeyse hiç değişmeksizin Orion'a bir atıf içerir. Orion avcı bir Yunan devdir ve dünyanın en yakışıklı erkeğidir. Kadınların cazibelerinden hiç etkilenmeyen Orion'un, başı hiç ıslanmadan denizin dibine basarak yürüyebilecek devasa bir yapıya sahip olduğu söylenir. Bir efsane Eos'un onu geceyi birlikte geçirmek için davet ettiğinden ve onun bunu memnuniyetle kabul ettiğinden bahseder. Fakat sonra Orion, zaferleriyle övünür ve dünyadaki tüm vahşi canavarların kökünü kurutabilecek muhteşem bir avcı olduğuyla böbürlenir. Apollo (Güneş Tanrısı, sürüleri korumakla görevlidir.) Gaia'yı (ya da belki Hera'yı), iğnesiyle sokup Orion'u öldürmesi için delinmez bir zırhı olan devasa bir akrep göndermeye ikna eder. Bazı anlatılar akrebin başarılı olduğunu söylese de diğerleri Orion'un, Artemis tarafından vurulmak için denizde yüzerek kaçmaya çalıştığını söyler.[3]
Bir Yunan efsanesinde Orion'un Artemis'e ve Artemis'in annesi Leto'ya dünyadaki tüm hayvanları öldürebileceğiyle övündüğü yazılmıştır. Ne var ki kendisi de bir avcı olarak bilinen Artemis, buna rağmen tüm yaratıklara koruma sunmuştur. Artemis ve Leto zehirli bir akrebi Orion'un hakkından gelmesi için gönderir. Orion ve akrep savaşırlar ve bu savaş Zeus'un dikkatini çekecek kadar hareketli geçer. Daha sonra Zeus akrebi gökyüzüne yerleştirir ve aynısını Artemis'in ricasıyla, onların paha biçilmez değerinin bir mührünü ölümlülere hatırlatmaya hizmet vermesi için Orion'a da yapar. Bu takımyıldız ile ilgili bir başka mit, Orion'un Yedi Kızkardeşler'in birinin ya da hepsinin birden peşine düştüğünü ve Artemis'in, onun bu kadınlara tecavüz girişimleri için onu öldürmek üzere bir akrep gönderdiğini söyler. Ne var ki, Yedi Kızkardeşler fiziksel özellikleri açısından iffetleri ve masumiyetleri ile tanınmış değillerdir, bu yüzden niçin tanrıçanın onların uzun zamandır olmayan iffetini korumak istediği bir sır olarak kalır. Bir başka Yunan efsanesi akrebi gönderenin Apollo olduğunu söyler. Artemis'in avcıya olan ilgisini kıskanan tanrı bu yola başvurmuştur. Daha sonra, Orion'u öldürmenin pişmanlığıyla, Artemis'e onun görüntüsünü gece gökyüzüne asmasına yardım etmiştir. Ne var ki akrep de gökyüzündedir ve akrep ne zaman ufukta görünse, Orion gökyüzünün diğer kısmına ilerler, hâlâ saldırganından kaçmaktadır.[3]
Bir başka Yunan öyküsü akrepten Orion'u anmaksızın bahseder. Phaëton (Helios'un ölümlü oğlu) arkadaşlarına annesi ve babasıyla övünür. Arkadaşları ona inanmayınca Phaeton, daha önce Phaeton ne isterse ona vereceğine dair Styx Irmağı kıyısında yemin etmiş olan babasına gider. Phaeton bir günlüğüne babasının Güneş Arabası'nı sürmek istediğini söyler. Helios oğlunu kararından vazgeçirmeye çalışırsa da Phaeton son derece kararlıdır. Ne var ki zaman geldiğinde, Phaeton panikler ve Arabayı çeken beyaz atların kontrolünü yitirir. Önce çok yüksekten uçtuğu için dünya buz gibi olur. Öyle yüksekten uçar ki, karşısına ölümcül iğnesi saplanmak için dikilmiş olan göklerdeki akrep çıkar. Telaşlanır ve bu kez tüm bitki örtüsünün yanması sebep olacak kadar yakına gelir. Phaeton kazara Afrika'nın büyük kısmını çöle döndürmüştür ve Etiyopya halkının derilerini siyah olana dek karartmıştır. En sonunda Zeus, kontrolden çıkmış Arabanın tantanasına bir son vermek için onu bir yıldırımla çarparak müdahale etmek zorunda kalmış ve Phaeton Eridanos nehrine düşmüştür.[3]
Kaynakça
değiştir- ^ Preibisch, T., Mamajek, E. (2009). "The Nearest OB Association: Scorpius-Centaurus (Sco OB2)". Handbook of Star-Forming Regions. Cilt 2. s. 0.
- ^ "Delta Scorpii Still Showing Off". 6 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2009.
- ^ a b c Scorpio - The Legend and Myth 20 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sayfasına göre
- Ian Ridpath ve Wil Tirion (2007). Stars and Planets Guide, Collins, London. ISBN 978-0007251209. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0691135564.
- İngilizce Vikipedi'deki Scorpius maddesinin 2 Temmuz 2009, 08:13 tarihli sürümü [1]
Dış bağlantılar
değiştir- The Deep Photographic Guide to the Constellations: Scorpius14 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Star Tales – Scorpius10 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Amatör-Foto: [2]2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.