[go: nahoru, domu]

Перейти к содержанию

Абалет

Аматериал Авикипедиа аҟынтә - зхы иақәиҭу аенциклопедиа

Абалет — ажәа абалет латын ажәоуп. «Бало» қырҭшәала иаанагоит акәашара. Абалет ҿиеит Италиа 16 ашәышықәсазы. Ари акәашара даара иргәаԥхеит Франциагьы. Анаҩс абалет икәашо иалагеит Европаа зегьы. Еиҳаракгьы иргәаԥхон аҳҭынраҿы иркәашоз абалет. Аҳҭынра аҿы аныҳәақәа абалет ада имҩаԥысуамызт. Абалет икәашо аӡӷаб илышьҭоуп абалерина ҳәа, ахаҵа-абалерон. Абалет ари кәашаратә қәгылароуп. Ари акәашаратә қәгылара абалеттә хәмарра ахьӡуп. Абалет абзоурала акәашаҩцәа хҭыск ҳзеиҭарҳәоит. Абалетаҿ ахҭыс еиҭарҳәаӡам ажәала, ма ашәала. Уа акәашацәа кәашоит.

Абалеттә спектакль аҿы зегь реиҳа ихадароуп аиҭаҵра. Убарҭ аиҭаҵрақәа рыбзоурала ҳара еилаҳкаауеит абалетаҿ еиҭарҳәо ахҭыс атәы. Абалет иахьа зегьы еицырдыруеит, бзиа ирбоит адунеи зегь аҿы. Абалеттә спектакльқәа ирыхәаԥшуеит атеатрқәеи, аопереи, абалети рыҩнқәа рҿы.

Абалеттә шәҵатәи ашьаҵатәи

[аредакциазура | акод аредакциазура]

Абалеринацәа кәашоит ршьап ԥынҵа иқәгыланы. Абалеронцәа кәашоит аҵа змам аимаа ҵаӷақәа рыла. Ашьап ԥынҵа иқәгыланы акәашара даара иуадаҩуп. Абалеринацәа ааԥсоит, ршьапқәа рыхьуа иалагоит. Дара ирышьоуп иҷыдоу ашьаҵатәы. Убри еиԥш ашьапымаҭәаҿ, абалеринацәа ршьапқәа рыхьӡом, рацәакгьы иааԥсаӡом. Абалеринацәа реимаа аԥынҵа ӷәӷәоуп. Арҭ аимаақәа ирыхьӡуп-пуанты. Апуант аҟаҵара уадаҩуп. Урҭ еиуеиԥшым амаҭәахәқәа ирылырхуеит. Апуантқәа аба, ма ажәцәа иалхызар ауеит. Апуантқәа еиуиԥшым аԥшшәқәа рымоуп: ацәаԥшь, ацәыш, аиқәаҵәа, ашкәакәа. Апуантқәа ыҟоуп ҩ-хкык – иласу апуанти, апуант қәаҵәҟьеи. Иласу апуантқәа рышьарҵоит абалерина хәыҷқәа. Зықәра наӡаз абалеринацәа апуантқәаҵәҟьа рышьаҵан икәашоит.

Абалеринацәа иҵаӷоу, иԥшӡоу аҵыкқәа ршәуп. Урҭ аҵыкқәа еиуеиԥшым аԥштәқәа рымазар алшоит. Абалеронцәа рцәа иадшәало хыхьтәи амаҭәа ршәуп, ирышьоуп рцәа иадшәало аиқәа. Ус еиԥш иҟоу амаҭәа рыкәашараҿы ирԥырхагахаӡом. Уи амаҭәа аныршәу акәашацәа реиҭаҵрақәа рыԥшӡара ибзианы иубарҭоуп.

Ахәыҷқәа заа, ишыхәыҷу иалагоит абалет кәашара аҵара. Акәашара аҵара иалагоит 7-8 ш. анырхыҵлак. Абалет - ари имариоу кәашарам, иара даара иуадаҩуп. Уи аҵаразы иаҭахуп ирацәаны аџьабаа, ачҳара. Акәашаҩцәа даара еилҟьоуп, реиҭаҵрақәагьы ԥшӡаны инарыгӡоит.

Акәашаҩцәа рҽазыҟарҵоит абалеттә ҩнқәа рҿы. Абалеттә ҩнқәа лассы-ласс абалеттә студиа ҳәа иашьҭоуп. Абалеттә студиа аҭӡаҿы икнаҳауп асаркьа дуқәа, иҟаҵоуп идуу амҿтәы штангақәа. Амҿтәы штангақәа акәашара ранҽазыҟарҵо ирыхәоит. Абалет кәашацәа рҽаназыҟарҵо, асаркьаҿ рхы иахәаԥшуеит. Асаркьаҿ дара ирбоит заҟа иԥшӡоу рыкәашара.

Еицырдыруа абалеткәашаҩцәа

[аредакциазура | акод аредакциазура]

Абалет адунеиаҿы ирылаҵәо еицырдыруа акоуп. Еицырдыруа акәашаҩцәа инарыгӡоит абалеттә спектакльқәа еиуеиԥшым атәылақәа рҿы. Ус еиԥш иҟоу акәашацәа абалеттә еҵәақәа ҳәа ирышьҭоуп. Қырҭтәылагьы иҟоуп абалет аеҵәақәа: Нино Ананишвили, Ирма Ниораӡе, Вера Цигнаӡе уҳәа уб.иҵ. Абалет еҵәас дыҟан иара убас Вахтанг Чубукиани. Вахтанг Чубукиани иман абалеттә студиа. Уи иааӡеит абаҩхатәра злаз акәашацәа рацәаны. Қырҭтәыла даара бзиа ирбоит абалет. Абалет ддырҵоит ирацәаны аӡӷабцәеи аҷкәынцәеи. Абалет кәашара даара иԥшӡоуп.

  • Штелин Я. Музыка и балет в России XVIII века //Л.: Тритон. — 1935.
  • Библиографический аннотированный указатель статей и журналов «Советский балет» и «Балет» за 1981—2007 гг (сост. Л. Д. Ивлева) — Челябинск, 2009.
  • Карп П. М. Балет и драма. — Л.: Искусство, 1980. — 246 с.