Млйнив
Млйнив Млинів | |
|---|---|
| Урбан-тйпе сеттлемент | |
 | |
 Байроқ  Герб | |
| 50°30′50″Н 25°36′24″Э / 50.51389°Н 25.60667°Э | |
| Асос солинган | 1445 |
| Аҳолиси (2001) |
8,446 |
| Вақт минтақаси | УТCЕЭТ |
Млйнив ( украинча: Млинів ; полякча: Мłйнów ) — Украина ғарбидаги Ровно вилояти ( вилояти )даги шаҳар типидаги аҳоли пункти. Млйнив илгари Млинов туманининг ма'мурий маркази бўлган, у туманнинг маҳаллий ма'мурият бинолари жойлашган бўлса-да, ҳозирда у Дубно тумани остида бошқарилади. Унинг аҳолиси 2001-йилги Украина аҳолини рўйхатга олиш ма'лумотларига кўра 8446 киши эди.[1] Ҳозирги аҳоли сони 8,140 кишини ташкил этади.
Аҳоли пункти Штир дарёсининг ирмоғи бўлган Иква дарёси бўйида жойлашган.[1] У 1959-йилда Совет Украинасида шаҳар типидаги аҳоли пункти мақомини олди.
Тарих
[edit | edit source]Аҳоли узоқ тарихга эга. Археологик қазишмалар унинг ҳудудида камида милоддан аввалги биринчи минг йилликдан бери аҳоли яшаганлигини тасдиқлайди.[2] Иква дарёсининг шимолий чеккасида, Иква дарёсининг о'нг қирг'ог'ида, 1149-йил йилномаларида эслатиб о'тилган, чақмоқтошдан ясалган асбоблар до'кони излари ва Муравициянинг эски Рутен шаҳарчаси қолдиқлари топилган.[2]
Млйнивнинг ўзи биринчи марта 16-аср бошларида Буюк Герцог Александр Ягиэллон уни Бобр исмли бировга берганида тилга олинган.[2] 1508-йилда у Кременец губернатори Монтаутнинг шахсий мулкига айланди.[2] Шаҳар мулки тез-тез о'згарганлиги сабабли, у эксплуатациянинг кучайиши ва юқори солиқ ва йиг'имларнинг амалга оширилиши туфайли катта зарар ко'рган.[2] 1566-йилда Литва Буюк Герцоглиги, Волин воэводелиги ташкил топди ва аҳоли пункти унинг бир қисмига айланди. 1568- йилда княз Ҳоловниа-Острзозеcки қишлоққа ҳужум қилиб, талон-торож қилди.[2] 1569-йилдаги Лублин иттифоқидан со'нг Волин Воеводалиги Полша тожи таркибига кирди. ХВИИ асрга келиб аҳоли пункти 300 кишидан ошмаган ҳолда қолди.[2]
Хмелницкий қўзғолони пайтида турар-жой қўзғолончи казакларни қўллаб-қувватлади.[2] 1648-йил баҳорида қо'зг'олончилар қо'шни Муравиция саройини вайрон қилишдилар.[2] Полша тожига қарши кураш Андрусоводаги Мусковит-Полша шартномасини имзолаш билан то'хтамади.[2] “ Хароба ” даврида украин шоири ва муҳим жамоат арбоби Данило Братковский Млиновда яшаган; у Семен Палийнинг қуролли қо'зг'олонини қо'ллаб-қувватлади (қаранг Палий қо'зг'олони )[2] ва бутун Украинани Днепр дарёсининг иккала қирг'ог'ида бирлаштиришга ҳаракат қилди. Братковский халққа Иэзуитлар ва Униатларнинг ( Рутения Униате черкови ) са'й-ҳаракатларига қарши туришга чақириш билан расмий баёнот ёзди.[2]
Деҳқонлар қўзғолонларини ўчиргач, турар-жойнинг янги эгаси княз Чодкевич янги сарой ва коścиół . (Рим-католик черкови).[2] Совет, рус ва кейинчалик Украина тарихшунослигида коścиół атамаси полонизация ва католизация сиёсатини та'кидлаш учун ишлатила бошланди.
