discandjî
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Do viebe « candjî » avou l’ rafoircixhante betchete « dis- » des viebes, çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes :/dis.kã.ˈd͡ʒiː/ /dis.kã.ˈd͡ʒi/ /dœs.kã.ˈd͡ʒi/ /dɛs.kã.ˈd͡ʒiː/ /dys.kã.ˈd͡ʒiː/ /dys.kã.ˈd͡ʒi/ /dys.kã.ˈd͡ʒɛ/ /dys.t͡ʃã.ˈd͡ʒiː/ /dys.t͡ʃã.ˈd͡ʒi/ /dys.t͡ʃã.ˈd͡ʒe/ /dys.t͡ʃɛ̃.ˈd͡ʒi/ /dys.kɛ̃.ˈd͡ʒɛ/ (36 prononçaedjes)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /dis.kã.ˈd͡ʒiː/
- Ricepeures : dis·can·djî
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | discandje |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | discandjîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | discandjans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | discandjnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | discandjrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | discandjive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | discandje |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | discandjî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
discandjî
- (viebe å coplemint) aveur ene sacwè d’ ene djin et lyi dner ene ôte sacwè.
- Nos vlans dj’ discandjî nos tchikes ? Dji t’ dene mes rodjes et ti m’ denes tes vetes. — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- Dj’ aveu prins ene noere marone, mins m’ feme l’ a discandjî po ene bleuse. — Motî del Lovire (fråze rifondowe).
- A schipe avéns ns eshonne discandjî nos siermints,
Ki dj' candja d' egzistince. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Li vîx mestré", p.5 (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) fé candjî d’ plaece.
- Ns alans discandjî les vatches (les mete dins on boket k’ i gn a del bele yebe).
- (viebe å coplemint) (pus stroetmint) evoyî (ene oujhene) e-n èn ôte payis.
- El manneye air do Payis-noer n’ est pus k’ ene sovnance, asteure ki cåzu totes les oujhenes ont tapé l’ ouxh sol beur. Sovint ratchtêye pa des Francès, pu discandjeyes pol Roumaneye, el Chine ou l’ Marok, metans !
- (viebe å prono) : Loukîz a : « si discandjî ».
Parintaedje
[candjî]Loukîz a : « candjî »
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : S44
Ratournaedjes
[candjî]v.c., aveur ene sacwè et dner ôte tchoi
- Arabe marokin : تبادلو (ary) = تْبادْلو = tbadlo
- Almand : austauschen (de), auswechseln (de), umtauschen (de), vertauschen (de), verwechseln (de)
- Inglès : to exchange (en), to interchange (en), to swap (en), to share (en), to switch (en)
- Espagnol : intercambiar (es), trocar (es), permutar (es)
- Francès : échanger (fr), s’échanger (fr), troquer (fr), substituer (fr)
- Neyerlandès : ruilen (nl), inruilen (nl), wisselen (nl), inwisselen (nl), uitwisselen (nl), verruilen (nl)
evoyî (ene oujhene) e-n èn ôte payis
- Francès : délocaliser (fr)
v.pr., mete des prôpès mousseures
- Arabe marokin : تبدّل (ary) = تْبدّل = tbeddel
- Francès : se changer (fr), changer de vêtements (fr)
Pårticipe erirece
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | discandjî | discandjîs |
femrin | discandjeye | discandjeyes |
discandjî omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "discandjî".
- Dj’ aveu prins ene noere marone, mins m’ feme l’ a discandjî po ene bleuse. — Motî del Lovire (fråze rifondowe).
- El manneye air do Payis-noer n’ est pus k’ ene sovnance, asteure ki cåzu totes les oujhenes ont tapé l’ ouxh sol beur. Sovint ratchtêye pa des Francès, pu discandjeyes pol Roumaneye, el Chine ou l’ Marok, metans !
- L' etrindjir k' atome
D' esse trop bén moussî,
I fåt ki l' pôve ome
Soexhe tot discandjî — Louis Lagauche, "L' inmant", Les Djîles, (1947), p. 127 (fråze rifondowe).
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Viebes do walon avou l' rafoircixhante betchete dis-
- Viebes do walon avou l' cawete -î
- Mots avou 36 prononçaedjes
- Mots do walon di troes pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come waitî
- Viebes å prono do walon
- Pårticipes erireces do walon
- Pårticipes erireces do walon avou l' cawete -î
- Viebes do walon ki l' pårticipe erirece est parey ki l' infinitif