Орҳан Боран

Орҳан Боран
Таваллуди	30-июн 1928-йил Истанбул, Туркия
Вафоти	26-май 2012-йил(2012-05-26) (83 ёшда) Истанбул, Туркия
Фуқаролиги	Туркиялик
Таълими	Галатасарай Ҳигҳ Счоол
Касби	Комедиячи, радио ва телебошловчи ва актёр
Фаолият йиллари	1945–2005
Турмуш ўртоғи	Гüлер Боран
Отаси	Ҳикмет Боран

Орҳан Боран (1928-йил – 30-июн – 2012-йил 26-май) Туркия да радио ва телебошловчиси ва актёр сифатида танилган. У турк тилини мақтовга лойиқ тарзда сўзлашиши билан ҳам машҳур эди.

Ёшлиги

Боран 1928-йилда Туркиянинг Истанбул шаҳрида тавваллуд топган. У тиббиёт коллежини битирган Ҳикмет Бораннинг ўғли бўлган. Ўн ёшида Ўрхон машҳур Галатасарой ўрта мактабига ўқишга кирди ва у эрда дам олиш кунларида ҳам мактаб вақт ўтказар эди. Бораннинг биринчи саҳнадаги тажрибаси ҳали у Галатасарой да бўлганида, мактаб драма спектаклларида қатнашганида содир бўлди. Спектаклларни шаҳар театрларининг яхши актёри Неждет Маҳфи Айрал бошқарган ва бош ролни Боран ижро этган.

Фаолияти

Бораннинг биринчи саҳна карераси 1946 йилда ўрта мактабни тамомлагандан сўнг бошланди. Муниципал театрлар сафига қўшилганидан бир йил ўтгач, Боран Париж га бориш ва Лес Матҳуринс номи билан машҳур театрда стажёр сифатида ишлаш имкониятини топди. 1949-йилда театр ўзи учун эмаслигини ҳис қилиб, Туркия га қайтиб келди. Ўша йили Истанбул радио си эфирга чиққанида, ўзи айтганидек, „ўз чақириғини топди“. Ўша пайтда, 21 ёшида қилган дастурлари унга тез фурсатда машҳурлик берди. Айнан ўша пайтда у тунги клубларда бир кишилик стендлар қилишни бошлади ва Орҳан Боран номи билан биринчи Станд-уп Бантер да ўз пойдеворини қўйди.

1956-йилда Истанбулдаги Британия консул лиги томонидан берилган имтиҳонда биринчи ўринни эгаллаб, Ўрҳан Боран Лондон га келди ва у эрда ББC нинг турк хизматида ишлади. Шунингдек, у Туркиянинг Дуня газетасининг Лондондаги мухбири эди. Мухбир сифатидаги муваффақияти уни Туркиянинг етакчи Ҳуррият ва Миллиет газеталарида ўзининг 25 йиллик нашриётини бошлади.

1960-йилда Туркияга қайтгач, у тезда радиога қайтди. Айнан ўша пайтда замонавий Туркияда бугунги стенд комедиясининг асосчиси бўлган „Станд-уп Бантер“ спектакллари бошланган эди. Бораннинг ҳикоялари асосан унинг ҳаёлий оиласи ва оила аъзолари ўртасидаги суҳбатларга асосланган эди.

Туркиядаги деярли барча радио викторина дастурларини олиб борган бир пайтда у 1960-йилларда радио кўрсатуви учун Юки (Бораннинг ўзи томонидан айтилган қуёнга ўхшаш персонаж) исмли машҳур ҳаёлий қаҳрамонини ҳам яратган. Боран Юкидан ташқари бошқа персонаж ларни ҳам яратиб, йиллар ва йиллар давомида қаровсиз қайнона, кекса хизматкор бўлишга маҳкум бўлган келин опа ва бошқа кўплаб ҳикоялар билан тингловчиларни қизиқтира олганди. 1990-йилларнинг охирида Юкининг дастлабки радио дастурлардан олинган скриптларга асосланган анимацион версияси телевидения учун серия сифатида ишлаб чиқарилган, аммо маркетинг муаммолари туфайли у экранга чиқа олмади.

Боран 1981-йилда ўзи томонидан ёзилган ва бир қанча санъаткорлар иштирокидаги "Мусиқали қорин кулги" номли шоу билан узоқ саҳнадаги фаолиятини якунлади. Кейин у ўзининг "Панел", "Салом дўстлар" (Мерҳаба Аркадаşлар), "Ўрҳан Боран билан якшанба кечалари" (Орҳан Боран иле Пазар геcелери) ва "Ўрҳон билан лаҳзалар" каби теледастурларини олиб бора бошлади. Боран (Орҳан Боранълı Дакикалар).

Маданият вазирлиги ва Турк Тили Жамиятининг кўплаб мукофотларини қўлга киритган Боран 1992-йилда ўзи учун катта аҳамиятга эга бўлган ёш авлод билан ўрганганларини баҳам кўриш мақсадида Мармара университети нинг Алоқа факултетига ишга кирди. Аммо у академик бўлишни яхши кўрган бўлса-да, оғир иш тартиби уни бу лавозимдан кетишга мажбур қилди.

59 йилдан сўнг Боран 2005-йил 10-июнда шоу-бизнесни тарк этди.

Орхан Боран 2012-йил 26-май куни 83 ёшида вафот этди. У икки йилдан бери суяк илиги касаллигидан азият чекаётган эди.

Кадикўй, Эренкойдаги Галиппаша масжидида ўтказилган диний дафн маросимидан сўнг Зинcирликую қабристонида дафн қилинди.

Ҳаволалар

• Орҳан Боран ИМДбда
• Биёграфи.нет – Биограпҳй оф Орҳан Боран (туркча)
• Ҳüрриет онлайн газетаси - Биограпҳй оф Орҳан Боран (туркча)