У 1789-йилда Полшанинг иккинчи бўлинишидан олдин Полша қироли томонидан Магдебург ҳуқуқига эга бўлган. 1792-йилда аҳоли пунктига Полша миллий қаҳрамони Тадеуш Косcиушко ташриф буюрди.[2] Полша бо'лингандан со'нг, 1795-йилда Млйнив дастлаб Волин вице-қироллигига ва икки йилдан кейин Подолия губернаторлигининг Дубно округига киритилган.[2] 1804-йилдан кейин у Волин губернаторлиги[2] Россия империяси таркибига кирди.
рус даври
[edit | edit source]Кичик, аммо ўсиб бораётган яҳудий жамоаси Млйнивда 1800-йилларнинг бошларида Полшанинг иккинчи бўлинмасида Россиянинг бир қисмига айлангани м'лум эди. 1850 -йилдаги қайта кўриб чиқилган рўйхатда шаҳарда жами 27 яҳудий хонадонлари, 48 та турли фамилиялар ва 202 яҳудийлар бор эди.[3] Уларнинг аксарияти камида 1834-йилда шаҳарда бўлган. 1858-йилги қайта кўриб чиқилган рўйхатда яҳудийлар сони 280 яҳудийга кўпайгани малум.[4] Млйнив яҳудий жамоасининг тарихи ҳозирда мавжуд.[5]
1840-йилларда Млйнивга полшалик ёзувчи-этнограф Юзеф Игнаси Крашевски ташриф буюрди ва у Мłйнów тасвирлаб берди. ) ва Чодкевич саройини ўзининг "Волиния, Полесиэ ва Литвадан хотиралар" асарида эслатиб ўтган.[2]
1861-йилги Россия аграр ислоҳотидан сўнг маҳаллий деҳқонлар бир ўликхонадан 8 пуд дон ( .56 .56 акр (0.56 акр) ) тўлашлари керак эди.[2] 1860-йилларга келиб, шаҳарда арра тегирмони, кичик вино заводи, 1903-1904-йилларда 60 га яқин ишчи бо'лган оддий темир корпусли до'кон бор эди.[2] Маҳаллий аҳоли учун маҳаллий дарёларда балиқ овлаш тақиқланган.[2] 1858-1905-йилларда бир нечта катта ёнг'инлар бо'либ, 60 га яқин бино вайрон бо'лган.[2]
1905-йилги инқилоб даврида темир қуйиш сехи Россия Социал-демократик Меҳнат партиясининг Конотоп бўлимининг та'сири остида қолди.[2] Клара Фрамнинг хотирасига ко'ра, темир қуйиш сехи шаҳардаги яҳудий оилалардан бири бо'лган бобоси Моше Груберга тегишли эди.[6] 1906-йилнинг ёзида Млйнивдаги иш ташлашлар ва намойишларда 200 га яқин ишчи қатнашди ва маҳаллий ҳокимият Дубно округи ҳокимиятидан ёрдам со'рашига сабаб бо'лди.[2] Инқилобий ҳаракатлар 1906-йил декабрида то'хтатилди, шундан со'нг Дубно полиция отлиқ отрядини юборди.[2] Млйнивда 1911-йилда то'ққиз о'г'ил ва уч қизни тугатган кичик икки синфли черков мактаби бор бо'лган.[2]
Биринчи жаҳон уруши пайтида фронт Млйнив яқинида олдинга ва орқага ҳаракат қилди.[7] Аҳоли пунктидаги кўплаб бинолар вайрон бўлган.[2] 1915-йилда Млйнив Австрия-Россия фронтида ( Шарқий фронт ) жойлашган эди.[2] Чодкевич саройи ва бог'и Австрия қо'шинлари қо'лида эди, турар-жой руслар томонидан ушлаб турилган.[2]
Болшевиклар тўнтаришидан кўп ўтмай (шунингдек, Октябр инқилоби деб ҳам аталади) Млиновда Заболоцкий бошчилигидаги волост қўмитаси тузилди. Қўмита Чодкевич саройини миллийлаштирди.[2] 1918-йил феврал ойида Млйнив Австрия-Германия қо'шинлари[2] ёрдамида Совет ҳокимиятидан озод қилинди ва Украина Халқ Республикаси таркибига кирди. 1919-йил июн ойида биринчи Украина Совет дивизияси Украина қо'шинларини ё'қ қилди ва Млиновда Совет режимини тиклади.[2] Шундан со'нг Млйнив маҳаллий комбед томонидан бошқарилади.[2]
Полша даври
