Ҳауте-Савоиэ
Ҳауте-Савоиэ Ҳауте-Савоиэ | |
|---|---|
| Департамент | |
 | |
 Байроқ  Герб | |
| 46°00′0″Н 06°20′0″Э / 46.00000°Н 6.33333°Э | |
| Мамлакат | Франсия |
| Аҳолиси | 826,094 |
| Миллий таркиб | франсузлар |
| Вақт минтақаси | УТC+1 |
| Телефон коди | 74 |
|
| |
Ҳауте-Савоиэ (талаффузи: [от савwа] (
У ўз номини Савой тарихий минтақасидан олган. Шунингдек, Савоиэ департаменти жанубида жойлашган. 2019-йилда унинг аҳолиси 826 094 киши эди[1]. Унинг таркибига қуйидаги шаҳарлар киради: Бонневилле, Сент-Жулиэн-эн-Геневоис ва Тҳонон-лес-Баинс. Франсиянинг Монт Блан туннелига кириш қисми Ҳауте-Савоиэ шаҳрида жойлашган. У қишки спорт турлари учун мўлжалланган департамент ҳисобланади. Биринчи қишки Олимпия ўйинлари 1924-йилда унинг таркибига кирувчи Чамонихда бўлиб ўтди.
Тарихи
[edit | edit source]Савоиэнинг тарихий ҳудуди 1032-йилдан 1860-йилгача ҳукмронлик қилган Савой сулоласи томонидан бошқарилган. Кейинчалик Савойя герсоглиги 1416-1720 йилларда Савой вилоятини бошқарган.
Замонавий Ҳауте-Савоиэ ва унга туташ Савоиэ департаменти эгаллаган ҳудуд 1713-йилда Утрехт шартномасидан кейин Сардиния қироллиги таркибига кирди. Минтақанинг Франсия томонидан аннексия қилиниши 1860-йил 24-мартдаги Турин шартномасида расмийлаштирилди.
1942-йил ноябрдан 1943-йил сентябргача Ҳауте-Савоиэ фашистик Италия томонидан ҳарбий ишғол қилинди. Мақуис дес Глиèрес бошчилигидаги гуруҳ Иккинчи Жаҳон уруши пайтида фашистларга қарши Ҳауте-Савоиэда фаолият юритган. 1943-1944 йиллар қишда немис қўшинлари Франсия қаршилик ҳаракатларига жавобан 500 га яқин фермани ёқиб юбордилар.
Географияси
[edit | edit source]Ҳауте-Савоиэ 279 коммуна ва 17 кантонга бўлинган тўртта округни ўз ичига олади[2]. Шимолда у Швейсариянинг Женева кантони ва Женева кўли билан чегарадош. Шарқда Швейсариянинг Вале кантони ва Италиянинг Аоста водийси, ғарбда Франсиянинг Айн департаменти, жанубда Савоиэ департаменти жойлашган.
Ҳауте-Савоиэ Франсиядаги барча бўлимлар орасида энг катта баландликка эга. Энг паст нуқтаси 250 метр (820 фт) Рон водийсида ва энг баланд Монт Бланда 4,810.40 метр (15,782.2 фт) [3]. Дунёнинг энг машҳур тоғ-чанғи курортлари Ҳауте-Савоиэ департаментида жойлашган.
Ўрмонлари
[edit | edit source]1996-йил ҳолатига кўра, 178,624 гектар ўрмонлари билан қопланган (умумий эр майдонининг 38,8 фоизи).
Кўллари
[edit | edit source]
Демографияси
[edit | edit source]| Йил | Аҳоли | ±% |
|---|---|---|
| 1861 | 267,496 | — |
| 1872 | 273,027 | +2.1% |
| 1881 | 274,087 | +0.4% |
| 1891 | 268,471 | −2.0% |
| 1901 | 263,803 | −1.7% |
| 1911 | 255,137 | −3.3% |
| 1921 | 235,668 | −7.6% |
| 1931 | 252,794 | +7.3% |
| 1936 | 259,961 | +2.8% |
| 1946 | 270,565 | +4.1% |
| 1954 | 293,852 | +8.6% |
| 1962 | 329,23 | +12.0% |
| 1968 | 378,55 | +15.0% |
| 1975 | 447,795 | +18.3% |
| 1982 | 494,505 | +10.4% |
| 1990 | 568,286 | +14.9% |
| 1999 | 631,679 | +11.2% |
| 2006 | 696,254 | +10.2% |
| 2011 | 746,994 | +7.3% |
| 2016 | 801,416 | +7.3% |
Асосий шаҳарлар
[edit | edit source]Энг кўп аҳоли яшайдиган коммуна Аннеси ҳисобланади. 2019-йил ҳолатига кўра, 15 000 дан ортиқ аҳолига эга 7 та коммуна мавжуд.
| Коммуна | Аҳоли (2019) |
|---|---|
| Аннеси | 130 721 |
| Аннемассе | 36 582 |
| Тҳонон-лес-Баинс | 35 826 |
| Клузлар | 16 918 |
| Салланчес | 16 831 |
| Сент-Жулиэн-эн-Геневоис | 15 873 |
| Румилли | 15 768 |
Туризми
[edit | edit source]2000-йил декабр ойининг охирига келиб, туризм секторида жами 635 000 ўрин бор эди:
-
Ивуар ва Леман ко'ли
-
Арве водийси ва Cлусес шаҳри
-
Дуингтдаги Чатеау де Рупҳй
-
Сейссел
-
Монтрионд кўли
-
Аигуилле ду Миди
Манбалар
[edit | edit source]- ↑ Популатионс лéгалес 2019: 74 Ҳауте-Савоиэ, ИНСЕЭ
- ↑ Дéпартемент де ла Ҳауте-Савоиэ (74), ИНСЕЭ, ретриэвед 11 Жулй 2022.
- ↑ „Ҳауте-Савоиэ: ИИИэ инвентаире 1998“. Инвентаире форестиэр дéпартементал. Инвентаире Форестиэр Натионал (2005). Қаралди: 2010-йил 3-сентябр.