[edit | edit source]Полша-Совет уруши пайтида Млйнив турли қўшинлар ўртасида қўл алмашди.[2] 1920-йил июл ойида 14-совет отлиқ дивизияси (қо'мондон Александр Пархоменко, Коннармиядаги Биринчи отлиқ армия таркибига кирувчи) са'й-ҳаракатлари билан қисқа вақт ичида совет режими яна бир бор та'минланди.[2] 1921-йилги Рига шартномасига кўра, Млйнив Иккинчи Полша Республикаси ( Волон Воэводелиги) таркибига кирди.[2]
1921-йилда шаҳарда 1263 киши истиқомат қилган[2] Полшанинг бир қисми сифатида поляк тили расмий тил сифатида кучга кирди (қайта тикланди).[2] 1932-йилда етти синфли давлат мактаби қурилди.[2] Маҳаллий дорихона ҳам очилди.[2] 1930-йилда Млйнив аҳолиси 1921-йилга нисбатан камайди[2] 1926- йил феврал ойида Г'арбий Украина Коммунистик партиясининг маҳаллий бо'лими ва 1935-йилда унинг комсомол ёшлар қаноти ташкил этилди.[2] Коммунистик та'сирнинг кучайишига қарши курашиш учун маҳаллий староста маҳаллий полиция ходимлари сонини ко'пайтиришни со'ради.[2] 1934-йил сентябр ойида маҳаллий коммунистлар томонидан уюштирилган намойишлар натижасида 23 киши ҳибсга олинди.[2] 1938-йил феврал ойида Беларус инқилобчиси Сиарҳеи Притйцкини озод қилишни талаб қилиш учун яна бир коммунистик ҳаракат бо'либ о'тди.[2] Аксия Республикачилар Испанияга ( Испания фуқаролар уруши ), шунингдек, фашизмга қарши кураш ва Полшани демократлаштириш ва Г'арбий Украинани озод қилиш учун ёрдам со'ради.[2] Дубно округидаги Млиновда католик черкови мавжуд эди.
Иккинчи жаҳон уруши ва Полшага қарши ваҳшийликлар
[edit | edit source]Иккинчи жаҳон уруши бошланганидан ва фашистлар Германияси ва Совет Иттифоқи томонидан Полшанинг навбатдаги бўлинишидан кўп ўтмай, қишлоқ Ғарбий Украинанинг бир қисми сифатида яна Қизил Армия томонидан босиб олинди (озод қилинди).[2][8] 8-механиклаштирилган корпус (командир Дмитрий Рябйшев билан) Млйнив яқинида икки йил давомида жойлашган эди.[2] 1940-йилда НКВД томонидан бир қатор таниқли полшалик оилалар Сибирга юборилган[8][9] 1939-йил октябр ойида Млиновда Г'арбий Украина Миллий Ассамблеясига сайловлар бо'либ о'тди.[2] Г'арбий Украина Совет Иттифоқига қабул қилингандан ва Украина ССР билан бирлашгандан со'нг, Млйнив Млинов туманининг ма'мурий марказига айланди.[2] Маҳаллий клуб, кутубхона, туғруқхона, кичик поликлиника очилди.[2]
Млйнив 1941-йил 24-июнда Барбаросса операциясида немис армияси томонидан босиб олинди[2] Маҳаллий мактаб комендант ва Гестапо штаб-квартирасига айлантирилди.[2] Фашистлар Германияси ишг'оли пайтида 1118 киши ҳалок бо'лган.[2] Украина миллатчилари маҳаллий совет аҳолисига қарши қатаг'онларда қатнашдилар.[2] 1943-йил июн ойида маҳаллий аҳоли Сйдир Ковпак партизанларига ма'лум ёрдам ко'рсатди.[2]
1942-1945-йилларда у Украина қўзғолончилар армиясининг ўлим отрядлари ва маҳаллий украиналик деҳқонлар томонидан содир этилган поляклар ва яҳудийларнинг қирғинлари содир бўлган кўплаб жойлардан бири эди.[10]
Шуниси э'тиборга лойиқки, Грирорй Левко ("Крук") бошчилигидаги Украина сотнияси бу ҳудудда 1947-йилгача[11], 1944-йилги Совет қарши ҳужумидан анча кейин фаолият юритган[10] Полшанинг Млиновдаги о'зини-о'зи мудофааси украин миллатчиларининг такрорий рейдларини ушлаб туришга муваффақ бо'лди, улар орасида Курдибан Варковиcки, Лубомирка, Клеван, Рокитно, Будки Сноwидоwиcкиэ ва Остй фуқаролик мудофааси ҳам бор эди. Уларнинг омон қолиши ҳеч бо'лмаганда қисман Совет Иттифоқини эгаллаб олишдан олдин у ерда нацист немислари мавжудлиги билан изоҳланиши мумкин эди.
1944-1946 -йилларда Полша аҳолисининг кўчирилиши пайтида Млйнивнинг қолган полшалик аҳолиси қувғин қилинди.[10]
Урушдан кейинги давр
[edit | edit source]
Млйнив қўмондони Пётр Зубов бошчилигидаги Совет 13-гвардия отлиқ дивизияси томонидан фашистлар Германияси ишг'олидан озод қилинди.[2] Урушдан кейин Млйнив аҳолиси 462 кишидан иборат эди.[2]
1953-йил май ойидан бери Млйнив гидроэлектр станцияси Австриянинг Воитҳ компанияси томонидан ишлаб чиқарилган ягона турбинали срансия сифатида ишламоқда.[12] ГЕС қурилиши Иккинчи Полша Республикаси даврида бошланган.[12] О'ша пайтда то'г'он қурилган.[12] Уруш туфайли кейинги қурилиш то'хтатилди.[12]
Манбалар
[edit | edit source]- ↑ 1,0 1,1 „Млйнив, Ривне Област, Млйнив Раион“ (Украиниан). Регионс оф Украине анд тҳеир Струcтуре. Веркҳовна Рада оф Украине. Қаралди: 2012-йил 9-феврал.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 2,22 2,23 2,24 2,25 2,26 2,27 2,28 2,29 2,30 2,31 2,32 2,33 2,34 2,35 2,36 2,37 2,38 2,39 2,40 2,41 2,42 2,43 2,44 2,45 2,46 2,47 2,48 2,49 2,50 2,51 2,52 2,53 2,54 2,55 2,56 Букҳало, Ҳ., Вовк, А. Млйнив, Млйнив Раион, Ривне Област (Млинів, Млинівський район, Ровенська область).
- ↑ „Тҳе 1850 Ревисион Лист (Cенсус) фор Млйнов“. кеҳилалинкс.жеwишген.орг. Қаралди: 2022-йил 6-октябр.
- ↑ „Тҳе 1858 Ревисион Лист (Cенсус) фор Млйнов“. кеҳилалинкс.жеwишген.орг. Қаралди: 2022-йил 6-октябр.
- ↑ „Тҳе Сеарч фор Млйнов (алсо Млинов) анд Мервиц“. кеҳилалинкс.жеwишген.орг. Қаралди: 2022-йил 6-октябр.
- ↑ „Ҳоме“. млйнов.cом.
- ↑ „Млйнов анд Мервиц ин тҳе Период оф WWИ“. кеҳилалинкс.жеwишген.орг. Қаралди: 2022-йил 6-октябр.
- ↑ 8,0 8,1 Стронй о Wоłйниу. „Миастеcзко, wиэś Мłйнów, гмина Мłйнów, поwиат Дубно, wож. wоłйńскиэ“. Wолйн.овҳ.орг (2006-йил август). 2017-йил 3-январда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2017-йил 3-январ.
- ↑ Списки жертв. „Ровенская обл., Млынов“. Польские спецпереселенцы в Архангельской обл.. Лисц.мемо.ру (2016).
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Зарйс огóлнй wйдарзеń, 9 Новембер 2007. Плаcówки и оśродки (базй) самообронй (эхcерпц). Cите эррор: Инвалид
<ref>таг; наме "Сиэмасзко" дефинед мултипле тимес wитҳ дифферент cонтент - ↑ Грзегорз Рąкоwски. Полска эгзотйcзна, Парт 2. Офиcйна Wйдаwниcза "Реwасз", 2006 — 371 бет. ИСБН 8389188562.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Ин Млйнив реcеиве элеcтриcал поwер ригҳт фром wатер (У Млинові отримують електроенергію прямо з води).